اصطلاحات و مدخل ها (گروه اصطلاح:اصطلاحات عرفانی)
-
آن دائم
2928 اصطلاحات عرفانی
یکی از «حضرات خمس»، حضرت الهیت است که در آن همه اشیا موجودند؛ اما وجود آنها در آن حضرت زمانمند نیست؛ بلکه حال و آنی دائم است. به عبارت دیگر، ازل و ابد در آنجا متحد
-
اطوار دل
1995 اصطلاحات عرفانی
رجوع کنید: «اطوار سبعه».
-
اطوار سبعه
3180 اصطلاحات عرفانی
«اطوار» جمع «طَوْر» به معنای حالت و کیفیت است که در اصطلاح عرفانی به جلوهها و مظاهر دل گفته میشود و از این رو به «اطوار دل» نیز مشهور است.
این اصطلاح برگرفته از آیه 14 سوره نوح است.
- تخلیه روح
2187 اصطلاحات عرفانیعرفا معتقدند که انسان در پرتو تزکیه نفس دارای این توانایی میشود که بتواند به صورت اختیاری «روح» خود را از بدن مادیاش رها کند که البته این موضوع با «مرگ» متفاوت است و چیزی شبیه «خواب» است. به این
- جمع الجمع
2189 اصطلاحات عرفانیدر عرفان عملی، عارفان به مرحله و مقام فناء فی الله، مقام «جمع الجمع» میگویند. عارف در این مقام به جایی میرسد که جز خداوند چیز دیگر را نمیبیند و همه را فانی در خداوند میبیند. در عرفان نظری؛ عرفا
- چشم دل
2384 اصطلاحات عرفانیمراد از «چشم دل»، ادراک شهودی و دریافت با دل و قلب است که در مقابل دیدن با چشمهای ظاهری مورد استفاده قرار میگیرد.
- حال
2457 اصطلاحات عرفانی«حال»، بر عکس مقام است؛ یعنی نوعى کیفیت و دگرگونى است که با طی مقامات بدون اختیار بر قلب عارف، حادث میشود. همانگونه که ممکن است به صورت دفعى به وجود آید، به صورت دفعى نیز زایل میشود. پس «حال»، ک
- حال دائم
1832 اصطلاحات عرفانیرجوع کنید: «آن دائم».
- حبّة القلب
2124 اصطلاحات عرفانیدر منابع عرفانی، به طور پنجم از «اطوار سبعه»، «حبّة القلب» میگویند که مرکز محبت حضرت الوهیت بوده و مخصوص به خواص بارگاه الهى است که محبّت احدى در آنجا راه ندارد. رجوع کنید: «اطوار سبعه».
- حجاب نورانی
2666 اصطلاحات عرفانیحجاب های نورانی فراتر از امور مادی بوده و مربوط به تجلیات نوری و آیات غیبی حق تعالی است که در عین حال مانع از شهود ذات او است. همچنان که گفته اند خداوند از شدت ظهور در حجاب است. و این نوع حجاب ها ح
- حضرات خمس
2784 اصطلاحات عرفانیاز نگاه اهل عرفان، تمام عالم وجود را میتوان در پنج رتبه و یا پنج حضرت طبقهبندی کرد: حضرت غیب مطلق حضرت اول وجود حق تعالی است که بدون فنای ذهنیات و هر وجودی ظاهری، این مرتبه قابل درک نیست. چراکه ه
- خرابات
2409 اصطلاحات عرفانی«خَرابات» در لغت جمع «خرابه» به معناى شرابخانه، میخانه، میکده و ویرانهها است. و در اصطلاح عرفانی عبارت است از: خراب شدن صفات و عادات نفسانی بشری، و فانى شدن وجود جسمانى. در همین راستا «خراباتی» ب
- خرقه
2172 اصطلاحات عرفانیدر تصوف و عرفان، واژه «خرقه» به معنای لباسی مخصوص است که استفاده از آن دارای آداب ویژهای میباشد؛ و نیز «خرقهپوشی» کنایهای از تخلّق به دستورات سلوکی است.
پاسخ مرتبط: خلسه
2421 اصطلاحات عرفانیخلسه عرفانی، حالتی ناب است که حاصل رهایی انسان از «مَن محدود» و پر از عذاب، و رسیدن به «مَن حقیقی» و اتحاد با آن است.
پرسش مرتبط: fa12776
- رحمت امتنانیه
1758 اصطلاحات عرفانیر.ک: «رحمت وجوبیه».
- رحمت وجوبیه
2319 اصطلاحات عرفانیاز یک نگاه، «رحمت» و دلسوزی خداوند به دو بخش «رحمت وجوبیه» و «رحمت امتنانیه» تقسیم میشود. «رحمت وجوبیه» رحمتی است که خداوند بر خود واجب کرده است که اهل تقوا و نیکوکاران را مشمول آن کند، اما اگر خد
- رشحات
2224 اصطلاحات عرفانیدر زبان عرفا، «رشحه» و «رشحات» به معنای تراوش فیض، رحمت، دانش و دیگر امور معنوی از سوی عالم ماوراء طبیعت میباشد.
پرسش مرتبط: fa88163
- سقیط الرفرف
2369 اصطلاحات عرفانیگرچه واژه "رفرف" را میتوان در قرآن و روایات مشاهده کرد، اما اصطلاح "سقیط الرفرف" اصطلاحی انتزاعی است که در برخی کتب عرفانی از آن به عنوان مقامی یاد شده که تنها کسانی بدان دست خواهند یافت که از اول
- سویدا
1877 اصطلاحات عرفانیدر منابع عرفانی به طور ششم از «اطوار سبعه»، «سویدا» گفته میشود که مخزن مکاشفات غیبیّه و علوم الهامى و منبع حکمت و اسرار الهیّه است. رجوع کنید: «اطوار سبعه».
- شطحیات
2377 اصطلاحات عرفانی"شطحیات" جمع "شطح"، در اصطلاح عرفانی به سخنانی گفته میشود که عرفا هنگام وجد و از خود بیخود شدن بر زبان می آورند که چه بسا در ظاهر، مخالف عقل، شرع و یا عرف باشد.
پرسشهای مرتبط: شغاف
1742 اصطلاحات عرفانیدر منابع عرفانی به طور سوم از «اطوار سبعه»، «شغاف» میگویند که مخزن شفقت و محبت بر خلق است.
- طی الارض
4070 اصطلاحات عرفانی«طی الارض» نوعی معجزه و کرامت است که خداوند در اختیار برخی افراد قرار میدهد تا با استفاده از آن بتوانند مسیری طولانی را با سرعتی بالاتر از تصور بشر بپیمایند.
- طی الزمان
2275 اصطلاحات عرفانیدر منابع عرفانی، "طی الزمان" را مانند "طی الارض"، یکی از مقامات معنوی میدانند که گروهی معتقدند که برخی انسانهای وارسته تأیید شده توسط "روح القدس" به چنین مقامی دست یافته و در سریعترین زمان ممکن
- ظل اول
2217 اصطلاحات عرفانیدر نگاه عرفانی حقیقت وجود تنها از آن خداوند است، و ماسوی الله ظلّ، سایه و یا نمودی از او بوده و از خود وجودی ندارند، اما این ظلّ و سایهها بر اساس ترتیبی خاص تحقق یافته و برخی از آنها مقدم بر دیگر
- عین الحق
2411 اصطلاحات عرفانی«عین الحق» اشاره به مقام ذات خداوند و اصطلاحی هستیشناسانه است؛ اما گاهی در مبحث الهامات و در معرفتشناسی عرفانی نیز بهکار میرود و اشاره به زمانی است که سالک الی الله آینهی سرّ شده و باطن او کا
- فیض
5203 اصطلاحات عرفانیواژه «فیض» در لغت به معنای پر شدن ظرف از آب و جارى شدن از آن است و در نظر اهل معرفت به معنای جوشش وجود موجودات از ذات خداوند است. از این فرایند در فلسفه به بخشش وجود(اعطای وجود) تعبیر میکنند. توضی
- قاب قوسین أو أدنی
3502 اصطلاحات عرفانیاین تعبیر به صورت صریح در آیه 9 سوره نجم در ارتباط با معراج پیامبر اسلام(ص) مطرح شده و تفاسیر مختلفی در مورد آن ارائه شده است. به عنوان نمونه در تفسیری عرفانی، منظور از «قاب قوسین» را «مرتبه واحدیت
- قطب عالم امکان
3515 اصطلاحات عرفانیقطب به معنای سنگ زیرین آسیاب است که سنگ بالا بر روى آن میچرخد و امام علی(ع) در خطبهای خود را به آن تشبیه فرموده است. امروزه تعبیر «قطب عالم امکان» برای امام زمان(عج) مورد استفاده قرار میگیرد و
- مقام تحیر
1954 اصطلاحات عرفانی«مقام حیرت» یا «مقام تحیر» مقام سرگردانى در بحر توحید و وادى عشق است که بنده در دریاى بیکران احدیت سرگردان شده و محو جمال و جلال جبروت الهى شود. برخی معتقدند آیاتی که نشانگر آن است که انسانها نمی
- مقام حیرت
1699 اصطلاحات عرفانیر.ک : «مقام تحیر».
- مقام صحو
2351 اصطلاحات عرفانیسالک الی الله هنگامی که از حجابهای ظلمانی و نورانی گذشت، از آنجا که خود را هیچ پنداشته و ذاتش را محو ذات خدا میبیند، گاه شطحیاتی چون «انا الحق» از او سر میزند؛ اما اگر عنایت الهی او را یاری کند
- مقام فنا
2281 اصطلاحات عرفانی- مهجة القلب
3750 اصطلاحات عرفانیدر منابع عرفانی به طور هفتم از «اطوار سبعه»، «مهجة القلب» و یا «قلب سلیم» میگویند که محلّ تجلّیات الوهیّت و اشراقات انوار ربوبیّت است و این مقام با قطع علاقه از ما
- ولی تابع
2183 اصطلاحات عرفانیاز نظر اهل عرفان اگر کسی صاحب ولایت بوده، اما دارای مقام نبوت نباشد حتماً تابع یکی از انبیای الهی است. به چنین فردی «ولی تابع» گفته میشود. البته ممکن است فردی پیامبر هم باشد اما تابع پیامبر دیگر ب
- یقظه (بیداری)
2642 اصطلاحات عرفانی«یقظه» از ریشه «یقظ» و به معنای بیداری از خواب و توجّه به پیرامون است و در متون عرفانی به معنای بیدارى از خواب غفلت بوده که ناشی از معرفت و تجلّى انوار الهى در قلبها میباشد.
پرسش مرتبط: <
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
- تخلیه روح
پرسش های اتفاقی
-
منظور از مباحات عامه، اباحه تملک و اباحه انتفاع چیست؟
20572 General Terms 1393/04/17مباح بودن به معنای حلال بودن است. اموالى که متعلق حق هیچکس نیست، در فقه از آنها با عنوان «مباحات عامّه» یا «مشترکات و منافع عامّه» تعبیر شده است. چیزهایى که شارع آنها را براى همه مشترک یا مباح قرار داده است، دو قسم است: 1. ...
-
از نزول دفعی و تدریجی قرآن چه مدت گذشته است؟
37426 قرآن 1386/02/26نزول دفعى قرآن بر قلب مبارک پیامبر(ص) بیقین در شب قدر(یکى از شبهاى ماه رمضان) بود. با مراجعه به برخى روایات و قراین، این احتمال تقویت میشود که شب قدر، همان شب بیست و سوم ماه رمضان است و نزول دفعى قرآن حدوداً «56» روز بعد از بعثت ...
-
علت اصرار اسلام بر خواندن آیه آخر سوره کهف چیست؟
43236 تفسیر 1386/12/23در احادیث توصیه شده است که، برای بیدار شدن در وقت معین، دو آیه آخر سوره کهف خوانده شود[1] ولی این که فرمودید علت اصرار اسلام بر خواندن سوره کهف چیست؟، در جواب ...
-
«اباضیه» چه فرقه ای بوده و در کجا زندگی میکنند؟
27898 شیعه و دیگر مذاهب 1392/07/04اباضیه که منسوب به عبد اللّه بن اباضاند؛ گروه معتدل از خوارج هستند که در شمال آفریقا و کشور عمان زندگی میکنند. آنان عقائد افراطی خوارج را تا حدی رد کرده و عقایدی شبیه به دیگر مسلمانان پیدا کردهاند؛ اگر چه اختلافات متعددی با عقائد دیگر مسلمانان دارند.
-
کارهای خیری که به مردگان هدیه داده میشود، آیا به همهی آنها به طور یکسان میرسد و یا آنکه بستگی به قابلیت آنها دارد؟
4508 حدیث 1401/01/10اعمالی که ثواب آنها به دیگران هدیه میشود، اینگونه نیست که اگر این عمل، صد واحد ارزش داشته باشد، ابتدا به تعداد مساوی تقسیم شده و سپس بخشهایی از آن به افراد مورد نظر هدیه داده شود، بلکه بر اساس روایات، عمل نیکی که انسان ...
-
آیا در بدن انسان اعضایی وجود دارد که هیچ منفعتی نداشته و عضوی زاید به شمار آید؟!
5023 بیشتر بدانید 1399/03/24در گذشتهای نه چندان دور، عموم مردم برای بسیاری از اعضای بدن هیچ فایدهای نمیشناختند، اما به تدریج و با پیشرفت علم و دانش، آثار و فواید آن برای بشر روشن و آشکار شد.اکنون نیز دانشمندان نمیتوانند اعلام کنند که عضوی در بدن، قطعاً و صد ...
-
مدل تعالی انسان در نظام پویای رحمانی چیست؟
14085 Islamic Philosophy 1389/12/11این سؤال بیان دیگری از مسئله مدینه فاضلهیا ایدئولوژی رهائی بخش است. مدینه فاضله افلاطون قدیمی ترین و مشهور ترین مدل تعالی انسان است که در کتاب «جمهوری» تصویر شده است. در عالم اسلام فیلسوفی چون فارابی در کتاب «آراء اهل مدینه فاضله» درباره ...
-
کسانی که به کما رفتهاند، بیماری آلزایمر دارند و ... آیا دچار سکرات موت شده و مردنشان را درک میکنند؟
8697 حقانیت مرگ 1395/11/06مرگ از امور شگفتآور و از اسرار آمیزترین حقایق جهان است؛ حقیقت مرگ برای ما معلوم نیست؛ زیرا آنچه ما از مرگ میدانیم یا از مقدمات آن است؛ مانند: تصادف، سکته، غرق و ... یا از آثار آن است؛ مانند: از بین رفتن علائم حیاتی.
-
مراد از «تسعة رهط» و یا «نه گروه»، در آیه 48 سوره نمل چه افرادی بودند؟
3490 تفسیر 1402/03/22«تسعة رهط»، یعنی «نه گروه» و مقصود از آن بنابر برخی از تفاسیر، نه نفر از سران و بزرگان قوم ثمود است که در کشتن ناقه صالح(ع) نقش داشتند:«وَ کانَ فِی الْمَدینَةِ تِسْعَةُ رَهْطٍ یُفْسِدُونَ فِی الْأَرْضِ وَ لا یُصْلِحُونَ»؛[i] و در شهر نه نفر (یا ...
-
اگر یک بار احتیاط واجب مرجع خود را رعایت کرده باشیم، آیا برای بار دوم میتوانیم به مرجع دیگری رجوع کنیم؟
7708 General Terms 1393/08/04به طور کلی در موارد احتیاط واجب، در هر بار مقلد میتواند به احتیاط عمل کرده و یا به جاى آن، به فتواى مجتهد دیگرى که پس از مرجع خودش، از دیگران اعلم است، مراجعه کند. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
892338 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
795136 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
758281 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
682172 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
659811 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
649339 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
601537 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
580350 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
565233 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
-
طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
564943 Laws and Jurisprudence 1385/10/20پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فىالذمّه[1] بهجا آورد و پس از آن نماز قضا مىشود