جستجوی پیشرفته
بازدید
8912
آخرین بروزرسانی: 1391/08/21
خلاصه پرسش
شرط صحیح بهره گیری از طبیعت چگونه می تواند باشد؟
پرسش
شرط صحیح بهره گیری از طبیعت چگونه می تواند باشد؟
پاسخ اجمالی

بر خلاف بسیاری از مکاتب که یک سویه به نیازهای بشر نگاه کرده و فقط به نیازهای مادی یا معنوی توجه کرده اند، اسلام راه میانه را انتخاب نموده است. استفاده از نعمت های الاهی به صورت صحیح، نه تنها منافاتی با مسائل معنوی و جهان آخرت ندارد، بلکه مسیر رشد و سعادت انسان را هموارتر می کند.

پاسخ تفصیلی

ادیان و مذاهب و مکتب هاى فکرى حاکم بر جامعه بشرى، براى تأمین نیازهاى انسان و تضمین سعادت او دستور العمل‏هایى دارند و نسخه‏هایى تجویز مى‏کنند.

 

مکتب هاى مادى به طور کلى نیازهاى معنوى را نادیده مى‏گیرند و یا اساساً اعتقادى به آن ندارند، و سعادت بشر را در بهره جویى هر چه بیشتر از لذایذ مادى مى‏دانند. در مقابل آن بعضى از مکتب ها و مذاهب دیگر، اساس کار را بر تقویت و پرورش روح و جان انسان قرار داده‏اند و نه تنها توجهى به تأمین نیازهاى مادى ندارند، بلکه سعادت بشر را در پرهیز و دورى از لذایذ و مظاهر مادى مى‏دانند و انسان را همواره به ترک دنیا و رهایى از تعلق‏ها، تشخص‏ها و مادیات فرا مى خوانند. البته چنین برداشت هایى از مفهوم سعادت بشرى بستگى به جهان بینى مکتب و تفسیر او از جهان و انسان دارد.

 

در این باره، مى توان گفت که توجه بیش از حد به مظاهر مادى و استفاده بى‏قید و شرط از لذایذ گوناگون و بى‏بند و بارى در اعمال غرایز و شهوت ها که در جهان مادى امروز به خصوص در جوامع غربى متداول شده، واکنش تندى در برابر محدودیت‏هایى است که تاکنون به نام مذهب در استفاده از لذایذ مادى اعمال شده است.

 

اسلام توجه به مسائل معنوی را جدا از دنیا و استفاده از موهبت های الاهی نمی داند؛ از این رو در آموزه های دینی رهبانیت و استفاده نکردن از نعمت های خدا منع شده است، امام صادق (ع) می فرماید: "خداى متعال به محمد (ص)، شریعت هاى نوح و ابراهیم و موسى و عیسى (ع) را بخشید... آیین فطرى آسانگیر، که نه رهبانیّت است و نه سیاحت (بیابانگردى صوفیانه)، بلکه در این دین پاکیزه‏ها را حلال کرد و پلیدها را حرام، و بار و زنجیرهایى که بر دوش مردمان بود برداشت"‏. [1]

 

رسول گرامی (ص) و پیشوایان دین، دوری از رهبانیت را به امت خود گوشزد می کردند از جمله:

 

یکی از یاران امیر مومنان (ع) خدمت آن حضرت رسید و از برادرش که از دنیا گریزان شده بود -و از نعمت های خداوند از قبیل گوشت، لباس مناسب، مسائل زناشویی، ... استفاده نمی کرد- شکایت کرد؛ امام فرمود: او را حاضر کنید. هنگامى که عاصم آمد حضرت با چهره عبوس و ناراحت با او مواجه شد و فرمود: واى بر تو اى عاصم چنین تصور می کنى که خداوند لذایذ و نعمت ها را بر تو مباح کرده، ولى دوست ندارد که تو از آنها بهره‏مند شوى؟ تو در نظر خدا کوچک تر از این هستى (که از خود چنین رأى دهى)، آیا به زن و فرزندت رحم نمى‏کنى؟ آیا مى ‏پندارى خدایى که چیزهاى پاکیزه را بر تو حلال کرده، بیزار است که تو از آن بهره‏مند گردى"؟ [2]

 

البته نکته ای که نباید از آن غفلت کرد، آنچه از دنیا مذمت شده است دلبستگی شدید به آن است، به گونه ای که انسان را غافل از وظایفی که نسبت به مخلوقات و خداوند دارد کند و سبب غرور، فراموشی آخرت، تفاخر به دیگران، اسراف، ناسپاسی و... شود. در غیر این صورت اگر دنیا را پلی برای سرای آخرت و رسیدن به قرب الاهی بدانیم مذموم نیست و روایات زیادی در این زمینه از پیشوایان دین رسیده است، از باب نمونه به دو روایت که با بحث مرتبط است اشاره می کنیم:

 

1. در محضر امیر مؤمنان (ع) شخصی دنیا را نکوهش مى‏ کرد، حضرت در توبیخ او  فرمود: دنیا سراى راستى براى راست‏گویان، خانه تندرستى براى دنیا شناسان و خانه بى‏نیازى براى توشه‏گیران و خانه پند براى پند آموزان است. دنیا سجده‏گاه دوستان خدا، مصلّاى فرشتگان الاهى، فرودگاه وحى و جایگاه تجارت دوستان خداست که در آن رحمت خدا را به دست آورند و بهشت را سود برند. [3]

 

2. ابن ابى یعفور گوید: به امام صادق (ع) عرض کردم ما دنیا را دوست مى‏داریم، به من فرمودند هدفت از دنیا چیست؟، گفتم: مى‏خواهم ازدواج کنم و حج به جا بیاورم و به خانواده‏ام کمک کنم و به برادران خود بخشش کنم و صدقه بدهم، امام فرمودند: اینها از مسائل دنیا نیستند، این گونه اعمال مربوط به آخرت مى‏باشند.

 

نمایه های مرتبط:

 

رفاه و آسایش در دنیا و آخرت، 2902 (سایت: 3112).

 

تلاش برای دنیا یا آخرت، 1821 (سایت: 2130) .

 



[1] کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج 8، ص 22، ح1، دار الکتب الاسلامیة، تهران، 1365ش.

[2] همان، ج1، ص410.

[3] نهج البلاغة، ص492، حکمت 131، دار الهجرة، قم.

 

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها