اصطلاحات و مدخل ها (گروه اصطلاح:اصطلاحات فقهی - اصولی)
-
اجماع تشرّفی
2341 اصطلاحات فقهی - اصولی
«اجماع تشرّفی» در جایى است که فقیهى در زمان غیبت امام معصوم(ع) خدمت آنحضرت مشرّف شود و رأى و نظر ایشان را در مسئلهاى بشنود، ولى با توجه به اینکه در زمان «غیبت کبرى»، ادعای ملاقات با امام زمان(عج)
- اجماع تقیّهای
-
اجماع ریاضتی
1737 اصطلاحات فقهی - اصولی
«اجماع ریاضتی» زمانی رخ خواهد داد که فقیهی از راه ریاضت و رسیدن به مقام کشف و شهود، به حکمى دست یابد و نخواهد کسى از نحوه به دست آوردن حکم بدین کیفیت آگاه شود و از این رو ادعای اجماع مدرکی
2704 اصطلاحات فقهی - اصولییکی از تقسیمبندی های مرتبط با «اجماع»، تقسیم آن به «اجماع مدرکی» و «اجماع تعبّدی» است. «اجماع مدرکی» به مواردی گفته میشود که در موضو
-
استحاضه
1785 اصطلاحات فقهی - اصولی
خونی که از رحم بانوان خارج میشود از دیدگاه فقهی به سه گروه «حیض»، «نفاس» و «استحاضه» تقسیم میشود و «خون استحاضه» به هر خونی گفته میشود که از رحِم زن خارج شده و خون زخم و جراحت نبوده و نیز خون حی
-
استصحاب
3020 اصطلاحات فقهی - اصولی
یکی از مباحث مهم اصول فقه، اصول عملیه است و اصل «استصحاب» در میان این اصول از جایگاه ویژهای برخوردار است.
«استصحاب» از ماده «صحب» در لغت به معنای همراه داشتن است. حکم به ا
-
اعتکاف
3746 اصطلاحات فقهی - اصولی
«اعتکاف» در لغت به معنای اقامت کردن و ماندن در جایی و ملازم بودن با چیزی است که میتواند در مسیری مثبت و یا منفی مورد استفاده قرار گیرد. در شرع مقدس اسلام، اعتکاف به معنای اقامت در مکانی مقدس به م
-
اقاله
1653 اصطلاحات فقهی - اصولی
«اقاله» به معنای درخواست فسخ معامله از جانب یکی از طرفین و پذیرش آن توسط طرف مقابل میباشد. در روایات توصیه شده که در حدّ امکان، درخواست طرف مقابل برای فسخ معامله را بپذیریم، گرچه او هیچ راه قانونی
-
ایلاء
2451 اصطلاحات فقهی - اصولی
«ایلاء» در لغت به معناى قَسم خوردن در هر چیزی بوده و در اصطلاح قرآنی و فقهی، سوگند مرد، در خصوص ترک آمیزش با همسر دائمی خود - به مدت بیش از چهار ماه - است؛ که دادگاه با بررسی و اثبات موضوع، چهار ما
-
برده ، کنیز ، بردهداری
8319 اصطلاحات فقهی - اصولی
«برده» و یا «عبد» به افرادی گفته میشد که در زمانهای گذشته و در جنگها، طرفهای درگیر جنگ از سربازان طرف مقابل به عنوان اسیر و غنیمت جنگی گرفته و یا افرادی آنان ر
-
تسبیحات اربعه
4402 اصطلاحات فقهی - اصولی
تسبیح به معنای منزه و پاک و مقدّس دانستن خداوند است که ذکرهای متفاوتی برای آن وجود دارد. یکی از این ذکرها «تسبیحات اربعه» بوده و شامل چهار ذکری است که در نمازهای روز
-
تسبیحات فاطمه زهرا(س)
2400 اصطلاحات فقهی - اصولی
ذکرهای متنوعی برای تسبیح خداوند وجود دارد و تسبیحات حضرت فاطمه زهرا(س) از برجستهترین آنهاست که
-
حدیث ، روایت
17207 اصطلاحات فقهی - اصولی
«حدیث» در لغت به معنای سخن، کلام و داستان میباشد و آنچه در قرآن کریم از این واژه مورد استفاده قرار گرفته است، ناظر به همین معانی یادشده میباشد، اما «حدیث» معنای اصطلاحی دیگری دارد و به کلامی گفته
-
حضانت
2768 اصطلاحات فقهی - اصولی
«حضانت» از ریشه «حضن» گرفته میشود که در لغت به «فاصله زیر بغل تا پهلو» گفته میشود. «احتضان» هم به معنای حمل کردن اشیاء میباشد. «الحضانة» - و یا در نگارش فارسی، «حضانت» - به فعالیتهای مرتبط با ت
-
ذبح
3020 اصطلاحات فقهی - اصولی
«ذبح» در لغت به معنای پارهكردن گلو است و در استعمال قرآنی هم برای بریدن گلوی انسانها مورد استفاده قرار گرفته است آنجا که روزه
10838 اصطلاحات فقهی - اصولی«روزه» در لغت، به معنی خودداری، امساک و بازایستادن است و در اصطلاح شرعی، خودداری از انجام برخی کارها در طول روز(از اذان صبح تا اذان مغرب)، به نیت انجام دستور الهی میباشد.
-
روزه وصال
1402 اصطلاحات فقهی - اصولی
«روزه وصال» از روزههایی است که در فقه اسلامی، حرام و ممنوع اعلام شده است که به دو صورت قابل فرض است: 1 . فرد نیّت کند که دو روز پشت سر هم را روزه بگیرد، بدون آنکه دراین میان، روزه خود را افطار کن
-
سد ذرایع ، فتح ذرایع
2068 اصطلاحات فقهی - اصولی
واژهی «سدّ»، در لغت به معنای بستن و جلوگيری كردن، و واژهی «فتح» به معنای رفع مانع نمودن است.
«ذرائع»، جمع «ذریعه» است و ذریعه در لغت به معنای وسیلهای است که انسان میتواند با کمک آن به چ
-
صوم وصال
1470 اصطلاحات فقهی - اصولی
رجوع کنید: «روزه وصال».
-
طلاق
7159 اصطلاحات فقهی - اصولی
در اصطلاح، به جدا شدن زن و شوهر از یکدیگر به وسیلۀ فسخ عقد ازدواج «طلاق» میگویند. طلاق از ایقاعات است؛ یعنی انشاء و ایجاد آن یک طرفه و از طرف مرد است و نیاز به رضایت و مداخله زن ندارد. بنابراین مر
-
طلاق بائن
2314 اصطلاحات فقهی - اصولی
-
طلاق مبارات
1687 اصطلاحات فقهی - اصولی
-
فرسخ
1967 اصطلاحات فقهی - اصولی
فرسخ؛ یکی از واحدهای اندازهگیری مسافت است. هر فرسخ، سه «مِیل» و هر میل، - بنابر نظر مشهور - چهار هزار «ذراع» و طول هر ذراع نیز 24 «انگشت» یا دو وجب شخص معمولى است. بنابراین، فرسخ، بر حسب ذراع دواز
-
قسامه
1620 اصطلاحات فقهی - اصولی
معنای «قسامه» در لغت و فقه؛ سوگندهایی است که بین اولیای مقتول تقسیم میشود، و یا جمعی که بر چیزی قسم میخورند تا حقی را بگیرند.
مبدأ تشريع قسامه، زمان پيامبر اسلام(ص) بود. حكمت آن، محفوظ ما
-
قصد رجا (قصد رجاء)
20733 اصطلاحات فقهی - اصولی
در انجام یک عمل شرعی گاه مستند انجام آن، منبعی مورد اعتماد و قابل پذیرش است و گاه منبع چندان قابل اعتمادی برای این عمل شرعی (نماز مستحب، دعا، زیارت و ...) وجود ندارد که در این صورت اگر شیوه و محتوا
-
ما فی الذمه
8506 اصطلاحات فقهی - اصولی
اصطلاح «ما في الذمة» یا «هر آنچه بر عهده است» در مواردی مورد استفاده قرار میگیرد که مکلّف در نوع تکلیف خود دچار تردید میشود؛ توضیح اینکه، گاهی مکلّف در انجام عمل عبادی شک میکند که نیّتش باید چگ
-
مستحاضه
1108 اصطلاحات فقهی - اصولی
رجوع کنید: «استحاضه».
-
منخنقه
2170 اصطلاحات فقهی - اصولی
در زبان عرب، به حیوانى که خفه شده باشد، «منخنقه» گفته میشود. در آیه سوم سوره مائده، به این اصطلاح اشاره شده است.
-
موقوذه
2268 اصطلاحات فقهی - اصولی
در زبان عرب، به حیوانى که بدون ذبح و تنها بر اثر ضربات وارده بر او کشته شده باشد، «موقوذه» گفته میشود. این واژه برگرفته از «وقذ» به معناى ضربت شدید است. در آیه سوم سوره مائده، به این اصطلاح اشاره
-
نذر
3669 اصطلاحات فقهی - اصولی
«نذر» آن است که انسان متعهد شود برای خدا کاری از کارهای خیر را انجام دهد، یا کاری را که ترکش نیکو است، ترک نماید. نذر بر دو نوع است:
1 . نذر مشروط؛ نذر مشروط یا «نذر شکر» است، مانند اینکه
-
نطیحه
2802 اصطلاحات فقهی - اصولی
در زبان عرب، به حیوانى که به دنبال شاخ زدن حیوان دیگری به او جان داده باشد، «نطیحه» میگویند. در آیه سوم سوره مائده، به این اصطلاح اشاره شده است.
-
هروله
1623 اصطلاحات فقهی - اصولی
«هروله» به نوعی از راه رفتن میگویند که چیزی بین راه رفتن معمولی و دویدن است. این نوع راه رفتن در بخشی از سعی بین صفا و مروه در اعمال حج مستحب است.