لطفا صبرکنید
بازدید
14036
14036
آخرین بروزرسانی:
1394/06/07
کد سایت
fa60593
کد بایگانی
74489
نمایه
نزدیک بودن برپایی قیامت از نگاه قرآن
طبقه بندی موضوعی
تفسیر|معاد و قیامت|نشانه های برپایی قیامت
اصطلاحات
مرگ ، موت|معاد ، رستاخیز ، آخرت
گروه بندی اصطلاحات
سرفصلهای قرآنی
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
مراد از نزدیکبودن قیامت که در قرآن بدان اشاره شده، نزدیکبودن معاد است و یا نزدیکبودن مرگ؟!
پرسش
قرآن درباره قیامت اشاره به نزدیکبودن آن دارد. آیا این نزدیکبودن مربوط به زمان مرگ است، یا مفهومی دیگر دارد؟
پاسخ اجمالی
مردم در مورد زمان وقوع قیامت و برپایی رستاخیز از پیامبر اسلام(ص) سؤال میکردند که این حادثه چه زمانی اتفاق میافتد؟ آیاتی در این ارتباط نازل شد و به پیامبر دستور داد، به آنان بگو زمان وقوعش نزدیک است، اما دانش دقیق آن نزد خدای متعال است: «یَسْئَلُکَ النَّاسُ عَنِ السَّاعَةِ قُلْ إِنَّما عِلْمُها عِنْدَ اللهِ وَ ما یُدْریکَ لَعَلَّ السَّاعَةَ تَکُونُ قَریباً».[1]
این آیه تنها میگوید مردم از قیامت میپرسند، اما نمیگوید که از چه چیز آن میپرسند، ولى از تعبیر قیامت به ساعت بر میآید که مراد پرسش کنندگان تاریخ وقوع قیامت است. آنها میخواستند بفهمند آیا معاد نزدیک است یا دور؟ خداوند به رسولش دستور میدهد که در پاسخ آنان بگو من از آن اطلاعى ندارم، نه تنها من اطلاع ندارم، بلکه جز خدا کسی از آن اطلاع ندارد. این جواب تنها جوابى است که در همه جاى قرآن در مواردى که از تاریخ قیامت سؤال شده به کار رفته است؛ مانند: «وَ ما یُدْرِیکَ لَعَلَّ السَّاعَةَ تَکُونُ قَرِیباً»؛[2] تو چه میدانى شاید ساعت (قیام قیامت) نزدیک باشد!
این جمله ابهام در مسئله را بیشتر میکند، تا بهتر بفهماند که رسول خدا(ص) نیز در این مسئله مانند سایر مردم است، و قیامت از آن اسرارى نیست که خدا به وى گفته، و او از مردم پنهان کرده باشد.[3] دلیلش نیز ترغیب مؤمنان بر پیروی از دستورات شرع و ترک مخالفت با آن است.[4]
بنابر این، از مجموع آیات میتوان برداشت کرد که منظور از نزدیکبودن ساعت، نزدیکبودن برپایی قیامت و رستاخیز است. و چون وقتش معین نیست، پس امکان دارد که در هر لحظه رخ دهد.[5]
البته با توجه به اینکه گفته شد؛ «من مات قامت قیامته»؛[6] با مرگ هر شخصی قیامت او برپا میشود؛ ممکن است منظور از (ساعت)، ساعت مرگ نیز باشد، که آن قیامت صغرا است؛[7] زیرا مرگ و پایان زندگی دنیایی، امکان هر عملی را از انسان تا روز قیامت سلب میکند و مشخص نیست مفهوم زمان در برزخ به همان معنایش در دنیا باشد.
همچنین «السَّاعَة» به هنگام ظهور امام مهدی(عج) هم تفسیر شده است که آن نیز قیامت دیگرى است.[8]
این آیه تنها میگوید مردم از قیامت میپرسند، اما نمیگوید که از چه چیز آن میپرسند، ولى از تعبیر قیامت به ساعت بر میآید که مراد پرسش کنندگان تاریخ وقوع قیامت است. آنها میخواستند بفهمند آیا معاد نزدیک است یا دور؟ خداوند به رسولش دستور میدهد که در پاسخ آنان بگو من از آن اطلاعى ندارم، نه تنها من اطلاع ندارم، بلکه جز خدا کسی از آن اطلاع ندارد. این جواب تنها جوابى است که در همه جاى قرآن در مواردى که از تاریخ قیامت سؤال شده به کار رفته است؛ مانند: «وَ ما یُدْرِیکَ لَعَلَّ السَّاعَةَ تَکُونُ قَرِیباً»؛[2] تو چه میدانى شاید ساعت (قیام قیامت) نزدیک باشد!
این جمله ابهام در مسئله را بیشتر میکند، تا بهتر بفهماند که رسول خدا(ص) نیز در این مسئله مانند سایر مردم است، و قیامت از آن اسرارى نیست که خدا به وى گفته، و او از مردم پنهان کرده باشد.[3] دلیلش نیز ترغیب مؤمنان بر پیروی از دستورات شرع و ترک مخالفت با آن است.[4]
بنابر این، از مجموع آیات میتوان برداشت کرد که منظور از نزدیکبودن ساعت، نزدیکبودن برپایی قیامت و رستاخیز است. و چون وقتش معین نیست، پس امکان دارد که در هر لحظه رخ دهد.[5]
البته با توجه به اینکه گفته شد؛ «من مات قامت قیامته»؛[6] با مرگ هر شخصی قیامت او برپا میشود؛ ممکن است منظور از (ساعت)، ساعت مرگ نیز باشد، که آن قیامت صغرا است؛[7] زیرا مرگ و پایان زندگی دنیایی، امکان هر عملی را از انسان تا روز قیامت سلب میکند و مشخص نیست مفهوم زمان در برزخ به همان معنایش در دنیا باشد.
همچنین «السَّاعَة» به هنگام ظهور امام مهدی(عج) هم تفسیر شده است که آن نیز قیامت دیگرى است.[8]
[1]. احزاب، 63.
[2]. شوری، 17.
[3]. طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 16، ص 346، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، 1417ق.
[4]. تفسیر المراغی، ج25، ص: 32 مراغی، احمد بن مصطفی، تفسیر المراغی، ج 25، ص 32، بیروت، داراحیاء التراث العربی، بیتا.
[5]. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیرالقرآن، تحقیق، یاحقی، محمد جعفر، ناصح، محمد مهدی، ج 17، ص 1، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، 1408ق.
[6]. مازندرانى، محمد صالح بن احمد، شرح الکافی(الأصول و الروضة)، محقق: شعرانى، ابوالحسن، ج 4، ص 274، تهران، المکتبة الإسلامیة، چاپ اول، 1382ق.
.[7] گنابادى، سلطان محمد، تفسیر بیان السعادة فی مقامات العبادة، ج 3، ص 257، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ دوم، 1408ق.
[8]. تفسیر بیان السعادة فی مقامات العبادة، ج 3، ص 257.
نظرات