قبیله «بنی‌تمیم» منسوب به شخصی به نام «تمیم بن مر بن أد بن طابخة»[1] است که از مادری به نام «حوأب» به دنیا آمده بود.[2] این قبیله جزو عدنانی‌ها[3] محسوب می‌شدند[4] و در نجد ساکن بودند.[5]
از سه فرزند «تمیم بن مر»، به نام‌های «حارث»، «عمرو» و «زید مناة»، قبائلی به وجود آمد.[6]
از افراد مشهور این قبیله در عرب جاهلی، «امرؤ القیس» از بهترین و مشهورترین شاعران عرب، می‌باشد.[7]
قبیله «بنی‌تمیم» از بزرگ‌ترین قبائل عرب بوده که تیره‌های بسیار زیادی را در خود جای داده بود.[8] این جمعیت بزرگ در شهرهای مختلفی از نجد و بصره تا اطراف کوفه امروزی پراکنده بوده‌اند.[9]
روزهای مشهوری در عرب جاهلی وجود داشته که منسوب به این قبیله بوده است.[10]
علاوه بر این؛ جنگ‌های بزرگی نیز وجود داشته که «بنی‌تمیم» در آن پیروز شدند؛ از جمله جنگ «نسّار» که از بزرگ‌ترین جنگ‌های عرب بود.[11]
آنچه از ظاهر نقل‌های تاریخی برمی‌آید آن است که در آغاز بعثت پیامبر(ص)، این قبیله حضور چندانی در شهر مکه نداشته و به همین جهت در میان اصحاب حضرتشان، فرد شاخص و مهمی از این قبیله بسیار بزرگ وجود ندارد؛ هر چند که در تاریخ از تعدادی بنی‌تمیم مانند خباب بن ارت،[12] و واقد بن عبدالله[13] به عنوان صحابه یاد شده است.
در این‌جا باید توجه داشت که قبیله «بنی‌تمیم» غیر از قبیله «بنی‌تِیم» است. هرچند در برخی منابع تاریخی به دلیل اشتباهات نوشتاری و یا چاپی، به‌جای «تمیم»، «تِیم» به‌کار رفته است.[14] قبیله «بنی‌تِیم» منسوب به «تیم بن مرة بن کعب بن لؤی»[15] است که از جمله قبائل «قریش» بوده[16] و طبیعتاً در مکه زندگی می‌کردند. آنها با این‌که از تیره‌های مهم قریش مانند «بنی‌مخزوم»، «بنی‌هاشم»، «بنی‌امیه» و... به شمار نمی‌آمدند، اما از این قبیله، چهره‌های مهم و تأثیرگذاری در میان اصحاب پیامبر‌(ص) وجود داشتند که یکی از آنان خلیفه اول ابوبکر بن ابی قحافه بود.

---