اصطلاحات و مدخل ها (گروه اصطلاح:اصطلاحات عرفانی)
-
آن دائم
2974 اصطلاحات عرفانی
یکی از «حضرات خمس»، حضرت الهیت است که در آن همه اشیا موجودند؛ اما وجود آنها در آن حضرت زمانمند نیست؛ بلکه حال و آنی دائم است. به عبارت دیگر، ازل و ابد در آنجا متحد
-
اطوار دل
2030 اصطلاحات عرفانی
رجوع کنید: «اطوار سبعه».
-
اطوار سبعه
3253 اصطلاحات عرفانی
«اطوار» جمع «طَوْر» به معنای حالت و کیفیت است که در اصطلاح عرفانی به جلوهها و مظاهر دل گفته میشود و از این رو به «اطوار دل» نیز مشهور است.
این اصطلاح برگرفته از آیه 14 سوره نوح است.
- تخلیه روح
2228 اصطلاحات عرفانیعرفا معتقدند که انسان در پرتو تزکیه نفس دارای این توانایی میشود که بتواند به صورت اختیاری «روح» خود را از بدن مادیاش رها کند که البته این موضوع با «مرگ» متفاوت است و چیزی شبیه «خواب» است. به این
- جمع الجمع
2260 اصطلاحات عرفانیدر عرفان عملی، عارفان به مرحله و مقام فناء فی الله، مقام «جمع الجمع» میگویند. عارف در این مقام به جایی میرسد که جز خداوند چیز دیگر را نمیبیند و همه را فانی در خداوند میبیند. در عرفان نظری؛ عرفا
- چشم دل
2516 اصطلاحات عرفانیمراد از «چشم دل»، ادراک شهودی و دریافت با دل و قلب است که در مقابل دیدن با چشمهای ظاهری مورد استفاده قرار میگیرد.
- حال
2500 اصطلاحات عرفانی«حال»، بر عکس مقام است؛ یعنی نوعى کیفیت و دگرگونى است که با طی مقامات بدون اختیار بر قلب عارف، حادث میشود. همانگونه که ممکن است به صورت دفعى به وجود آید، به صورت دفعى نیز زایل میشود. پس «حال»، ک
- حال دائم
1865 اصطلاحات عرفانیرجوع کنید: «آن دائم».
- حبّة القلب
2176 اصطلاحات عرفانیدر منابع عرفانی، به طور پنجم از «اطوار سبعه»، «حبّة القلب» میگویند که مرکز محبت حضرت الوهیت بوده و مخصوص به خواص بارگاه الهى است که محبّت احدى در آنجا راه ندارد. رجوع کنید: «اطوار سبعه».
- حجاب نورانی
2741 اصطلاحات عرفانیحجاب های نورانی فراتر از امور مادی بوده و مربوط به تجلیات نوری و آیات غیبی حق تعالی است که در عین حال مانع از شهود ذات او است. همچنان که گفته اند خداوند از شدت ظهور در حجاب است. و این نوع حجاب ها ح
- حضرات خمس
2850 اصطلاحات عرفانیاز نگاه اهل عرفان، تمام عالم وجود را میتوان در پنج رتبه و یا پنج حضرت طبقهبندی کرد: حضرت غیب مطلق حضرت اول وجود حق تعالی است که بدون فنای ذهنیات و هر وجودی ظاهری، این مرتبه قابل درک نیست. چراکه ه
- خرابات
2459 اصطلاحات عرفانی«خَرابات» در لغت جمع «خرابه» به معناى شرابخانه، میخانه، میکده و ویرانهها است. و در اصطلاح عرفانی عبارت است از: خراب شدن صفات و عادات نفسانی بشری، و فانى شدن وجود جسمانى. در همین راستا «خراباتی» ب
- خرقه
2207 اصطلاحات عرفانیدر تصوف و عرفان، واژه «خرقه» به معنای لباسی مخصوص است که استفاده از آن دارای آداب ویژهای میباشد؛ و نیز «خرقهپوشی» کنایهای از تخلّق به دستورات سلوکی است.
پاسخ مرتبط: خلسه
2486 اصطلاحات عرفانیخلسه عرفانی، حالتی ناب است که حاصل رهایی انسان از «مَن محدود» و پر از عذاب، و رسیدن به «مَن حقیقی» و اتحاد با آن است.
پرسش مرتبط: fa12776
- رحمت امتنانیه
1809 اصطلاحات عرفانیر.ک: «رحمت وجوبیه».
- رحمت وجوبیه
2366 اصطلاحات عرفانیاز یک نگاه، «رحمت» و دلسوزی خداوند به دو بخش «رحمت وجوبیه» و «رحمت امتنانیه» تقسیم میشود. «رحمت وجوبیه» رحمتی است که خداوند بر خود واجب کرده است که اهل تقوا و نیکوکاران را مشمول آن کند، اما اگر خد
- رشحات
2262 اصطلاحات عرفانیدر زبان عرفا، «رشحه» و «رشحات» به معنای تراوش فیض، رحمت، دانش و دیگر امور معنوی از سوی عالم ماوراء طبیعت میباشد.
پرسش مرتبط: fa88163
- سقیط الرفرف
2410 اصطلاحات عرفانیگرچه واژه "رفرف" را میتوان در قرآن و روایات مشاهده کرد، اما اصطلاح "سقیط الرفرف" اصطلاحی انتزاعی است که در برخی کتب عرفانی از آن به عنوان مقامی یاد شده که تنها کسانی بدان دست خواهند یافت که از اول
- سویدا
1944 اصطلاحات عرفانیدر منابع عرفانی به طور ششم از «اطوار سبعه»، «سویدا» گفته میشود که مخزن مکاشفات غیبیّه و علوم الهامى و منبع حکمت و اسرار الهیّه است. رجوع کنید: «اطوار سبعه».
- شطحیات
2452 اصطلاحات عرفانی"شطحیات" جمع "شطح"، در اصطلاح عرفانی به سخنانی گفته میشود که عرفا هنگام وجد و از خود بیخود شدن بر زبان می آورند که چه بسا در ظاهر، مخالف عقل، شرع و یا عرف باشد.
پرسشهای مرتبط: شغاف
1790 اصطلاحات عرفانیدر منابع عرفانی به طور سوم از «اطوار سبعه»، «شغاف» میگویند که مخزن شفقت و محبت بر خلق است.
- طی الارض
4190 اصطلاحات عرفانی«طی الارض» نوعی معجزه و کرامت است که خداوند در اختیار برخی افراد قرار میدهد تا با استفاده از آن بتوانند مسیری طولانی را با سرعتی بالاتر از تصور بشر بپیمایند.
- طی الزمان
2312 اصطلاحات عرفانیدر منابع عرفانی، "طی الزمان" را مانند "طی الارض"، یکی از مقامات معنوی میدانند که گروهی معتقدند که برخی انسانهای وارسته تأیید شده توسط "روح القدس" به چنین مقامی دست یافته و در سریعترین زمان ممکن
- ظل اول
2270 اصطلاحات عرفانیدر نگاه عرفانی حقیقت وجود تنها از آن خداوند است، و ماسوی الله ظلّ، سایه و یا نمودی از او بوده و از خود وجودی ندارند، اما این ظلّ و سایهها بر اساس ترتیبی خاص تحقق یافته و برخی از آنها مقدم بر دیگر
- عین الحق
2464 اصطلاحات عرفانی«عین الحق» اشاره به مقام ذات خداوند و اصطلاحی هستیشناسانه است؛ اما گاهی در مبحث الهامات و در معرفتشناسی عرفانی نیز بهکار میرود و اشاره به زمانی است که سالک الی الله آینهی سرّ شده و باطن او کا
- فیض
5413 اصطلاحات عرفانیواژه «فیض» در لغت به معنای پر شدن ظرف از آب و جارى شدن از آن است و در نظر اهل معرفت به معنای جوشش وجود موجودات از ذات خداوند است. از این فرایند در فلسفه به بخشش وجود(اعطای وجود) تعبیر میکنند. توضی
- قاب قوسین أو أدنی
3579 اصطلاحات عرفانیاین تعبیر به صورت صریح در آیه 9 سوره نجم در ارتباط با معراج پیامبر اسلام(ص) مطرح شده و تفاسیر مختلفی در مورد آن ارائه شده است. به عنوان نمونه در تفسیری عرفانی، منظور از «قاب قوسین» را «مرتبه واحدیت
- قطب عالم امکان
3586 اصطلاحات عرفانیقطب به معنای سنگ زیرین آسیاب است که سنگ بالا بر روى آن میچرخد و امام علی(ع) در خطبهای خود را به آن تشبیه فرموده است. امروزه تعبیر «قطب عالم امکان» برای امام زمان(عج) مورد استفاده قرار میگیرد و
- مقام تحیر
2018 اصطلاحات عرفانی«مقام حیرت» یا «مقام تحیر» مقام سرگردانى در بحر توحید و وادى عشق است که بنده در دریاى بیکران احدیت سرگردان شده و محو جمال و جلال جبروت الهى شود. برخی معتقدند آیاتی که نشانگر آن است که انسانها نمی
- مقام حیرت
1750 اصطلاحات عرفانیر.ک : «مقام تحیر».
- مقام صحو
2388 اصطلاحات عرفانیسالک الی الله هنگامی که از حجابهای ظلمانی و نورانی گذشت، از آنجا که خود را هیچ پنداشته و ذاتش را محو ذات خدا میبیند، گاه شطحیاتی چون «انا الحق» از او سر میزند؛ اما اگر عنایت الهی او را یاری کند
- مقام فنا
2333 اصطلاحات عرفانی- مهجة القلب
3916 اصطلاحات عرفانیدر منابع عرفانی به طور هفتم از «اطوار سبعه»، «مهجة القلب» و یا «قلب سلیم» میگویند که محلّ تجلّیات الوهیّت و اشراقات انوار ربوبیّت است و این مقام با قطع علاقه از ما
- ولی تابع
2244 اصطلاحات عرفانیاز نظر اهل عرفان اگر کسی صاحب ولایت بوده، اما دارای مقام نبوت نباشد حتماً تابع یکی از انبیای الهی است. به چنین فردی «ولی تابع» گفته میشود. البته ممکن است فردی پیامبر هم باشد اما تابع پیامبر دیگر ب
- یقظه (بیداری)
2709 اصطلاحات عرفانی«یقظه» از ریشه «یقظ» و به معنای بیداری از خواب و توجّه به پیرامون است و در متون عرفانی به معنای بیدارى از خواب غفلت بوده که ناشی از معرفت و تجلّى انوار الهى در قلبها میباشد.
پرسش مرتبط: <
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
- تخلیه روح
پرسش های اتفاقی
-
چگونه میتوان خداوند را برای بچهها توصیف و معرفی کرد؟
37579 دستور العمل ها 1392/11/09در ارتباط با معرفی خداوند برای کودکان، دانش آموزان و نوجوانان باید چند نکته را در نظر داشت. 1. از آنجا که پاسخ هر سؤال باید متناسب با سطح اطلاعات و آگاهی شخص سؤال کننده باشد؛ از اینرو، نمیتوان به طور یکنواخت پاسخ داد؛ بلکه پاسخها باید متفاوت ...
-
شخصی که نمی تواند قرائت نماز را صحیح بخواند، حکمش چیست؟ درباره اعمال حج (نماز طواف) چطور باید عمل نماید؟
40676 Laws and Jurisprudence 1391/03/13بر هر مکلفى یادگیرى نماز و تصحیح قرائت و ذکرهاى نماز، واجب است تا بتواند تکلیف الهى را، صحیح بجا آورد، خصوصاً کسى که مىخواهد به حج برود؛ چون بعضى [از علما می فرمایند] اگر نماز درست نباشد، عمره و حج باطل است؛ پس بر این ...
-
چگونه اثبات میکنید قرآن کلام خدا است، و به عنوان مثال سخن جبرئیل و یا شیطان نیست؟
31182 علوم قرآنی 1392/07/20بیگمان قرآن کلامی است که از سوی خداوند بر پیامبر اکرم(ص) وحی و الهام شده است. برای اطلاع بیشتر رجوع شود به پاسخهای 67(وحیانى بودن قرآن )؛ 69(وجوه اعجاز قرآن )؛ 70(اعجاز قرآن ) و 119(شناخت مدعى وحى (پیامبر). این الهام نیز گاهی با ...
-
چرا با اینکه خدا در قرآن از ما خواسته که بر پیامبر صلوات و درود بفرستیم، ولی ما در صلوات فرستادن، از خود خدا میخواهیم که بر پیامبر صلوات بفرستد؟
11230 صلوات بر محمد و آل محمد 1397/04/13خدای متعال در آیهای از سوره احزاب میفرماید: «همانا خدا و فرشتگانش همواره بر پیامبر درود میفرستند. اى کسانى که ایمان آوردهاید بر او درود فرستید و سلام گویید، و کاملاً تسلیم باشید».[1] طبق این آیه شریفه، مقام پیامبر اسلام(ص) آنقدر والا و متعالی ...
-
آیا میتوان فرض کرد که کاری برای پروردگار، آسانتر از کارهای دیگر باشد مانند آنچه در قرآن کریم میخوانیم که معاد برای خدا آسانتر از خلقت اولیه است؟!
6111 تفسیر 1396/05/21ابتدا باید گفت که در ارتباط با پروردگار نمیتوان گفت که کاری برای حضرت حق آسان و کار دیگری دشوار است! اما آیه مورد اشاره در پرسش، استدلالی است در برابر کسانی که منکر معاد بوده، و برانگیختن انسان را با توجه به پوسیده شدن بدن و از ...
-
ابوبکر بن عبدالله بن جعفر از شهدای عاشورا بود، یا از شهدای واقعهی خونین حرّه؟
3777 تاريخ بزرگان 1400/04/13برخی منابع، ابوبکر بن عبدالله بن جعفر- که بر اساس برخی گزارشها تنها کنیهاش مشخص بود و نامی برایش ذکر نشده است-[1] را یکی از شهدای کربلا معرفی کردهاند که روز عاشورا در دفاع از امام حسین(ع) به شهادت رسیدند.[2] وی ...
-
آیا می توان گفت که خداوند در قلب ما جای دارد؟
27536 توحید و شرک 1388/03/19خداوند در آسمان ها و زمین وجود دارد و بر عرش نیز مستقر شده و در قلب ما نیز جای دارد. به عبارت دیگر؛ با این که نیاز به مکان و زمان ندارد در همه جا و در همه وقت، می توان وجود او را حس ...
-
قرآن در داستان حضرت موسی(ع) میفرماید: دو نفری که یکی از آنها از پیروانش بود با هم درگیر شدند و ... مگر موسی(ع) در قصر فرعون و تحت نظر او نبود؟ پس از کجا دوست و دشمن خود را میشناخت ؟
15734 تفسیر 1396/09/29در پاسخ به این پرسش باید گفت؛ حضرت موسى(ع) بعد از رسیدن به سن رشد و بلوغ و با توجه به موقعیت اجتماعی خود، از بنى اسرائیل حمایت کرده و تا حد امکان، تلاش میکرد تا مانع ظلم و ستم فرعونیان و قبطیان بر آنان شود؛ از اینرو ...
-
ماجرای تعارض کشته شدن شتر صالح در آیات قرآن چیست؟
28489 تفسیر 1388/09/01یکی از شیوه های بیانی رایج در آیه های قرآنی، کاربرد اسلوب اجمال و تفصیل است. از میان آیات مربوط به ماجرای کشته شدن شتر صالح، سه آیه این کار را به همه غیرمؤمنان قوم ثمود نسبت می دهند، یک آیه آن را کار گروه مستکبران این قوم معرفی می ...
-
روایتی از پیامبر(ص) بیان میدارد که زن یک انسان، بدترین دشمن اوست! این روایت چگونه توجیه میشود؟!
12961 تفسیر 1395/05/04روایت مورد اشاره در پرسش، در منابع معتبر اولیه شیعی وجود ندارد، بلکه به غیر از نهج الفصاحه - که از منابع متأخر بوده و در موارد بسیاری از منابع اهل سنت نقل میکند- کتابهایی چون ریاض السالکین[1] - که آن هم از تألیفات ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
893316 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
800685 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
765983 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه میکند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت میکند؟
687422 Practical 1390/07/12نفرین در آموزههای دینی ما مسئلهای شناخته شده است، چنانکه در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان میرود». و... .منتها همانگونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
662107 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
650442 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
604719 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
581089 Laws and Jurisprudence 1385/10/20پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فىالذمّه[1] بهجا آورد و پس از آن نماز قضا مىشود
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
580885 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
565947 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...