گنجینه پاسخ ها(طبقه بندی موضوعی:قواعد عربی)
-
نقش حرف «لا» در ابتدای برخی سوگندهای قرآنی مانند آیه نخست سوره قیامت چیست؟
17544 1397/03/24 تفسیردر ابتدای برخی سوگندهای قرانی ، حرف لا در ابتدای سوگند امده است ؛ مانند ایات اول و دوم ابتدای سوره قیامت که می فرماید: لا اقسم بیوم القیامه و لا اقسم بالنفس اللوامه و نیز ایه ابتدایی سوره بلد. در ای
-
تفاوت میان «مشابه» و «کفو» در چیست؟
4660 1397/03/23 لغت شناسیمشابه ، به معنای نازل کردن شی در مقام شی دیگر نازل منزله ان به دلیل وجود یک مناسبت و مشابهت بین ان دو شی در صورت و ظاهر است. برخلاف مماثلت که شباهت در ماده و ذات است . [ 1 ] کفو بودن به معنای همسان
-
در آیه 8 سوره مبارکه ملک، ضمیر موجود در «خزنتها» به چه چیزی برمی‌گردد؟ آیا ممکن است به فوج برگردد؟
6743 1397/03/22 تفسیرخدای متعال در قران کریم و در توصیف حالات جهنم می فرماید: تکاد تمیز من الغیظ کلما القی فیها فوج سالهم خزنتها ا لم یاتکم نذیر ؛ [ 1 ] نزدیک است که از شدت خشم متلاشى شود هرگاه گروهى در ان افکنده شوند نگ
-
چرا در قرآن کریم، از جبرئیل و میکائیل به صورت «جبریل» و «میکال» یاد شده است؟
9021 1397/03/17 تفسیرنام جبریل سه بار ، [ 1 ] و نام میکال یک بار [ 2 ] در قران مجید امده و نام این دو فرشته بزرگ الهی در این کتاب مقدس به صورت جبرئیل و میکائیل ذکر نشده است. البته در گزارش های تاریخی و روایی و نیز در گفت
-
امامان معصوم(ع) گاه به یاران خود می‌فرمودند که مادرت به عزایت بنشیند(ثکلتک أمک)! آیا چنین سخنی زیبنده آن بزرگواران بود؟!
17768 1397/03/09 معصومیندر سیره عملی پیامبر اکرم ص و ائمه اطهار ع می بینیم که انها هم در مقابل دشمنان و هم در سخن گفتن با دوستان از عبارت ثکلتک امک استفاده می کردند. در این زمینه ، قبل از هر چیز لازم است به مفهوم شناسی کلمه
-
تعداد و ویژگی‌های «افعال مقاربه» را بیان کنید؟
18503 1397/02/31 صرف و نحوافعال مقاربه - در علم نحو - نامی است برای دسته‌ای از افعال که دلالت بر نزدیکی وقوع رخداد دارند. البته نامگذاری تمام این افعال به افعال مقاربه از باب تغلیب است ؛ زیرا فقط برخی از انها دلالت بر نزدیکی
-
تعداد و ویژگی‌های «افعال قلوب» را بیان کنید؟
26440 1397/02/28 صرف و نحویکی از نواسخ مبتدا و خبر که سبب تغییر معنایی و اعرابی انها می شوند ، افعال قلوب می باشد. دلیل نامگذاری این افعال به افعال قلوب این است که معنای انها قائم به قلب تغییر است ؛ یعنی این افعال با تغییر و ا
-
مراد از «تنافر»، «غرابت» و «مخالفت قیاس لغوی» در علم فصاحت و بلاغت چیست؟
15809 1397/02/26 صرف و نحوعلم بلاغت به سه بخش معانی ، بیان و بدیع تقسیم می گردد. یکی از مواردی که در بخش معانی مورد بررسی قرار می گیرد ، فصاحت کلمه است. کلمه فصیح کلمه ای است که دارای تنافر ، غرابت و مخالفت با قیاس لغوی نبا
-
راه تشخیص اسم جامد از اسم مشتق چیست؟
29545 1397/02/25 صرف و نحودر دانش صرف ، اسم مشتق چنین تعریف شده است: اسمی که دلالت بر یک حدث معنایی قائم به غیر به همراه صاحب ان حدث داشته باشد ، و از فعل گرفته شده باشد . اسم جامد نیز این گونه تعریف می شود: اسمی که بر ذات یا
-
«نواسخ» در ادبیات عرب، چه جایگاهی داشته و به چند گروه تقسیم می‌شوند؟
23008 1397/02/22 لغت شناسینواسخ در ادبیات عرب به کلماتی گفته می شود که در ابتدای جمله اسمیه قرار گرفته و اعراب اولیه مبتدا و خبر - که هر دو باید مرفوع باشند - را از میان برداشته ، سپس خود در انها عمل می نمایند ؛ یعنی اعراب جدی
-
تعداد و ویژگی‌های «افعال ناقصه» را بیان کنید؟
2019 1397/02/18 صرف و نحوفعل ناقص به فعلی گفته می‌شود که فی نفسه دلالتش تام نبوده و نیازمند جزئی است که دلالت ان‌را تمام نماید. [ 1 ] از نگاهی دیگر ، فعل ناقص فعلی است که برای تقریر فاعل [ 2 ] بر صفتی وضع شده است. [ 3 ] ب
-
«استعاره» چیست و چه اقسامی دارد و فرق آن با «تشبیه» چیست؟
44793 1397/02/09 فصاحت و بلاغتاستعاره در لغت از ریشه عور به معناى درخواست عاریه دادن چیزی است. [ 1 ] و در اصطلاح علم بلاغت ، به کار بردن لفظى است در غیر معناى حقیقی اش به جهت علاقه ، پیوند و مشابهتى که بین معناى حقیقی و معنای مجاز
-
فرق «افق مبین» و «افق اعلی» از نظر مفسران و عارفان چیست؟
10853 1397/02/06 تفسیربسیاری از مفسران معتقدند که افق مبین و افق اعلی دو اصطلاح اند که در حقیقت بیانگر یک واقعیت اند. افق مبین افق روشن به معناى ناحیه ی ظاهر است ، اما ظاهرا اشاره به بالافق الاعلى ؛ یعنی بلندترین افق دارد
-
حرف جر «مِنْ» در آیه «یغفر لکم من ذنوبکم...»، چه نقشی دارد؟ آیا مراد از آیه، آمرزش تمام گناهان است و یا بخشی از گناهان؟
7220 1397/02/01 تفسیرمفسران در مورد جایگاه کلمه من در ایه یغفر لکم من ذنوبکم... ، [ 1 ] اختلاف نظر دارند. برخی معتقدند من در این جمله زائده بوده و تنها براى تاکید است ؛ زیرا ایمان به خدا باعث بخشودگى تمام گناهان گذشته می
-
در سوره نوح(ع) به نقل از حضرتشان آمده است که آنان را جهراً خواندم و سپس به آنان اعلان کردم. تفاوت میان «جهر» و «اعلان» چیست؟
6293 1397/01/30 تفسیرحضرت نوح ع با پروردگار خویش مناجات می کند که من انجام وظیفه کردم و از قوم خود شکایت می نماید که دعوتم سودی نداشت. در همین راستا ، حضرتشان عرضه می دارد که با صداى بلند و اشکارا و مخفیانه و به هر نحوی ک
-
چند فعل مدح و ذمّ وجود دارد و ویژگی آنها چیست؟
1331 1397/01/29 صرف و نحوافعال مدح و ذم چهار تا هستند: نعم ، حبذا ، بئس ، سا . نعم و حبذا برای مدح و ستایش و بئس و سا برای ذم و نکوهش به کار می‌روند. [ 1 ] علاوه بر ویژگی معنایی بالا ، ویژگی لفظی افعال مدح و ذم ان است که
-
آیا توصیه اخلاقی مشهور «از تو حرکت از خدا برکت»، ریشه در آموزه‌های قرآنی دارد؟
12390 1397/01/20 تفسیرایه ای که تصریح بر این معنا داشته باشد در قران وجود ندارد ، اما در عین حال می توان این معنا و این توصیه اخلاقی را از چندین ایه در فرازهای مختلف قرانی برداشت کرد ؛ مانند: 1. اى کسانى که ایمان اورده ای
-
آیا کلمه «بصطة» در قرآن از ریشه «بسط» است؟ پس چرا با «صاد» نوشته می‌شود؟
12596 1397/01/08 لغت شناسیشاید ننوشتن این کلمه با سین به جهت حفظ و اتحاد رسم الخط نسخ قران باشد. ضمن این که بسطه و بصطه هر دو به یک معنا هستند. حرف س کوچکی که در بالای حرف ص در کلمه بصطه و در ایه 69 سوره اعراف وجود دارد ، به
-
تفاوت «بصیرت» و «فرقان» که به هر دوی آنها در قرآن اشاره شده چیست؟
8248 1397/01/07 لغت شناسیفرقان واژه فرقان از ریشه فرق به معنای جدایی است ؛ به همین جهت به گروهی از مردم که به گونه ای از دیگران جدا هستند ، مثلا مذهب یا اداب و رسوم ویژه ای دارند ، فرقه گفته می شود ؛ چنان که گروهی از ملائکه
-
معنای «تحکیم» یا «حکمیت» که خوارج، معتقد به آن‌را کافر می‌دانستند چیست؟
7301 1397/01/03 جنگهای امام علی عتحکیم و حکمیت از ریشه حکم به معنای داوری کردن است. حکم ، حکیم و حاکم از صفات خداوند بوده و از نظر معنا نزدیک به هم می باشند و همگی معنای داور را می دهند. حکومت در اصل به معنای جلوگیری از ستم می باش
-
فعل منحوت چیست؟
16447 1396/12/23 صرف و نحووا ژه منحوت اسم مفعول از ماده نحت است که به معنای تراشیدن چوب و ساختن اشیا و وسائل از ان است. [ 1 ] بنابراین ، منحوت ؛ یعنی چیزی که از طریق تراشیدن چیز دیگر ، حاصل شده است. یکی از اصطلاحات علم صرف ،
-
ریشه و فلسفه کلمه «آمین» چیست؟ آیا این کلمه در قرآن آمده و نیز آیا ربطی به «آمن» خدای مصریان باستان دارد؟
30086 1396/12/17 لغت شناسیواژه امین و امین به مد و قصر [ 1 ] بعد از دعا و درخواست از خداوند استعمال می شود. برخی از لغت شناسان گفته اند: امین مرکب از یک فعل و اسم بوده و معنای ان اللهم استجب لی است ؛ یعنی: خدایا ! دعایم را به
-
حضرت خضر(ع) نوجوانی را قبل از وقوع جنایت کشت، پس چرا امام علی(ع) با آن‌که می‌دانست که ابن ملجم قاتل ایشان است، از کشتن او خودداری کرده و آن‌را قصاص قبل از جنایت دانست؟!
9436 1396/11/16 تفسیران ولی خدا که نامش را خضر اعلام کرده اند و مدتی را با حضرت موسی ع سپری کرد ، در این مدت همراهی - مانند دیگر پیامبران و اولیا - مامور به ابلاغ و اجرای تکالیف تشریعی نبود ، بلکه ماموریت ایشان ، اجرای بر
-
ترجمه صحیح عبارت «أَ فَإِنْ مِت» در آیه 34 سوره انبیاء چیست؟ «اگر مُردی» یا «اگر بمیری»؟
5955 1396/11/15 لغت شناسیا فان مت فهم الخالدون اگر تو بمیری ایا انان تا ابد زنده خواهند ماند ؟ ! واژه مت از ریشه موت و صیغه مفرد مخاطب از فعل ماضی است و با ان که اولین صیغه ماضی ان مات است ، اما مانند موارد مشابه ، در صیغه ش
-
چرا در مواردی نظیر «أورثتموها»، «کرهتموهن» و ... در انتهای بسیاری افعال موجود در قرآن و میان دو ضمیر منصوبی متصل به آن، یک «واو» اضافه وجود دارد؟
9233 1396/11/09 صرف و نحوافعالی که فاعل ، نائب فاعل و یا مفعول به انها ضمیر متصل بارز کم و تم بوده و بعد از ان نیز یک ضمیر منصوبی قرار گیرد ، حرکت میم انتهای فعل که در حالت عادی ساکن است ، ابتدا به ضمه تغییر یافته ، سپس اشباع
-
توصیف قرآن کریم به «حبل المتین» به چه معنا است؟
48290 1396/10/23 تفسیرحبل در لغت ، به معنای ریسمانی طولانی و محکم است که با ان چیزی را می بندند. [ 1 ] در نگاهی دیگر ، حبل عبارت است از چیزی کشیده طویل که برای رسیدن به مقصود به ان چنگ می اندازند. و این وسیله ای است که هم
-
در چه حالاتی فعل مضارع منصوب می‌شود؟
44614 1396/10/18 صرف و نحوهمه صیغه های فعل مضارع به جز صیغه جمع مؤنث غائب و مخاطب که مبنی بر سکون هستند ، از افعال معرب به شمار می روند. این صیغه های معرب ، در حالت عادی مرفوع هستند. اما برخی مواقع به دلیل وارد شدن عوامل نصب ی
-
«فاء رابطه» چیست؟ بین آن و «فاء سببیت» چه نسبتی وجود دارد؟
32040 1396/10/16 صرف و نحوحرف فا در زبان عربی سه نوع است: الف فا عاطفه: برای عطف به کار می رود و می تواند در یکی از موارد سه گانه زیر مورد استفاده قرار گیرد: 1. ترتیب: معنایش ان است که زمان رخداد انچه بعد از فا قرار گرفته ،
-
دو اصطلاح «معجم» و «قاموس» برای کتب لغوی عربی مورد استفاده قرار می‌گیرد، تفاوت این دو واژگان در چیست؟
11462 1396/10/14 لغت شناسیدر مجموعه های لغوی هر دو واژگان ناظر به یک معنا هستند ، اما: 1. قاموس از ریشه قمس به معنای عمق دریا است. [ 1 ] و از این بابت که لغتنامه ها ، کاربران را به عمق معنای لغات هدایت می کنند ، بدان قاموس گف
-
«ولی عصر» و «بقیة الله» که دو لقب برای امام زمان(عج) می‌باشند، معنایشان چیست؟
27759 1396/10/14 حدیثبرای امام دوازدهم حضرت مهدی عج نام های بسیاری در روایات ذکر شده است که در این جا به توضیح مختصری در مورد دو نام یاد شده در پرسش خواهیم پرداخت: 1. ولی عصر عصر به معنای روزگار است و به همین معنا نیز
-
معنای کلمه «ارباب» چیست؟
24789 1396/10/07 تفسیرارباب در اصل واژه اى عربى و جمع رب است. رب در ریشه اصلى به معناى تربیت و پرورش است ؛ یعنى ایجاد کردن حالتى پس از حالتى دیگر در چیزى تا به حد نهایى و تمام و کمال ان برسد. [ 1 ] بدین ترتیب رب در ریشه لغ
-
چرا در قرآن کریم، سلسله مراتب اعتقادی رعایت نشده و در مواردی، اعتقاداتی فرعی؛ مانند ایمان به فرشتگان و کتاب‌های آسمانی، پیش از اعتقاد به نبوت که اعتقاد اصلی است، مطرح شده است؟!
4546 1396/10/02 لغت شناسیدر پاسخ به این پرسش ، ابتدا باید گفت ترتیب موجود در ایاتی ، مانند ایه: امن الرسول بما انزل الیه من ربه و المؤمنون کل امن بالله و ملائکته و کتبه و رسله... ، [ 1 ] نشانگر اولویت و لزوم ترتیب اعتقاد نیست
-
آیا واژه «ضحکت» در آیه 71 سوره هود به معنای حیض است؟
8455 1396/09/28 تفسیرقران کریم در داستان حضرت ابراهیم ع بعد از انکه امدن فرستادگان پروردگار برای بشارت و مژده نزد حضرتشان را نقل می کند ، [ 1 ] در ادامه بیان می دارد: فضحکت فبشرناها باسحاق و من ورا اسحاق یعقوب . [ 2 ] ا
-
در فعل مضارعی که به جواب شرط عطف می‌شود، سه وجه اعراب جایز است. آیا معنای این فعل در این سه وجه، متفاوت خواهد بود؟
11643 1396/08/29 صرف و نحودر صورتی که بعد از جواب شرط ، فعل مضارع که مقرون به حرف عطف واو یا فا است ، قرار بگیرد ، هر سه نوع اعراب فعل مضارع ، برای ان جایز است ؛ یعنی هم می تواند مرفوع باشد ، هم منصوب و هم مجزوم. البته این که
-
در زیارت جامعه کبیره می‌خوانیم: «... السلام علی ائمة الهدی» و در تعقیبات مشترک نماز داریم: «... السلام علی الائمة الهادین المهدیین»؛ چرا کلمه «ائمه» در یکی از موارد یاد شده با الف و لام و در دیگری بدون الف و لام است؟
5831 1396/07/30 لغت شناسیدر عبارت السلام على ائمه الهدى ، [ 1 ] کلمه ائمه مضاف واقع شده است. و در ادبیات عرب ، کلمه ای که مضاف باشد ، هیچ گاه ال بر سر ان درنمی اید. اما در جمله السلام على الائمه الهادین المهدیین ، [ 2 ] واژه
