اصطلاحات و مدخل ها (گروه اصطلاح:طبقهبندی نشده)
-
اتحاد عاقل و معقول
2775 طبقهبندی نشده
«اتحاد عاقل و معقول» یکی از مباحث فلسفهی اسلامی است. در فلسفه ادراک کلیات، تعقل و معلومات کلی، معقول نامیده میشود. امّا مسئلهی اتحاد عاقل با معقول،اختصاص به معلومات کلی ندارد؛ بلکه طرفداران ا
-
برهان تقابل قطبین
1321 طبقهبندی نشده
منبع اصلی محتوای این برهان مطالبی است که اهل عرفان در کتابهای عرفانی بیان کردهاند. و تطبیق آن بر وجود برهان تمانع
- برهان فرجه
1745 طبقهبندی نشده«برهان فرجه» برگرفته از روایتی است كه هشام بن حكم از امام صادق(ع) نقل کرده و <
- برهان محبت
1651 طبقهبندی نشدهبرهان محبت، برهانی است که حضرت ابراهیم(ع) از طریق آن به نفى ربوبيت غير خدا و اث
- برهان نظم
5263 طبقهبندی نشدهیکی از براهین اثبات وجود خداوند، «برهان نظم» است که با استفاده از نظم موجود در جهان آفرینش، در صدد اثبات وجود آفریننده و نظمدهنده میباشد.
- برهان وجوب و امکان
2119 طبقهبندی نشدهتوضیح برهان وجوب و امکان به طور خلاصه این است که: به یقین در جهان خارج موجودی هست. این موجود اگر واجب الوجود باشد، ادعای ما (که وجود خداون
- پاسخ حلّی
2049 طبقهبندی نشده«پاسخ حلی» آن است که جهات نقص استدلال، اشتباهات و مغالطههایی که ضمن استدلال طرف مقابل رخ داده را برای او بازگو کرده و بر این اساس، استدلال او را به چالش بکشیم. مانند آنکه در پاسخ به فردی که دلایل
- پاسخ نقضی
2711 طبقهبندی نشدهاگر در برابر استدلال طرف مقابل، به بررسی اشکالات و مغالطههای موجود در استدلال او پرداخته نشده و در مرحله اول تنها به او گفته شود که با چنین استدلالی، باید موضوع دیگری که خودت آن را قبول داری نیز ب
- تسلسل، برهان تسلسل
5180 طبقهبندی نشده«تسلسل» در لغت به معنای روان شدن آب و هر امری است که وجود آن موقوف به وجود دیگری باشد.
تسلسل در اصطلاح فلسفه، یعنی ترتب و ادامۀ سلسلۀ علت و معلول تا بینهایت. به عبارت دیگر
- جبروت
2459 طبقهبندی نشده«جبروت» یا «عالم مجردات صرف» که از آن به «حضرت لوح المحفوظی» و «عالم ارواح مجرده» نیز تعبیر شده است، همان مرتبهی مفارقات تام در اصطلاح حکمت اسلامی است. موجودات این مرتبه بر دو قسماند:
ال
- جسم مثالی
1523 طبقهبندی نشدهرجوع کنید: «برزخ».
- حبل المتین
- رجعت
- ریاضت
1998 طبقهبندی نشده«ریاضت» اصطلاحی عرفانی است که در اصل به معنای تمرین و ورزیده شدن در یک کار است. از همین رو به ورزش در زبان عربی، ریاضت میگویند. اما معنای اصطلاحی آن که در برخی از عرفانها اهمیت یافته و بر آن تأکی
- سبر و تقسیم ، برهان سبر و تقسیم
1760 طبقهبندی نشده"سبر" به معناى آزمودن است و "تقسیم" به معناى جمع کردن و شمردن است. این استدلال به این نحو است که فرضیهها و اقوال مختلف در یک موضوع را گردآوری کرده و سپس با کمک سوفسطایی ، سفسطه
3808 طبقهبندی نشده«سفسطه»، قیاسی است که در آن از قضایای وهمی(وهمیات) استفاده شود؛ و غرض از آن به غلط انداختن طرف مقابل و یا ساکتکردن او باشد.
در اواخر قرن پنجم پيش از ميلاد، جماعتى از اهل نظر در يونان پيدا
- سهل و ممتنع
1888 طبقهبندی نشدهاصطلاح «سهل و ممتنع»، در مواردی مورد استفاده قرار میگیرد که کار و یا موضوعی در مرحلهی نخست و در نگاه اول، آسان به نظر میرسد، اما در واقع با دشواریهای فراوانی روبرو شده و یا اساساً امکان انجام
- شرف الشمس
2210 طبقهبندی نشدهحرزی است که بر روی سنگهای قیمتی چون عقیق نگاشته میشود.
- طب سنتی، طب اسلامی
2847 طبقهبندی نشدهعلم طب و یا دانش پزشکی در طول زمان، پیشرفتهای فراوانی داشته و در گذشته که ارتباطات به شکل امروزین وجود نداشت، ممکن بود طبیبان هر منطقه، روشهای خاصی را برای درمان انواع بیماریها مورد استفاده قرار
- عاقله
2163 اصطلاحات فقهی - اصولی«عاقله»، در لغت جمع عاقل است و در اصطلاح، به مردانی از خويشاوندان پدری - مانند برادر، عمو و فرزندان آنان – گفته میشود كه به حكم شارع مقدس، ضامن ديۀ قتل و جراحت اشتباهی فرد جانیاند. فقها از این وا
- عالم مثال
2079 طبقهبندی نشدهرجوع کنید: «برزخ».
- عید فطر ، فطریه
4608 طبقهبندی نشده- غیبت صغری
2702 طبقهبندی نشدهغیبت صغری به مدت زمانی گفته میشود که امام مهدی (عج) گرچه وجود مقدسشان از نگاه نامحرمان پنهان بود، اما یاران خاص حضرتشان و به ویژه
- غیبت کبری
3192 طبقهبندی نشدهبعد از پایان «غیبت صغری» در سال 329 هجری، مرحله دیگری از غیبت امام زمان (عج) آغاز
- فشار قبر ، عذاب قبر
- لاهوت
2164 طبقهبندی نشدهواژه «لاهوت» تا حدودی مترادف با واژههایی چون عالم غیب، عالم الهی، جهان مینوی؛ عالم خداوندی است که بر همه عوالم وجود مستولی است. بُعد ذات خدای متعال را به لحاظ اینکه مشتمل بر صفات
- مدنی بالطبع
1747 طبقهبندی نشدهانسانها به صورت واضح و غیر قابل انکار، زندگی اجتماعی داشته و تعامل بسیار گستردهای میان آنان برقرار است، اما در تحلیل این نوع از زندگی برای انسان دو نظر وجود دارد:
الف . این ویژگی انسان، ا
- ناسوت
2010 طبقهبندی نشدهعرفا و فلاسفهی الهی برای عالم هستی مراتبی قائلاند و جهان را دارای مراتب میدانند و برای هر مرتبه نامی تعیین کردهاند. یکی از این مراتب «عالم ناسوت» است. مراد از ناسوت همين عالم دنيا و همين عالم م
- نفس الأمر (دین نفس الأمری)
3216 طبقهبندی نشدهآنچه در علم الهى و مشيّت ربانى براى هدايت انسان به سوى رستگارى وجود دارد، دين نفس الامرى است. به ديگر سخن؛ دين نفس الأمرى مسير بين مبدأ و منتهاى آدمى است. مبدأ انسان به گفته قرآن معرفت صفر است:
- نکیر و منکر ، رومان، سؤال قبر
2460 طبقهبندی نشدهاز رخدادهاى مهم و حتمى عالم برزخ، سؤال دو فرشتهی «نكير» و «منكر»، از انسان بعد از نماز غفیله
2127 طبقهبندی نشدهيكى از نمازهاى مستحبّ نماز غفيله است كه بين نماز مغرب و عشا خوانده مىشود. نماز غفیله به دو رکعت نمازی گفته میشود که با آیات مشخصی از قرآن و قنوتی خاص بعد از نماز مغرب خوانده میشود. این نماز به ن
- وجود مقتضی و عدم مانع
2229 طبقهبندی نشدهحکیمان بر این باورند که هر چیزی برای به وجود آمدن نیاز به چهار علت دارد: 1. علت فاعلی، 2. علت مادی، 3. علت صوری، 4. علت غایی.
به عنوان مثال برای ساخت یک صندلی، «نجّار» علت فاعلی است، «چوب»
- ورزش
4405 طبقهبندی نشدهدر تعالیم اسلام عنوان «ورزش» به طور مستقل مورد بحث قرار نگرفته؛ اما موضوع سلامت بدن، از جنبههای مختلف مورد توجه قرار گرفت و به آن اهمیت داده شده است؛ از اینرو ورزش
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
پرسش های اتفاقی
-
منظور از مباحات عامه، اباحه تملک و اباحه انتفاع چیست؟
20572 General Terms 1393/04/17مباح بودن به معنای حلال بودن است. اموالى که متعلق حق هیچکس نیست، در فقه از آنها با عنوان «مباحات عامّه» یا «مشترکات و منافع عامّه» تعبیر شده است. چیزهایى که شارع آنها را براى همه مشترک یا مباح قرار داده است، دو قسم است: 1. ...
-
از نزول دفعی و تدریجی قرآن چه مدت گذشته است؟
37426 قرآن 1386/02/26نزول دفعى قرآن بر قلب مبارک پیامبر(ص) بیقین در شب قدر(یکى از شبهاى ماه رمضان) بود. با مراجعه به برخى روایات و قراین، این احتمال تقویت میشود که شب قدر، همان شب بیست و سوم ماه رمضان است و نزول دفعى قرآن حدوداً «56» روز بعد از بعثت ...
-
علت اصرار اسلام بر خواندن آیه آخر سوره کهف چیست؟
43236 تفسیر 1386/12/23در احادیث توصیه شده است که، برای بیدار شدن در وقت معین، دو آیه آخر سوره کهف خوانده شود[1] ولی این که فرمودید علت اصرار اسلام بر خواندن سوره کهف چیست؟، در جواب ...
-
«اباضیه» چه فرقه ای بوده و در کجا زندگی میکنند؟
27898 شیعه و دیگر مذاهب 1392/07/04اباضیه که منسوب به عبد اللّه بن اباضاند؛ گروه معتدل از خوارج هستند که در شمال آفریقا و کشور عمان زندگی میکنند. آنان عقائد افراطی خوارج را تا حدی رد کرده و عقایدی شبیه به دیگر مسلمانان پیدا کردهاند؛ اگر چه اختلافات متعددی با عقائد دیگر مسلمانان دارند.
-
کارهای خیری که به مردگان هدیه داده میشود، آیا به همهی آنها به طور یکسان میرسد و یا آنکه بستگی به قابلیت آنها دارد؟
4508 حدیث 1401/01/10اعمالی که ثواب آنها به دیگران هدیه میشود، اینگونه نیست که اگر این عمل، صد واحد ارزش داشته باشد، ابتدا به تعداد مساوی تقسیم شده و سپس بخشهایی از آن به افراد مورد نظر هدیه داده شود، بلکه بر اساس روایات، عمل نیکی که انسان ...
-
آیا در بدن انسان اعضایی وجود دارد که هیچ منفعتی نداشته و عضوی زاید به شمار آید؟!
5023 بیشتر بدانید 1399/03/24در گذشتهای نه چندان دور، عموم مردم برای بسیاری از اعضای بدن هیچ فایدهای نمیشناختند، اما به تدریج و با پیشرفت علم و دانش، آثار و فواید آن برای بشر روشن و آشکار شد.اکنون نیز دانشمندان نمیتوانند اعلام کنند که عضوی در بدن، قطعاً و صد ...
-
مدل تعالی انسان در نظام پویای رحمانی چیست؟
14085 Islamic Philosophy 1389/12/11این سؤال بیان دیگری از مسئله مدینه فاضلهیا ایدئولوژی رهائی بخش است. مدینه فاضله افلاطون قدیمی ترین و مشهور ترین مدل تعالی انسان است که در کتاب «جمهوری» تصویر شده است. در عالم اسلام فیلسوفی چون فارابی در کتاب «آراء اهل مدینه فاضله» درباره ...
-
کسانی که به کما رفتهاند، بیماری آلزایمر دارند و ... آیا دچار سکرات موت شده و مردنشان را درک میکنند؟
8697 حقانیت مرگ 1395/11/06مرگ از امور شگفتآور و از اسرار آمیزترین حقایق جهان است؛ حقیقت مرگ برای ما معلوم نیست؛ زیرا آنچه ما از مرگ میدانیم یا از مقدمات آن است؛ مانند: تصادف، سکته، غرق و ... یا از آثار آن است؛ مانند: از بین رفتن علائم حیاتی.
-
مراد از «تسعة رهط» و یا «نه گروه»، در آیه 48 سوره نمل چه افرادی بودند؟
3490 تفسیر 1402/03/22«تسعة رهط»، یعنی «نه گروه» و مقصود از آن بنابر برخی از تفاسیر، نه نفر از سران و بزرگان قوم ثمود است که در کشتن ناقه صالح(ع) نقش داشتند:«وَ کانَ فِی الْمَدینَةِ تِسْعَةُ رَهْطٍ یُفْسِدُونَ فِی الْأَرْضِ وَ لا یُصْلِحُونَ»؛[i] و در شهر نه نفر (یا ...
-
اگر یک بار احتیاط واجب مرجع خود را رعایت کرده باشیم، آیا برای بار دوم میتوانیم به مرجع دیگری رجوع کنیم؟
7708 General Terms 1393/08/04به طور کلی در موارد احتیاط واجب، در هر بار مقلد میتواند به احتیاط عمل کرده و یا به جاى آن، به فتواى مجتهد دیگرى که پس از مرجع خودش، از دیگران اعلم است، مراجعه کند. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
892338 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
795136 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
758281 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
682172 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
659811 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
649339 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
601537 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
580350 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
565233 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
-
طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
564943 Laws and Jurisprudence 1385/10/20پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فىالذمّه[1] بهجا آورد و پس از آن نماز قضا مىشود
- برهان فرجه