جستجوی پیشرفته
بازدید
26556
آخرین بروزرسانی: 1394/07/25
خلاصه پرسش
آیا نماز، می‌تواند مصداقی از شکر پروردگار باشد که در قرآن به آن توصیه شده است؟
پرسش
خداوند در قرآن می‌فرماید: «ان اشکر لی»؛ حال آیا آیه یا روایتی داریم که بگوید یکی از موارد شکر خداوند به‌وسیله نماز خواندن است؟
پاسخ اجمالی
ماهیت اصلی نماز، تحقق جنبه عبودیت و بندگی انسان در برابر خداوند است که در قالب انجام عملی معیّن و دارای قیود و شروط خاص انجام می‌پذیرد. نماز قبل از آن‌که نشانه تشکر از خداوند باشد یک تکلیف دینی و دستوری الهی است و چه انسان در مقام تشکر باشد و چه نباشد تبعیت از فرمان الهی را برخود لازم می‌داند.
با این حال؛ اثبات شکر بودن نماز به این معنا نیست که علت اصلی تشریع نماز را برای تشکر از خداوند می‌دانیم و معتقد باشیم؛ نماز برای شکرگزاری واجب شده است و هیچ حکمت و فلسفه دیگری ندارد. اگر چنین بود، می‌توانستیم به‌جای نماز به گونه دیگری خدا را شکر کنیم و دیگر لزومی در نماز نبود. اما می‌دانیم که به هر حال، نماز واجب است؛ چه شکر دیگری وجود داشته باشد یا نه؛ و این نشان از آن دارد که تشکر از خداوند تنها بخشی از، علت وجوب نماز می‌باشد و علت‌ها و حکمت‌های دیگری نیز برای وجوب نماز وجود دارد که در روایات بیان شده است.[1]
حال با توجه به این نکات با دو استدلال، شکر بودن نماز را اثبات می‌کنیم:
1. خداوند در ابتدای سوره کوثر می‌فرماید: «إِنَّا أَعْطَیْناکَ الْکَوْثَرَ * فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَ انْحَرْ»؛[2] ما به تو کوثر عطا کردیم،‏ اکنون که چنین است براى پروردگارت نماز بخوان و قربانى کن. حرف «فاء» در ابتدای آیه حرف ربط بوده که سببیت را می‌رساند[3] و معنا چنین می‌شود که؛ بر این نعمت، خداوند را شکر کن که این شکر با نماز و قربانی می‌باشد.[4] پس از این آیات؛ شکر بودن نماز بر نعمت‌ها به‌دست می‌آید.
2. شکر خداوند به‌وسیله انجام عبادات و ترک محرمات نیز محقق می‌شود؛ امام صادق(ع) در این‌باره می‌فرماید: «کمترین حد شکر این است که نعمت را از طرف خدا دیده و علتى را که مورد علاقه قلب و جالب توجه باشد براى نعمت نتراشد، و تنها علت و سبب‏ نعمت را خدا دانسته، و به آنچه او عطا می‌کند راضى باشد، و به وسیله نعمت‌هاى او معصیت و مخالفت اوامر و نواهى او نکند. پس در هر حال و در همه وقت بنده شکرگزار خدا باش، تا خداى خود را در هر مورد پروردگار بخشاینده و مهربان بینى».[5]
حال نماز نیز از مواردی است که امر خداوند بر آن تعلق گرفته و شامل این حکم عام می‌شود؛ هر شخصی که این امر خداوند را انجام دهد؛ مرتبه‌ای از شکر خداوند را انجام داده است.
 

[1]. ر.ک: شیخ صدوق، علل الشرائع، ج 2، ص 317، قم، کتاب فروشی داوری،چاپ اول، 1385ش؛ «اسرار و فلسفه نماز در مذهب شیعه»، سؤال 13873.
[2]. کوثر، 1 - 2.
[3]. صافی، محمود بن عبدالرحیم، الجدول فی اعراب القرآن، ج 30، ص 413، دمشق‏، بیروت، دارالرشید، مؤسسة الإیمان، چاپ چهارم، 1418ق.
[4]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی‏، محمد جواد، ج 10، ص 837، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش.
[5]. منسوب به امام صادق(ع)، مصباح الشریعة، ص 24، بیروت، اعلمی، چاپ اول، 1400ق؛ نیز ر.ک: شریف الرضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، محقق، صالح، صبحی، ص 527، قم، هجرت، چاپ اول، 1414ق.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    799288 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    762653 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می‌کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می‌کند؟
    685750 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه‌های دینی ما مسئله‌ای شناخته شده است، چنان‌که در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می‌رود». و... .منتها همان‌گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    661275 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    650043 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    603378 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580640 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    574987 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565643 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564880 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...