صفات جلال و جمال از دیدگاه کلام

مقصود از صفات جمال، صفاتى است که از کمالات موجود در مرحله ذات حکایت مى کنند و مقصود از صفات جلال، صفاتى است که از تنزیه ذات از نقایص خبر می دهند. در حقیقت صفات جمال، نشانه کمال و زیبایى است، و صفات جلال نشانه برتر بودن خدا از اتصاف به کاستى. صفات جمال مانند علم و قدرت و حیات و ... وصفات سلبى یا جلال، مانند پیراستگى از جسم ، جوهر، عرض و ....

صفات و اسماء جمال و جلال در عرفان

اسماى جلال، در اصطلاح عرفان نظرى، عبارت اند از اسمائى که از عظمت و کبریاى حق تعالی حکایت می کنند و باعث خفاى او مى شوند یا آن که موجب منع نعمتى یا کمالى در خلق اند. نظیر متکبر، عزیز، قهّار،منتقم و در عرفان عملى بر اسمایى اطلاق مى شود که تجلّى آنها باعث قبض و هیبت سالک مى شود.

اسماى جمال در عرفان نظرى اسمایى را گویند که باعث ظهور حق و اعطاى کمالى از کمالات و نعمتى از نعمت ها بر خلق مى شوند. نظیر رحیم، رزاق، لطیف و… و در عرفان عملى بر اسمایى اطلاق مى شوند که تجلى آنها مایه انس و سرور سالک مى شود.

گفتنی است که تقابل مزبور تنها در ظاهر است نه در باطن چرا که در باطن هر جلالى جمالى نهفته و در باطن هر جمالى نیز جلالى نهفته است.