اصطلاحات و مدخل ها (گروه اصطلاح:سرفصلهای قرآنی)
-
استحباب ، مستحب
3749 سرفصلهای قرآنی
استحباب در لغت به معنای دوست داشتن و برتریدادن یک چیز بر چیز دیگر است و در قرآن کریم نیز به همین معنا آمده است؛ اما در فقه، به عنوان یکی
-
اطلاعات ، جاسوسی
1538 سرفصلهای قرآنی
«جاسوس»، از مادهی «جسّ»، در لغت به معنای تفتیش و باخبر شدن و اطلاع پیدا کردن پنهانی از باطن اشیاء و کارهای مردم، همراه با دقت و ظرافت خاص است. و غالباً نیز در شر و بدی استعمال میشود؛ به همین دلیل
-
اکراه ، اجبار
3708 سرفصلهای قرآنی
«اكراه»، به معناى آن است كه كسى را به اجبار وادار به كارى كنند. بر اساس صریح قرآن در پذیرش دین، اکراه و اجباری وجود ندارد:«لا اكراه فى الد
-
امانت ، امین
4852 اصطلاحات فقهی - اصولی
یکی از آموزهها و تعالیم قرآن کریم موضوع «امانت» است. و به کسی که از امانت مردم حفاظت و نگهداری میکند «امین» و «امانتدار» گفته میشود. در منابع بصیر (از صفات پروردگار)
8791 سرفصلهای قرآنیواژهی «بصیر» به معنای بسیار «بینا» یک واژهی قرآنی و یکی از اسمای حسنا و صفات ذاتی الهی است که در قرآن فراوان به کار رفته است. بصیر در مو
- پیری ، سالمندی ، کِبَر ، شیخوخه
3341 سرفصلهای قرآنیانسانها اعم از مرد و زن در پنجاه سال دوم عمر خود و بنابر برخی تعریفها بعد از گذراندن حدود 65 سال از زندگی خود به سن پیری میرسند. از این
- چشم ، دیدن ، بینایی ، عین ، بَصَر ، رؤیت ، نَظَر
39442 سرفصلهای قرآنیواژههای «عین»، «بصر»، «نظر» و «رؤیت» و مشتقات آنهاکه معادل فارسیشان چشم و بینایی و دیدن است در قرآن فراوان به کار رفته است؛ مانند «
- حجاب ، نگاه ، چشمچرانی ، محرم و نامحرم
19375 سرفصلهای قرآنی«حجاب» در لغت به معنای پرده، حاجب و هر چیزی است که میان دو یا چند چیز دیگر حایل و فاصله میشود. البته همانگونه که مفسران و محققان گفتهاند؛ واژهی حجاب به معنای پوشش زن
- حروف مقطعه
3500 سرفصلهای قرآنیدر ابتدای 29 سوره از سورههای قرآن، یک یا چند حرف از حروف الفبا وجود دارد، که مجموعاً 78 حرف است که با حذف مکررات 14 حرف میشود؛ یعنی نصف حروف هجاء عربی که مجموعا 28
- حوزه ، حوزه علمیه ، طلبه ، روحانیت
4902 سرفصلهای قرآنیحوزه علمیه اصطلاحا به جایی گفته میشود که طلاب علوم دینی در آن به تحصیل علوم دینی و اسلامی اشتغال دارند. حوزه علمیه سابقهی بیش از هزار ساله دارد. حوزههای علمیه در
- خنده ، لبخند ، ضحک ، تبسم
2972 سرفصلهای قرآنیمادهی «ضحک» و مشتقات آن که به معنای خنده بوده و 9 مرتبه در قرآن بیان شده است. آنچه از مجموع متون خودکشی ، انتحار
3670 سرفصلهای قرآنیحیات و زندگی، هدیهی ارزشمندی است که از طرف پروردگار به انسان داده شده است. این هدیه، در واقع فرصتی است که انسان با کمک آن بتواند به بالا
- دحو الارض
1511 سرفصلهای قرآنیبر اساس برخی گزارشها، روز بیست و پنجم ذیقعده، همزمان با آغاز دحوالارض است. «دَحو» به معنای بسط و گسترش است. بعضی نیز آنرا به معنای تکاندادن چیزی از محل اصلیاش تفسیر کردهاند.
منظور از
- دین ، مذهب ، یوم الدین
15426 سرفصلهای قرآنیگرچه «دين» در معنای عام آن به معنای هرنوع عقیده است، مانند آنجا که گفته میشود: «لکم دینکم و لی دین»، اما دین واقعی به معنای مجموعهای از عقايد، اخلاق، قوانين و مقررات اجرايی است كه خداوند آنرا ب
- راهب ، رهبانیت
3144 سرفصلهای قرآنیرهبانیت به معنای کنارهگیری از مردم و گوشهنشینی است، و راهب به کسی گفته میشود که از مردم دوری کرده و کنج عزلت اختیار کند. رهبانیت از آموزههای مسیحیت تحریف شده است که مفاسد زیادی را به دنبال دارد
- زکات
- ساره
1865 سرفصلهای قرآنیساره دخترخاله و همسر اول حضرت ابراهیم(ع) و دختر لاحج نبی(ع) بود. سخنچینی ، نمیمه
1677 سرفصلهای قرآنی«نميمه» در لغت؛ به معناى صداى آهستهاى است كه از حركت چيزى يا از برخورد پاى انسان به زمين هنگام راهرفتن بر میخيزد. و از آنجا كه افراد س
- سرقت ، دزدی
3627 سرفصلهای قرآنیسرقت و دزدی از گناهان بزرگی است که هم عقل آن را زشت میداند و از این رو در تمام جوامع به عنوان یک جرم شناخته میشود و در شرع نیز علاوه بر
- شک ، تردید ، ریب ، ریبه
- شهاب ، شهاب سنگ
2322 سرفصلهای قرآنیآنچه در گذشته و امروز به عنوان «شهاب» شناخته میشود، سنگهای سرگردان در آسمان است که بر اثر سرعت و اصطکاک، به صورت ستارهای که با سرعت در حال حرکت است، مشاهده میشوند. در آیات متعددی از ظلمات ، تاریکیها ، ظلمت
4361 سرفصلهای قرآنیظلمت در مقابل نور و جمع آن ظلمات و ظُلَم است؛ یعنی تاریکی.
در فرهنگ قرآن از اموری مانند عبرت
1970 سرفصلهای قرآنییکی از واژههای کلیدی قرآن کریم جهت پندآموزی و تفکر و علم ، دانش بشری
- علیم ، علم خدا
27337 سرفصلهای قرآنی«علیم» صفت مشبه و به معنای عالم است. علم الهى داراى سه مرتبه است:علم به ذات، علم به اشیای دیگر قبل از ایجاد آنها، و علم به اشیاى دیگر پس
- غلو ، غالی ، غلات
3709 سرفصلهای قرآنی«غلو» در لغت به معنای زیادت و بلند شدن میباشد؛ به عبارت دیگر، غلو تجاوز کردن از حد و اندازه است. و به تعبیری بهتر تجاوز کردن و یا فراتر گذاشتن از اندازه و جایگاه در هر چیز، غلو است.
خداوند
- قصاص
- کودک ، طفل ، نوزاد
13613 سرفصلهای قرآنیبه فرزندان انسانها از زمان تولد تا سن بلوغ، کودک اطلاق میشود که معادل آن در زبان عربی طفل است. در آموزههای دین اسلام؛ چون کودکان هنوز به سن تکلیف نرسدهاند؛ لذا ا
- محبت ، دوستی ، دوست
12917 سرفصلهای قرآنی«محبت» یکی از واژههای کلیدی قرآن کریم است، به گونهای که خدای مهربان در آیات مختلف، محبت و دوستی خود را نسبت به مسجد
- مقابله به مثل
2901 سرفصلهای قرآنی«مقابله به مثل» در لغت؛ به معنای تلافی کردن، رفتار همسان در پاسخ به رفتار دیگری، و ... آمده است.
مقابله به مثل يا اصل تقابل در تاريخ ج
- مکه ، فتح مکه
5974 سرفصلهای قرآنیمکه از مقدسترین شهرهای اسلامی است که در سرزمین حجاز و کشور کنونی عربستان واقع شده است. منت
4770 سرفصلهای قرآنیشايد در ابتدا چنین تصور شود که تعبیر «منت» تعبیری است که در همه جا بار منفی داشته و رفتاری نامناسب ارزیابی شود؛ اما هنگامى كه به ريشهی اصلى لغت «منت» باز میگرديم حقیقت این تعبیر كاملا روشن میشو
- وسواس ، وسوسه
5715 سرفصلهای قرآنی«وسوسه» در لغت، به معنای حدیث نفس، و صدای پنهانی است، و حدیث نفس -که یک ترکیب اضافی است- به معنای؛ با خویشتن گفتن، سخن با خویش گفتن یا به خود گفتن، است. وسواس؛ یعنی
- هاجر
2408 سرفصلهای قرآنیبر اساس برخی گزارشهای تاریخی حضرت ابراهیم(ع) پس از تبعید از سوی نمرود و هنگام ورود به مصر، همسرش ساره را
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
پرسش های اتفاقی
-
فنا در عرفان به چه معنا است؟
35606 مقامات 1386/08/24«فنا» واژهای است عربی و در لغت به معنای نیست و نابود شدن است. و در اصطلاح عارفان، مستغرق شدن بنده در حق را گویند. بدانگونه که بشریت بنده در ربوبیت حق محو شود. سالکان و پویندگان طریق الی الله، راه وصول به حق را به منزلهایی تقسیم ...
-
آیا تطهیر کردن با دستمال کاغذی (کاغذ توالت) ممکن است؟
59366 Laws and Jurisprudence 1388/03/11استفاده از کاغذ توالت فقط برای طهارت از مدفوع جایز است.[1] ولی طهارت از ادرار حتما باید با آب باشد.[2] در جاهایی که آب در اختیار ندارید می توانید با کاغذ توالت یا هر چیز دیگر بدن خود را خشک کرده تا نجاست به جاهای ...
-
معنای «تحکیم» یا «حکمیت» که خوارج، معتقد به آنرا کافر میدانستند چیست؟
7012 جنگهای امام علی ع 1397/01/03«تحکیم» و «حکمیت» از ریشه «حکم» به معنای داوری کردن است. «حَکَم»، «حکیم» و «حاکِم» از صفات خداوند بوده و از نظر معنا نزدیک به هم میباشند و همگی معنای «داور» را میدهند. «حکومت» در اصل به معنای جلوگیری از ستم میباشد و به همین جهت عرب به ...
-
«اهل ظاهر» و «اهل حدیث» چه تفاوتی با هم دارند؟
6952 فرقه های منشعب از شیعه 1397/05/15«ظاهریه» که به نامهای دیگری؛ مانند «اصحاب ظاهر» و «اهل ظاهر» نیز شناخته میشوند، ظاهریه افرادی هستند که میگویند تنها با تمسک به ظاهر قرآن و احادیث میتوان به سعادت رسید؛ از اینرو معتقدند که بیشتر افراد میتوانند مجتهد باشند. گفتنی است که این طرز تفکر، تقریباً همان ...
-
اطلاعات هر فردی در سلول خاکستری مغز او ذخیرهسازی میشود. بعد از مرگ و متلاشیشدن مغز، روح او با چه ابزاری فرزندان و نزدیکان خود را میشناسد؟
7400 برزخ 1397/04/13رابطهی روح و بدن از مباحث مهم و دشوار فلسفی و کلامی است که از قرنهای گذشته تاکنون آراء و نظریات مختلفی از سوی اندیشمندان ارائه شده است. اما آنچه بر اساس مباحث حکمت متعالیه میتوان گفت این است که روح یا نفس دارای مراحل و مراتب است ...
-
از نظر اسلام برای ازدواج چه معیارهایی ضرورت دارد و چه معیارهایی بهتر است مراعات شود؟ و معنای «کفو» در ازدواج چیست؟
85413 ازدواج 1390/03/09در آموزههای اسلامی، علاوه بر ارائۀ راهکارهایی؛ مانند توکل بر خداوند، برگزاری دو رکعت نماز و دعا برای درخواست همسری شایسته و ازدواجی موفق، برای پیشگیری از ازدواجهای ناموفق، توصیه به دقت و توجه کافی برای انتخاب همسر شده و معیارهایی ذکر میشود که برخی اصلی بوده و ...
-
چه چیزهایی روزه را باطل میکند؟
58026 Laws and Jurisprudence 1388/06/03مبطلات روزه عبارتاند از:خوردن یا آشامیدن، 2. آمیزش جنسی، 3. استمناء(انسان با خود کارى کند که منى از او بیرون آید)، 4. نسبت دروغ به خدا و پیامبر(ص) و جانشینان پیامبر(ع)، 5. رساندن غبار غلیظ به گلو، 6. فرو بردن تمام سر در آب، 7. باقى ماندن بر ...
-
حصین بن نمیر (تمیم) کیست؟
36722 تاريخ بزرگان 1389/07/10"حصین بن نمیر" که تلفظ صحیح آن "حُصَیْنُ بْنُ نُمَیْرٍ " (بر وزن حُسَین) است همان " حصین بن تمیم" است. وی یکى از سران امویان از قبیله "کنده" بوده که همواره با آل على دشمنى داشت. در شهادت حبیب ...
-
آیا افراد بی دین اهل جهنم هستند؟ یک مسلمان از چه راه هایی می تواند به او کمک کند؟
31148 Practical 1386/09/24سعی کنید زیبایی های دین را به او بنمایانید تا برای او انگیزه ی فراگیری و گرایش به دین پدید آید مثلا دین و اخلاق دینی در زندگی شما نمایان شود و او بفهمد که حضور دین و دینداری تا چه مقدار می تواند در زیبای بخشی به ارتباط با ...
-
آیا مخلوقات خداوند برای زمانی مشخص و دوره محدودی با خداوند در این صفاتی که خداوند به آنها داده است شریک اند؟
8747 پروردگار. نامها و ویژگی ها 1390/11/23در مورد مخلوقی که دارای یکی از صفات؛ نظیر قدرت و ... نبوده و بعداً خدا به او اعطا کرده است، باید گفت که این مخلوق در همان زمانی هم که به ظاهر دارای این صفات است، استقلالی از خود ندارد. و این طور نیست که برای ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
890089 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
783514 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
750983 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
672855 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
655159 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
646450 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
594974 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
579195 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
563213 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
562926 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
- پیری ، سالمندی ، کِبَر ، شیخوخه