یکی از شرایط واجب شدن حج، استطاعت بدنى است؛ یعنی داشتن توانایی برای رفتن به حج و انجام اعمال بدون وجود حرج و مشقت زیاد. امام خمینی(ره) در این مسئله چنین می‌گوید:

"شرط است در وجوب حج، استطاعت بدنى و استطاعت از جهت باز بودن راه و استطاعت زمانى، پس بر مریضى که قدرت رفتن به حج ندارد، یا بر او حرج و مشقت زیاد دارد واجب نیست و بر کسى که راه براى او باز نیست یا وقت تنگ است به طورى که نمی‌تواند به حج برسد نیز واجب نیست".‏[1]

بنابراین، اگر حج به این صورت برای همسر شما حرج و مشقت زیاد و غیر قابل تحمل داشته باشد، اصلا حج بر او واجب نمی‌شود، اما اگر در سال‌های قبل که هنوز به این بیماری مبتلا نشده بود، حج بر ایشان واجب شد، ولی در انجام آن کوتاهی کرد و به جا نیاورد، الآن حج بر ایشان مستقر شده و باید حتما آن‌را به جا آورد. امام خمینی(ره) در این زمینه می‌گوید:

"اگر با وجود شرایط استطاعت، حج را ترک کرد، حج بر او مستقر می‌شود و باید بعداً به هر نحو می‌‏تواند به حج برود".[2]

با توجه به این‌که از میان اعمال حج و عمره تنها طواف و نماز طواف است که به طهارت مشروط است و بقیۀ اعمال حج و عمره، یعنی احرام، سعی، تقصیر، وقوف در عرفات، مشعر و منی، رمی جمرات و قربانی نیازی به طهارت ندارد و نیاز به صندلی چرخ‌دار در سعی و طواف هیچ مشکلی ندارد، با توجه به مشکلاتی که شما در مورد همسر خود بیان کرده‌اید(که هر نیم‌ساعت احتیاج به دست‌شویی دارد و مجبور است با صندلی چرخ‌دار اعمال را انجام دهد)، اینها مشکلات غیر قابل تحملی نیستند که مانع از وجوب حج شوند. همسر شما می‌تواند با توکل بر خدا و با همراهی و مساعدت یک نفر همراه، خودش اعمال حج و عمره را انجام دهد و انشاءالله از این جهت مشکلی نخواهد داشت. در نهایت اگر نتواند طواف و نماز طواف را که به طهارت مشروط است خود به جا آورد می‌تواند برای انجام آنها نایب بگیرد و بقیۀ اعمال را خود به جا آورد. فتوای امام خمینی(ره)در این مسئله چنین است:

"مستطیع باید خودش به حج برود، و حج دیگرى از طرف او کفایت نمی‌کند، مگر در مورد مریض یا پیر به شرحى که بعداً بیان می‌‏شود".[3]

منظور از مریض و پیر در این مسئله کسانی هستند که انجام اعمال حج و عمره برای آنان ممکن نیست و یا مشقت شدید غیر قابل تحمل دارد و امید به خوب شدن هم ندارد، در این صورت می‌توانند نایب بگیرند.[4]

[1]. مناسک حج (المحشى للإمام الخمینی)، ص 38، م 41.

[2]. همان، م 42.

[3]. همان، م 43.

[4]. «شرایط استطاعت»، 57555؛ «استطاعت مالی در حج»، 16661؛ «استطاعت حج با قرض گرفتن»، 13084.