جستجوی پیشرفته
بازدید
10063
آخرین بروزرسانی: 1392/04/06
خلاصه پرسش
چگونه می‌توان تعارض بین روایاتی که دلالت بر ثبت فوری گناه می‌کنند، با روایاتی را که ثبت گناه را مشروط بر پشیمان نشدن تا هفت ساعت می داند، حل کرد؟
پرسش
گاهی شنیده می‌شود که خداوند به ملائکه اجازه می‌دهد گناهان انسان‌ها را از هنگام خطور نیت آن گناه بنویسند. مثلاً نیت و تصمیم به دزدی کردن. گاهی هم می‌شنویم که پس از ارتکاب گناه، خداوند به ملائکه اجازه کتابت را تا هفت ساعت نمی‌دهد. برای آن‌که معلوم شود آیا بنده توبه خواهد نمود یا خیر؟ این دو حدیث در تضاد هم هستند. لطفاً توضیح داده. متشکرم
پاسخ اجمالی
در پاسخ این سؤال چند موضوع را باید جداگانه بررسی کنیم:
1. ثبت نیت گناه: در مورد ثبت نیت گناه با جست‌وجویی که ما در منابع داشتیم روایتی یافت نشد. از آیات قرآن نیز نمی‌توان چنین استنباطی کرد؛ زیرا آیاتی که در این زمینه است مربوط به آگاهی و علم خداوند نسبت به نیت‌ها است؛ خداوند می‌فرماید: «ما انسان را آفریدیم و وسوسه‌‏هاى نفس او را مى‏‌دانیم، و ما به او از رگ قلبش نزدیک‌تریم».[1] آگاهی خداوند از نیت­ها، غیر از ثبت آنها به عنوان گناه یا مقدمه گناه است.
2. ثبت فوری گناه: در مورد ثبت فوری گناه نیز روایتی یافت نشد. البته بعضی از آیات قرآن می‌تواند اشاره به ثبت فوری گناه داشته باشد؛ مانند این آیه شریفه: «[در قیامت] کتاب [کتابى که نامه اعمال همه انسان‌ها است‏] در آن‌جا گذارده مى‌‏شود، پس گنه‌کاران را مى‌‏بینى که از آنچه در آن است، ترسان و هراسان‌اند و مى‌‏گویند: «اى واى بر ما! این چه کتابى است که هیچ عمل کوچک و بزرگى را فرونگذاشته مگر این‌که آن را به شمار آورده است؟! و (این در حالى است که) همه اعمال خود را حاضر مى‏‌بینند و پروردگارت به هیچ کس ستم نمى‌‏کند».[2] این آیه گویا اشاره به آن دارد که تمام گناهان ثبت می‌شوند.
3. ثبت نشدن گناه تا هفت ساعت: روایات متعددی وجود دارد که بر اساس آنها گناه فوراً ثبت نمی‌شود، بلکه به عنوان نمونه، تا هفت ساعت مهلت داده می‌شود و در صورتی که شخص در این فاصله، توفیق توبه و استغفار پیدا نکرد، ثبت می‌شود.[3]
4. در مورد تعارض روایاتی که دلالت بر عدم ثبت فوری گناه می‌کند با دلایل دیگری که اشاره به ثبت فوری گناه دارد، می‌توان گفت: تعارضی وجود ندارد؛ زیرا احتمال دارد مقصود از روایاتی که می‌گوید گناه تا هفت ساعت ثبت نمی‌شود؛ این است که از ثبت نهایی تا هفت ساعت خودداری می‌شود؛ هر چند ثبت اولیه شده است. چنان‌که آیه قرآن که می‌فرماید: در کتاب اعمال انسان کوچک و بزرگ ثبت شده است، مقصود ثبت نهایی است؛ یعنی گناهانی است که توبه و استغفار از آن صورت نگرفته است و یکی از شواهدی که چنین تفسیری را تأیید می­کند، آن است که خداوند در آیه 49 سوره کهف، تنها افرادی که در قیامت در ردیف مجرمان قرار گرفته­اند را نگران از این موضوع می­داند و نه آنانی که اشتباهاتی انجام داده و سپس با رفتار نیک و توبه، آثار آن اشتباهات را زدوده­اند.
 

[1]. ق، 16. «وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ وَ نَعْلَمُ ما تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرید».
[2]. کهف، 49. «وَ وُضِعَ الْکِتابُ فَتَرَى الْمُجْرِمینَ مُشْفِقینَ مِمَّا فیهِ وَ یَقُولُونَ یا وَیْلَتَنا ما لِهذَا الْکِتابِ لا یُغادِرُ صَغیرَةً وَ لا کَبیرَةً إِلاَّ أَحْصاها وَ وَجَدُوا ما عَمِلُوا حاضِراً وَ لا یَظْلِمُ رَبُّکَ أَحَداً».
[3]. «عن عبد الصمد بن بشیر عن أبی عبد الله ع قال: العبد المؤمن إذا أذنب ذنبا أجله الله سبع‏ ساعات‏ فإن استغفر الله لم یکتب علیه شی‏ء و إن مضت الساعات و لم یستغفر کتبت علیه سیئة و إن المؤمن لیذکر ذنبه‏ بعد عشرین سنة حتى یستغفر ربه فیغفر له و إن الکافر لینساه من ساعته». کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج2،ص 437، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق. «عن أبی عبد الله ع قال: من عمل سیئة أجل فیها سبع ساعات من النهار فإن قال أستغفر الله الذی لا إله إلا هو الحی القیوم ثلاث مرات لم یکتب علیه»‏. همان.
ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها