اصطلاحات و مدخل ها (گروه اصطلاح:اصطلاحات فقهی - اصولی)
-
تحریر ، فکّ ، عتق ، آزادسازی بردگان
4076 اصطلاحات فقهی - اصولی
«عتق» یا «تحریر رقبه» واژهای قرآنی و فقهی به معنای آزاد کردن برده است.
آزادکردن بردگان به خودی خود، عملی بسیار ارزشمند بوده و از
-
اخباریگری ، اخباریون
3047 اصطلاحات فقهی - اصولی
«اخباریه» كه همان اصحاب حدیث هستند، در شیعه آنها را اخبارىها و یا اخباریون مینامند. پیروان این مکتب، اجتهاد را باطل دانسته و ادعا میکنند که تنها از اخبار و اصول فقه
1650 اصطلاحات فقهی - اصولیاصول فقه، دانشی است که در آن از قواعدی بحث میشود که نتیجهی آن قواعد در استنباط حکم شرعی مورد استفادهی فقیه قرار میگیرد.
پیشین
- الجمع مهما أمکن أولی من الطرح
1996 اصطلاحات فقهی - اصولیاین قاعده در گسترههای فراوانی مانند دانش فقه، بررسی روایات و ... کاربرد دارد و معنای سادهاش آن است که اگر دو گزارش وجود داشته باشد که به ظاهر با هم متفاوتاند، چند راه حل را پیش رو خواهیم داشت:
- امانت ، امین
5601 اصطلاحات فقهی - اصولییکی از آموزهها و تعالیم قرآن کریم موضوع «امانت» است. و به کسی که از امانت مردم حفاظت و نگهداری میکند «امین» و «امانتدار» گفته میشود. در منابع انقیاد ، منقاد
1484 اصطلاحات فقهی - اصولیانقیاد، که در مقابل تجری استعمال میشود، عبارت از اين است كه، كسى خود را در برابر خداوند مسئول و پاسخگو دانسته و در همین راستا عملى را به
- بیت المال
3450 اصطلاحات فقهی - اصولیدر متون دینی، عنوان «بيت المال» اصطلاحى عام است که شامل تمام درآمدهاى عمومى مسلمانان میشود كه اختیار آن در تصرّف حكومت اسلامى است. از رهگذر نگرشى فراگير به
- تجری ، متجری
1816 اصطلاحات فقهی - اصولیتجرّی يعنى جرأت و بیپروايى نشاندادن در مخالفت عملی با شرع مقدس، مانند آنکه فردی معتقد باشد که کار مورد نظر او، گناه و خلاف شرع است و با
- حصر ، حصر حکمی و موضوعی ، حصر عقلی و استقرایی ، حصر حقیقی و اضافی
3114 اصطلاحات فقهی - اصولیاصطلاح «حصر»، بیشتر در علوم ادبی کاربرد دارد، و عبارت است از: اختصاص دادن چیزی به چیز دیگر به طریق مخصوص. به عبارت دیگر، اثبات حکمی برای موردی معین و نفی آن حکم از موارد دیگر است.
به عنوان
- حیله شرعی
1469 اصطلاحات فقهی - اصولیواژۀ حيله، به معناى چاره است كه شخص در تدبير كارش به آن منتقل میشود و آن يک نوع تغيّر و انفصال از حال اوّلى است. در واقع، این واژه، بر اثر گذشت زمان، معناى دوّمى نيز پيدا كرده، و آن عبارت است از:
- رکوع
- زکات
- سجده ، سجود
- طمث ، حیض ، قرء ،پریود ، عادت ماهانه
3698 اصطلاحات فقهی - اصولی«حیض» به خونى گفته میشود كه پس از بلوغ، به صورت عادت ماهانه، در ایامى خاص از رحم زن بیرون میآید. از حیض به «طمث» و «قرء» هم تعبیر میشود، و به بانوانی كه در حالت ح
- عرف
1973 اصطلاحات فقهی - اصولیعُرف دارای معانی گوناگونی میباشد، مانند:
الف) امر پسندیده،
ب) معرفت و شناسایی.
ج) عادات موجود در یک جامعه.
عرف در اصطلاح فقها به "عادات رفتاری و دیدگاه ذهنی مردم" گ
- غناء ، رقص، موسیقی
3409 اصطلاحات فقهی - اصولی- فساد ، فاسد ، مفسد ، مفسده
12612 اصطلاحات فقهی - اصولی«فساد» در مقابل «صلاح» است و به هر کار تخریبی فساد و مفسده میگویند. بنابراین، هر کاری که در جهت نقص و تخریب، و یا افراط و تفریط در مسائل فردی و اجتماعی باشد، عنوان فساد بر او صدق میکند و اشخاصی ک
- قاعده فراغ ، قاعده تجاوز
2165 اصطلاحات فقهی - اصولییکی از قواعد فقهی پُرکاربرد در ابواب مختلف فقه؛ «قاعدهی فراغ» است. معنا و مفهوم این قاعده آن است که انسان عاقل و آگاه هرگاه عملى را انجام داده و سپس در كيفيت آن شک كند كه آيا آن عمل را صحيح به جا
- قبح عقاب بلا بیان
1843 اصطلاحات فقهی - اصولیقاعده «قبح عقاب بلا بيان»، قاعدهای عقلى بوده و مبتنى بر پذيرش «حسن و قبح عقلى» میباشد و معنایش آن است كه كيفر و مجازات كسى كه اطلاع از د
- قرعه ، قرعهکشی
2572 اصطلاحات فقهی - اصولیقرعه از جمله قواعد معروفی است كه در بسيارى از ابواب فقه - چه در منازعات چه در غير منازعات - به كار میرود و اندیشمندان دانش فقه در موارد فراوانی به آن تمسک کردهاند.
اين قاعده، هم داراى م
- لطیف ، لطف ، قاعده لطف
4604 اصطلاحات فقهی - اصولیدر قرآن کریم صفت «لطیف» به عنوان یک ویژگی خداوند بارها مطرح شده است که با توجه به قرائن و شواهد پیرامونی، میتواند ناظر به چند معنا باشد که یکی از مهمترین آنها توجه
- مضاربه
747 اصطلاحات فقهی - اصولیمضاربه نوعی قرارداد در فقه اسلامی است که به موجب آن، شخص مالک، سرمایه خود را در اختیار شخصی دیگر (عامل) قرار میدهد تا با آن تجارت کرده و در نهایت، هر دو در سود آن شریک باشند.
- نشوز
3740 اصطلاحات فقهی - اصولی«نشوز» یک اصطلاح فقهی و حقوقی در ارتباط با حقوق و وظایف زناشویی بین زن و شوهر است؛ لذا «ناشز» و «ناشزه» به مرد يا زنى گفته مىشود كه حقوق
- نماز جمعه
- نماز میت
3726 اصطلاحات فقهی - اصولییکی از نمازهای واجب، نماز میت است که خواندن آن بر هر مسلمانی که از دنیا رفته و شش سال او تمام شده باشد واجب است، و این نماز پنج تكبير دارد که بین هر تکبیر ذکری خوانده میشود. همانگونه احترام به مس
- نیت
- ولایت فقیه ، ولی فقیه
11855 اصطلاحات فقهی - اصولیطبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
- الجمع مهما أمکن أولی من الطرح
پرسش های اتفاقی
-
اگر در عقد مضاربه، فردی که قرار است با پول کار کند، برخلاف قرارداد دو طرفه، سرمایه را در کار دیگری سرمایهگذاری کند، حکم معامله مذکور چیست؟
4182 مضاربه 1399/03/06در این قرارداد مضاربه، هر چند بر خلاف قرارداد عمل شده و تجارت دیگری با آن سرمایه انجام گرفته است، ولی چنانچه طرف مقابل، راضی به کار اقتصادی او شده و به دیگر شرایط مضاربه در قرارداد عمل شده باشد، سود حاصله حلال است. در غیر این ...
-
مگر شکنجه رفتاری غیر انسانی نیست؟ پس چرا پیامبر(ص) کنانة بن ربیع را شکنجه کرد و به قتل رساند و بعدها با همسرش(صفیه) ازدواج کرد؟
9678 پیامبر اکرم ص 1400/10/11از نظر اسلام همۀ انسانها حتی مجرمان نیز مورد احتراماند؛ از اینرو در احکام اسلامی، شکنجهی متهم قبل از اثبات جرم و گناه، ممنوع اعلام شده است؛[1] اما گاهی اتفاق میافتد که تحت شرایط خاص و با رعایت برخی مقررات میتوان برای ...
-
در آیات 45-48 سوره صاد و در بیان ویژگی پیامبران، چرا نام اسماعیل مانند اسحاق در کنار نام پدرش ابراهیم نیامده است؟ و چرا از ابراهیم و اسحاق و یعقوب با ویژگی «اولی الایدی و الابصار» یاد شده، ولی دربارۀ اسماعیل و یسع و ذوالکفل تنها گفته شده که آنان ...
26004 تفسیر 1391/04/08الف. خداوند در این آیات شریفه، حضرت ابراهیم، اسحاق و یعقوب را با هم، اما حضرت اسماعیل را که فرزند دیگر حضرت ابراهیم است، جداگانه مدح و ستایش می کند. بیشتر مفسران به این مطلب که چرا حضرت اسماعیل جدای از پدر و برادرش ذکر ...
-
چرا در زمانی که زنان شوهردار اسیر شدند آیهای نازل شد که زنان شوهردار برای مسلمانان حلال است؟
133977 رابطه با غیر مسلمانان 1388/02/27ازدواج با زنان شوهردار در شرع مقدس اسلام حرام است. از این دسته فقط زنان اسیر شده، با شرایطی مستثنا شدهاند. خدای متعال نکاح زنان اسیر شده از کفار را براى مسلمانان بعد از برائت و طاهر بودن رحِمش از شوهر اول حلال نموده است. به عبارت دیگر، ...
-
با کاغذهای باطله حاوی آیات قرآن و اسماء جلاله چه باید کرد؟
86956 Laws and Jurisprudence 1388/02/12از نظر شرع لازم است آیات قرآن و اسماء متبرکه بدون وضو و طهارت لمس نشوند و مورد بی احترامی و اهانت واقع نشود.[1] (مثلاً نجس نشوند،سوزانده نشود و....) اما لازم نیست حتما روزنامه ها و کاغذهای باطله ای که دارایآیات ...
-
اسیر، مسکین و یتیم در قرآن به چه افرادی گفته میشود؟ مگر اسیر نباید در زندان باشد؟ پس چگونه اسیری به در خانه امام علی(ع) آمده و از ایشان درخواست کمک کرد؟!
15885 تفسیر 1396/03/291. مسکین: کسی است که هیچ چیز نداشته باشد و وضعیت مالی و زندگیاش از فقیر بدتر است.[1] البته برخی معتقدند این تعریف از مسکین با آیهای قرآن که از مالکان کشتی به مساکین تعبیر میکند، همخوان نیست: «أَمَّا السَّفِینَةُ فَکانَتْ لِمَساکِینَ یَعْمَلُونَ فِی ...
-
اگر کسی در ماه رمضان خودش و همسرش روزه نباشند، آیا می توانند هم خوابی داشته باشند؟
36545 Laws and Jurisprudence 1389/08/17بر اساس فتوای فقهای شیعه، 9 چیز روزه را باطل مىکند: اول: خوردن و آشامیدن، دوم: جماع، سوم: استمناء. چهارم: دروغ بستن به خدا و پیغمبر (ص) و جانشینان پیغمبر (ع). پنجم: رساندن غبار غلیظ به حلق. ششم: فرو بردن تمام سر در آب. هفتم: باقى ماندن بر ...
-
مراد از «مؤمنان» کدام گروه از مسلمانان هستند؟
24394 ولایت، برترین عبادت 1386/02/15مؤمنان کسانی هستند که وجود خداوند را تصدیق نموده، در برابر او تسلیم، به رسالت تمام پیامبران الهی ایمان داشته، و در عمل نیز بدان پایبند باشند.با توجه به اینکه ایمان مراتب و درجات دارد و نیز اعتقاد به ولایت اهلبیت(ع) بر اساس آیات قرآن و ...
-
امام رضا(ع) در رابطه با صفت «لطیف» خداوند چه مطالبی به فتح بن یزید جرجانی فرموده است؟
11819 حدیث 1393/03/12متن کامل روایت و ترجمه آن از این قرار است: «حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیٍّ مَاجِیلَوَیْهِ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنِ الْمُخْتَارِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ الْمُخْتَارِ الْهَمْدَانِیِّ عَنِ الْفَتْحِ بْنِ یَزِیدَ الْجُرْجَانِیِ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ ع قَالَ: سَمِعْتُهُ یَقُولُ فِی اللَّهِ عَزَّ وَ ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
893752 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
801692 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
767985 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه میکند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت میکند؟
688590 Practical 1390/07/12نفرین در آموزههای دینی ما مسئلهای شناخته شده است، چنانکه در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان میرود». و... .منتها همانگونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
662724 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
650706 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
605716 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
586191 Laws and Jurisprudence 1385/10/20پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فىالذمّه[1] بهجا آورد و پس از آن نماز قضا مىشود
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
581092 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
566166 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...