جستجوی پیشرفته
بازدید
79980
آخرین بروزرسانی: 1391/08/21
خلاصه پرسش
برای درمان پر حرفی چه راه کارهایی وجود دارد؟
پرسش
برای درمان پر حرفی چه راه کارهایی وجود دارد؟ برای این که بتوانم رازهای خودم و دیگران را نگه دارم.
پاسخ اجمالی

زبان در عین این که یکی از بزرگ ترین نعمت های خداوند و ابزاری برای رشد و روابط با دیگران بوده، در عین حال آفات فراوانی نیز دارد و می تواند سرچشمه گناهان بی شماری باشد؛ از این رو، برای کنترل زبان و استفاده بجا از آن لازم است هر صبح که انسان از خواب بیدار می شود به خود توصیه کند که مراقب زبانش باشد.

 

امام علی (ع) می فرماید: «سخن در اختیار تو بوده مادامى که آن را بر زبان جارى نکرده‏اى، ولى هرگاه سخن گفتى تو در بند آن گرفتار مى‏شوی؛ اکنون زبانت را همانند طلا و نقره ات حفظ کن؛ بسا سخنى که نعمتى را از انسان سلب مى‏کند. پس هر چه نمى‏دانى از گفتن آن خوددارى کن. خداوند بر اعضا و جوارحت چیزهایى واجب کرده که روز قیامت از آنها سؤال خواهد کرد، در آن روز خوار خواهد شد کسى که زبانش بر او حکومت کند. هر کس پر حرف شد خطایش هم زیادتر مى‏شود، و هر کس این چنین باشد حیائش کم می شود، و هرکس حیائش کم شد، ورعش [دوری از گناهان و امور شبهه ناک] کم شد، دلش مى‏میرد و هر کس دلش مرد، وارد دوزخ مى‏شود».

پاسخ تفصیلی

زبان، ترجمان دل، نماینده عقل، کلید شخصیت و مهم ترین دریچه روح آدمی است. آنچه بر صفحه زبان و در لابلای گفته های انسان ظاهر می شود، نمودی از آن چیزی است که بر صفحه روح انسان نقش می بندد. زبان در عین این که یکی از بزرگ ترین نعمت های خداوند و ابزاری برای رشد و روابط با دیگران بوده، در عین حال آفات فراوانی نیز دارد و می تواند سرچشمه گناهان بی شماری باشد؛ از این رو، برای کنترل زبان و استفاده بجا از آن، دو راه پیشنهاد می شود:

 

الف. درمان علمی:

 

توجه به خطرات زبان و مراقبت از آن، بهترین درمان علمی برای پر حرفی است. زبان و سخن گفتن با آن، در عین حال که در جاهایی بسیار مفید است، آفات و خطرات فراوانی هم دارد. هر صبح که انسان از خواب بیدار می شود، لازم است به خود توصیه کند که مراقب زبانش باشد؛ زیرا این عضو می تواند انسان را به اوج سعادت یا خاک ذلت و شقاوت بکشاند. امام سجّاد (ع) فرمود: «هر صبح، زبان آدمى تمام اعضاى بدنش را زیر نظر گرفته، و مى‏گوید: چگونه هستید؟ چگونه صبح کردید؟ پاسخ می دهند به خیر و خوبى است به شرط آن که تو [دست از سر ما بردارى] و ما را به خود رها کنى؟ و او را به خدا سوگند می دهند [که سخن ناروایی نگوید و آنان را به مشقّت نیندازد] و می گویند [شکی در این نیست که] به خاطر تو، ثواب و پاداش به ما مى‏رسد، و به سبب تو است که کیفر مى‏شویم». [1]

 

پس انسان باید مواظب زبان و سخن خود باشد؛ زیرا هر کلامی که از او صادر شده در نامه عمل او ثبت و ضبط می شود. در قرآن کریم آمده است: «انسان هیچ سخنى را بر زبان نمى‏آورد، مگر این که همان دم، فرشته‏اى مراقب و آماده براى انجام مأموریت (و ضبط آن) است». [2]

 

در احادیثی از امام علی (ع) می خوانیم:

 

1. آن حضرت از نزدیک مردى عبور کردند که بسیار پر حرفى می کرد، حضرت در نزد او توقف کرده و فرمودند: اى مرد! تو بر فرشتگان حافظ خود با این پر حرفى کتابى را املاء می کنى؛ از آنچه به تو سود می دهد سخن بگو و از سخنان واهى دوری کن. [3]

 

2. «سخن در اختیار تو بوده مادامى که آن را بر زبان جارى نکرده‏اى، ولى هرگاه سخن گفتى تو در بند آن گرفتار مى‏شوی؛ اکنون زبانت را همانند طلا و نقره ات حفظ کن؛ بسا سخنى که نعمتى را از انسان سلب مى‏کند. پس هر چه نمى‏دانى از گفتن آن خوددارى کن. خداوند بر اعضا و جوارحت چیزهائى واجب کرده که روز قیامت از آنها سؤال خواهد کرد، در آن روز خوار خواهد شد کسى که زبانش بر او حکومت کند. هر کس پر حرف شد خطایش هم زیادتر مى‏شود، و هر کس این چنین باشد حیایش کم می شود، و هرکس حیایش کم شد، ورعش [دوری از گناهان و امور شبهه ناک] کم خواهد شد، دلش مى‏میرد و هر که دلش مرد، وارد دوزخ مى شود». [4]

 

3. « هنگامی که عقل کامل شود، سخن کم می‏شود». [5]

 

بنابراین، از نگاه آیات و روایات، بهترین روش برای پرهیز از آفات زبان، خودداری از پرگویی و ترک گفتارهای بی فایده است؛ زیرا اگر انسان بداند سخنانش جزو اعمال او محسوب می‏شود و در برابر آن مسئول است، از پر حرفی که نوعاً به دروغ، غیبت، اتلاف وقت، آزار دیگران، قساوت قلب و... منتهی می‏شود اجتناب خواهد نمود.

 

شاید بتوان ریشه روانی زیاد حرف زدن را در این نکته دانست که ما انسان ها دوست داریم همیشه مورد توجه و محبت دیگران باشیم و برای این که محبت کافی را از دیگران کسب کنیم دست به کارهایی می زنیم که باعث جلب توجه شود، ولی نباید فراموش کرد که اگر انسان ارتباط خود را با خدا درست نماید و انگیزه او در انجام کارها کسب رضایت خدا باشد، و تلاش در این نماید که محبوب او شود، خداوند او را محبوب دیگران می کند، بدون این که نیازی به ریا و جلب توجه آنان داشته باشد. پس نیازی به پر حرفی و یا هر کار ناپسند دیگری برای جلب توجه دیگران نیست. [6]

 

ب. درمان عملی:

 

می توان با تمرین و تلقین و احیاناً با نذر و یا جریمه کردن خود در صورت پرحرفی، به تدریج خود را به دوری از آن عادت داده و صفت ثابت و راسخی را در این زمینه کسب نمود.

 

نکته قابل توجه این که، منع زبان از پرگویی، کاری تدریجی و طولانی بوده و به گذر زمان نیاز دارد. کسی که به پرگویی و کنترل نداشتن بر زبانش عادت داشته و این عمل در او به صورت ملکه درآمده است، نمی تواند یک روزه بر خلاف آن عمل کند، بلکه باید قرار بر این بگذارد که هر روز مقداری از پرگویی اش را کم کند تا به تدریج با تسلط بر زبان و سخنانش بتواند به مقدار لازم و ضروری از زبانش استفاده کند و سخن بگوید.

 

برای آگاهی بیشتر نمایه های زیر را مطالعه کنید:

 

«راهنمایی برای زدودن رذایل»، سؤال 2604 (سایت: 2741) .

 

«مقایسه کلام و سکوت»، سؤال 9135 (سایت: 9608) .

 

«راه های ترک گناهان زبانی»، سؤال 13868 (سایت: 13582) .

 



[1] . مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج 68، ص 302، مؤسسة الوفاء، بیروت، 1404ق.

[2] . ق، 18:«ما یَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلاَّ لَدَیْهِ رَقیبٌ عَتیدٌ».

[3] . شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج 4، ص 396، نشر جامعه مدرسین، قم، چاپ دوم، 1404ق.

[4] . بحارالانوار، ج 68، ص 286.

[5] . بحارالانوار، ج 1، ص 159.

[6] . برای آگاهی بیشتر نمایه های «راه های کسب محبوبیت نزد دیگران»، سؤال 10915 (سایت: 11664) و «راه های محبوب خدا شدن»، سؤال 106 (سایت: 1025) مطالعه کنید.

 

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    799288 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    762653 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می‌کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می‌کند؟
    685750 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه‌های دینی ما مسئله‌ای شناخته شده است، چنان‌که در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می‌رود». و... .منتها همان‌گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    661275 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    650043 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    603378 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580640 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    574987 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565643 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564880 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...