باسمه تعالی

کلیدواژه: کفاره+روزه+ماه رمضان

نمایه: کفارۀ روزه

سؤال‌های مرتبط: 73028+9108

طبقه بندی موضوعی: 716 

خلاصه سؤال: اگر کسی در ماه رمضان روزه خود را عمداً باطل کرده باشد، به علت سختی کفاره روزه و سیر کردن فقرا، اگر مقدار مبلغ آن را بدهد کافیست؟

سؤال 1965: اگر کسی در ماه رمضان امسال یا گذشته روزۀ خود را عمدا باطل کرده باشد، به علت سختی کفارۀ روزه و سیر کردن فقرا اگر مقدار پول آن را به فقرا کمک کند یا گندم خریداری کند و به آنان بدهد کفایت می کند؟

پاسخ:

مراجع عظام  تقلید می فرمایند: کسى که کفّاره روزه رمضان بر او واجب است، باید دو ماه روزه بگیرد (سى و یک روز آن باید پى در پى باشد) یا شصت فقیر را اطعام کند یا به هر کدام یک مُد (تقریباً 750 گرم) طعام یعنى گندم، جو و مانند اینها بدهد و چنانچه اینها برایش ممکن نباشد هر تعداد مُد که مى‏تواند، به فقرا طعام دهد و اگر نتواند طعام بدهد باید استغفار کند، اگر چه مثلاً یک مرتبه بگوید «استغفر اللَّه»[1] و احتیاط  واجب در فرض اخیر آن است که هر وقت توانایی پیدا کرد، کفاره را بدهد. و در طعام نیز احتیاط مستحب آن است که تنها گندم یا آرد گندم یا نان گندم داده شود، هر چند ظاهراً هر طعامى که بدهد، کافى است.[2]

نتیجه این که شما در انتخاب یک نوع از کفاره مخیر هستید و معنای تخییر آن است که مکلف در انتخاب هر مورد آزاد است، پس شما می‌توانید هر یک از موارد زیر را که خواستید انجام دهید.

الف. دو ماه روزه بگیرید.

ب. شصت فقیر را اطعام کنید یا به هر کدام یک مُد (تقریباً 750 گرم) طعام (گندم، جو و مانند اینها) بدهید.

ج. اگر طعام هم نتوانستید بدهید، باید استغفار کنید.

البته مستحب است که در صورت امکان ترتیب مراعات شود.[3]

شایان ذکر است، اگر انسان به چیز حرامى روزه خود را باطل کند، چه آن چیز اصلش حرام‏ باشد مثل شراب و زنا، یا به جهتى حرام شده باشد، مثل نزدیکى کردن با همسر خود در حال حیض، - بنا بر احتیاط -[4] کفاره جمع بر او واجب مى‏شود (یعنی باید علاوه بر شصت روز روزه، شصت فقیر را طعام دهد]. و چنانچه هر دو برایش ممکن نباشد، هر کدام از آنها که ممکن است باید انجام دهد.[5]

ضمنا غالباً دفاتر مراجع، کفارات، رد مظالم و... را جهت رساندن به مستحق می‌پذیرند.

[1]. جهت استغفار لازم است به طور جدی از کار خویش پشیمان بوده و توبه کند و این امر را ولو با گفتن یک بار «استغفر الله» ابراز نماید.

[2]. امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، 931، مساله 1660و1661، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، 1424ق.

[3]. الامام الخمینی، تحریر الوسیلة، ج‏1، ص 289.

[4]. آیات عظام سیستانى و خامنه‌ای: (احتیاط مستحب..)؛ آیت الله زنجانى: (اگر آن چیز حرام غیر از جماع و خوردن و آشامیدن باشد کفّاره تخییرى، بر او واجب مى‌شود و احتیاط مستحب آن است که کفّاره جمع بدهد).

[5]. توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج ‏1، ص 931؛ خامنه‌ای، سید علی، رساله آموزشی، (احکام روزه)، ص 141.