اصطلاحات و مدخل ها
-
مسجد النبی(ص)
3001 سرفصلهای قرآنی
زمانی که پیامبر اکرم(ص) وارد مدینه شد، بسیاری از مردم آنجا علاقه داشتند که حضرتشان میهمان آنان باشد، اما آنحضرت(ص) شتر خود را رها کرد و قرار را بر این نهاد که هر جا شتر از حرکت باز ایستاد، همانج
-
مسجد ضرار
1837 سرفصلهای قرآنی
«ضِرار» مصدر باب مفاعله از ریشه «ضرر» بوده و در لغت، به معنای زیان رسانیدن تعمّدی به دیگران است.
در قرآن کریم و در سورۀ توبه به ماجرای ساخت «مسجد ضرار» اشاره شده است. گرچه این مسجد از طرف ب
- مسخ
-
مسعود بن حجاج
1314 شخصیتها
یکی از شهدای کربلا که به سپاه امام حسین(ع) پیوست و روز عاشورا به همراه فرزندش
-
مسلم (أسلم) بن کثیر
1364 شخصیتها
-
مسلم بن عقیل
2272 شخصیتها
مسلم فرزند «عقیل بن ابیطالب» و کنیزی به نام «حلیه» بود. ایشان در سال 20 قمری متولد شده و در چهل سالگی و در روز نهم ذی الحجه سال 60 به شهادت ر
-
مسلم بن عوسجه
1575 شخصیتها
مسلم بن عوسجه یکی از اصحاب پیامبر اکرم(ص) و یکی از برجستهترین شهدای کربلا میب
-
مسیحیت،مسیحی،نصرانی
678 سرفصلهای قرآنی
به آن دسته از پیروان عیسای مسیح(ع) که بعدها به پیامبر اسلام(ص) ایمان نیاوردند، مسیحی، نصرانی، ترسا و ... گفته میشود و آیین آنان با ع
-
مشورت(مشاوره)
1540 سرفصلهای قرآنی
رجوع کنید: «شورا».
-
مصادره به مطلوب
1829 اصطلاحات فقهی - اصولی
وقتی مشخص شود که برای اثبات یک چیز به خود آن چیز - و لو با عبارتی دیگر - استدلال شده است، میگوییم این «مصادره به مطلوب» است. مانند آنکه در اثبات گرمای هوا گفته شود که «چون هوا خنک نیست، پس گرم اس
- معاد ، رستاخیز ، آخرت
-
معاویه ، معاویة بن أبی سفیان
6210 شخصیتها
معاویه فرزند ابیسفیان و هند از افراد سرشناس قریش بود که با کنیهی «أبو عبدالرحمن» نیز شناخته میشد. مشهور مورّخان تولد او را پنج سال قبل از بعثت دانستهاند.
< -
معتزله
2595 فرقهها، مذهبها، گروهها
«اعتزال» در لغت به معنای دوری گزیدن و کناره گرفتن است و معتزله عنوان گروهی است که برجستگی آن در طرح مباحث کلامی بوده و در نیمۀ اول قرن دوم هجری(هشتم میلادی) در بصره بنیان گذاشته شده و بعدها به عنوا
-
معتلّ
1166 ادبیات
هر کلمهای که در حروف اصلی خود یک یا چند «حرف علّه» داشته باشد، «معتلّ» نامیده میشود که خود دارای چند زیر مجموعه میباشد: مثال(واوی و یائی). اجوف(واوی و یائی). ناقص(واوی و یائی). لفیف(مقرون و مفرو
-
معراج
5977 سرفصلهای قرآنی
«معراج» در زبان عرب، به وسیلهای گفته میشود که با کمک آن، انسان به بلندیها صعود مینماید و در همین راستا، به نردبان نیز "معراج" گفته میشود.
خداوند در «سوره معارج» خود را
-
مغالطه
1193 اصطلاحات منطقی
«مغالطه»، قیاسی است که به دلیل وجود برخی ویژگیهایی که در مقدمات آن وجود دارد، نتیجه درست و قابل پذیرشی را به دنبال نخواهد داشت:
- به لحاظ «صوری» درست نباشد؛ بدین بیا
-
مقابله به مثل
2390 سرفصلهای قرآنی
«مقابله به مثل» در لغت؛ به معنای تلافی کردن، رفتار همسان در پاسخ به رفتار دیگری، و ... آمده است.
مقابله به مثل يا اصل تقابل در تاريخ ج
-
مقام ابراهیم
2074 سرفصلهای قرآنی
از این مقام در آیه 125 سوره بقره نام برده شده است و گرچه برخی معتقدند که "مقام ابراهیم" شامل تمام منطقه حرم و تمام نقاطی است که حج در آن برگزار میشود، و برخی نیز "عرفات"، "مشعر الحرام" و "جمرات سه
-
مقام امن
1807 اصطلاحات عرفانی
پرهیزکاران به پاس ایمان و تسلیم در برابر حق، در قیامت در پیشگاه خدای متعال مقامی خواهند داشت که از آن به «مقام امن» یا «مقام امین» تعبیر میشود.
-
مقام امین
1834 اصطلاحات عرفانی
رجوع کنید: «مقام امن».
-
مقام تحیر
1604 اصطلاحات عرفانی
«مقام حیرت» یا «مقام تحیر» مقام سرگردانى در بحر توحید و وادى عشق است که بنده در دریاى بیکران احدیت سرگردان شده و محو جمال و جلال جبروت الهى شود. برخی معتقدند آیاتی که نشانگر آن است که انسانها نمی
-
مقام ترک سؤال
6764 اصطلاحات عرفانی
مراد از «ترک سؤال» که به عنوان مقامی عرفانی مورد گفتگو قرار میگیرد، به معنای مقامی است که عارف در آن تلاش میکند تا هیچ درخواست مساعدت مالی و مادی از دیگران نداشته باشد. به زبانی دیگر، یک عارف گرچ
-
مقام حیرت
1409 اصطلاحات عرفانی
ر.ک : «مقام تحیر».
-
مقام رب
1613 اصطلاحات عرفانی
«مقام رب» که در قرآن کریم به آن اشاره شده است به معنای صفت ربوبيت و ساير صفات كريمه حق تعالی(مانند علم، قدرت، قهر، رحمت و غضب) میباشد كه همگی از لوازم ربوبيت او است.
-
مقام صحو
2018 اصطلاحات عرفانی
سالک الی الله هنگامی که از حجابهای ظلمانی و نورانی گذشت، از آنجا که خود را هیچ پنداشته و ذاتش را محو ذات خدا میبیند، گاه شطحیاتی چون «انا الحق» از او سر میزند؛ اما اگر عنایت الهی او را یاری کند
-
مقام فنا
1901 اصطلاحات عرفانی
- مقام محمود
2430 سرفصلهای قرآنی"مقام محمود" مقامی است که خداوند در قرآن کریم، به پیامبرش وعده داده که در صورت شبزندهداری به آن خواهد رسید. در روایات، تفاسیر و منابع عرفانی توضیحات فراوانی پیرامون این مقام ارائه شده و به عنوان
- مقداد بن اسود
1756 شخصیتهامقداد در سال شانزدهم عام الفیل و 24 سال قبل از بعثت پیامبر اسلام(ص) به دنیا آمد. نام پدرش عمرو بود و از آنجا که عمرو با طایفۀ کنده - که د
- مقولات عشر
1177 اصطلاحات فلسفی«مقولات عشر» عبارتاند از: جوهر، كمّ، كيف، أين، متى، وضع، ملک، اضافه، فعل، انفعال.
اين تقسيمبندى در حقيقت تقسيمبندى كليهی ماهيات ممكن است، و هر ماهيت
- مکه ، فتح مکه
5086 سرفصلهای قرآنیمکه از مقدسترین شهرهای اسلامی است که در سرزمین حجاز و کشور کنونی عربستان واقع شده است. ملا صدرا ، صدر المتألهین
2752 شخصیتهاصدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی، مشهور به ملاصدرا و صدرالمتألهین فیلسوف بزرگ شیعی و پایهگذار مکتب فلسفی ملامتیه
2147 فرقهها، مذهبها، گروهها«ملامتیه» گروهی میباشند که با انجام کارهای ناپسند خلاف عرف و شرع، خود را در چشم مردم خوار نموده و وجههی مردمی خود را تباه مینمایند. گفته شده که آنان از مکتب «کلبیان» یا «کلبیون» که مؤسس آن، «آنت
- ملک الموت
1106 سرفصلهای قرآنیرجوع کنید: «عزرائیل».
- ملکوت
3015 سرفصلهای قرآنیدر بارۀ معنای واژه «ملکوت» که در قرآن مورد استفاده قرار گرفته، گفته شده است:
الف) «ملكوت» مانند مُلك (بر وزن قفل
- منت
3972 سرفصلهای قرآنیشايد در ابتدا چنین تصور شود که تعبیر «منت» تعبیری است که در همه جا بار منفی داشته و رفتاری نامناسب ارزیابی شود؛ اما هنگامى كه به ريشهی اصلى لغت «منت» باز میگرديم حقیقت این تعبیر كاملا روشن میشو
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
- مقام محمود
پرسش های اتفاقی
-
چگونه افکار بد را از خود دور کرده و ارتباطم را با خداوند بهتر کنم؟
52495 ارتباط انسان و خدا 1387/09/26ارتباط همیشه دو طرفه است، ارتباط ما با خداوند، از طرف ما است که گاهی قطع یا کمرنگ می شود؛ اما او همیشه و در همه جا با ما است. خداوند می فرماید: هرکجا باشید خداوند با شما است.[1]
-
زمین موقوفهای از متصرفان غیر قانونی آن، پس گرفته شد، اکنون امکانات غیر منقولی مانند چاه آب که متصرفان ایجاد کرده بودند، آیا متعلق به خود آنها است یا متعلق به کسانی که زمین برای آنها وقف شده است؟
1188 تصرف در موقوفات 1401/03/16در فرض سؤال، چاه و امکانات مربوط به آن، متعلق به زارعان است و آنها باید اجاره مدتی که زمین در اختیار آنان بود را پرداخت نمایند. البته برخی از مراجع معتقدند اگر زارعین با اطلاع از اینکه زمین، موقوفه بوده و شرعاً حق تصرف نداشتند، تصرفاتی کرده باشند، بابت ...
-
فلسفه قربانی کردن چیست؟ و آیا قربانی از اتفاقات ناگوار و بد جلوگیری میکند؟
39679 گوناگون 1397/07/05موضوع قربانی که در آیاتی از قرآن کریم مطرح شده است،[1] از زمان حضرت آدم(ع) شروع شد،[2] و در زمان پیامبران دیگر نیز صورت میگرفت.[3] حتی در برخی کتب حدیثی، درباره برخورد فرعون و انکار براهین حضرت موسی(ص) نقل شده است: خداوند فرشتگان عذاب ...
-
پیامبر اسلام(ص) به چه کسانی نفرین میکنند؟
52885 حدیث 1392/11/28هر فردی که استحقاق لعنت خدا را داشته باشد، بدیهی است که مورد لعنت اولیای الهی از جمله پیامبر اسلام(ص) نیز قرار خواهد گرفت. افراد و گروههای زیادی هم از سوی خداوند، هم از جانب پیامبر اسلام(ص) و هم از سوی ائمه(ع) به مناسبتهایی مورد لعن و نفرین ...
-
در آمریکا بدلیل افزایش میل به همجنس پوشش زنان نسبت به یکدیگر باید چگونه باشد؟
14689 Laws and Jurisprudence 1386/09/10مراجع معظم تقلید در این خصوص فرموده اند: حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی):مجرّد شک کافى نیست؛ و پوشاندن بهتر است. حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی):اگر همه آنها واقعاً زن باشند ولی ...
-
آیا در پاسخ به غیر خدا نیز میتوان از واژه «لبیک» استفاده کرد؟!
10832 حدیث 1394/10/12«لبّیک» در لغت به معنای پاسخ مثبت دادن، موافقت کردن و پذیرش دعوت یا قبول آن است؛[1] پذیرشی همراه با تکریم و تعظیم و تجلیل. این واژه در اصل «لَبَّینِ لَکَ» بود که در اثر ادغام به صورت «لَبَّیک» در آمد.
-
کسی که یک رکعت دیرتر به نماز جماعت میرسد، آیا واجب است در تشهد و سلام رکعت آخر، در حالت تجافی بنشیند؟
22657 تشهد و سلام 1388/11/04کسی که یک رکعت دیرتر به نماز جماعت رسیده است، وقتی امام تشهد رکعت آخر را میخواند، میتواند برخیزد و نماز خود را تمام کند و بهتر است در حالت تجافی صبر کند و ذکر تشهد را همراه با امام بخواند و بعد از سلام امام، برخیزد و نمازش را ...
-
معنای «اصبروا» و «صابروا» و «رابطوا» در آیه: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ»؟ چیست؟
74652 تفسیر 1391/05/10بنابر دیدگاه برخی از مفسران، معنای «اصبروا»، صبر فردی بر سختیها، مشکلات، ترک معصیت و صبر در اطاعت از خدا است. معنای «صابروا»، صبر اجتماعی و دست جمعی بر مشکلات و اذیتهای دشمنان است. مراد از «رابطوا»، شکیبایی نمودن و متحد شدن تمام افراد، در ...
-
هنگام اذان، چه دعاها و ذکرهایی برای گوینده و شنونده آن مستحب است؟
114460 حدیث 1393/10/23برای شنونده اذان، مستحب است که همراه مؤذّن، اذان را تکرار کند که انجام این کار، وسعت رزق را نیز به دنبال خواهد داشت.[1] در ضمن برای گوینده و شنونده اذان، آداب و ذکرهای دیگری نیز نقل شده است. هنگام شنیدن اذان 1. امام ...
-
تشییع جنازه مطهّر امام علی(ع) چگونه بود؟
23139 تاریخ 1395/08/26درباره چگونگی تشییع جنازه مطهّر امام علی(ع) در منابع روایی چنین نقل شده است: امام علی(ع) در مورد چگونگی غسل و کفن، تشییع و تدفین خود به پسرش امام حسن(ع) اینگونه وصیت فرمودند: «ای پسرم! بعد از اینکه از دنیا رفتم من را غسل ده، کفنم کن، من ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
884554 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
753724 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
732092 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
644361 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
644024 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
639564 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
577606 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
576704 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
559159 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
558996 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...