جستجوی پیشرفته
بازدید
20216
آخرین بروزرسانی: 1399/06/17
 
کد سایت fa592 کد بایگانی 544 نمایه تفاوت آداب و رسوم ایرانیان در مراسم مذهبی با سایر مسلمانان و شیعیان
طبقه بندی موضوعی عزاداری و زیارت
خلاصه پرسش
چرا آداب و رسوم ایرانیان در مراسم عزاداری و جشن و سرور و اعیاد مذهبی(اسلامی) با دیگر مسلمانان، حتی با دیگر شیعیان متفاوت است؟
پرسش
چرا ما ایرانی‌ها در مراسم عزاداری و جشن و سرور و اعیاد مذهبی، با همه مسلمانان حتی با سایر شیعیان هم متفاوت عمل می‌کنیم؟
پاسخ اجمالی

برگزاری مراسم و بزرگ‌داشت‌های مذهبی اگر چه دارای اصول و چهارچوب‌های کلی است، اما در جاهایی که شرع مقدس اسلام در باره نحوه‌ی برگزاری آنها نظری نداده باشد، قاعده این است که بر طبق عرف و آداب و رسوم و عادت هر قوم و منطقه برگزار می‌گردد. به عبارت دیگر، آنچه مورد قبول و تأکید مذهب قرار گرفته، عزاداری برای امام حسین(ع) است، اما نحوه‌ی برگزاری آن به مردم واگذار شده است. به همین دلیل برگزاری مراسم جشن و سرور و یا عزاداری‌ها در مناطق و محیط‌های مختلف متفاوت است و تا جایی که این رسوم و عادت خلاف کلیات شرع نباشد مورد تأیید اسلام است.

پاسخ تفصیلی

در همه‌ی ادیان، مراسم و بزرگ‌داشت‌هایی برای تعظیم شعائر، اهداف، آرمان‌ها و ارزش‌های آن مکتب وجود دارد. در دین مبین اسلام، بویژه مذهب تشیع نیز چنین مراسم‌هایی وجود دارد. خدواند در قرآن بزرگ‌داشت نشانه‌های خود را خواستار شده و این عمل نیکو را نشأت گرفته از تقوا دانسته و می‌فرماید: "... هر کس شعائر الاهی را بزرگ شمارد به ­­درستی که آن از تقوای قلوب است".[1]

پس برگزاری بزرگ‌داشت‌ها، از امور مطلوب و پسندیده است، اما این بدیهی است که هر قوم و ملتی در شکل و شیوه اجرای این بزرگ‌‌داشت‌ها آداب و رسوم مخصوص به خود را دارند. این‌گونه رسومات تا وقتی که مخالف با اسلام و دستورات اسلامی نباشد، اشکالی نداشته و مورد قبول دین مبین اسلام است. به عنوان مثال برگزاری مراسم عزاداری برای امام حسین(ع)، گریه کردن و گریاندن در عزای حسینی، از اموری است که در مکتب تشیع بسیار بر آن تأکید شده است.[2] اما چگونگی عزاداری و بزرگ‌داشت این واقعۀ مهم، در میان کشورها و فرهنگ‌های مختلف، متفاوت است. حتی در شهرهای ایران برگزاری این آیین کاملاً شبیه به هم نیست، بلکه هر منطقه‌ای برای خود آیین خاص و ویژه‌ای دارد. آنچه که در این‌گونه مراسم‌ها در درجۀ اول اهمیت قرار دارد، بزرگ‌داشت یاد و نام امام حسین(ع) است و در درجۀ دوم باید شکل مراسم نیز با اصول و دستورات اسلامی مخالفت نداشته نباشد. در ایران از زمان‌های قدیم مرسوم بود که مجالسی برگزار شود و دسته‌جات عزاداری به خیابان‌ها بیایند و عزاداری کنند که این روش مورد قبول و تأکید علما هم بوده است. چنان‌که امام خمینی(ره) می‌فرماید: "ما باید حافظ این سنت‌های اسلامی، حافظ این دسته‌جات مبارک اسلامی {باشیم} که در عاشورا، در محرم و صفر در مواقع مقتضی به راه می‌افتد، تاکید کنیم که بیشتر دنبالش باشند".[3]

شیخ طوسی از امام صادق‌(ع) حدیثی نقل می‌کند که نشان می‌دهد زنانی که از سادات فاطمی بودند در زمان ایشان چگونه عزاداری می‌کردند، امام(ع) می‌فرماید: زنانی که از سادات فاطمی بودند، پیراهن در این مصیبت پاره می‌کردند و به گونه‌های خود سیلی می‌زدند. امام(ع) این سنت سادات فاطمه را با این جمله تأیید می‌فرماید که: "برای مثل حسین(ع) باید چنین کرد".[4]

متأسفانه باید گفت در این میان تحریفات و یا اعمال خلاف شرعی از ناحیه عده‌ای از بی‌خبران اتفاق افتاده است که علمای آگاه و بیدار شیعه در مقابل این‌گونه امور، موضع خود را مشخص کرده و تکلیف همگان را نیز روشن نموده‌اند. مثلاً قمه زنی وسیله‌ای برای ابراز ارادت بود، اما بنابر مصالح جهان اسلام امام خمینی(ره) در اوایل انقلاب فرمود: در وضع موجود قمه نزنند. و آیت الله خامنه‌ای(حفظه الله) فرمود: قمه زنی علنی و همراه با تظاهر حرام و ممنوع است.[5]

خلاصه تفاوت‌هایی که در انجام مراسم مذهبی - در مواردی که چگونگی برگزاری آن از طرف شارع به ما نرسیده است و مردم را در این باره آزاد گذاشته است -[6] وجود دارد، به خاطر تفاوت‌های فرهنگی و آدب و رسوم جوامع مختلف است که امری کاملا طبیعی و قابل قبول است.[7]

 


[1]. حج، 32.

[2]. مقرّم، عبد الرزاق‏، مقتل الحسین(ع)، ص 96، بیروت، مؤسسة الخرسان للمطبوعات‏، 1426ق.

[3]. محدّثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص 341، قم، نشر معروف‏، چاپ دوم، 1417ق. به نقل از صحیفه نور ج 15، ص 2041.

[4]. شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، محقق، موسوی خرسان، حسن، ج 8، ص 325، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.

[5]. فرهنگ عاشورا، ص 386، و 387.

[6]. بر خلاف عباداتی مثل نماز و ... که شارع مقدس اسلام شکل برگزاری و نحوه آن‌را هم بیان کرده و به احدی اجازه نداده است که نماز را بر طبق زبان، عادات و رسوم منطقه خاص خود بخواند.

[7]. «حکم قمه زدن در زمان حاضر»، 728؛ «عزاداری امام حسین (ع) از نگاه روایات»، 7184؛ «برپایی مجالس عزا برای امامان(ع) و عزاداری امام حسین(ع) در دهه اول محرم»، 27061؛ «برهنه شدن و سینه زدن در عزای امام حسین (ع)»، 10990.

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    791826 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    755914 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    679087 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    658379 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648261 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    599809 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    579962 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    564670 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564008 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • می خواهم دعا کنم همسرم در زندگی مطیع من باشد آیا در این زمینه دعایی از اهل بیت (ع) به ما رسیده است؟
    558550 Practical 1389/02/22
    دعاها، لازم نیست حتماً به زبان عربى خوانده شوند؛ هرچند به عربی بهتر است، حتى دعا در نماز به زبان فارسى جایز است.نکته مهم تر این که انسان باید شرایط دیگر تأثیر گذاری دعا ...