اصطلاحات و مدخل ها (گروه اصطلاح:طبقه‌بندی نشده)
-
اتحاد عاقل و معقول
2849 طبقه‌بندی نشده
«اتحاد عاقل و معقول» یکی از مباحث فلسفه‌ی اسلامی است. در فلسفه ادراک کلیات، تعقل و معلومات کلی، معقول نامیده می‌شود. امّا مسئله‌ی اتحاد عاقل با معقول،اختصاص به معلومات کلی ندارد؛ بلکه طرف‌‌داران ا
-
برهان تقابل قطبین
1399 طبقه‌بندی نشده
منبع اصلی محتوای این برهان مطالبی است که اهل عرفان در کتابهای عرفانی بیان کرده‌اند. و تطبیق آن بر وجود برهان تمانع
- برهان فرجه
1819 طبقه‌بندی نشده«برهان فرجه» برگرفته از روایتی است كه هشام بن حكم از امام صادق(ع) نقل کرده و <
- برهان محبت
1735 طبقه‌بندی نشدهبرهان محبت، برهانی است که حضرت ابراهیم(ع) از طریق آن به نفى ربوبيت غير خدا و اث
- برهان نظم
5486 طبقه‌بندی نشدهیکی از براهین اثبات وجود خداوند، «برهان نظم» است که با استفاده از نظم موجود در جهان آفرینش، در صدد اثبات وجود آفریننده و نظم‌دهنده می‌باشد.
- برهان وجوب و امکان
2207 طبقه‌بندی نشدهتوضیح برهان وجوب و امکان به طور خلاصه این است که: به یقین در جهان خارج موجودی هست. این موجود اگر واجب الوجود باشد، ادعای ما (که وجود خداون
- پاسخ حلّی
2117 طبقه‌بندی نشده«پاسخ حلی» آن است که جهات نقص استدلال، اشتباهات و مغالطه‌‌هایی که ضمن استدلال طرف مقابل رخ داده را برای او بازگو کرده و بر این اساس، استدلال او را به چالش بکشیم. مانند آنکه در پاسخ به فردی که دلایل
- پاسخ نقضی
2823 طبقه‌بندی نشدهاگر در برابر استدلال طرف مقابل، به بررسی اشکالات و مغالطه‌های موجود در استدلال او پرداخته نشده و در مرحله اول تنها به او گفته شود که با چنین استدلالی، باید موضوع دیگری که خودت آن را قبول داری نیز ب
- تسلسل، برهان تسلسل
5328 طبقه‌بندی نشده«تسلسل» در لغت به معنای روان شدن آب و هر امری است که وجود آن موقوف به وجود دیگری باشد.
تسلسل در اصطلاح فلسفه، یعنی ترتب و ادامۀ سلسلۀ علت و معلول تا بی‌نهایت. به عبارت دیگر
- جبروت
2567 طبقه‌بندی نشده«جبروت» یا «عالم مجردات صرف» که از آن به «حضرت لوح المحفوظی» و «عالم ارواح مجرده» نیز تعبیر شده است، همان مرتبه‌ی مفارقات تام در اصطلاح حکمت اسلامی است. موجودات این مرتبه بر دو قسم‌‌اند:
ال
- جسم مثالی
1577 طبقه‌بندی نشدهرجوع کنید: «برزخ».
- حبل المتین
- رجعت
- ریاضت
2073 طبقه‌بندی نشده«ریاضت» اصطلاحی عرفانی است که در اصل به معنای تمرین و ورزیده شدن در یک کار است. از همین رو به ورزش در زبان عربی، ریاضت می‌گویند. اما معنای اصطلاحی آن که در برخی از عرفان‌ها اهمیت یافته و بر آن تأکی
- سبر و تقسیم ، برهان سبر و تقسیم
1826 طبقه‌بندی نشده"سبر" به معناى آزمودن است و "تقسیم" به معناى جمع کردن و شمردن است. این استدلال به این نحو است که فرضیه‌ها و اقوال مختلف در یک موضوع را گردآوری کرده و سپس با کمک سوفسطایی ، سفسطه
3989 طبقه‌بندی نشده«سفسطه»، قیاسی است که در آن از قضایای وهمی(وهمیات) استفاده شود؛ و غرض از آن به غلط انداختن طرف مقابل و یا ساکت‌کردن او باشد.
در اواخر قرن پنجم پيش از ميلاد، جماعتى از اهل نظر در يونان پيدا
- سهل و ممتنع
1950 طبقه‌بندی نشدهاصطلاح «سهل و ممتنع»، در مواردی مورد استفاده قرار می‌گیرد که کار و یا موضوعی در مرحله‌ی نخست و در نگاه اول، آسان به نظر می‌رسد، اما در واقع با دشواری‌های فراوانی روبرو شده و یا اساساً امکان انجام
- شرف الشمس
2300 طبقه‌بندی نشدهحرزی است که بر روی سنگ‌های قیمتی چون عقیق نگاشته می‌شود.
- طب سنتی، طب اسلامی
3010 طبقه‌بندی نشدهعلم طب و یا دانش پزشکی در طول زمان، پیشرفت‌های فراوانی داشته و در گذشته که ارتباطات به شکل امروزین وجود نداشت، ممکن بود طبیبان هر منطقه، روش‌های خاصی را برای درمان انواع بیماری‌ها مورد استفاده قرار
- عاقله
2251 اصطلاحات فقهی - اصولی«عاقله»، در لغت جمع عاقل است و در اصطلاح، به مردانی از خويشاوندان پدری - مانند برادر، عمو و فرزندان آنان – گفته می‌شود كه به حكم شارع مقدس، ضامن ديۀ قتل و جراحت اشتباهی فرد جانی‌اند. فقها از این وا
- عالم مثال
2132 طبقه‌بندی نشدهرجوع کنید: «برزخ».
- عید فطر ، فطریه
4894 طبقه‌بندی نشده- غیبت صغری
2822 طبقه‌بندی نشدهغیبت صغری به مدت زمانی گفته می‌شود که امام مهدی (عج) گرچه وجود مقدسشان از نگاه نامحرمان پنهان بود، اما یاران خاص حضرتشان و به ویژه
- غیبت کبری
3344 طبقه‌بندی نشدهبعد از پایان «غیبت صغری» در سال 329 هجری، مرحله دیگری از غیبت امام زمان (عج) آغاز
- فشار قبر ، عذاب قبر
- لاهوت
2230 طبقه‌بندی نشدهواژه «لاهوت» تا حدودی مترادف با واژه‌هایی چون عالم غیب، عالم الهی، جهان مینوی؛ عالم خداوندی است که بر همه عوالم وجود مستولی است. بُعد ذات خدای متعال را به لحاظ اینکه مشتمل بر صفات
- مدنی بالطبع
1846 طبقه‌بندی نشدهانسانها به صورت واضح و غیر قابل انکار، زندگی اجتماعی داشته و تعامل بسیار گسترده‌ای میان آنان برقرار است، اما در تحلیل این نوع از زندگی برای انسان دو نظر وجود دارد:
الف . این ویژگی انسان، ا
- ناسوت
2091 طبقه‌بندی نشدهعرفا و فلاسفه‌ی الهی برای عالم هستی مراتبی قائل‌اند و جهان را دارای مراتب می‌دانند و برای هر مرتبه نامی تعیین کرده‌اند. یکی از این مراتب «عالم ناسوت» است. مراد از ناسوت همين عالم دنيا و همين عالم م
- نفس الأمر (دین نفس الأمری)
3345 طبقه‌بندی نشدهآنچه در علم الهى و مشيّت ربانى براى هدايت انسان به سوى رستگارى وجود دارد، دين نفس الامرى است. به ديگر سخن؛ دين نفس الأمرى مسير بين مبدأ و منتهاى آدمى است. مبدأ انسان به گفته قرآن معرفت صفر است:
- نکیر و منکر ، رومان، سؤال قبر
2574 طبقه‌بندی نشدهاز رخ‌دادهاى مهم و حتمى عالم برزخ، سؤال دو فرشته‌ی «نكير» و «منكر»، از انسان بعد از نماز غفیله
2230 طبقه‌بندی نشدهيكى از نمازهاى مستحبّ نماز غفيله است كه بين نماز مغرب و عشا خوانده مى‌شود. نماز غفیله به دو رکعت نمازی گفته می‌شود که با آیات مشخصی از قرآن و قنوتی خاص بعد از نماز مغرب خوانده می‌شود. این نماز به ن
- وجود مقتضی و عدم مانع
2393 طبقه‌بندی نشدهحکیمان بر این باورند که هر چیزی برای به وجود آمدن نیاز به چهار علت دارد: 1. علت فاعلی، 2. علت مادی، 3. علت صوری، 4. علت غایی.
به عنوان مثال برای ساخت یک صندلی، «نجّار» علت فاعلی است، «چوب»
- ورزش
4645 طبقه‌بندی نشدهدر تعالیم اسلام عنوان «ورزش» به طور مستقل مورد بحث قرار نگرفته؛ اما موضوع سلامت بدن، از جنبه‌های مختلف مورد توجه قرار گرفت و به آن اهمیت داده شده است؛ از این‌رو ورزش
پرسش های اتفاقی
-
پدری که سال‌ها بعد از طلاق همسرش، هیچ سراغی از فرزند خود نگرفته، آیا حقی بر گردن این فرزند دارد؟ و آیا چنین پدری شایسته احترام و صله‌ی رحم است؟!
4717 گوناگون 1398/12/24در فرض سؤال، هرچند پدر مقصر است، ولی حقوق او ساقط نمی‌گردد، بلکه فرزند وظیفه دارد احترام پدر را رعایت کند، و از انجام عملی که موجب آزار وی می‌گردد اجتناب نماید. البته پدر نیز نباید در مورد حقوق فرزندان -از قبیل نفقه- کوتاهی کند.در فرض سؤال، قطع ...
-
چه عواملی انسان را از یاد خدا غافل می‌کنند؟
49758 گناه و رذائل اخلاقی 1392/08/08یکی از موضوعاتی که در علم اخلاق از آن بحث می‌شود، موضوع «غفلت» است. علمای اخلاق، در آثار و تألیفات خود مباحث مبسوطی را در این زمینه مطرح کرده‌اند. یکی از سر فصل‌هایی را که در این رابطه به بحث گذاشته‌اند، اسباب و عوامل غفلت‌زا در انسان است.
-
اگر مسلمانی به عنوان کارگر، جهت بنایی در کلیسا کار کند، چه حکمی دارد؟
7934 تعامل با غیر مسلمانان و نهادهای غیر اسلامی 1394/12/18کارگریِ یک مسلمان در کلیسا به عنوان بنایی یا مثل آن جایز نیست؛ مگر اینکه واقعاً ناچار به انجام این کار شود. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1] حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): جایز نیست.
-
در مقابل کسانی که ناخن مصنوعی می‌گذارند و به این جهت نماز را ترک کرده اند، چگونه باید سخن گفت؟ آیا احکام اسلامی به روز هستند و امروزه قابل اجرا می‌باشند؟
29759 موانع رسیدن آب 1391/08/20وقتی بخشی از بدن تغییر داده می‌شود و قسمتی بر آن افزوده می‌شود که در ظاهر به بدن متصل است، ولی هیچ رشد و نموّی ندارد و مانع رسیدن آب به اجزای بدن می‌شود؛ باید برای کارهایی؛ مانند غسل و وضو، این موانع را برداشت؛ زیرا غسل ...
-
آیا مأمون عباسی شیعه بوده است؟
12667 تاریخ 1395/06/23بسیاری از خلفای بنی‌عباس - که تیره‌ای از بنی‌هاشم بودند - اگرچه تمایلاتی شیعی داشتند، اما قدرت‌طلبی به آنان اجازه نمی‌داد تا آن‌را برملا سازند. چنان‌که در روایتی چنین آمده است: سُفیان بن نِزار می‌گوید: روزى بالاى سر مأمون ایستاده بودم، مأمون گفت: آیا می‌دانید چه کسى شیعه‌بودن ...
-
در آیات پایانی سوره جمعه توصیه شده است که بعد از نماز، در زمین پخش شوید! آیا مراد از آن، حرکت به سمت تجارت است؟ پس چرا در آیه‌ی بعدی فرمود: اگر به دنبال لهو و تجارت نروید بهتر است؟!
6645 تفسیر 1399/10/17آیات پایانی سوره‌ی مبارکه‌ی جمعه به یکى از مهم‌ترین وظایف اسلامى - که در تقویت پایههاى ایمان تأثیر بسزایی دارد، و در واقع هدف اصلى سوره را تشکیل می‌دهد - یعنى نماز جمعه و بعضى از احکام آن می‌پردازد.در این آیات، نخست همه‌ی مسلمانان ...
-
با توجه به دنیای مدرن و عصر متحول امروز، آیا دین هنوز کارکرد دارد؟ چه کار کردی دارد؟
24522 دین 1389/08/18این پرسش از دو منظر قابل پاسخ گویی است. یکی از منظر تئوریک، و دیگری از منظر عملی. الف. به لحاظ بحث تئوریک پاسخی که ما داریم به طور خلاصه این است که انسان دارای ...
-
سید یک قوم و قبیله به چه افرادی می‌گویند و چرا عبدالله بن جعفر در پاسخ به معاویه که او را سید بنی هاشم نامید، خود را شایسته چنین سیادتی ندانست؟!
6688 پیامبر اکرم ص 1397/10/20کلمه «سیّد» از ریشه «سود» به معنای بزرگی و شرف است[1] و به شریف‌ترین و رفیع‌ترین چیزی، سید آن گفته می‌شود.[2] به کسی که سرپرست جمعیت زیادی باشد نیز «سیّد» گفته می‌شود.[3] ...
-
مزدلفه چه مکانی است؟
9388 گوناگون 1397/01/14مُزدَلِفَه؛ از «إزدِلاف»، به معناى «اجتماع» است. برخی هم می‌گویند، به معناى «نزدیک شدن» است. مزدلفه به منطقه‌ای در میان «عرفه» و «منا» گفته می‌شود که «مشعر الحرام» در آن‌جا واقع شده است. این مکان، از حدود حرم شمرده می‌شود که حاجیان در شب دهم ذى الحجه، پس ...
-
در خود این مسئله که «بعد از وفات مرجع، باید از مجتهد زنده تقلید کرد»، آیا انسان باید از مجتهد زنده تقلید کند؟
8413 تقلید از اعلم 1393/12/06در این مسئله باید از مجتهد زنده و اعلم[1] تقلید شود و با فتوای او می‌تواند بقا بر تقلید مجتهد متوفی داشته باشد. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[2] حضرت آیت الله العظمی ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
893914 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهان‌شمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
802034 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
768730 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می‌کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می‌کند؟
689064 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه‌های دینی ما مسئله‌ای شناخته شده است، چنان‌که در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می‌رود». و... .منتها همان‌گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
662982 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
650827 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
606156 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
588074 Laws and Jurisprudence 1385/10/20پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] بهجا آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
581159 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
566262 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
- برهان فرجه
