در آموزه های دینی برای دعا و شرایط استجابت آن، دستور العمل هایی آمده است. علاوه بر این دستورات، به جهت خصوصیتی که بعضی مکان ها و زمان ها دارند، برای درخواست از خداوند تأکید بیشتری شده است.

از زمان هایی که توصیه به خواندن دعا در آن شده، هنگام نزول باران است؛ دلیل کلی آن را بنا بر آنچه در آیات قرآن و روایات آمده است، می توان آن دانست که باران، نشانی از رحمت پروردگار است و اکنون که در رحمت خدا باز شده، می توان امید بیشتری برای استجابت دعا داشت.

برخی از آیات و روایاتی را که در این زمینه رسیده است، یاد آور می شویم:

از آیاتی که دلالت بر این مطلب دارد: "وَ هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ الرِّیاحَ بُشْراً بَیْنَ یَدَیْ رَحْمَتِهِ وَ أَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً طَهُورا"؛ و او کسى است که بادها را پیش از (باران) رحمت، به بشارت فرستاد.- و از آسمان آب پاک‏کننده فرو فرستادیم. [1]

در تفسیر این آیه در روایتی امام صادق (ع) به نقل از پدرشان می فرماید: علی (ع) در اولین بارانی که در هر سال می بارید در زیر آن قرار می گرفت تا سر و ریش و لباسش خیس می شد، وقتی از حضرت می خواستند زیر سقف یا سایبانی، برای پرهیز از خیس شدن، بروند، می فرمود: این آبی است که به عرش خداوند نزدیک است... [2]

"وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ یُرْسِلَ الرِّیاحَ مُبَشِّراتٍ وَ لِیُذیقَکُمْ مِنْ رَحْمَتِهِ"؛ و از نشانه های او است که بادها را مژده دهنده مى‏فرستد تا شما را از رحمت خویش بچشاند. [3] مفسران در این آیه "مبشرات" را به نزول باران تفسیر کرده اند. [4]

اما روایاتی که در این زمینه رسیده است:

1. امام صادق (ع) فرمود: در چهار وقت به دنبال دعا باشید: وزش باد، زوال سایه‏ها (که همان ظهر شرعى است)، نزول باران و هنگام ریزش اولین قطره از خون شهید، چون در این اوقات، درهاى آسمان گشوده خواهد شد. [5]

2. از امام صادق (ع) نقل شده که امیر المؤمنین (ع) فرمود: دعا را در چهار مورد غنیمت بدانید: هنگام خواندن قرآن، موقع گفتن اذان، هنگام نزول باران و زمانى که دو سپاه رو در روی هم برای جهاد قرار می گیرند. [6]

3. امام علی (ع) می فرماید: دعا کردن را در پنج هنگام غنیمت شمارید: هنگام خواندن قرآن، هنگام اذان، هنگام فرو ریختن باران، هنگام برخورد دو صف براى شهادت، و هنگام دعا کردن مظلوم، که حجاب از عرش برداشته مى‏شود. [7]

4. امام صادق (ع) فرمود: امیر المؤمنین (ع) ضمن تعلیماتى که به یارانش می داد فرمود: درهاى آسمان در پنج هنگام باز مى‏شود. هنگام آمدن باران، هنگام جهاد با دشمنان، هنگام گفتن اذان، موقع خواندن قرآن، اول ظهر، هنگام دمیدن سپیده بامدادان. [8]

5. امام صادق (ع) فرمود: سه وقت است که در آن، حجاب و مانعی از جانب خداوند برای استجابت دعا نیست: دعا بعد از نماز واجب، هنگام فرود آمدن باران،  ظاهر شدن نشانه‏اى از نشانه‏هاى قدرت پروردگار در زمین که بر خلاف طبیعت و عادت باشد. [9]

برای اطلاع از چگونگی دعا و شرایط آن، نمایه های زیر در سایت را مطالعه نمایید:

شرایط استجابت حتمی دعا، سؤال 197 (سایت: 983) .

فلسفه دعا، سؤال 8961 (سایت: 9037) .