advanced Search
Dubawa
7679
Ranar Isar da Sako: 2006/05/21
Takaitacciyar Tambaya
Saboda me samuwar tunani daya gamamme don bayanin musulunci yake dole?
SWALI
Saboda me samuwar tunani daya gamamme don bayanin musulunci yake dole?
Amsa a Dunkule

Zuwa yanzu malaman addini suna da masaniya mai yawa da aka tattara ta game da ilimin musulunci wanda yake kunshe da dokoki da ka'idoji. Akwai tafarkin ganin abubuwa ta mahanga tsukakkiya da kuma ta hankali, wannan lamari ne ya sanya aka rasa wata makama mai fadi game da bahasosin musulunci da tsari da kuma wata sarkar tunanin fikirar musulunci wadanda ba a dawwana su ba suna masu bin juna. "mahangar tunani rubutacce" wata mahanga ce ta tsari a musulunci domin nuna wani tsari na musulunci a fagage masu yawa da suka hada da tsarin siyasa, tattali da sauransu.

Amsa Dalla-dalla

Tun da musulunci ya kasance a matsayin addinin karshe da aka saukar domin shiryar da mutane har zuwa kiyama[1], don haka kasancewarsa na karshe zai sanya cewa shi ne mafi kamalar addini da aka aiko, kuma dole ne ya zama ya mamaye duk abin da yake cikin lamurran da suka shafi abin da ake saukarwa da  wahayi[2].

Ta wani bangaren kuma tun da an saukar da addinin ne a wani zamani da wuri ayyanannu kuma wadanda aka yi magana da su wasu mutane ne ayyanannu, wani lokacin bayanan addini ya zama dole ne a lura da la'akari da yanayin da aka yi magana game da su da wadanda aka yi wa magana da su a bisa mas'alar da aka yi magana, kuma wannan lamarin dole ne a fuskance shi a cikin sunnar imaman shiriya ma'asumai (a.s). Wannan taskar ta ilimomin an taskace ta a cikin koyarwar musulunci tun lokacin manzon rahama (s.a.w) har zuwa babbar boyuwar Imam Mahadi (a.s).

Zuwa yanzu malamai sun bibiyi wasu bayanai tattararru game da tsukakkun hukunci da kuma na hankali ne kuma duk sa'adda suka samu wata tambaya suna yin kokarin ganin sun samu wannan amsa ne ta wannan hanyar. A nan zamu ga a irin wannan tsarin ba a yi la'akari da alakar da take tsakanin dukkan wadannan bangarori na hukunci da kuma abin da yake wakana a zahiri ba. Duk wani abu da ake gain a addini ana ganinsa a matsayin abu ne maras canjawa matukar ba a samu dalili kan sabanin hakan ba, idan kuwa aka samu, to ana la'akari da shi a matsayin abu ne mai canjawa, kuma babu bukatar wani bincike ke nan game da asasin sabati da rashin canji a wannan lamarin.

Wannan ganin zai sanya dokokin musulunci su rasa wani mahangar guda daya mai fadi da tsari da bangarori masu ginin tsarin tunanin fikirar shi musuluncin, kuma ba zasu kasance a gefen juna a daure ba, kuma hada su wuri daya zai kawo wani tsari ne sai dai ba tsari ne na jerin ka'idar tunanin hankali ba da yanayin tasiri da tasirantuwarsu a kan junansu da zurfafa gani.

Ta wata fuskar zamu ga cewa ba a muhimmantar da bayanin abubuwa na zahiri (mahallin hukunci) a addini ba, sai dai an muhimmantar da su hukunce-hukuncen ne a matsayin ka'idoji tabbatattu masu maye dukkan wani mahalli na hukunci. Idan kuwa an samu wani wuri da aka samu tasirin ayoyi daga zahirin mahallin hukunci, sai a kalle shi a matsayin wani abu da ya kebanta da wannan mahallin na zahiri kuma a wuce shi kan hakan ba tare da fadada shi da tambaya ko binciken asalinsa ba.

Wannan lamarin ne ya sanya tun farko muka samun wani tunani guda daya gamamme game da tsarurrukan da ake da su na ilimi kamar fagen tattali da siyasa da sauransu, kuma muka kasa samar da wani tunani game da hikimar ilimomi, kamar hikimar siyasa, da hikimar tattali, da hikimar zaman tare da sauran ilimomi, kamar yadda muka samun ilimomi masu zaman kansu kamar ilimin mazhabar siyasa, ko mazhabar tattali, ko mazhabar zaman tare da sauransu.

Ta wata fuskar ba a yi wani bayani gamsasshe gamamme ba game da tasirin zamani da wuri a cikin hukuncin addini da muhimmancinsu, da kuma alakarsu da sauran tsarkin ilimomi da mahallinsu na zahiri.

"mahangar samun wani ilimi rubutacce a musulunci" wani bahasi ne da yake bincike game da wadannan tambayoyi bisa asasin bahasin da aka ambata a baya[3].

Karin bayani:

1. Mahdi Hadawi tehrani, wilaya wa diyanat, cibiyar al'adu ta Khaniye Khirad, Kum, bugu na biyu, 1380.

2. Mahdi Hadawi tehrani, mabani kalami ijtihadi, cibiyar al'adu ta Khaniye Khirad, Kum, bugu na daya, 1377.

3. Mahdi Hadawi tehrani, maktab wa nizami iktisadi islami, cibiyar al'adu ta Khaniye Khirad, Kum, bugu na daya, 1378.

 

 

 


[1]  R.K: shaheed Mutahhari, Khatimiyyat, shafi: 12.

[2] R.K: Kulaini, j 1, shafi: 58, Hadisi: 19. (Halal din Muhamamd halal ne har abada zuwa ranar kiyama, kuma haram din Muhammad haram ne har abada zuwa ranar kiyama. Fadin Imam Sadik (a.s)).

[3]  Islam ba nazariyye andishe mudawwan, tambaya 217.

 

TARJAMA YA JAWABU KATIKA LUGHA NYENGINE
Mahanga
Idadi ya maoni 0
Tafadhali ingiza thamani
Imel : Yourname@YourDomane.ext
Tafadhali ingiza thamani
Tafadhali ingiza thamani

MPANGILIO WA KIMAUDHUI

Tambayoyi Masu Fadowa

  • A zaben jagora malami ba kai tsaye ba akwai matsalar kai-kawo, to yaya za a warware wannan?
    7450 Tsare-tsare 2012/07/24
    A yanzu haka a jamhuriyyar musulunci ta Iran ana ayyana ‘yan takarar majalisar Khubrigan ta hannun shura Nigahban ne. To akwai batun sukan cewa Jagora shi ne yake ayyana ‘yan shura Nigahban, su kuma suke ayyanar cancantar shiga takara ga ‘yan majalisar khubrigan, su ‘yan majalisar khubrigan ...
  • menene dalili a kan tabbatar shugabancin malami.
    18066 Hakoki da Hukuncin Shari'a 2012/07/26
    Akwai hanyoyi mabanbanta domin tabbatar da “shugabancin malami” sai dai a nan za mu isu da ambaton dalilai guda biyu na hankali da na ruwaya domin tabbatar da ita. Dalili na hankali: Hankali ya tabbatar da wajabcin samun mutumin da ke ...
  • Yaya aka samu tunanin akidar Rashin addini mai cewa siyasa daban take da addini?
    7957 Sabon Kalam 2012/07/24
    A lokacin samun canjin turan kiristoci sun samu matsala da ta kai su ga cewa addini yana da tawaya, kuma ba zai iya biyan bukatun mutane sababbi ba a fagen siyasa da zaman tare, don haka sai suka kai ga tunanin raba addini da siyasa.
  • Yaya nau’ikan shiga jiki da hadewa a mahangar irfani, da kalam da hikimar muslunci suke?
    8067 اصطلاحات 2019/06/16
    Bayani kan menene (hulul) shiga jiki da ittihadi (hadewa) hulul a harshen larabci ya samo asali daga kalmar halla da ma’anar sauka[1] amma Kalmar ittihad ita kuma tana da ma’anar abubuwa biyu su hade su zama abu guda daya[2] Kashe kashen ...
  • wace hanya ce ta magance munanan saqen zuciya da tunaninnika munana da kyautata alaka ko dangantaka da ALLAH?
    16606 Halayen Aiki 2012/07/25
    Hakika ita alaka ko daggantaka ta kasu kasu biyu, alakar ALLAH da mu da kuma alakar mu da ALLAH, to alakar mu da ALLAH na iya samun rauni, amma raunin yana faruwa ne daga bangare mu zai wuya alakar tamu da ALLAH ta yanke baki daya. Sai ...
  • don me ake kiran annabi Muhammad (s.a.w) amintacce?
    5931 تاريخ بزرگان 2019/06/12
    Amintacce shi ne kishiyan mayaudari, watau ana nufin mutumin da ba ya yaudarar jama’a, kuma kowa ya natsu da shi ya dogara da shi bisa kyawun dabi’unsa. Idan muka waiga zuwa ga halayen Annabi (s.a.w) ta mu’amala da daidaku da al’umma tun a samartakarsa, zamu ga amana ...
  • mene ne dalilin haramcin marenan raguna?
    8811 Hikimar Hakkoki da Hukuncin Shari'a 2012/07/25
    Allah madaukaki mai hikima ne, kuma mai hikima ba ya yin wani aiki da wasa da babu hikima, saboda haka ne duk shi’a suka yi imani da cewa dukkan hukunce-hukunce suna kasancewa bisa maslaha ne, kuam a wasu wuraren an yi nuni da dalilin haramci a wasu ...
  • Ta yaya Mutum zai iya samun ikon fassara Mafarki?
    44910 Dirayar Hadisi 2012/07/25
    Mafarki wani al’amari ne dake faruwa ga dukkan mutane (a cikin barcinsu) a tsawon rayuwarsu. Sai dai har yanzu malamai ba su iya samun cikakkiyar saninsa ba da yadda yake faruwa. Al’kar’ani mai girma ya bamu labarin Annabi Yusuf (a.s) game da mafarkinsa na gaskiya
  • Wane matsayi ne jagorancin malami yake da shi a shi'anci?
    7684 Sabon Kalam 2012/07/24
    A mahangar Shi'a, jagorancin malami a lokacin boyuwar Imam Mahadi (a.s), shi ci gaba ne na jagorancin imamai ma'asumai (a.s), kamar yadda su ma jagorancinsu ci gaba ne na jagorancin manzon Allah (s.a.w). ...
  • Me yasa Allah bai nufin shiryar da mutane gaba daya ba, kuma kowa ya sami alheri?
    12696 Tsohon Kalam 2012/09/16
    Tabbas abin da aka gano a cikin wannan ayar ta 13 cikin Suratul Sujada mai albarka cewa Allah bai so mutane gaba dayansu su sami shiriya ba, wannan maganar ba haka ba ce, hakika abin sabanin haka ne domin Allah ya so kowa ya shiryu domin samun ...

Mafi Dubawa