گنجینه پاسخ ها(طبقه بندی موضوعی:کلیات و اصطلاحات)
-
معنای اصطلاحات رایج «دلیل»، «مؤید»، «حجّت» و «استدلال» چیست؟
26032 1393/04/10 General Termsمفهوم شناسی دلیل دلیل در لغت عبارت است از: چیزى که از چیز دیگرى خبر می دهد و ان چیز دیگر را نمایان می سازد ، خواه لفظ باشد یا غیر لفظ ، به قصد نمایاندن و خبر دادن از چیز دیگر باشد یا بدون قصد باشد.
-
بر چه مبنایی به اندیشمندان دینی، «آیت الله»، «حجة الاسلام» و ... گفته می‌شود و آیا مرزبندی دقیقی میان این اصطلاحات وجود دارد؟
8667 1393/04/07 General Termsاز ان جایی که ایت در لغت به معنای علامت و نشانه است ؛ [ 1 ] اصطلاح ایت الله می تواند عنوانی برای هر نشانه ای از نشانه های خدا باشد ؛ یعنی هر مخلوقی از مخلوقات او ، در واقع نشانه ای از وجود و قدرت و عل
-
معنای اجماع و اقسام آن چیست؟
42925 1393/03/27 General Termsاجماع به معنای اتفاق نظری است که در اثبات حکم شرعی مؤثر است. علماى شیعه اجماع را دلیل مستقلى در مقابل کتاب و سنت نمی دانند. ایشان اجماع را تنها از این جهت که کشف از نظر معصوم می کند ، حجت می دانند ، د
-
اصل تطابق در علم اصول یعنی چه؟
7614 1393/03/26 General Termsهرگاه در مطابقت اراده استعمالى متکلم با اراده جدى او ، شک کنیم ؛ یعنى شک کنیم که ایا متکلم همان معناى مفهوم از لفظی را که استعمال نموده ، اراده کرده است یا معناى دیگرى را ؟ اصل کلى که بناى عقلا بر ان
-
معنا و معیار «باکره» و «ثیبه» بودن در فقه چیست؟
45308 1393/03/05 General Termsعنوان ثیبه در فقه ، موضوع بخشی از احکام شرعی قرار گرفته از این رو علما و فقهای شیعه و سنی برای تبیین و روشن شدن موضوع ان ، مفهوم ثیبه و باکره را مورد بررسی قرار داده‌اند. با توجه به اختلاف عرف و لغت و
-
مقصود از سدّ ذرایع و فتح ذرایع چیست؟
23044 1393/02/27 General Termsدر منابع و مصادر استنباط احکام شرعی ، و شرایط حجیت انها بین علمای شیعه و اهل سنت اختلاف دیدگاه وجود دارد. علمای شیعه می گویند استنباط و استخراج احکام شرع باید از راه های علم و علمی باشد و تبعیت از مطل
-
ضروریات دین اسلام چیست؟
15972 1393/02/24 General Termsضرورى دین عبارت است از: چیزى که ثبوت ان از صاحب دین به حد بداهت رسیده باشد. و این بر دو قسم است ، ضرورى خاص و ضرورى عام. ضرورى خاص ان است که ثبوت ان از صاحب دین بدیهى باشد از براى شخصى خاص ، نه هر کس
-
تفاوت مفهومی و معنای لغوی عقلانی و عقلایی در چیست؟
22308 1393/02/09 General Termsاصل یا دلیل عقلانی با دلیل یا اصل عقلایی تفاوت هایی دارد ، هر چند ممکن است گاهی با مسامحه به جای یکدیگر به کار روند. به نظر می رسد منشا اصلی تفاوت عقل و عقلا همان چیزی است که حکیمان گفته اند که انسان
-
معنای امور اعتباری، انتزاعی و حقیقی چیست؟
51550 1393/01/30 General Termsامور و مفاهیم اصیل یا حقیقی و واقعی ؛ عبارت اند از انچه در عالم خارج ، تحقق عینى دارند و معلول علت هاى خاص تکوینى می باشند ؛ مانند تمام موجوداتى که ما در جهان مشاهده می کنیم. اعتبار ، در فلسفه ، منطق
-
معنای «اصل عقلایی» چیست؟
16102 1392/12/12 General Termsانسان مکلف ، براى به دست اوردن احکام شرعى باید از راه هاى علم اور و یقینى استفاده کند ، خواه این راه ها به خودی خود علم اور باشند ؛ مانند قطع که حجیت ان ذاتى است و خواه از طرف شارع مقدس به منزله راه ه
-
دلالت بر چند قسم است؟ و معنای آنها چیست؟
49603 1392/12/12 General Termsدلالت ؛ یعنی چیزى به گونه اى باشد که علم به وجود ان موجب انتقال ذهن به چیز دیگرى شود مانند این که: به صدا در امدن زنگ خانه می فهماند که کسى پشت در است. دلالت تقسیمات مختلفى دارد. یکی از این اقسام ، دل
-
«امور حسبیه» شامل چه اموری می‌شود و معنای اصطلاحات «اجازه اجتهاد»، «اجازه روایت» و «اجازه در تصدی امور حسبیه» چیست؟
18630 1392/11/21 درایه الحدیثاجازه اجتهاد ؛ یعنی اجازه استنباط و اجتهاد در احکام شرعی که از طرف استاد جامع الشرائط به برخی از شاگردان داده می‌شود. اجازه اجتهاد ؛ یک روش پیشرفته در بین برنامه‌های اموزشی است ، امروزه هم تایید نهایی
-
رقبه به چه معنا است؟
22897 1392/11/16 General Termsرقبه در لغت به معنای گردن است و در عرف برای بردگان اسم شده است. [ 1 ] این واژه در چهار ایه از قران مجموعا شش بار امده است که در همه انها سخن از ازادی بردگان است. به عنوان نمونه این کلمه را در ایه شر
-
واجب اصلی و تبعی چیست؟ و حضرت آیت الله سید مصطفی خمینی(ره) درباره واجب «اصلی» و «تبعی» چه دیدگاهی دارند؟
14983 1392/11/16 General Termsواجب اصلى یا واجب نفسى ؛ واجبى است که مصلحت موجود در ان موجب صدور حکم وجوب از ناحیه شارع گردیده است. به عبارت دیگر ؛ هرگاه مولا چیزى را مستقلا متعلق حکم وجوب قرار دهد ، ان را واجب اصلى یا واجب نفسى گو
-
فرق بین «أحوط لزومی» و «أحوط أقوا» چیست؟
13033 1392/10/28 General Termsمجتهد اگر در یک مسئله به نظر قطعی برسد ، می تواند در ان موضوع خاص فتوا صادر کند. اما گاهی در یک موضوع خاص ، به نظر قطعی نمی رسد ، که با اوردن عباراتی مانند احتیاط واجب ، این پیام را به مقلد می رساند ک
-
معنای امساک در جرایم چیست؟ وقوع امساک در جرم آدم ربایی و سرقت چگونه است؟
20760 1392/09/27 General Termsدر تحقق جنایات ، گاه یک فرد و گاه افراد متعددی دخالت دارند. در صورتی که افراد متعدد دخالت داشته باشند ؛ گاهی وقوع جنایت به همه مستند است -البته به فاعل اصلی بالمباشره و بقیه بالتسبیب می گویند- گاهی نی
-
آیا تعارض عقل و نقل ممکن است؟
12052 1392/09/19 General Termsعقل قطعی و نقل قطعی هیچ گاه نمی توانند با هم در تعارض باشند ، و اگر یکی از انها قطعی و دیگری غیر قطعی باشد ، به مورد قطعی عمل خواهیم کرد ، اما اگر هر دو دلیل عقل و نقلی به درجه یقین نرسیده باشند ، بای
-
دیدگاه اهل سنت درباره تزاحم در علم اصول فقه چیست؟
9697 1392/09/17 General Termsتزاحم از ماده زحمت است ، و در اصطلاح هرگاه دو حکم براى یکدیگر مزاحمتى ایجاد کنند ، به گونه اى که نتوان به هر دو عمل کرد ، به ان تزاحم گویند و ان دو حکم را متزاحمین نامند. مثال: هرگاه دو نفر غرق شده با
-
جایگاه مسلمان بالاتر است یا جاهل قاصر؟
7791 1392/09/06 General Termsجاهل قاصر به کسی گفته می شود که به هیچ طریق معتبر عقلی یا شرعی دسترسی ندارد. [ 1 ] این مطلب هم در حوزه احکام شرعی و هم در حوزه اعتقادات مطرح می شود. بدین معنا که هم در بحث احکام دینی و هم در بحث ایمان
-
تاریخچه فقهی مباح چیست؟
19247 1392/08/26 General Termsاباحه و مباح از ریشه بوح در لغت ، به معانی اشکار کردن چیزی [ 1 ] و اجازه دادن [ 2 ] است. مباح در شریعت اسلام از احکام پنج گانه است و به کاری گفته می شود که انجام و ترک ان از نظر شارع یکسان است و مدح و
-
قاعده «مَن مَلک» چیست و در چه جاهایی کاربرد دارد؟
18962 1392/08/16 General Termsمعناى قاعده من ملک این است که هر کس شرعا و قانونا مجاز باشد عملی را انجام دهد ، اقرار وى نیز درباره ی ان عمل ، معتبر و نافذ خواهد بود اگر چه متن اقرار بر ضرر خود او نبوده و چه بسا به ضرر دیگران باشد.
-
ملاک احکام تأسیسی و امضائی چیست؟
17047 1392/08/08 General Termsاحکام و دستورات الاهی بر دو قسم اند: تاسیسی و امضایی. [ 1 ] 1. احکام تاسیسى ، احکامى هستند که از طرف شارع جعل و صادر شده و سابقه اى در عرف و در بین عقلا نداشته اند. 2. احکام امضایى ، امور اعتبارى ه
-
تفاوت حکومت و ورود در علم اصول چیست؟
54333 1392/07/29 General Termsورود و حکومت ، از اصطلاحات اصول فقه است که در میان متقدمان اثری از ان وجود ندارد و این دو اصطلاح تقریبا از زمان شیخ انصاری وارد علم اصول فقه شیعه شده و به نوعی از ابتکارات علمی ایشان به حساب می اید. ا
-
چه تعریفی را می‌توان برای بیع ارائه داد تا جامع افراد و مانع اغیار باشد؟
11033 1392/07/20 General Termsفقها ، تعریف هاى متفاوتى از بیع ارائه داده و هرکدام کوشیده اند با بهترین و کوتاه ترین عبارت ، ماهیت این عقد را بیان کنند. از بررسى عبارات فقها در تعریف بیع ، روشن می شود که همه انان به دنبال نشان دادن
-
فرق بین سیره مستمرّه، سیره عقلا، بنای عقلا، سیره متشرعین و عرف عام و خاص چیست؟
21297 1392/07/16 General Termsبرای درک دقیق فرق بین این اصطلاحات ؛ به طور مختصر تعریف هر یک از انها بیان می شود. 1. سیره: سیره به معناى روش ، طریقه ، هیئت ، حالت ، عرف و عادت است. به عبارت دیگر ؛ سیره ؛ یعنى چیزى که برخاسته از فط
-
تقسیم بندی احکام به واقعی، ظاهری، مولوی، ارشادی، تکلیفی و وضعی بر چه اساسی است؟
29124 1392/06/27 General Termsبر اساس نوع نگاهی که به احکام شرعی می توان داشت ، امکان تقسیمات متعددی در مورد انان وجود دارد که البته برخی از انها قابل ادغام در یک دیگر می باشد. در این تحقیق سعی شده است تا حد امکان تقسیم های بیان ش
-
آیا مکروهات زیر مجموعه حلال می‌باشند؟ بدین معنا که تمام آثار و احکام حلال بر آنان مترتب باشد؟
12172 1392/06/10 General Termsمعروف و متعارف در میان فقها این است که احکام را به پنج قسم تقسیم می کنند: 1. واجب ، 2. حرام ، 3. مستحب ، 4. مکروه ، 5. مباح. توضیح مختصر در مورد این اقسام ان است که: اگر عملی دارای فایده و مصلحت مهمی
-
مکلف شأنی و مکلف فعلی به چه معنا است؟
11754 1392/05/31 General Termsاین دو اصطلاح در مقابل هم به کار برده می شود ، به گونه ای که مکلف یا مکلف شانی است یا مکلف فعلی. مکلف فعلی: به مکلفی که دارای تکلیف فعلیت یافته است ، مکلف فعلی گفته می شود. [ 1 ] به عبارت دیگر ، فعلی
-
جایگاه اماره در علم اصول و فرق آن با اصل عملی چیست؟
34291 1392/05/28 General Termsاماره عبارت است از: هر چیزی که متعلق خود را ثابت نماید ، اما به درجه قطع و یقین نرسد ؛ مانند خبر واحد ، ظواهر ، بنای عقلا و... ، اما اصول عملیه اموری هستند که متعلق خود را اثبات نمی کنند ، بلکه برای ر
-
طریقیت و موضوعیت یعنی چه؟
82244 1392/05/28 General Termsموضوعیت و طریقیت ( از اصطلاحات اصول فقه ) ؛ گاهی صفت قطع واقع شده و گاهی صفت اماره می باشد ، در هر دو مورد ؛ اگر قطع یا ظن ( گمان ) در حکم شرعی قید شده باشند و حکم شرعی متوقف بر تحقق ان دو باشد ، از ا
-
معنای قاعده‌‌های اصولی «اقرب المجازات اولی» و «المجاز اولی من الاشتراک» چیست؟
7780 1392/02/19 General Termsاقرب المجازات اولی ؛ بدین معنا است که اگر کلمه استعمال شده ، دارای معنای حقیقی و حداقل دو معنای مجازی باشد ، اما به علت قرینه ای نتوان معنای حقیقی را در ان جمله استفاده کرد ، بین دو یا چند معنای مجازی
-
تعریف جاهل قاصر و مقصر چیست؟
41408 1392/02/03 General Termsابتدا بیان مقدمه ای لازم است و سپس این دو اصطلاح را تعریف می کنیم: موضوع جاهل قاصر و مقصر در فقه و اصول فقه و از طرف دیگر در علم کلام کاربرد دارد. در علم کلام معمولا این موضوع در اصل موضوع پذیرش دین
-
تجرّی چیست؟ آیا از مسائل اختلافی در علم اصول است؟
18612 1391/12/17 General Termsتجرى ؛ یعنى جرات و بی پروایى در مخالفت عملی با شرع مقدس ، مانند این که فردی معتقد باشد کار مورد نظر ، گناه و خلاف شرع است و ان را انجام دهد ، در حالى که ان عمل در واقع خلاف شرع و گناه نیست. او در این
-
راه حل در تعارض دو دلیل معتبر که یکی بر وجوب دلالت دارد و دیگری بر حرمت، چیست؟ مثال بزنید.
13505 1391/12/01 General Termsهرگاه دو دلیل معتبر با هم تعارض ابتدایی داشته باشند ؛ اولین وظیفه فقیه این است که بین انها جمع عرفی و عقلایی نماید. و اگر جمع عرفی و عقلایی بین انها ممکن نبود به سراغ مرجحات منصوصه [ 1 ] می رود و هر ک
-
شبهه بدویه و شبهه مقرون به علم اجمالی یعنی چه؟ مثال بزنید.
20766 1391/11/29 General Terms1. شبهه بدویه ( ابتدایی ) ؛ یعنی شک مکلف در توجه تکلیف ؛ به دیگر سخن ؛ شبهه بدوی ، مقابل شبهه مقرون به علم اجمالی بوده و به این معنا است که مکلف در توجه تکلیف شرعی به خود شک می کند و نمی داند ایا الزا
