جستجوی پیشرفته
بازدید
23030
آخرین بروزرسانی: 1389/04/08
خلاصه پرسش
اهل سنت ولایت را در قرآن چگونه تفسیر می کنند؟
پرسش
اهل سنت ولایت را در قرآن چگونه تفسیر می کنند؟
پاسخ اجمالی

بنابر اعتقاد شیعه ولایت امیرمومنان علی (ع) درآیه 55 سوره آل عمران به صراحت بیان شده است. دراین که مقصود از ولی و ولایت یاد شده چیست بین عالمان شیعه و سنی اختلاف است. اهل سنت آن را به معنای ولایت محبت و دوستی دانسته اند و شیعیان به معنای ولایت تدبیر و امامت گرفته اند.

پاسخ تفصیلی

در زبان عربی واژه "ولایت" بر وزن (درایت) از "و ل ی" گرفته شده است.

"ولی" بر وزن (سعی) به معنای قرب و نزدیکی بوده و "ولی" بروزن (غنی) اسم و به معنای محب(دوست دار) و صدیق(دوست) و نصیر(یاور) می باشد.

لغت شناسان برای "مولی" که هم خانواده "ولی" است حدود بیست و یک معنا مطرح نموده اند که از جمله می توان به مالک، عبد، صاحب، شریک، رب، ناصر، تابع، منعم و... اشاره نمود.[1]

بنابرتصریح لغت شناسان یکی از کاربردهای ولی و مولی سرپرستی و اداره اموردیگران است مثلا: ولی زن به کسی گفته می شود که حق تصمیم گیری در مورد ازدواج آن زن برعهده وی است.

نیز ولی یتیم کسی است که سرپرستی او را برعهده دارد و ولی رعیت عهده دار اداره امور مردم است و ولی دم کسی است که بخشش یا قصاص قاتل به دست او است.[2]

راغب اصفهانی ولایت را به معنای تولی امر یعنی سرپرستی گرفته است.[3]

بنابراین واژه های ولی و مولی و ولایت را می توان در معانی فوق به کار برد.

با نگاهی به قرآن کریم می توان کاربردهای گوناگون واژه (ول ی) را درآیات مختلف مشاهده نمود که به بیش از دویست آیه می رسد.

دراین بین آیه پنجاه و پنجم سوره مائده که به آیه ولایت شهرت دارد از اهمیت ویژه ای برخوردار است.[4]

دراینکه مقصود از "ولی" در این آیه چیست بین دانشمندان شیعه و سنی اختلاف علمی و عقیدتی است.

عالمان شیعه "ولی" را به معنای ولایت رهبری می دانند و اهل سنت آن را به معنای ولایت محبت و نصرت دانسته اند.

دلیل شیعیان بر مدعایشان این است که به دلیل آن که کلمه "انما" بر حصر و اختصاص دلالت دارد باید مقصود ازاین ولایت ولایتی خاص باشد که به خدا و پیامبرش و مؤمنانی با ویژگی های یاد شده در آیه اختصاص دارد، اما در صورتی که ولایت به معنای نصرت و یاری باشد آوردن "انما" لغو و اضافی است چرا که چنین ولایتی اختصاصی نبوده و همه مسلمانان باید از آن برخوردار باشند و هر مسلمانی باید دوست دار و یاری رسان دیگری باشد چنان که این مهم در آیه 71 توبه نیز مورد تأکید قرار گرفته است.

علاوه بر آن که مخاطب کلمه "ولیکم" در این آیه همه افراد جامعه می باشندکه پیامبر نیز در زمره آنان است؛ یعنی ای مؤمنان خدا ولی شماست. با آمدن کلمه "رسوله" که بر "الله" عطف شده است پیامبر از این خطاب خارج شده است؛ یعنی ای مؤمنان علاوه بر خداوند پیامبر نیز ولی شماست.

بنابراین وقتی که "و الذین آمنوا" بر"رسوله" عطف می شود باید مؤمنانی که مخاطب "ولیکم" قرار گرفته اند غیر از آن گروهی باشند که ولایت برایشان ثابت شده است در غیر این صورت اولاً مضاف عین مضاف الیه خواهد شد و ثانیاً هرکسی بر خودش ولایت خواهد داشت که این دو محال و نشدنی است[5].

با پذیرش نکات یاد شده شیعه براین باور است که مقصود از "الذین آمنوا" با ویژگی های یاد شده در این آیه امیر مؤمنان علی (ع) است که احادیث شان نزول نیز بر این مهم دلالت دارند.[6]

اشکالی که اهل سنت براین ادعا وارد می دانند این است که "الذین" جمع است و نمی تواند بریک فرد دلالت داشته باشد.[7]

در پاسخ به این سؤال می توان دو پاسخ مطرح نمود:

اولاً: در قرآن لفظ به صورت جمع برای مفرد به کار رفته است چنان که درآیه 173سوره آل عمران درباره نعیم ابن مسعود آمده است.[8]

ثانیاً:کاربرد جمع دراین آیه به دلیل ترغیب و ایجاد انگیزه برای سایرین است تا به پاداشی همسان ثواب کار امام علی (ع) برسند.[9]



[1] -زبیدی، سیدمحمد، تاج العروس، ج 10.ص 399.

[2] -ابن اثیرجزری، النهایه فی غریب الحدیث و الاثر، ج 5، ص 229.

[3] -راغب اصفهانی، المفردات، ص533.

[4] -انما ولیکم الله و رسوله و الذین آمنوا الذین یقیمون الصلاه و یؤتون الزکاه و هم راکعون.

[5] - طوسی، محمد ابن حسن التبیان فی تفسیر القرآن، ج 3، ص 559.

[6] - زمخشری، محمودابن عمر، الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل، ج 1، ص 649.

[7] - رازی، محمدابن عمر، مفاتیح الغیب، ج 12،ص 385.

[8] -ن.ک-عبدالحسین شرف الدین-المراجعات، ص 248.

[9] -زمخشری-همان.

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها