واژه «عشق» به معناى دوستى شدید، شوق مفرط و میل شدید به چیزی است. یعنی فرط حبّ و دوستی! در همین راستا، واژه «عَشَقه» به معنای گیاه پیچک است که درخت را احاطه و در نهایت راه تنفس را بر او می‌‏بندد و درخت زرد و زار می‌‏گردد.

همین گونه در ارتباط با آنانی که عاشق خدا و انجام وظایف بندگی او هستند، می‌توان تصور کرد که پیچک دوستی و عبادت خدا آنان را احاطه کرده و این‌گونه است که زرد و لاغر می‌‏گردند.

عشق مهم‌ترین و یکی از عالی‌ترین حالات انسان عارف و از مبانی و اصول بسیار مهم عرفانی به شمار می‌رود. از دیدگاه عرفان، عشق از مواهب الاهی و از داده‌های خداوندی است، نه از دست‌آوردهای بشری، اگر چه مقدمات دست‌یابی به عشق می‌تواند تحصیلی باشد.

در یک تقسیم‌بندی کلی، عشق را به دو قسم تقسیم کرده‌اند:

الف) عشق حقیقی که همان عشق به خدا و صفات و افعال او است. ب) عشق مجازی که دامنه وسیعی دارد.