جستجوی پیشرفته
بازدید
19849
آخرین بروزرسانی: 1397/07/12
خلاصه پرسش
در آیه 8 سوره نمل و در ماجرای حضرت موسی(ع)، منظور از کسی که در آتش است و کسی که اطراف آتش است چیست؟
پرسش
در آیه 8 سوره نمل منظور از کسی که در آتش است و کسی که اطراف آتش است چیست؟
پاسخ اجمالی

در این که منظور آیه 8 سوره نمل چیست؟ مفسران نظریات گوناگونى بیان کرده‏اند. برخی برآنند: منظور از کسی که در آتش است (مَنْ فِی النَّارِ)، خدا است و معنایش این است که مبارک است آن کسى که سلطنت و قدرتش در آتش ظهور کرده؛ چون صداى گفت و گو از درخت برمى‏خاست، درختى که به شهادت آیات سوره قصص، آتش اطرافش را احاطه کرده بود. عده ای نیز می گویند: منظور از آتش در این جا نور است و کسی که در آتش است قدرت خدا است و کسی که اطراف آتش است حضرت موسی است. بعضى دیگر از مفسران گفته‏اند: مراد از "مَنْ فِی النَّارِ" ملائکه‏اى است که در آتش حاضر بوده‏اند، همچنان که مراد از "من حولها" موسى (ع) است. گروه دیگر عکس آن را معتقدند؛ یعنى گفته‏اند: مقصود از جمله اولى موسى (ع) و مراد از دومى ملائکه است.

پاسخ تفصیلی

"فَلَمَّا جاءَها نُودِیَ أَنْ بُورِکَ مَنْ فِی النَّارِ وَ مَنْ حَوْلَها وَ سُبْحانَ اللَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ"؛ هنگامى که نزد آتش رسید، ندایى برخاست که مبارک باد آن کس که در آتش است، و کسى که در اطراف آن است، و منزه است خداوندى که پروردگار عالمیان است.

 

در این که منظور از"کسى که در آتش است" و" کسى که در اطراف آن" است، چه کسی است؟ مفسران نظریات گوناگونى بیان کرده‏اند. قبل از بیان دیدگاه های مفسّران، توضیح این نکته ضروری به نظر می رسد که کلمه "بورک" در آیه، فعل ماضى مجهول از "برک" باب مفاعله- مبارکه است و "مبارکه" به معناى دادن خیر بسیار است. گفته مى‏شود: "بارکه" و نیز "بارک علیه"، و همچنین "بارک فیه"، یعنى خیر بسیارى به او پوشانید و خلعت بسیارى به او آویخت.[1]

 

در سوره "طه" وقتى در داستان موسى (ع) به این جا مى‏رسد، به جاى این جمله در این که چه ندایى از آتش برخاست، فرمود: "فَلَمَّا أَتاها نُودِیَ یا مُوسى‏ إِنِّی أَنَا رَبُّکَ فَاخْلَعْ نَعْلَیْکَ إِنَّکَ بِالْوادِ الْمُقَدَّسِ طُوىً وَ أَنَا اخْتَرْتُکَ فَاسْتَمِعْ لِما یُوحى‏"؛ من پروردگار توام! کفش هایت را بیرون آر، که تو در سرزمین مقدّس «طوى» هستى! و من تو را (براى مقام رسالت) برگزیدم اکنون به آنچه بر تو وحى مى‏شود، گوش فرا ده!.[2]

 

اما این که مراد از"مَنْ فِی النَّارِ- آن که در آتش است" کیست؟ سخنان مفسران مختلف است که در این جا به برخی از آنها اشاره می کنیم:

 

1. برخی برآنند: منظور از کسی که در آتش است (مَنْ فِی النَّارِ)، خدا است و معنایش این است که مبارک است آن کسى که سلطنت و قدرتش در آتش ظهور کرده؛ چون صداى گفت و گو از درخت برمى‏خاست، درختى که به شهادت آیات سوره قصص، آتش اطرافش را احاطه کرده بود. بنابر این تفسیر، معناى آیه این مى‏شود که مبارک است آن کسى که با کلام خود از آتش براى تو تجلى کرد و خیر کثیر به تو داد. طبق این تفسیر، جمله "وَ سُبْحانَ اللَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ" تنزیه خدا است از این که جسم یا جسمانى باشد و مکان بدو احاطه یابد و یا در دسترس حوادث قرار گیرد.[3]

 

2. گروهی دیگر در بیانی دیگر گفته اند: منظور از آتش در این جا نور است و کسی که در آتش است قدرت خدا است و کسی که اطراف آتش است موسی (ع) است. معنای آیه طبق این نظر چنین است، آنچه را که موسی گمان می کرد آتش است، آن نور مبارکی بود که خداوند با قدرت خویش ایجاد کرد، و موسی که در اطراف آن ایستاده بود نیز مبارک است؛ برای این که خداوند او را برای رسالت خویش در زمین برگزید.[4]

 

3. بعضى دیگر از مفسران گفته‏اند: مراد از "مَنْ فِی النَّارِ" ملائکه‏اى است که در آتش حاضر بوده‏اند، همچنان که مراد از "من حولها" موسى (ع) است.[5]

 

در بیانی دیگر آمده است: منظور از "من حولها" در آیه مورد بحث، کسى است که پیرامون آتش بوده، که یا موسى به تنهایى بوده، یا اگر دیگران هم بودند او نیز حضور داشت، و مراد از مبارکه بودن او، همان برگزیدن او بعد از تقدیس او است. [6]

 

4. گروه دیگر عکس آن را معتقدند؛ یعنى گفته‏اند: مراد از جمله اولى موسى (ع) و مراد از دومى ملائکه است.[7]

 

به عبارت روشن تر؛ منظور از کسى که در آتش است، حضرت موسى (ع) بوده که به آن شعله آتش که از میان درخت سبز نمایان شده بوده، آن قدر نزدیک گردید که گویى در درون آن قرار داشت، و منظور از کسى که اطراف آن قرار دارد فرشتگان مقرب پروردگار است که در آن لحظه خاص، آن سرزمین مقدس را احاطه کرده بودند. یا این که منظور از کسانى که در آتش اند فرشتگان الاهى هستند و کسى که در گرد آن قرار دارد حضرت موسى است.[8]

 

 

[1] راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ج 1، ص 119، دارالعلم الشامیة، بیروت، 1412ق؛ طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، موسوی همدانی، سید محمد باقر، ج ‏15، ص 487، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ پنجم، 1374.

[2] طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، موسوی همدانی، سید محمد باقر، ج ‏15، ص 487.

[3] طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن ، ج‏7، ص 331، ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، 1372.

[4] مغنیه، محمد جواد، تفسیر الکاشف، ج‏6، ص 8، دارالکتب الاسلامیة، تهران، چاپ اول، 1424ق.

[5] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ‏15، ص 407-408، دارالکتب الاسلامیة، تهران، چاپ اول، 1374.

[6] طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، موسوی همدانی، سید محمد باقر، ج ‏15، ص 487.

[7] آلوسی، سید محمود، روح المعانى، ج 19، ص 160،دارالکتب العلمیة، بیروت، 1415ق.

[8] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ‏15، ص 407-408.

 

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    791826 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    755914 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    679087 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    658379 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648261 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    599809 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    579962 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    564670 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564008 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • می خواهم دعا کنم همسرم در زندگی مطیع من باشد آیا در این زمینه دعایی از اهل بیت (ع) به ما رسیده است؟
    558550 Practical 1389/02/22
    دعاها، لازم نیست حتماً به زبان عربى خوانده شوند؛ هرچند به عربی بهتر است، حتى دعا در نماز به زبان فارسى جایز است.نکته مهم تر این که انسان باید شرایط دیگر تأثیر گذاری دعا ...