گنجینه پاسخ ها(طبقه بندی موضوعی:قواعد عربی)
-
معنای «وتیره» چیست؟ و چرا به نافله عشاء، «نماز وتیره» گفته می‌شود؟
48618 1395/11/06 نماز شب و نوافل یومیهنماز وتیره ، دو رکعت نافله نماز عشا است که بعد از ان و به صورت نشسته خوانده می شود. [ 1 ] وتیره از ریشه وتر ، در لغت معانی گوناگونی امده است ؛ مانند: 1. شیوه و روش ؛ [ 2 ] 2. قسمتی از خانه یا اتاق
-
چرا کلمه «وَیه» به آخر کلماتی؛ مانند «بابویه» ملحق می‌شود؟
6295 1395/11/06 لغت شناسیویه ، پسوندی است که بر این معانی دلالت دارد: 1. تصغیر و استعطاف ؛ مانند بالویه. 2. شباهت و مانندگی: مانند سیبویه. 3. دارندگی و صاحبی ؛ برزویه. [ 1 ] 4. همچنین در ادبیات زبان عربی ؛ ویه کلمه ای
-
چرا در دعاهایی؛ مانند دعای شب قدر، «بمحمد» و «بعلی» را بدون الف و لام خوانده، ولی «بالحسن» و «بالحسین» را با الف و لام؟!
7160 1395/11/04 صرف و نحوحرف ال در زبان عربی ، کاربردها و اثار مختلفی دارد. این کلمه به سه وجه استعمال می شود: 1. اسم موصول: بر سر اسم فاعل و مفعول داخل می شود. 2. حرف تعریف: بر سر اسم نکره وارد شده و ان را معرفه می کند. ال
-
معنای واژگان «طائفه» در قرآن چیست و یک طائفه دست کم باید چند نفر باشند؟
7233 1395/10/23 تفسیرواژه طائفه از ریشه طوف به معنای راه رفتن و چرخیدن به دور چیزی است ؛ چه مادی باشد و چه غیر مادی. اسم فاعل این ماده نیز طائف به معنای چیزی یا کسی است که به دور چیزی می گردد. و در برخی موارد ، نشان دهنده
-
آیا واژه «سلم» و «صلح» هم معنا هستند؟
16394 1395/10/08 تفسیردر قران کریم ، 140 بار از مشتقات واژه سلم استفاده شده است ، اهل لغت در معنای این واژه اختلاف دارند. برخی می گویند سلم به کسر سین به معنای صلح بوده ، و به فتح سین معنایش تسلیم و اطاعت است. بعضی گفته ان
-
معنا و کارکرد «إن» شرطیه، چیست؟ اگر این حرف به فعل ماضی متصل شود، آیا معنایش متفاوت با زمانی خواهد بود که اتصال آن با فعل مضارع برقرار شود؟
29714 1395/10/08 صرف و نحویکى از کلمات پرکاربرد در زبان عرب ، کلمه حرفی ان مى باشد که یکی از معانی ان [ 1 ] شرطیت است. [ 2 ] ان شرطیه داراى دو عمل است: الف. عمل معنوى: یعنی مشروط کردن وجود جزا بر وجود شرط. [ 3 ] باید دان
-
اینکه در فرازهایی از قرآن کریم و در مواردی که سخن از برگشت به سمت خداست، همواره افعال مجهولی چون «یُرجَعون» و «تُرجَعون» مورد استفاده قرار می‌گیرد، دلیلش چیست؟ و آیا جبری بودن رجوع از آن برداشت می‌شود؟
7872 1395/10/05 تفسیرخداوند یک سیر تکاملی را برای زندگی انسان تعیین کرده است. انسان پس از افریده شدن و طی کردن زندگی دنیایی و برخی مراحل دیگر ، به مرحله رجوع به پروردگار خود می رسد. بیشتر عبارات قرانی در این زمینه ، به شک
-
با گذشتن بیش از یک هزاره از زمان نزول قرآن و نیز با توجه به معیارهای دانش اصول فقه در مباحث الفاظ از یک طرف و اختلاف موجود در لغت‌شناسان از طرف دیگر، آیا می‌توان به معانی حقیقی یا مجازی کلمات قرآن دست یافت؟
5148 1395/10/05 علوم قرآنیدر ارتباط با معانی حقیقی الفاظ قران ، و یا درباره ی مراد جدی خداوند از این واژه ها - با توجه به این که ممکن است معانی الفاظ در گذر زمان دچار تحول و دگرگونی شوند - باید گفت: 1. ملاک در حجیت الفاظ ، ظه
-
در عباراتی مانند «لا جناح علیکم»، آیا «جناح» به معنای «اثم» و «گناه» است؟
12426 1395/09/07 لغت شناسیاثم ؛ به معنای گناه است و مراد از ان ، انجام کاری است که حلال نیست. [ 1 ] جناح نیز به معنای گناه است. [ 2 ] و در کتاب های لغت با همان لفظ اثم معنا شده است: الجناح: الاثم . [ 3 ] این گونه لغات مشا
-
آیا نام معاویه با عوعوی سگ ارتباطی دارد و هرکه این نام را دارد، دارای صفت زشتی است؟
16158 1395/08/27 لغت شناسیمعاویه باب مفاعله از ریشه عوی می باشد. در کتب لغت معانی مختلفی برای ان بیان شده است ؛ مانند عاوى و معاواه [ عوی ] الکلاب ؛ سگ ها را به صدا دراورد. [ 1 ] عوی ؛ سگى که بسیار زوزه می کشد. [ 2 ] عوا و
-
معنای «مجتبی» و «اجتباء» چیست؟
27160 1395/08/12 امام حسن مجتبی عواژه مجتبی ، برگرفته از ریشه جبی است. معنای اصلی جبی جمع کردن و جمع شدن است ؛ مانند جمع شدن اب در حوض. [ 1 ] وقتی این کلمه به باب افتعال برده شود ، مصدر ان اجتبا می شود ، و به معنای جمع کردن با انتخاب
-
«وَ السَّمَاء وَ مَا بَنَاهَا» سوگند به آسمان و آن‌کس که او را آفرید! مگر فرد دیگری غیر از پروردگار، سازنده آسمان‌ها بود که خدا به او سوگند یاد می‌کند؟!
8661 1395/08/03 تفسیرخداوند در این ایه شریفه به دو چیز ؛ یعنی فعل خود و ذات خود سوگند یاد فرموده است: [ 1 ] و السما و ما بناها ؛ [ 2 ] و قسم به اسمان و کسى که اسمان را بنا کرده است . چنین سوگندی اشتباه نیست ؛ زیرا متکلم
-
معنای «واویلا» و «واویلتا» که در عزاداری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد چیست؟
12843 1395/08/02 لغت شناسیواویلا ؛ صوت مرکب است و از قطعات وا + ویل + ا تشکیل شده است. این کلمه ، کلمه افسوسی است برگرفته از زبان عربی که در نوحه و ماتم استعمال می کنند. لفظ وا حرف ندبه است و ندبه به معنای نوحه ماتم و ویل به
-
در آیه 124 سوره مبارکه بقره که در ارتباط با آزمون حضرت ابراهیم(ع) است، چه نکات بلاغی به کار رفته است؟
9901 1395/07/13 تفسیردر این ایه شریفه می خوانیم: و اذ ابتلى ابراهیم ربه بکلمات فاتمهن قال انی جاعلک للناس اماما قال و من ذریتی قال لا ینال عهدی الظالمین ؛ [ 1 ] [ به خاطر اورید ] هنگامى که خداوند ، ابراهیم را با وسایل گ
-
فرق همزات شیطان با خطوات شیطان چیست؟!
30115 1395/05/31 تفسیر1. خدای متعال در ایه قل رب اعوذ بک من همزات الشیاطین ، [ 1 ] خطاب به پیامبرش می فرماید که از همزات و وسوسه هاى شیطان ها به خدا پناه ببر. همزات جمع همزه به معناى دفع و تحریک با شدت است ، همزات شیاطین
-
لفظ جلاله الله در اصل چه بوده و ال در آن کدامیک از اقسام ال است؟
15696 1395/05/16 لغت شناسیدر اشتقاق لفظ جلاله الله و نوع ال ان بین اندیشمندان علم ادب چهار دیدگاه وجود دارد: 1. اصل الله الاه بوده که ال تعریف بر ان داخل شد ، سپس همزه اش برای تخفیف [ 1 ] حذف گردید ، دو لام کنار هم اجتماع کرد
-
واژه «قرباناً» در آیه «فَلَوْ لا نَصَرَهُمُ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ قُرْباناً» از نظر ادبی چه نقشی دارد؟ اگر حال باشد ذوالحال چیست؟
6345 1395/05/02 تفسیرپروردگار متعال در ایات متعددی از سوره احقاف به طور صریح و گاهی با کنایه به تهدید و توبیخ کفار قریش پرداخته ، از جمله در ایه: فلو لا نصرهم الذین اتخذوا من دون الله قربانا ؛ [ 1 ] می فرماید وقتی عذاب خد
-
بر اساس موازین ادبیات عرب، در چه مواردی «واو» عطف به معنای «او» عاطفه می‌آید؟
9325 1395/04/30 لغت شناسییکى از ادات حرفی که در ادبیات عرب پیرامون ان گفتگوهای فراوانی انجام شده ، حرف واو مفرده و تنها دارای یک حرف الفباست ، اما پانزده قسم و کارکرد برای ان شمرده اند. یکی از مهم ترین کارکردهای ان ، عطف است
-
استغاثه به چه معنا است؟
19775 1395/04/23 لغت شناسیواژه استغاثه مصدر باب استفعال از ریشه غ ، و ، ث به معناى طلب نصرت و فریاد رس خواهى ، استمداد در حال شدت و محنت ، و کمک خواهى از خدا ، هنگام بلا و رنج و گرفتارى است. [ 1 ] نمونه اشکار استغاثه هنگام
-
آیات 79 تا 82 سوره کهف چگونه از هدف رفتارهای خضر(ع) که مورد اعتراض موسی(ع) قرار گرفته بود، پرده بر می‌دارد؟
26603 1395/04/09 تفسیرخداوند در قران کریم هنگامی که داستان ملاقات و همراهی حضرت موسی و خضر ع را مطرح می کند ، بیان می دارد که در ان همراهی سه کار عجیب سوراخ کردن کشتی ، کشتن نوجوان و تعمیر دیوار - از جناب خضر سرزده است که
-
گاه در قرآن مجید، مؤمنان با صفاتی که مرکب از موصولات و صله آنها است، توصیف می‌شوند. آیا می‌توان تصور کرد که اشخاصی دارای این صفات نبوده، اما مؤمن باشند؟!
10020 1395/03/22 تفسیریکی از اقسام مبنیات [ 1 ] در علم نحو ، موصولات هستند که به دو قسم اسمی [ 2 ] و حرفی [ 3 ] تقسیم شده و هر دو نوع ان بخودی خود مبهم بوده و برای رفع ابهامشان نیاز به صله دارند ؛ یعنی جمله ای که انها را ت
-
فرق «سید» و «میر» چیست؟
43101 1395/03/16 لغت شناسیواژه میر گاه مخفف امیر است ، گاه مترادف با سید و گاه به معنای میرزا فردی که مادرش سید بوده و پدرش غیر سید است. لذا بسته به چگونگی استفاده از این واژه ، در هر مورد ، نوع ارتباطش با سید تغییر می کند. تر
-
تقسیمات اسم بر حسب دلالت بر تعداد افراد چیست و چرا برای واژگان جمع مذکر؛ مانند «علماء»، فعل مؤنث می‌آورند؟
12679 1395/02/04 صرف و نحواسم که یکی از سه نوع کلمه موجود در زبان عرب است ، به اعتبارات گوناگون دارای تقسیمات گوناگونی می باشد ؛ از جمله در علم صرف به اعتبار دلالت بر تعداد افراد ، بر سه قسم به شرح زیر تقسیم می گردد: 1. اسم م
-
اسماء مقصور، منقوص و صحیح الآخر را بیان کرده و توضیح دهید که دلیل وجود همزه در آخر برخی کلمات عربی؛ مانند: «اسماء» و «ماء» چیست؟
46097 1395/01/05 صرف و نحواسم که یکی از سه نوع کلمه موجود در زبان عرب است ، به اعتبارات گوناگون دارای تقسیمات متعدد می باشد ؛ از جمله در علم صرف ، اسم به اعتبار حرف اخر خود به پنج قسم زیر تقسیم می گردد: 1. اسم مقصور ؛ هر اسمى
-
فعل موجود در روایت «ابعث بعث النار من ولدک» با توجه به معنای حدیث، فعل امر مخاطب است و یا مضارع متکلم؟! متعدی است و یا لازم؟
13477 1395/01/03 تفسیراین حدیث از طرق مختلف با دو متن وارد شده است: الف. با کلمه من ولدک : یا ادم ابعث بعث النار من ولدک . [ 1 ] ب. بدون کلمه من ولدک : یا ادم ابعث بعث النار . [ 2 ] مترجمان فارسی واژه ابعث را به هر دو
-
کلمه «انوار» در «بحار الأنوار» و «عبقات الأنوار» جمع نُور است، یا جمع نَور؟
13153 1394/12/26 لغت شناسیهم جمع نور و هم جمع نور ، انوار می باشد. نور به معنای روشنایی است که ضد ظلمت و تاریکی بوده [ 1 ] و نور به معنای شکوفه یا گل سفید رنگ می باشد. [ 2 ] بر این اساس ، به کار بردن واژه انوار برای هردو به
-
معرب و مبنی چیست و اگر حروف مبنی هستند؛ چرا گاهی حرکت آخرشان تغییر می‌کند؟
42163 1394/12/24 صرف و نحوانسان برای رساندن مقصود خود ، الفاظی را کنار هم قرار داده و تشکیل کلام می دهد که نقش هر کلمه در کلام می تواند متفاوت باشد و این تفاوتهای موجود در جایگاه کلمه ، گاه با تغییر حرکات و حروف مشخص می شود که
-
چرا خداوند برخی وعده‌های خود را با عبارتی تردید‌آمیز و با از استفاده از «لعلّ» به معنای «شاید» بیان می‌کند؟
17689 1394/11/06 تفسیرلعل از حروف مشبهه بالفعل است که خصوصیات لفظى ان نصب به اسم و رفع به خبر و خصوصیات معنوى ان عبارت از معناى ترجى و امید داشتن است. [ 1 ] لعل اگر در کلام انسان واقع شود معنایش روشن است ؛ چون انسان از
-
معنای واژه «قیله» در آیه «وَ قیلِه یا رَبِّ إِنَّ هؤُلاءِ قَوْمٌ لا یُؤْمِنُون» چیست و از لحاظ ادبیات عرب در چه جایگاهی قرار دارد؟
9454 1394/10/26 تفسیراین ایه بیانگر شکایت پیامبر اکرم ص از ایمان نیاوردن مخاطبانش می باشد و با توجه به ارتباط ایه شریفه با ایات پیشین ، ترجمه چند ایه قبل نیز بایسته است. و تبارک الذی له ملک السماوات و الارض و ما بینهما
-
چرا در مواردی مانند حدیث «فإنّهم حجّتی علیکم» اسم از لحاظ مفرد و جمع با خبرش مطابقت ندارد؟
9504 1394/10/21 صرف و نحودر فرازی از توقیع امام مهدی عج در حدیث حوادث الواقعه ، چنین امده است: فانهم حجتی علیکم و انا حجه الله علیهم . [ 1 ] از نظر ادبی ان از حروف مشبهه بالفعل ، ضمیر جمع هم اسم ان و حجتی مضاف و مضاف الیه خ
-
چرا قرآن در اعلام مدت زمان رسالت 950 ساله حضرت نوح(ع) فرمود: 1000 سال جز 50 سال؟!
21931 1394/10/03 تفسیرقران کریم در زمینه مدت رسالت حضرت نوح ع می‌فرماید: و لقد ارسلنا نوحا الى قومه فلبث فیهم الف سنه الا خمسین عاما فاخذهم الطوفان و هم ظالمون ؛ و ما نوح را به سوى قومش فرستادیم و او را در میان انان هزار
-
در آیه دهم سوره منافقون، با آن‌که دو کلمه «فأصدقَ» و «أکنْ»، به هم عطف شده‌اند؛ چرا اعرابشان با هم متفاوت است؟
12820 1394/09/25 تفسیرخداوند متعال در ایاتی از سوره منافقون ، از مؤمنان می خواهد مراقب باشند تا مبادا اموال و اولادشان ، انان را از یاد خدا باز دارند. [ 1 ] سپس انان را به انفاق اموال خود در راه خدا تشویق کرده ، می فرماید
-
آیا یکی از اجداد پیامبر(ص) پرورش‌دهنده سگ‌ها بود که نام «کلاب» را بر او گذاشتند؟
15577 1394/09/25 گوناگوناگر چه یکی از معانی کلب در لغت به معنای حیوان پارس کننده سگ است ، [ 1 ] اما جمع ان ؛ یعنی کلاب به کسر کاف به معنای سگ نیست ، بلکه دارای معانی دیگری نیز است که در ذیل به برخی از انها اشاره می شود. 1.
-
معانی اصطلاحات «مولوی»، «مولانا»، «ماموستا»، «ملّا» و «آخوند» چیست؟
70853 1394/09/23 لغت شناسیدر زبان ها ، فرهنگ ها و فرقه های مختلف ، اصطلاحات و القاب متنوعی در نام گذاری اندیشمندان دینی به کار می رود که موارد مندرج در پرسش نیز بخشی از چنین القابی می باشد: 1. ماموستا: این کلمه ، واژه ای کردی
-
اینکه ظرف و جار و مجرور متعلق به چیزی می‌شود، معنایش چیست و چه چیزهایی می‌توانند متعلق آنها واقع شوند؟
68322 1394/09/04 صرف و نحوظرف و جار و مجرور ، [ 1 ] سبب ارتباط ماقبل خود به مابعدشان می شوند و به سبب این ارتباط ، از ماقبل شان رفع ابهام می کنند. به عبارت دیگر ؛ فلسفه وجود ظرف و جار و مجرور ، رفع ابهام از ماقبل شان به سبب ای
