Ətraflı axtarış
Baxanların
7879
İnternetə qoyma tarixi: 2011/01/13
Sualın xülasəsi
Quranın nəzərində insan cahil zülmkardır, yoxsa Allahın xəlifəsi?
Sual
Quranın nəzərində insan cahil zülmkardır, yoxsa Allahın xəlifəsi?
Qısa cavab

1.     Quranı kərim, müxtəlif ayələrdə insanın uca cə ali məqam sahibi olduğunu bəyan edir. Digər tərəfdən isə onu, bəzi ayələrində, zəif. Zalim, cahil kimi bəyan edərək danlayaraq qınayır.

2.     İnsan iki qövdən hərəkət etməklə öz məqamın təyin edir. Birinci qövs, onun gözəl əməllərlə Allaha tərəf addımlamasından və ikinci qövs isə pis əməllərlə cəhənnəmə tərəf getməsindən ibarətdir. Həmçinin insanda olan bu iki istedad olduqca nəhayətsiz və sonsuzdur.

3.     İnsan, ruhani istəklərə malikdir.

4.     İnsan başqa yaranmışların əksinə olaraq, bütün işlərini öz iradəsi ilə yerinə yetirir. Yəni insanın əməlləri, onun ixtiyarından bəhrələnərək həqiqətə çevrilir.

5.     Öz nəfsani istəklərini cilovlayan və bütün işlərini Allahın razılğı üçün tənzimləyən kəslər "xəlifətullah" məqamına nail olurlar.

Ətreaflı cavab

Qurani kərimə ümumi bir nəzər saldıqda, onun insan barəsində olan ayələrinin iki dəstədən ibarət olduğunu bilərik. Birinci dəstədən müşahidə etdiyimiz ayələr, insanın uca məqam və əzəmət sahibi olduğunu bəyan edir. Məsələn:

1). "Biz Adəm övladını şərəfli qərar verdik. Onlara suda və quruda (minik sahibi) etdik və onlar üçün pak ruzilər nazil etdik. Həmçinin onları digər yaranmışlardan üstün qərar verdik."[1]

2). O zaman ki, mələklər insanın yaradılışından xəbərdar oldular, Allah Taalaya insanın xətakar və fəsad əhli olduğunu söylədilər. Allah Taala isə onlara: "Mən bildiyim həqiqətlərdən siz xəbərsizsiniz"[2]

3). "Biz əmanəti (Allaha itaət və ibadəti) göylərə, yerə və dağlara təklif etdik.

Onlar fikirləşib ona dözməkdən qorxub çəkindilər. insan isə onu qəbul etdi".[3]

Amma bəzi ayələrdə isə insanı qınayaraq ona: "Qabiliyyətsiz"[4], "zülmkar", (itaət etməyən),[5] "çoxlu küfr və zülm dən,[6] "cahil və zalim",[7] "Allaha düşmən kəsilən",[8] "ziyanda və zülmətdə olan,[9] və sair kimi ayələr zikr edir.

Yuxarıda qeyd etdiyimiz ayələrdən belə bir sual nəzərə çarpır ki, görəsən Quran ayələrinin insan barəsində olan ayələri bir- birinin əksinədir, yoxsa bunun başqa bir hikməti vardır?

Yaxşı olar ki, bu sualın cavabı üçündə Qurani kərimin ayələrinə müraciət edək. Mübarək "Bəyyinə" surəsində oxuyuruq:

Müşriklər və kitab əhlindən olan kafirlər (xrristian və yəhudi) əbədi cəhənnəmdə qalacaqlar. Onlar, ən pis yaranmışlardır. Amma Allaha iman gətirib əməli saleh olanlar isə Allahın ən gözəl yaranmışlarıdırlar"[10]

Bu mübarək ayədə insanın ən gözəl və ən pis məxluq olması bəyan olunur. Bundan belə nəticə çıxara bilərik ki, deməli insan bir üfüqdə həm ali və həm də ən alçaq mərtəbədə özünə yer tuta bilər. belə ki, əgər Allahın bütün əmirlərini yerinə yetirəkək onun xəlifəsinə və onun əmirlərindən çıxaraq əbədi cəhənnəmə nail ola bilər.

Həzrət Əli (ə) buyurub: "Allah taala yaradılışı üç dəstəyə bölmüşdür. Birinci dəstədə mələklər, ikincidə heyvanlar və üçüncü dəstədə isə insanlardır. Allah taala mələklərə əql vermiş və qəzəb və şəhvət verməmişdir. Heyvanlara isə şəhvət və qəzəb vermişdir. Insanlara isə bunun üçünü də vermişdir. (Əql, qəzəb, və şəhvət") Əgər insanın ağlı, onun şəhvətinə və qəzəbinə qalib gələrsə və onları öz nəzarətində saxlayarsa, o zaman insan mələklərdən üstün məqama sahib olar. Amma əgər şəhvət və qəzəb onun ağlına qalib gələrsə, onda insan, heyvandan da aşağı mərtəbədə olar."[11]

Deməli insan özündə olan istedadlardan istifadə edərək həm Allahın razılığını qazanıb onun "xəlifəsi" ola bilər. həmdə onun razılığını qazandıqdan sonra əbədi səadətə nail ola bilər.

Amma bu dediklərimizin əksinə olarsa insan ən zalım və ən cahil məxluq obrazını yaşayacaqdır. Çünki, başqa yaranmışlarla insanı müqayisə etdikdə onda olan istedadları başqalarında müşahidə etmirik. Məsələn: İradə, ixtiyar, əql, qəzəb, şəhvət və sair. kimi istedadları başqa yaranmışlarda müşahidə olunmur.

Daha çox məlumat əldə etmək üçün:

  1. Əl- mizan təfsiri, cild 16, səhifə 524- 527

  2. Nümunə təfsiri, cild 8, səhifə 242 və cild 17, səhifə 451- 457.

[1] - İsra surəsi, ayə 70

[2] - Bəqərə surəsi, ayə 30

[3] - Əhzab surəsi, ayə 72

[4] - Fussilət surəsi, ayə 49- 51

[5] - Şura surəsi, ayə 27

[6] - İbrahim surəsi, ayə 34

[7] - Əhzab surəsi, ayə 72

[8] - Yasin surəsi, ayə 77

[9] - Əsir Surəsi, ayə 2

[10] - Ayat 67

[11] - Təfsir nurus- səqəleyn, cild 3, səh 188

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Qurani- Kərimin hansı surəsində peyğəmbərin gecə namazı qılmasına hökm edilmişdir?
    8219 Təfsir 2011/10/31
    Peyğəmbərə gecə namazının əmr edilməsi Quranın bir neçə yerində bəyan edilmişdir. O cümlədən Allah Quranın Muzəmmil surəsində peyğəmbərə buyurur: “Gecəni qısa bir hissədən savayı ayaqa qalx.[1] Baxmayaraq ki, bu surədə müraciət olunan peyğəmbərdir (s), amma surənin davamından anlaşılır ki, möminlər də peyğəmbərin (s) bu proqramında birlikdə olmuşlar. İndi ...
  • Nə zaman ata və ananın əvəzinə namaz qılmaq olar?
    12422 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/10/31
    Namaz və orucda diri insan üçün əvəz edicilik düzgün deyil. Mükəlləf hər bir şəxsə vacib namazlarını hansı formada edə bilirsə (ayaq üstə, oturan halda, uzanan halda və ya hətta işarə ilə) özünün yerinə yetirməsi vacibdir. Həzrət İmam Xumeyni (rh) və digər mərcələr buyurublar:
  • Allah təalanın məkrinin mənası nədir?
    9422 Təfsir 2012/09/01
    Ərəb lüğətində “məkr” kimisə məqsədindən yayındırmaqdır. (istər məqsədi pis yaxud yaxşı olsun). Bu mənaya əsasən məkr hər yerdə pis deyil. Bu mənanın Allaha aid edilməsi ziyanverici planların məhv edilməsi mənasındadır. Bu fasidlər barəsində işlədildikdə isə islah proqramlarının önünü kəsmək mənasında işlədilir. Bu ayənin məqsədi “Məsihin” ...
  • Aşura günü oruc tutmaqla əlaqədar Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih)-dən hədis nəql olunmuşdurmu? Bu gündə oruc tutmaq müstəhəbdirmi?
    20224 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/01/18
    Şiənin mötəbər rəvayət mənbələrdə bu məzmunda elə bir hədis yoxdur ki, Peyğəmbəri-əkrəm (səlləllahu əleyhi və alih)-in Aşura günü oruc tutmağın müstəhəb olmasını bəyan etmiş olsun. Lakin o həzrətin sirə və davranışı ilə əlaqədar hədislərdə belə nəzərə çarpır ki, o həzrət bu gün oruc tutmuşdur. İmam Riza (əleyhis-salam)-ın ...
  • Sualın xülasəsi: İmamlar (ə) və alimlər baxımından namazın ilk vaxtında qılınmasının savabını bəyan edin.
    6745 Hədis elmləri 2012/04/18
    Namzın ilkin vaxtında qılınmasının çoxlu sayda savab və təsirləri bəyan edilmişdir. Məsələn: Namzın savabının iki qat olması, İlahi məhəbbətini qazanmaq və s... Alimlər də bu mövzuya diqqət etməklə insanları namzın ilkin vaxtında qılınmasına çağırmışlar. Bunu Allaha yaxınlaşma və seyri sluk üçün ən mühüm əsaslardan hesab ...
  • Kişilərdə spermanın əlamətləri hansılardır? Cənabət halında qılınan namazlar, qəza olunmalıdırmı?
    15058 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/06/18
    Sizin sualınız əslində üç hissəyə bölünür və onlara ayrıca cavab veririk: Spermanın əlamətləri hansılardır? Və nə zaman pollyusiya kişidə baş verir? Əgər spermanın xaric olmasına yəqin etsək, bunun hökmü nədir?
  • İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-a əzadarlığın əhəmiyyət və fəlsəfəsi nədən ibarətdir?
    11576 Qədim kəlam 2012/01/18
    İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-a əzadarlığın əhəmiyyət və fəlsəfəsini başa düşmək üçün bir neçə məsələyə diqqət yetirmək zəruridir:1. Quranda yüksək məqamlı insanların, böyük şəxsiyyətlərin və ilahi övliyaların dəyərli səciyyələrinin və fəzilətlərinin canlı saxlanmasına dair çoxlu təkidlər edilmişdir.2. Böyük şəxsiyyətli şiə imamları Kərbəla hadisəsinin canlı saxlanması üçün müxtəlif yollarla çoxlu tövsiyələr ...
  • Təşbeh qəbilindən İsanı “Allahın oğlu” hesab etmək olarmı?
    6088 Qədim kəlam 2012/04/10
    “İbnullah” (Allahın oğlu) kəlməsi həqiqi mənada olan “ata-oğul” mənasından başqa heç bir digər mənanı çatdırmır. “Allahın əli”, “Allahın xəlili” və s. ifadələrin öz həqiqi mənalarında Allah üçün işlədilməsi qeyri-mümkündür və mütəal Allaha övlad aid edilməsi Onun bəsit və mütləq (qeyri-məhdud) olan vücudu ilə ziddiyyətlidir. Digər tərəfdən, əgər ...
  • Müqəddəs məkanlarda yatmağın kökmü nədir?
    5710 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/10/09
    İmamların ziyarətgahları və məzhəbi məkanlar bütün müsəlmanların hörmət göstərdikləri yerlər olmuşdur. Çünki bu məkanlara hörmət orada dəfn olunan İmam və böyüklərə hörmət əlamətidir. Buna görə bu məkanlarda onlara hörmətsizliyə səbəb olan bəzi hərəkətlərdən çəkinmək lazımdır. Lakin fiqhi və şəri cəhətdən belə məkanlarda, məscidlərdə və s yatmağın eybi yoxdur. Yəni ...
  • Aya ruku halında dua etmək müstəhəbdirmi?
    6518 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/10/31
    Rukunun zikrləri barəsində demək olar ki, insan rukuda olduğu zaman hər bir zikri istəyirsə deyə bilər. Amma ehtiyat[1] olaraq üç dəfə "Sübhan allah" və yaxud bir dəfə "Subhanə allahi- rəbbiəl əzimi və bi həmdih" zikri qədərində olmalıdır.[2] Amma rukuda deyilən zikrlər barəsində ki, ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164663 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    163691 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119725 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113663 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    110487 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94021 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54832 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54065 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46110 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45738 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...