اصطلاحات و مدخل ها (گروه اصطلاح:سرفصلهای قرآنی)
- آسیه ، همسر فرعون
-
اسطوره ، اساطیر
2133 سرفصلهای قرآنی
واژهی«اساطير» در لغت به معناى سخنان باطل و احاديث خرافى، و مفرد آن «اسطوره» است. اسطوره امّا در اصطلاح، به افسانههاى بدون حقيقت كه از گذشتگان نقل و در كتابها ثبت و ضبط شده است، گفته میشود. به
-
اطاعت
12074 سرفصلهای قرآنی
در فرهنگ قرآنی اطاعت به معنای پيروىنمودن از اوامر و نواهى خداوند است.
اطاعت ظاهری گاه حتی بدون قصد قربت نیز امکانپذیر است، اما مراد از «امتثال» که در اصول ف
-
انسان ، ناس ، بشر ، بنی آدم
39779 سرفصلهای قرآنی
از نگاه قرآن، انسان موجودى آفریدهشده از خاک است كه خلیفه خدا در زمین قرار گرفته و از يکسو فطرتى الهى و از سوى ديگر، طبيعتى مادى دارد. عامل تفسیر قرآن ، مفسران و دانش تفسیر
7575 سرفصلهای قرآنیواژهی «تفسير» در لغت عرب يا از «فسر» گرفته شده که برخی آن را اشتقاق و قلبی از ریشه «سفر» میدانند.
تفسیر با واژههایی مانند «ابانه، تبيين، تقلید ، پیروی
4685 سرفصلهای قرآنی«تقلید» در اصطلاح یعنی پیروی کردن از کسی بدون درخواست دلیل. تقلید از جمله موضوعات نسبی است که به حسب شرایط؛ گاه خوب و گاه بد به حساب میآید. قرآن كریم نیز به روشنی ا
- توسل ، وسیله
5855 سرفصلهای قرآنی«توسل» از نظر لغتشناسان عبارت است از: هر چیزی که انسان برای دستیابی به هدف خویش، با میل و رغبت به آن متوسل شود. برخی هم گفتهاند: توسّل عبارت است از: تین ، انجیر
2107 سرفصلهای قرآنی«تین» در لغت به معنای «انجیر»نوعی میوه است. این واژه در قرآن كریم نام نود و پنجمین سوره این کتاب مقدس نیز قرار گرفته است که در آن سوره، خد
- جمیل ، جمال ، زیبا ، زیبایی
- جنگ تبوک ، تبوک
4724 سرفصلهای قرآنیتبوک نام منطقهای در نوار مرزى حجاز و شام است. این منطقه دورترين نقطهاى بود كه پيامبر خدا(ص) در غزوات خود به آنجا گام نهاد. تبوک در اصل نام قلعهی محكم و بلندى بو
- جنگ حنین
2081 سرفصلهای قرآنیجنگ حنین، در شوال سال هشتم هجری، در منطقهای به نام «حنین» در نزدیکی مکه، برای مقابله با شورش قبایل «هوازن» و «ثقیف» رخ داد.پس از فتح مکه در سال هشتم هجری، به جهل ، نادانی
5855 سرفصلهای قرآنیبیشتر لغتشناسان«جهل» را به «نادانی» و در مقابل «علم و دانش» معنا کردهاند. همچنین آن را به معنای سفاهت(ضد حلم) و بیاعتنایی به حق نیز می
- حدیبیه ، صلح حدیبیه
2333 سرفصلهای قرآنیپیامبر اسلام(ص) در سال ششم هجری همراه پیروان خود برای انجام عمره، عازم مکه شد. هنگامی که آنان به منطقهی حُدیبیّه رسیدند، حیاء ، شرم، خجالت
- دنیا
19546 سرفصلهای قرآنیواژهی «دنیا» مؤنث «ادنی»، که اگر از ریشهی «دنی» باشد به معنای پست، و اگر از ریشهی «دنو» باشد به معنای نزدیکتر است. این واژه در قرآن كریم در قالب صفت آمده است؛ ما
- زنا ، روابط نامشروع
- سعادت ، خوشبختی
4691 سرفصلهای قرآنیسعادت واقعی عبارت است از رسیدن همهجانبه به تمام كمالات و لذات حقیقی، بهطوری كه بیشترین كمالات و لذتهای فطرى و طبيعى به دست آید. از این رو خوشبخت و سعادتمند واقع
- شقاوت ، بدبختی
3985 سرفصلهای قرآنی«شقاوت» از ماده «شقو» به معناى فراهم بودن اسباب گرفتارى، مجازات و بلا است.شقاوت در مقابل سعادت بوده و عبارت است از نداشتن خیرات جسمانی و ر
- شیعه
8836 سرفصلهای قرآنیواژهی«شیعه» در لغت به معنای«پیرو»،«یاور» و «دین یکسان داشتن» آمده است.
این واژه در اصطلاح مسلمانان اما، وابستگی ویژهای به پیروان طلا، نقره، زیورآلات، فلزات و سنگهای قیمتی
9716 سرفصلهای قرآنیطلا و نقره از فلزات پر ارزشی هستند که هم جنبهی مالی و سرمایهای دارند، و هم جنبهی تزیینی به خصوص برای بانوان، زیرا استفاده از طلا برای مردان مجاز نیست. طلای خالص به رنگ زرد و آلیاژهای آن با رنگ
- عرف
1854 اصطلاحات فقهی - اصولیعُرف دارای معانی گوناگونی میباشد، مانند:
الف) امر پسندیده،
ب) معرفت و شناسایی.
ج) عادات موجود در یک جامعه.
عرف در اصطلاح فقها به "عادات رفتاری و دیدگاه ذهنی مردم" گ
- عفت ، عفیف
4609 سرفصلهای قرآنی«عفت» به معنای پاکدامنی و عفیف یعنی پاکدامن. عفت از ویژگیهای انسانهای مؤمن است.
- غفور ، غفار ، غفران ، بخشش
24205 سرفصلهای قرآنی«غفران» به معنای محو کردن و از بین بردن اثر چیزها و کارها است. «غفور» به کسی گفته میشود که آثار کارهای بد را از بین میبرد. به خدا نیز غفور گفته میشود؛ زیرا بر غیب و شهادت ، عالم غیب
14399 سرفصلهای قرآنی«غیب» به معنای پوشیدهبودن چیزی از حواس و ادراک، و «شهادت» به معنای آشکار بودن آن است. البته یک چیز ممکن است برای کسی غیب و برای کس دیگری مشهود و ظاهر باشد. این امر وابسته به حدود وجودی آن شخص و اح
- فساد ، فاسد ، مفسد ، مفسده
11930 اصطلاحات فقهی - اصولی«فساد» در مقابل «صلاح» است و به هر کار تخریبی فساد و مفسده میگویند. بنابراین، هر کاری که در جهت نقص و تخریب، و یا افراط و تفریط در مسائل فردی و اجتماعی باشد، عنوان فساد بر او صدق میکند و اشخاصی ک
- فسق ، فاسق
8158 سرفصلهای قرآنیواژهی «فاسق» از ریشهی «فسق» است که در اصل به معناى خارج شدن هسته از درون خرما میباشد. و در نگاهی تمثیلی به کسی که از محدودهی شرع خارج شود «فاسق» میگویند.
به عبارت دیگر، «فسق» سرپیچی از
- فطرت ، فاطر
- قدرت ، قوت ، طاقت ، توان ، وُسع
20545 سرفصلهای قرآنی«قدرت»، به معنای توانایی موجودات در انجام کارها است. خدای متعال نیز از اینرو که به انجام هر کاری توانا بوده و هیچگونه ناتوانی و عجز در او وجود ندارد، قادر خوانده میشود و در حقیقت، قادر مطلق تن
- گریه ، اشک ، بکاء ، دمع
- لطیف ، لطف ، قاعده لطف
4315 اصطلاحات فقهی - اصولیدر قرآن کریم صفت «لطیف» به عنوان یک ویژگی خداوند بارها مطرح شده است که با توجه به قرائن و شواهد پیرامونی، میتواند ناظر به چند معنا باشد که یکی از مهمترین آنها توجه
- لوم ، تعییر ، سرزنش
2927 سرفصلهای قرآنی«لوم» به معنای سرزنش و نکوهش، از واژههای مورد استفاده در قرآن کریم میباشد. این واژه درجایی صفت مسخ
- میهمانی و میزبانی ، اطعام و ضیافت ، ولیمه
6629 سرفصلهای قرآنیکاربر گرامی؛ برای دریافت اطلاعات مرتبط با این مدخل به آیات و پاسخهای ذیل مراجعه فرمایید.
به خواست خدا و در اولین فرصت، توصیف مختصری از مدخل بالا در همین بخش نگاشته خواهد شد.
- نفس ، روح
35139 سرفصلهای قرآنی«نفس» هم به معنای «خود» استفاده شده و هم به نوعی مترادف و یا مرتبط با «روح» در نظر گرفته میشود. حقیقت «روح» چیزی است که به تصریح قرآن کریم در آیه 85 سوره اسراء
- همجنسگرایی، لواط، مساحقه
9903 سرفصلهای قرآنیواژهی «لواط» از ماده «لوط» به معنای «لصوق» (اتصال و چسبيدن) است، و در اصطلاح فقهی، تحقّق آن، با داخل کردن تمام حشفه(سر آلت) مرد در دُبر (عقب) مرد دیگر صورت میگیرد.
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
پرسش های اتفاقی
-
چرا قرآن در عصر رسول خدا(ص) فقط از روی حفظ و رقعهنویسی نگهداری میشد؟
6791 علوم قرآنی 1393/01/28درباره اینکه چرا در زمان پیامبر گرامی اسلام(ص) قرآن با ابزار حفظ و یا رقعهنویسی نگهداری میشد، باید گفت: یک. اصرار بر كتابت و نوشتن قرآن كريم با وجود ميلى كه اعراب به حفظ و از بَر كردن داشتند، نشان میدهد که از همان روزهاى نخست، مسلمانان میدانستند ...
-
برنامه نویسی هستم که تولیداتم را با واسطههایی عرضه میکنم و در این میان پیبردم که برنامهام در برخی گوشیها اجرا نمیشود. حال با وجود واسطهها و دسترسینداشتن به خریداران، تکلیفم چیست؟
5569 ضمان 1395/07/29اگر مشکل از جهت برنامه باشد، برنامهنویس نیز ضامن بوده و وجه آن باید به خریدار برگردانده شود. حال اگر دسترسی به او نیست، آن را از طرف صاحب اصلی به نیازمندان صدقه دهد. ولی اگر اشکال از جهت واسطهها باشد، مبلغی که تولید کننده دریافت کرده، حرام ...
-
آیا ضمیر مؤنث موجود در کلمهی «زوجها» در آیهی اول سورهی نساء به حضرت آدم(ع) برمیگردد؟! برخی با استناد به این موضوع، معتقدند که آدم(ع) دوجنسیتی بوده و حوا(س) را به دنیا آورده است! آیا از این آیه میتوان چنین نظری را اثبات کرد؟!
3727 صرف و نحو 1401/02/12خدای متعال در ابتدای سورهی نساء از مردم میخواهد که تقوا پیشه کنند و بدانند که او مراقب رفتار آنها است.در این میان و برای بیان لزوم این امر، به مسئلهی آفرینش آدم(ع) اشاره کرده و میفرماید:«یا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمُ ...
-
ریشه «بخس» به چه معنا است و «ثمن بخس» یعنی چه؟
196 تفسیر 1404/02/30اصطلاح «ثمن بخس» از دو واژه «ثمن» به معنای قیمت و بها، و «بخس» به معنای اندک و ناچیز ترکیب شده است. این اصطلاح معمولا در مسائل مالی و اقتصادی کاربرد دارد. و میگویند: فلان کالا به ثمن بخس، یعنی به قیمتی بسیار ناچیز فروخته شد.این اصطلاح با همین معنا ...
-
رنگ کردن مو با رنگ سیاه چه حکمی دارد؟
40113 Laws and Jurisprudence 1390/05/02رنگ کردن موی سر و صورت (ریش) چه به وسیله حنا و چه رنگ سیاه از مستحبات است، و نه تنها اشکال ندارد که در روایات به آن سفارش شده است:مُحَمَّدُ ...
-
چگونه در قرآن، مرگ و عذاب های جهنم جزو نعمت های الهی به حساب آمده است؟
21208 تفسیر 1390/06/28سوره الرحمن تعدادی از نعمت های الاهی را شمارش می کند و بعد از ذکر هر نعمتی با آیه "فَبأَىِّ ءَالَاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ" در پی آن است که از مخاطب خود اقراری بر این نعمت ها بگیرد. در این سوره نعمت های گوناگون مادی و معنوی ذکر شده ...
-
صیغه و شرایط صحت نذر چیست؟ آیا نذر غیر بالغ صحیح است یا خیر؟
65951 عهد، نذر و سوگند 1392/08/29تعریف نذر نذر آن است که انسان متعهد شود برای خدا کاری از کارهای خیر را انجام دهد، یا کاری را که ترکش نیکو است، ترک نماید.[1] اقسام نذر نذر بر دو نوع است: 1. نذر مشروط؛ نذر مشروط یا «نذر شکر» است مانند ...
-
آیا بررسی احکام ظهار ضرورت دارد؟ اگر ضرورت ندارد تکلیف آیاتی که به این بحث مربوط است چه می شود؟
20059 Philosophy of Religion and Law 1391/10/30مسئلۀ «ظهار» سنّت باطلی در زمان جاهلیت بوده که اسلام آن را مبارزه کرده و بر انجام آن کفّاره قرار داده است. هم اکنون نیز اگر –به فرض- شوهری زنش را ظهار کند، کار حرامی انجام داده و برای ادامۀ زندگی زناشویی باید کفّاره بدهد؛ زیرا مفاد خطابات ...
-
چرا بعد از دستور خدا به موسی(ع) برای انذار فرعون، ایشان برای خدا تعیین تکلیف میکند که حتماً هارون(ع) وزیر من باشد؟!
آیا این مانند درخواست زندان از سوی یوسف(ع) نبود؟
و آیا بهتر نبود که این پیامبران، مسیر آینده را به خدا واگذار میکردند؟
13805 تفسیر 1393/08/17الف. آنگونه که از آیات 25 تا 34 سوره طه استفاده میشود، حضرت موسی(ع) در راستای رسالتش درخواستهای متعددی از پروردگار نمود که از آن جمله درخواست معاونت و وزارت حضرت هارون(ع) بود. این موضوع آنگاه شروع میشود که خداوند متعال بعد از مقام نبوتی که به موسی(ع) ...
-
در مؤسسهای با هزینه اعضا برنامههای اردویی برگزار میشود، اگر در این برنامهها مبلغی اضافه بماند میتوانیم آن را خرج مؤسسه کنیم؟
آیا میتوانیم از افراد خارج از مؤسسه که در این برنامهها شرکت میکنند مبلغ بیشتری بگیریم؟
آیا هزینه مسئول اردو را میتوان از باقیمانده پول پرداخت؟
7805 دیگر موارد 1393/04/19چنانچه افرادی که پول را پرداخت کردهاند رضایت صریح و یا ضمنی داشته باشند، تمام موارد مذکور، اشکالی ندارد و مناسب است هنگام ثبتنام افراد، این موارد را به اطلاع آنان رساند. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1] حضرت ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
892031 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
793738 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
757345 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
681199 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
659469 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
648999 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
600996 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
580219 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
565065 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
564340 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
- توسل ، وسیله