جستجوی پیشرفته
بازدید
7777
آخرین بروزرسانی: 1397/12/03
خلاصه پرسش
جمله «الذکر خبر الذکر» که در سخن عارفان آمده معنایش چیست؟ و آیا برگرفته از آیات و روایات است؟
پرسش
معنای جمله «الذکر خبر الذکر» چیست؟
پاسخ اجمالی
عبارت « الذکر خبر الذکر» به برخی از عارفان نسبت داده میشود،[1] معنایش آن است که یاد خدا حالتی دوجانبه دارد.[2] به عبارتی:
الف) هرگاه ما از خدا یاد کنیم، او نیز از ما یاد خواهد کرد و هرگاه او را فراموش کنیم، او نیز با ما به گونهای رفتار خواهد کرد که گویا فراموشمان کرده است.
ب) در طرف مقابل، هرگاه ما یادی از خدا میکنیم، این خود نشانهای از آن است که خدا نیز به یاد ما بوده است که این توفیق را به ما داده است و هرگاه از یاد خدا دور شده و احساس وحشت و تنهایی کنیم، این نشانی از آن است که محبت خدا نیز از ما دور شده و توفیق به یاد او بودنش را از ما سلب کرده است.
در این زمینه باید گفت؛ عین عبارت موجود در پرسش را در روایات نیافتیم؛ اما این عقیده برگرفته از آیات و روایات است:
در فرازهای زیبای قرآن میبینیم:
1. «فَاذْکُرُونِی أَذْکُرْکُم‏ ..»؛[3] پس به یاد من باشید تا به یاد شما باشم‏.
2. «نَسُوا اللَّهَ فَنَسِیَهُم‏»؛[4] خدا را فراموش کردند و خدا آنها را فراموش کرده‏ است.
3. «ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ‏»؛‏[5] مرا به دعا یاد کنید، تا شما را به اجابت یاد کنم.
4. «وَ الَّذِینَ جاهَدُوا فِینا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنا»؛[6] مرا به مجاهدت یاد کنید، تا شما را به هدایت یاد کنم‏.
5. «لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ‏»؛[7] مرا به شکر یاد کنید تا شما را به زیادى نعمت یاد کنم‏.
و  در سخن شیوای امام علی(ع) مشاهده میکنیم:
6. «إِذَا رَأَیْتَ اللَّهَ سُبْحَانَهُ یُؤْنِسُکَ بِذِکْرِهِ فَقَدْ أَحَبَّک‏»؛[8] هرگاه ببینی که خداوند تو را با یاد خودش مأنوس ساخته، پس این نشانهای است که تو را دوست دارد.
7. « إِذَا رَأَیْتَ اللَّهَ یُؤْنِسُکَ بِخَلْقِهِ وَ یُوحِشُکَ مِنْ ذِکْرِهِ فَقَدْ أَبْغَضَک‏»؛[9] هرگاه ببینى که خداوند تو را تنها با آفریدگانش مأنوس ساخته و وضعیتی به وجود آورده که از یاد خودش بگریزی، پس این نشانهای است که خدا از تو خشمگین است.
پس نتیجه میگیریم که «الذکر خبر الذکر»: به یاد خدا بودن نشانی از آن است که خدا نیز به یاد ما بوده است.
 

[1]. عین القضات همدانى، شرح کلمات بابا طاهر العریان‏، محقق، مصحح، عاصم ابراهیم الکیالى الحسینى الشاذلى الدرقاوى‏، ص 81،  بیروت، دار الکتب العلمیه‏، چاپ اول، 2007م.‏
[3]. بقره 152.
[4]. توبه 67.
[5]. غافر 60.
[6]. عنکبوت 69.
[7]. ابراهیم 7.
[8]. تمیمی آمدی، عبد الواحد بن محمد، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، محقق، مصحح، درایتی، مصطفی، ص 188، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، 1366ش.
[9]. همان، ص 318.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • آیا اگر در دهانم خونی ایجاد شود، روزه‌ام باطل می‌شود؟
    27908 خوردن و آشامیدن 1392/04/23
    چنانچه خون دهان عمداً از گلو پایین نرود، روزه باطل نمی‌شود.[1] ولی اگر خون را عمداً فرو دهد، روزه‌اش باطل است و فرقى نمی‌کند که در فرو بردن آن ضرورتی باشد یا خیر. بلى، در صورتی‌که ضرورت ایجاب کند، کفّاره ندارد.
  • دلیل روایی وحدت ولی فقیه چیست؟
    10333 System 1389/01/22
    در پاسخ باید گفت: وحدت ولی فقیه از ادله و روایات اثبات ولایت فقیه، استفاده نمی شود. این روایات تنها به ارائۀ معیارها بسنده می کند و به وحدت و یا تعدد ولی فقیه، اشاره ای ندارد، بلکه هر دو گزینۀ وحدت و تعدد ولی فقیه، می ...
  • لطفا تفسیر آیات ابتدایی سوره انشراح را بیان کنید؟
    612 تفسیر 1403/03/05
    آیات ابتدایی سوره انشراح شامل بیان برکاتی است که شامل حال پیامبر اسلام(ص) شد، و پایان آن نیز توصیه‌هایی به آن‌حضرت است.«أَ لَمْ نَشْرَحْ لَکَ صَدْرَکَ»؛آیا ما سینه‌ات را گشاده نساختیم؟منظور آیه از «شرح صدر» در این آیه، باز شدن و گستردگى سینه رسول خدا(ص) به نور ...
  • آیا نماز در کربلا مثل نماز در مکه به صورت کامل خوانده می شود؟
    84568 Laws and Jurisprudence 1390/02/19
    در ارتباط با تمام و یا شکسته ­بودن نماز در حرم امام حسین (ع) باید گفت:مسافر مى‏تواند در مسجد الحرام و مسجد پیغمبر (ص) و مسجد کوفه نمازش را تمام بخواند. ولى اگر بخواهد در جایى که اول جزء این مساجد نبوده و بعد به این مساجد اضافه ...
  • اعلام هفت تن از آیات عظام از طرف جامعه مدرسین به چه معنا است؟
    13937 Laws and Jurisprudence 1388/12/16
    از جمله شرایط مرجع تقلید این است که از نظر علمی از سایر مجتهدان زمان خود، بالاتر باشد و با وجود مجتهد اعلم، نمی­توان از مجتهد غیر اعلم تقلید کرد. و این در صورتی است که فاصله بین مجتهد اعلم و مجتهد غیر اعلم به قدری زیاد باشد که در ...
  • کلمه‌ی قلب در قرآن چند بار و در چه سوره‌هایی آمده، و معانی آن چیست؟
    82043 تفسیر 1391/11/01
    با بررسی تمام مواردی که در قرآن، مفهوم قلب و معانی مشابه آن به کار رفته است، چنین به دست می‌آید که بی‌گمان مفهوم «قلب»، در برخی آیات، در مورد قلب روحانی و معنوی، یعنی «روح و نفس» انسان استعمال شده است. اما در مورد آیات دیگری که گاه ...
  • حشر انسان هایی که خارج از زمین مثلا کره ماه فوت می کنند چگونه است؟
    15859 معاد و قیامت 1390/06/15
    در مورد حشرِ فردی که خارج از زمین بمیرد باید توجه داشت که ارض محشر تفاوتهای عمده ای با تصور ما از زمین دارد بلکه در آغاز قیامت زمین به غیر این زمین تبدیل شده و تغییر و ...
  • آیا دود کردن اسفند برای جلوگیری از چشم زخم، سند دینی دارد؟
    181331 Laws and Jurisprudence 1388/05/03
    برای درک برخی از حقایق و واقعیات، علم و عقل بشری ناتوان است. چشم زخم یکی از این پدیده­ها است که دست کم تا به امروز، عقل و علم بشری نتوانسته آن را اثبات کند هم چنان که دلیلی بر ردٌ و نفی آن ...
  • معنای اطاعت از ولی فقیه چیست؟
    12042 System 1389/06/28
    پاسخ آیت الله هادوی تهرانی به این شرح است:اگر فقیه عادل دارای کفایت، حکمی را با شرایط آن صادر کند، بر همگان حتی سایر فقهای عادل با کفایت و حتی خود شخص این فقیه، عمل به آن حکم لازم است و این امر همان اطاعت از ولی فقیه ...
  • در روایات؛ هنگام سحر و افطار قرائت کدام سوره سفارش شده است؟
    23953 حدیث 1393/04/26
    در روایتی از امام صادق(ع) به خواندن سوره قدر(انا انزلناه فی لیلة القدر) در وقت سحر و افطار سفارش شده است: «مؤمن روزه‌داری نیست که وقت سحر و افطار "انا انزلناه" را بخواند مگر آن‌که در بین آن دو وقت مانند کسی است که در راه خداوند، در ...

پربازدیدترین ها