جستجوی پیشرفته
بازدید
120889
آخرین بروزرسانی: 1391/08/21
 
کد سایت fa7627 کد بایگانی 6554 نمایه خوابیدن رو به قبله و دفن کردن میت به سمت قبله
طبقه بندی موضوعی دستور العمل ها
گروه بندی اصطلاحات سرفصل‌های قرآنی
خلاصه پرسش
آیا برای خوابیدن و استراحت کردن باید رو به قبله خوابید؟ برای دفن کردن میت چگونه باید عمل کرد؟
پرسش
آیا این مطلب صحیح است که برای خوابیدن و استراحت کردن به طرف قبله بخوابیم و یا برای دفن کردن هم به این صورت عمل کنیم؟ اگر جواب مثبت است، لطفاً دلیل و سند آن را بیان بفرمایید؟
پاسخ اجمالی

در روایات ما خوابیدن به چهار صورت تقسیم شده است که بهترین نوع آن برای مؤمن خوابیدن بر پهلوى راست و رو به قبله است. ‏

 

على (ع) فرمود: خوابیدن بر چهار وجه است: پیامبران بر پشت مى‏خوابیدند، چشمانشان نمى‏خوابید و در انتظار وحى خدا بودند، و مؤمن که بر پهلوى راست و رو به قبله مى‏خوابد و پادشاهان و فرزندان آنها که بر پهلوى چپ مى‏خوابند تا آنچه خورده‏اند گوارا گردد و شیطان و برادرانش و هر دیوانه و مریض به روى خود مى‏خوابند.

 

رو به قبله قرار دادن میت در قبر

 

امام صادق (ع) می فرماید: براء بن معرور انصاری درمدینه بود و پیامبر اسلام در مکه که براء در آستانه مرگ قرار گرفت (این زمانی بود که پیامبر و مسلمانان به سمت بیت المقدس نماز می خواندند) سفارش نمود که صورتش را در قبر به سمت پیامبر (ص) که در مکه بود قرار دهند و به ثلث مالش نیز سفارش نمود و این سنت قرار گرفت؛ از این رو بر اساس این و سایر ادله فقها نیز فتوا دادند که "میّت را باید در قبر به پهلوى راست طورى بخوابانند که جلوى بدن او رو به قبله باشد.

پاسخ تفصیلی

این پرسش در دو بخش مطرح شده است و ما نیز بر همان اساس به پاسخ می دهیم.

 

در بخش اول از خوابیدن و استراحت کردن به طرف قبله پرسش شده است.

 

نظر به این که دین اسلام آخرین دینی است که از جانب خداوند برای هدایت و کمال بشر فرستاده شده است [1] از این جهت لازم است دین کامل و جامعی باشد [2] از این رو تمام نیازهای بشر از کوچک و بزرگ و خرد و کلان در آن وجود دارد. [3] از جمله برای خواب نیز از جانب دین احکامی مطرح شده که اینها الزام آور نیست، بلکه سنت و مستحب است که ما در این جا به برخی از آنها اشاره می نماییم.

 

امام هادى (ع) فرمود: "ما اهل بیت هنگام خوابیدن ده چیز را مراعات مى‏کنیم: طهارت داشتن، صورت بر کف دست راست نهادن، سى و سه مرتبه سبحان اللَّه، سى و سه مرتبه الحمد للَّه، و سى و چهار مرتبه‏ اللَّه اکبر گفتن، رو به قبله خوابیدن به گونه‏اى که صورت هایمان رو به قبله قرار گیرد، خواندن سوره حمد و آیة الکرسى و آیه شهد اللّه... . [4] پس هر که چنین کند بهره خود را از آن شب گرفته است. [5]

 

انواع خوابیدن

 

در روایات ما شیعیان، خوابیدن به چهار بخش تقسیم شده است که بهترین نوع آن برای مؤمن خوابیدن بر پهلوى راست و رو به قبله است. ‏

 

عبد اللَّه بن احمد بن عامر طائى از امام رضا (ع) و او از پدرانش نقل مى‏کند که حسین بن على (ع) فرمود: "على بن ابى طالب (ع) در مسجد کوفه بود که مردى از اهل شام به پا خاست و از او مسئله‏هایى پرسید، در میان سؤال‏هاى او یکى هم این بود که گفت: به من خبر بده که خوابیدن چند نوع است؟ فرمود: خوابیدن بر چهار وجه است: پیامبران بر پشت مى‏خوابیدند، چشمانشان نمى‏خوابید و در انتظار وحى خدا بودند، و مؤمن بر پهلوى راست و رو به قبله مى‏خوابد و پادشاهان و فرزندان آنها بر پهلوى چپ مى‏خوابند تا آنچه خورده‏اند گوارا گردد و شیطان و برادرانش و هر دیوانه و مریض به روى خود مى‏خوابند". [6]

 

اما در جواب بخش دوم سؤال یعنی دفن کردن میت رو به قبله باید گفت: اسلام برای تمام مراحل زندگی انسان از بدو حیات تا زمان جان دادن شخص و حتی برای دفن و کفن وی احکامی دارد که ما در این جا به برخی از آنها اشاره می کنیم.

 

امام صادق (ع) فرمود: "اگر کسى به سختى و دشوارى جان مى‏دهد، باید او را به جایگاه نمازش منتقل سازند". و در حدیث دیگری می فرماید: "اگر کسى در آستانه مرگ قرار گیرد و جان سپردن او با دشوارى و شکنجه همراه گردد، او را به نمازخانه‏اش منتقل سازید و یا روى سجاده نمازش بخوابانید".

 

در مورد رو به قبله قرار دادن شخص در حال احتضار آن حضرت (ع) می فرماید: "اگر کسى از شما شیعیان در آستانه مرگ قرار بگیرد، پاى او را به سوى قبله بکشانید و روى او را بپوشانید. و نیز- در موقع غسل دادن، رو به قبله، چاله‏اى حفر کنید و تخته جنازه را روى آن بگذارید، به صورتى که پاى مرده و صورت او مواجه با قبله باشد". [7]

 

درباره رو به قبله قرار دادن میت در قبر، روایات فراوانی در کتاب وسائل الشیعه وجود دارد، به گونه ای باب مستقلی را به خود اختصاص داده است. این روایات بیان می دارد که باید میت را در قبر به نحوی قرار داد که روی دست راست قرار گیرد و صورتش به سمت قبله باشد. از جمله آنها این روایت است.

 

امام صادق (ع) می فرماید: "براء بن معرور انصاری درمدینه بود و پیامبر اسلام در مکه که براء در آستانه مرگ قرار گرفت (این زمانی بود که پیامبر و مسلمانان به سمت بیت المقدس نماز می خواندند) سفارش نمود که صورتش را در قبر به سمت پیامبر (ص) که در مکه بود قرار دهند و به ثلث مالش نیز سفارش نمود و این سنت قرار گرفت. [8] از این رو و بر اساس ادله دیگر فقها فتوا دادند که میّت را باید در قبر به پهلوى راست طورى بخوابانند که جلوى بدن او رو به قبله باشد. [9]

 



[1] در این رابطه به نمایه "خاتمیت پایان رسالت"، شماره 5222 که در همین سایت موجود است مراجعه نمایید.

[2] در این رابطه به نمایه "کامل بودن دین و تغییر ناپذیری آن"، شماره 781 که در همین سایت موجود است مراجعه نمایید.

[3] اگر مورد جدیدی (مسائل مستحدثه) پیش آمده باشد فقهای بزرگ شیعه با استفاده از قواعد کلی که در اختیار دارند احکام آن را از منابع دینی استخراج می کنند.

[4] آل عمران، 18.

[5] حسین، استاد ولى، آداب، سنن و روش رفتارى پیامبر گرامى اسلام، ص 80، انتشارات پیام آزادى، تهران، چاپ سوم، 1381 ش‏.

[6] شیخ صدوق، الخصال، ج ‏1، ص 262، انتشارات جامعه مدرسین قم، 1403 هـ ق؛ شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا (ع) غفارى و مستفید، ج‏1، ص 510، نشر جهان‏، تهران، چاپ اول، 1378 هـ ق‏.

[7] کلینی، کافی، ج 3، ص 127، چاپ چهارم، دار الکتب الإسلامیة، تهران، ‏1365 هـ ش .

[8] شیخ حر عاملى، وسائل‏الشیعة، ج 3، ص 231، مؤسسه آل البیت علیهم‏السلام قم، 1409 هـ ق.

[9] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏1، ص 339، م 615.

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • آیا شیعیان معتقدند که خداوند توسط جبرئیل به امام علی وحی نازل کرد، ولی اشتباهاً به پیامبر اکرم رسیده؟
    14304 شیعه آماج تهمتها 1388/12/19
    در پاسخ به این پرسش، توجه به نکاتی ضروری به نظر می رسد. الف. مهم ترین چیزی که برای یک محقق فرق و مذاهب لازم است این است که نخست از ...
  • قطب، اوتاد، ابدال، نجباء و صلحاء چه کسانی هستند؟
    54384 انسان کامل 1394/12/27
    عناوین نامبرده شده(قطب، اوتاد، ابدال، نجباء و صلحاء) از اصطلاحاتی است که در برخی کتاب‌های عرفانی آمده است و اشاره به مقاماتی دارد که اهل عرفان در مورد اهل سیر و سلوک و عرفان عملی بر می‌شمارند. اصرار و تأکید بر روی این اصطلاحات هر چند در کتاب‌های ...
  • آیا ارزش معنوی صدقه، متناسب با توانایی مالی فرد سنجیده می‌شود؟
    12575 انفاق و قرض الحسنه 1393/08/22
    در ارزش‌گذاری یک عمل، عوامل بسیاری دخالت دارند؛ مانند اخلاص، کمیت، سختی عمل و... بنابر این اگرچه کمیت و مقدار عمل نیز در ارزش‌گذاری اعمال دخالت دارد، امّا بدون شک میزان و ارزش واقعی بر اساس اخلاص و پاکی خود عمل است. خداوند می‌فرماید: آن‌کس که مرگ و ...
  • در صورتی که چند نفر به زنا کردن مردی شهادت داده و پس از اجرای حکم از شهادت خود برگردند دیه فرد معدوم بر عهده کیست؟
    9117 Laws and Jurisprudence 1388/08/10
    سؤال شما به دفاتر مراجع ارسال گردید و تا این لحظه پاسخ های زیر دریافت گردید:دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی):باید دیه کامله در میان چهار نفر تقسیم شود و به صاحبان خون داده شود.دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مدظله العالی):این ...
  • آیا در روایات توصیه شد که بدن خود را با روغن‌های گیاهی ماساژ دهیم؟
    3012 حدیث 1402/06/20
     چرب‌کردن بدن با روغن‌های گیاهی، و مالش و یا ماساژ بدن با آنها، روشی است که از گذشته‌های دور در میان بسیاری از جوامع یکی از روش‌های درمان و یا کاهش‌دهنده بیماری‌ها مورد استفاده قرار گرفته و برخی موارد آن امروزه نیز در پزشکی نوین مورد تأیید قرار گرفته است.در ...
  • معنای «رجب» چیست؟
    39644 دیگر موارد 1397/03/19
    «رجب»؛ نام نهمین ماه از ماه‌های قمری است. بر اساس آنچه در کتب لغوی آمده، این ریشه در موارد «بزرگ‌داشت چیزی از روی هیبت آن» مورد استفاده قرار می‌گیرد. و این ماه را نیز از آن رو رجب نامیده‌اند که در دوران جاهلیت، آن‌را بزرگ شمرده و جنگ ...
  • تفسیر آیات 97 تا 99 سوره نساء چیست؟
    15089 تفسیر 1391/12/07
    در شأن نزول آيه 97 سوره نساء،[1] مفسران گفته‌‏اند؛ عده‌ای از مسلمانان كه به ظاهر شهادتين گفته بودند، با وجود این‌که قدرت داشتند از مكه به مدينه هجرت كنند، اما مهاجرت نكردند! زمانی كه رؤساى قريش به طرف بدر براى جنگ با مسلمانان می‌آمدند ...
  • نقش خانواده در گسترش آسیب‌‌های اجتماعی چگونه است؟
    18639 روش شناسی 1392/02/29
    خانواده، کوچک‌ترین نهاد اجتماعى است که اساس و زیرساخت واحدهاى بزرگ‌تر به شمار می‌رود. میزان موفقیت و سهمى که افراد براى ایفاى نقش در واحدهاى بزرگ اجتماعى ایفا می‌کنند بستگى تام به نحوه رشد و تربیت و شکوفایى‏استعدادهاى آنها در کانون مقدس خانواده دارد. خانواده در مسیر ...
  • آیا خلاف قانون کشور عمل کردن مشکل شرعی دارد؟
    28822 رعایت مقررات و قوانین 1391/12/10
    تخلف از قوانین و مقررات نظام اسلامی جائز نیست اما در فرض مثال، چنانچه شرایط معامله رعایت گردد معامله باطل نیست (یعنی فروشنده مالک پول شده و خریدار هم صاحب آن جنس می‌شود)، اما کسی که اقدام به این عمل می‌کند، مرتکب گناه شده است.ضمائم:پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به ...
  • معنای شعایر اسلامی چیست؟ و شعایر اسلامی از دیدگاه قرآن چگونه است؟
    39427 تفسیر 1389/12/26
    شعایر اسلامی، مکان ها و نشان هایی می باشند که خدا آنها را برای عبادت قرار داده و انسان را به یاد خدا می اندازد. برای نمونه، صفا و مروه در قرآن کریم، دو مکان و علامت برای عبادتند که در مراسم حج خدا در آن ...

پربازدیدترین ها