گنجینه پاسخ ها(طبقه بندی موضوعی:قواعد عربی)
-
در آیه 211 سوره بقره با اینکه عبارت «آیه بینه» مفرد است، چرا در برخی ترجمههای فارسی به صورت جمع معنا شده است؟
5906 1396/05/19 صرف و نحوسل بنی اسرائیل کم اتیناهم من ایه بینه ومن یبدل نعمه الله من بعد ما جاته فان الله شدید العقاب [ 1 ] هر چند در این ایه ، دو کلمه موجود در عبارت ایه بینه که صفت و موصوف می باشند ، هر دو مفرد هستند اما
-
آیا عباراتی چون «یا ابو الفضل» و «حضرت ابو الفضل» اشتباه بوده و حتما باید «یا ابا الفضل» و «حضرت ابی الفضل»بگوییم و بنگاریم؟!
15462 1396/05/09 صرف و نحوکیفیت نوشتن و خواندن واژه ابو الفضل و هر کلمه دیگری که ابتدای ان ابو قرار دارد ، مربوط به نقش ان در جمله است که احکام ان در بخش اعراب اسما سته ششگانه در ادبیات عرب مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. از
-
واژههای «انحراف و زیغ»، «خرافه و اسطوره» و «بدعت» به چه معنا است؟ آیا با هم تفاوت دارند؟
9767 1396/04/27 بدعتانحراف ، از نگاه دینی به معنای خروج از حق و راه مستقیم دین است. خرافه ، عبارت است از: عقاید باطل و بی اساس یا عمل نامعقول که به کلی خلاف منطق و واقعیات می باشد. بدعت ، به معنای نسبت دادن چیزی به قصد
-
چرا در نماز فرادا هم نمازگزار باید آیات «ایاک نعبد و ایاک نستعین، اهدنا الصراط المستقیم» را به صورت جمع بگوید؟!
13436 1396/04/19 تفسیرخواندن ایاک نعبد و ایاک نستعین با ضمیر جمع متکلم مع الغیر ، در سوره حمد هنگامی که نماز به جماعت خوانده شود بدیهی است که مسئله ای ندارد ، اما زمانی که نمازگزار در حال اقامه نماز به صورت فرادی است ، منظ
-
«اصحاب کساء» پنج نفرند و ریشه «کسو» نیز در قرآن پنج بار تکرار شده است. آیا این دو با هم ارتباطی دارند؟!
11524 1396/03/07 معصومینکسا به معنای لباس و جامه است ، [ 1 ] و از ان جهت که پیامبر اسلام ص خود و دخترش فاطمه س و دامادش علی ع و دو نوه اش حسن و حسین را در زیر کسا و لباسی قرار داد و انان را اهل بیت خود و منزه از رجس و پلیدی
-
آیا ترکیب «قرضُ الحسنه» از نظر ادبیات عربی صحیح است؟
5663 1396/03/06 صرف و نحواین که یک اسم مضاف ، مذکر بوده و مضاف الیه ان مؤنث باشد ، به خودی خود از لحاظ قواعد عربی ایراد ندارد همان طور که عبارت یوم القیامه [ 1 ] از لحاظ ادبی ، صحیح است. اما در مورد عبارت قرض الحسنه باید گفت
-
حرف باء در عبارت «بنفسی انت» که در متون گوناگون مانند دعای ندبه آمده، بای تفدیه است یا بای قسم؟
19445 1396/02/21 صرف و نحوابتدا باید گفت که با در عبارت بنفسی انت را به هر معنایی بگیریم ، معادل فارسی ان معنایش این خواهد بود که: فدایت شوم ! با ذکر این نکته باید خاطرنشان کرد که در ادبیات عرب ، برای حرف با معانی متعددی ذکر
-
یا رحمان الدّنیا و الآخرة و رحیمهما! فرّج همّى و اکشف غمّى.
در دانش نحو گفته شده که صفت مشبهه تنها از فعل لازم گرفته میشود، پس چرا صفت مشبهههایی از فعل متعدی «رحم» داشته و این صفات(رحمان و رحیم) در دعای بالا ، مفعول به نیز دارند؟!
11927 1396/02/04 صرف و نحودر عبارت یا رحمان الدنیا و الاخره و رحیمهما ؛ [ 1 ] دو توجیه درباره وضعیت صرفی دو واژگان رحمن و رحیم و نیز وضعیت نحوی دو واژگان الدنیا و هما که توسط دو واژه اول منصوب شده اند ، وجود دارد: 1. با این ک
-
در ادبیات عرب، تفاوت فعل نفی «لیس» با حرف نفی «لا» در چیست؟
11703 1395/12/09 صرف و نحوبا این که معنای دو کلمه لا و لیس بیان نفی و سلب است ، اما تفاوت هایی دارند که در ادامه به انها اشاره می شود. تفاوت لفظی 1. کلمه لا اقسامی دارد: لای عاطفه مانند جا زید لا عمرو ، لای ناهیه مانند لا تق
-
تفسیر مختصری از آیه 59 سوره آل عمران ارائه داده و توضیح دهید که چرا در این آیه و آیات مشابه، عبارت مستقبل «کن فیکون» آمده با آنکه استفاده از فعل ماضی «کن فکان» با معنا همخوانتر است؟
8034 1395/12/09 تفسیراین ایه شریفه ، در مقام انتقاد از افرادی است که ولادت حضرت عیسی ع ، بدون انکه پدری داشته باشد را دلیل بر ان می دانند که عیسی یا خداست و یا فرزند خدا ! که قران در پاسخ می فرماید: ماجرای خلقت عیسى ع توس
-
اصطلاح «ایهام» در دانش بدیع به چه معنا است؟ آیا این صنعت در قرآن کریم نیز مورد استفاده قرار گرفته است؟ اگر آری، چند نمونه ذکر نمایید.
8693 1395/11/26 فصاحت و بلاغتارایه ایهام یا توریه از پر کاربردترین صنعت ها در دانش بدیع است. ایهام به وهم و گمان افکندن یا توریه پوشانیدن و در پرده سخن گفتن از روش هایی است که سخن گفتن را جذاب و شیرین می نماید ؛ بدین سان که در کل
-
معنای شقی و سعید چیست و سعید مطلق به چه افرادی گفته میشود؟
16634 1395/11/12 لغت شناسیسعید از ماده سعد و سعادت به معناى فراهم بودن اسباب نعمت ، و خیر و نیکی ، [ 1 ] و شقى از ماده شقاوت به معناى فراهم بودن اسباب گرفتارى ، مجازات و بلا است. [ 2 ] علامه طباطبائی در تبیین سعادت و شقاوت م
-
چرا حضرت موسی(ع) هنگام خطاب به همسرش از فعل جمع مذکر «امکثوا» استفاده نمود؟
5919 1395/11/07 تفسیرهنگامی که مدت قرارداد حضرت موسی ع با شعیب ع در مدین پایان یافت ، همسر و فرزند و همچنین گوسفندان خود را برداشت و از مدین به سوى مصر رهسپار شد ؛ شبى تاریک و ظلمانى بود ؛ راه را گم کرد ؛ گوسفندان او در ب
-
تفاوت معنای «رجوع» و «صیرورة»، در آیاتی مانند «إلی الله ترجع الامور» و «إلی الله المصیر» در چیست؟
12606 1395/11/07 لغت شناسیترجمه ساده و روان واژه ی رجوع و صیرورت همان بازگشتن و برگشتن است. در بسیاری از کتاب های لغت ، این دو واژگان به صورت مترادف ذکر شده [ 1 ] و در ترجمه های فارسی قران کریم نیز به پیروی از نظر لغت شناسان ،
-
تفاوت بین عقل، اندیشه و منطق در چیست؟
18842 1395/11/06 لغت شناسی1. عقل دارای معانی متعدد است که یکی از معانی ان نیروی ادراک و اندیشه است. [ 1 ] 2. اندیشه نیز دارای معانی متعدد است ؛ مانند: تفکر ، تامل ، ترس ، اضطراب ، فکر و انچه از عمل اگاهانۀ ذهن حاصل می شود. [
-
چرا بر خلاف موارد مشابه، ضمیر در «علیهُ الله» در سوره فتح مضموم است؟
9813 1395/11/06 تفسیرضمیر موجود در علیه در ایه دهم سوره فتح ، [ 1 ] بر خلاف استاندارد رایج در ادبیات عرب ، در قرائت حفص از عاصم به صورت مضموم قرائت می شود. مفسران قران و ادبای عرب دلایلی نیز برای ان ذکر کرده اند ؛ [ 2 ]
-
معنای «وتیره» چیست؟ و چرا به نافله عشاء، «نماز وتیره» گفته میشود؟
49532 1395/11/06 نماز شب و نوافل یومیهنماز وتیره ، دو رکعت نافله نماز عشا است که بعد از ان و به صورت نشسته خوانده می شود. [ 1 ] وتیره از ریشه وتر ، در لغت معانی گوناگونی امده است ؛ مانند: 1. شیوه و روش ؛ [ 2 ] 2. قسمتی از خانه یا اتاق
-
چرا کلمه «وَیه» به آخر کلماتی؛ مانند «بابویه» ملحق میشود؟
6770 1395/11/06 لغت شناسیویه ، پسوندی است که بر این معانی دلالت دارد: 1. تصغیر و استعطاف ؛ مانند بالویه. 2. شباهت و مانندگی: مانند سیبویه. 3. دارندگی و صاحبی ؛ برزویه. [ 1 ] 4. همچنین در ادبیات زبان عربی ؛ ویه کلمه ای
-
چرا در دعاهایی؛ مانند دعای شب قدر، «بمحمد» و «بعلی» را بدون الف و لام خوانده، ولی «بالحسن» و «بالحسین» را با الف و لام؟!
7565 1395/11/04 صرف و نحوحرف ال در زبان عربی ، کاربردها و اثار مختلفی دارد. این کلمه به سه وجه استعمال می شود: 1. اسم موصول: بر سر اسم فاعل و مفعول داخل می شود. 2. حرف تعریف: بر سر اسم نکره وارد شده و ان را معرفه می کند. ال
-
معنای واژگان «طائفه» در قرآن چیست و یک طائفه دست کم باید چند نفر باشند؟
7591 1395/10/23 تفسیرواژه طائفه از ریشه طوف به معنای راه رفتن و چرخیدن به دور چیزی است ؛ چه مادی باشد و چه غیر مادی. اسم فاعل این ماده نیز طائف به معنای چیزی یا کسی است که به دور چیزی می گردد. و در برخی موارد ، نشان دهنده
-
آیا واژه «سلم» و «صلح» هم معنا هستند؟
16760 1395/10/08 تفسیردر قران کریم ، 140 بار از مشتقات واژه سلم استفاده شده است ، اهل لغت در معنای این واژه اختلاف دارند. برخی می گویند سلم به کسر سین به معنای صلح بوده ، و به فتح سین معنایش تسلیم و اطاعت است. بعضی گفته ان
-
معنا و کارکرد «إن» شرطیه، چیست؟ اگر این حرف به فعل ماضی متصل شود، آیا معنایش متفاوت با زمانی خواهد بود که اتصال آن با فعل مضارع برقرار شود؟
30620 1395/10/08 صرف و نحویکى از کلمات پرکاربرد در زبان عرب ، کلمه حرفی ان مى باشد که یکی از معانی ان [ 1 ] شرطیت است. [ 2 ] ان شرطیه داراى دو عمل است: الف. عمل معنوى: یعنی مشروط کردن وجود جزا بر وجود شرط. [ 3 ] باید دان
-
اینکه در فرازهایی از قرآن کریم و در مواردی که سخن از برگشت به سمت خداست، همواره افعال مجهولی چون «یُرجَعون» و «تُرجَعون» مورد استفاده قرار میگیرد، دلیلش چیست؟ و آیا جبری بودن رجوع از آن برداشت میشود؟
8271 1395/10/05 تفسیرخداوند یک سیر تکاملی را برای زندگی انسان تعیین کرده است. انسان پس از افریده شدن و طی کردن زندگی دنیایی و برخی مراحل دیگر ، به مرحله رجوع به پروردگار خود می رسد. بیشتر عبارات قرانی در این زمینه ، به شک
-
با گذشتن بیش از یک هزاره از زمان نزول قرآن و نیز با توجه به معیارهای دانش اصول فقه در مباحث الفاظ از یک طرف و اختلاف موجود در لغتشناسان از طرف دیگر، آیا میتوان به معانی حقیقی یا مجازی کلمات قرآن دست یافت؟
5380 1395/10/05 علوم قرآنیدر ارتباط با معانی حقیقی الفاظ قران ، و یا درباره ی مراد جدی خداوند از این واژه ها - با توجه به این که ممکن است معانی الفاظ در گذر زمان دچار تحول و دگرگونی شوند - باید گفت: 1. ملاک در حجیت الفاظ ، ظه
-
در عباراتی مانند «لا جناح علیکم»، آیا «جناح» به معنای «اثم» و «گناه» است؟
12930 1395/09/07 لغت شناسیاثم ؛ به معنای گناه است و مراد از ان ، انجام کاری است که حلال نیست. [ 1 ] جناح نیز به معنای گناه است. [ 2 ] و در کتاب های لغت با همان لفظ اثم معنا شده است: الجناح: الاثم . [ 3 ] این گونه لغات مشا
-
آیا نام معاویه با عوعوی سگ ارتباطی دارد و هرکه این نام را دارد، دارای صفت زشتی است؟
18507 1395/08/27 لغت شناسیمعاویه باب مفاعله از ریشه عوی می باشد. در کتب لغت معانی مختلفی برای ان بیان شده است ؛ مانند عاوى و معاواه [ عوی ] الکلاب ؛ سگ ها را به صدا دراورد. [ 1 ] عوی ؛ سگى که بسیار زوزه می کشد. [ 2 ] عوا و
-
معنای «مجتبی» و «اجتباء» چیست؟
28329 1395/08/12 امام حسن مجتبی عواژه مجتبی ، برگرفته از ریشه جبی است. معنای اصلی جبی جمع کردن و جمع شدن است ؛ مانند جمع شدن اب در حوض. [ 1 ] وقتی این کلمه به باب افتعال برده شود ، مصدر ان اجتبا می شود ، و به معنای جمع کردن با انتخاب
-
«وَ السَّمَاء وَ مَا بَنَاهَا» سوگند به آسمان و آنکس که او را آفرید! مگر فرد دیگری غیر از پروردگار، سازنده آسمانها بود که خدا به او سوگند یاد میکند؟!
9026 1395/08/03 تفسیرخداوند در این ایه شریفه به دو چیز ؛ یعنی فعل خود و ذات خود سوگند یاد فرموده است: [ 1 ] و السما و ما بناها ؛ [ 2 ] و قسم به اسمان و کسى که اسمان را بنا کرده است . چنین سوگندی اشتباه نیست ؛ زیرا متکلم
-
معنای «واویلا» و «واویلتا» که در عزاداریها مورد استفاده قرار میگیرد چیست؟
13677 1395/08/02 لغت شناسیواویلا ؛ صوت مرکب است و از قطعات وا + ویل + ا تشکیل شده است. این کلمه ، کلمه افسوسی است برگرفته از زبان عربی که در نوحه و ماتم استعمال می کنند. لفظ وا حرف ندبه است و ندبه به معنای نوحه ماتم و ویل به
-
در آیه 124 سوره مبارکه بقره که در ارتباط با آزمون حضرت ابراهیم(ع) است، چه نکات بلاغی به کار رفته است؟
10506 1395/07/13 تفسیردر این ایه شریفه می خوانیم: و اذ ابتلى ابراهیم ربه بکلمات فاتمهن قال انی جاعلک للناس اماما قال و من ذریتی قال لا ینال عهدی الظالمین ؛ [ 1 ] [ به خاطر اورید ] هنگامى که خداوند ، ابراهیم را با وسایل گ
-
فرق همزات شیطان با خطوات شیطان چیست؟!
31581 1395/05/31 تفسیر1. خدای متعال در ایه قل رب اعوذ بک من همزات الشیاطین ، [ 1 ] خطاب به پیامبرش می فرماید که از همزات و وسوسه هاى شیطان ها به خدا پناه ببر. همزات جمع همزه به معناى دفع و تحریک با شدت است ، همزات شیاطین
-
لفظ جلاله الله در اصل چه بوده و ال در آن کدامیک از اقسام ال است؟
16358 1395/05/16 لغت شناسیدر اشتقاق لفظ جلاله الله و نوع ال ان بین اندیشمندان علم ادب چهار دیدگاه وجود دارد: 1. اصل الله الاه بوده که ال تعریف بر ان داخل شد ، سپس همزه اش برای تخفیف [ 1 ] حذف گردید ، دو لام کنار هم اجتماع کرد
-
واژه «قرباناً» در آیه «فَلَوْ لا نَصَرَهُمُ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ قُرْباناً» از نظر ادبی چه نقشی دارد؟ اگر حال باشد ذوالحال چیست؟
6726 1395/05/02 تفسیرپروردگار متعال در ایات متعددی از سوره احقاف به طور صریح و گاهی با کنایه به تهدید و توبیخ کفار قریش پرداخته ، از جمله در ایه: فلو لا نصرهم الذین اتخذوا من دون الله قربانا ؛ [ 1 ] می فرماید وقتی عذاب خد
-
بر اساس موازین ادبیات عرب، در چه مواردی «واو» عطف به معنای «او» عاطفه میآید؟
9751 1395/04/30 لغت شناسییکى از ادات حرفی که در ادبیات عرب پیرامون ان گفتگوهای فراوانی انجام شده ، حرف واو مفرده و تنها دارای یک حرف الفباست ، اما پانزده قسم و کارکرد برای ان شمرده اند. یکی از مهم ترین کارکردهای ان ، عطف است