اصطلاحات و مدخل ها (گروه اصطلاح:طبقه‌بندی نشده)
-
اتحاد عاقل و معقول
2755 طبقه‌بندی نشده
«اتحاد عاقل و معقول» یکی از مباحث فلسفه‌ی اسلامی است. در فلسفه ادراک کلیات، تعقل و معلومات کلی، معقول نامیده می‌شود. امّا مسئله‌ی اتحاد عاقل با معقول،اختصاص به معلومات کلی ندارد؛ بلکه طرف‌‌داران ا
-
برهان تقابل قطبین
1300 طبقه‌بندی نشده
منبع اصلی محتوای این برهان مطالبی است که اهل عرفان در کتابهای عرفانی بیان کرده‌اند. و تطبیق آن بر وجود برهان تمانع
- برهان فرجه
1723 طبقه‌بندی نشده«برهان فرجه» برگرفته از روایتی است كه هشام بن حكم از امام صادق(ع) نقل کرده و <
- برهان محبت
1634 طبقه‌بندی نشدهبرهان محبت، برهانی است که حضرت ابراهیم(ع) از طریق آن به نفى ربوبيت غير خدا و اث
- برهان نظم
5204 طبقه‌بندی نشدهیکی از براهین اثبات وجود خداوند، «برهان نظم» است که با استفاده از نظم موجود در جهان آفرینش، در صدد اثبات وجود آفریننده و نظم‌دهنده می‌باشد.
- برهان وجوب و امکان
2098 طبقه‌بندی نشدهتوضیح برهان وجوب و امکان به طور خلاصه این است که: به یقین در جهان خارج موجودی هست. این موجود اگر واجب الوجود باشد، ادعای ما (که وجود خداون
- پاسخ حلّی
2030 طبقه‌بندی نشده«پاسخ حلی» آن است که جهات نقص استدلال، اشتباهات و مغالطه‌‌هایی که ضمن استدلال طرف مقابل رخ داده را برای او بازگو کرده و بر این اساس، استدلال او را به چالش بکشیم. مانند آنکه در پاسخ به فردی که دلایل
- پاسخ نقضی
2677 طبقه‌بندی نشدهاگر در برابر استدلال طرف مقابل، به بررسی اشکالات و مغالطه‌های موجود در استدلال او پرداخته نشده و در مرحله اول تنها به او گفته شود که با چنین استدلالی، باید موضوع دیگری که خودت آن را قبول داری نیز ب
- تسلسل، برهان تسلسل
5137 طبقه‌بندی نشده«تسلسل» در لغت به معنای روان شدن آب و هر امری است که وجود آن موقوف به وجود دیگری باشد.
تسلسل در اصطلاح فلسفه، یعنی ترتب و ادامۀ سلسلۀ علت و معلول تا بی‌نهایت. به عبارت دیگر
- جبروت
2429 طبقه‌بندی نشده«جبروت» یا «عالم مجردات صرف» که از آن به «حضرت لوح المحفوظی» و «عالم ارواح مجرده» نیز تعبیر شده است، همان مرتبه‌ی مفارقات تام در اصطلاح حکمت اسلامی است. موجودات این مرتبه بر دو قسم‌‌اند:
ال
- جسم مثالی
1510 طبقه‌بندی نشدهرجوع کنید: «برزخ».
- حبل المتین
- رجعت
- ریاضت
1976 طبقه‌بندی نشده«ریاضت» اصطلاحی عرفانی است که در اصل به معنای تمرین و ورزیده شدن در یک کار است. از همین رو به ورزش در زبان عربی، ریاضت می‌گویند. اما معنای اصطلاحی آن که در برخی از عرفان‌ها اهمیت یافته و بر آن تأکی
- سبر و تقسیم ، برهان سبر و تقسیم
1742 طبقه‌بندی نشده"سبر" به معناى آزمودن است و "تقسیم" به معناى جمع کردن و شمردن است. این استدلال به این نحو است که فرضیه‌ها و اقوال مختلف در یک موضوع را گردآوری کرده و سپس با کمک سوفسطایی ، سفسطه
3783 طبقه‌بندی نشده«سفسطه»، قیاسی است که در آن از قضایای وهمی(وهمیات) استفاده شود؛ و غرض از آن به غلط انداختن طرف مقابل و یا ساکت‌کردن او باشد.
در اواخر قرن پنجم پيش از ميلاد، جماعتى از اهل نظر در يونان پيدا
- سهل و ممتنع
1872 طبقه‌بندی نشدهاصطلاح «سهل و ممتنع»، در مواردی مورد استفاده قرار می‌گیرد که کار و یا موضوعی در مرحله‌ی نخست و در نگاه اول، آسان به نظر می‌رسد، اما در واقع با دشواری‌های فراوانی روبرو شده و یا اساساً امکان انجام
- شرف الشمس
2185 طبقه‌بندی نشدهحرزی است که بر روی سنگ‌های قیمتی چون عقیق نگاشته می‌شود.
- طب سنتی، طب اسلامی
2817 طبقه‌بندی نشدهعلم طب و یا دانش پزشکی در طول زمان، پیشرفت‌های فراوانی داشته و در گذشته که ارتباطات به شکل امروزین وجود نداشت، ممکن بود طبیبان هر منطقه، روش‌های خاصی را برای درمان انواع بیماری‌ها مورد استفاده قرار
- عاقله
2141 اصطلاحات فقهی - اصولی«عاقله»، در لغت جمع عاقل است و در اصطلاح، به مردانی از خويشاوندان پدری - مانند برادر، عمو و فرزندان آنان – گفته می‌شود كه به حكم شارع مقدس، ضامن ديۀ قتل و جراحت اشتباهی فرد جانی‌اند. فقها از این وا
- عالم مثال
2047 طبقه‌بندی نشدهرجوع کنید: «برزخ».
- عید فطر ، فطریه
4533 طبقه‌بندی نشده- غیبت صغری
2676 طبقه‌بندی نشدهغیبت صغری به مدت زمانی گفته می‌شود که امام مهدی (عج) گرچه وجود مقدسشان از نگاه نامحرمان پنهان بود، اما یاران خاص حضرتشان و به ویژه
- غیبت کبری
3153 طبقه‌بندی نشدهبعد از پایان «غیبت صغری» در سال 329 هجری، مرحله دیگری از غیبت امام زمان (عج) آغاز
- فشار قبر ، عذاب قبر
- لاهوت
2150 طبقه‌بندی نشدهواژه «لاهوت» تا حدودی مترادف با واژه‌هایی چون عالم غیب، عالم الهی، جهان مینوی؛ عالم خداوندی است که بر همه عوالم وجود مستولی است. بُعد ذات خدای متعال را به لحاظ این‌که مشتمل بر صفات
- مدنی بالطبع
1728 طبقه‌بندی نشدهانسانها به صورت واضح و غیر قابل انکار، زندگی اجتماعی داشته و تعامل بسیار گسترده‌ای میان آنان برقرار است، اما در تحلیل این نوع از زندگی برای انسان دو نظر وجود دارد:
الف . این ویژگی انسان، ا
- ناسوت
1992 طبقه‌بندی نشدهعرفا و فلاسفه‌ی الهی برای عالم هستی مراتبی قائل‌اند و جهان را دارای مراتب می‌دانند و برای هر مرتبه نامی تعیین کرده‌اند. یکی از این مراتب «عالم ناسوت» است. مراد از ناسوت همين عالم دنيا و همين عالم م
- نفس الأمر (دین نفس الأمری)
3195 طبقه‌بندی نشدهآنچه در علم الهى و مشيّت ربانى براى هدايت انسان به سوى رستگارى وجود دارد، دين نفس الامرى است. به ديگر سخن؛ دين نفس الأمرى مسير بين مبدأ و منتهاى آدمى است. مبدأ انسان به گفته قرآن معرفت صفر است:
- نکیر و منکر ، رومان، سؤال قبر
2429 طبقه‌بندی نشدهاز رخ‌دادهاى مهم و حتمى عالم برزخ، سؤال دو فرشته‌ی «نكير» و «منكر»، از انسان بعد از نماز غفیله
2096 طبقه‌بندی نشدهيكى از نمازهاى مستحبّ نماز غفيله است كه بين نماز مغرب و عشا خوانده مىشود. نماز غفیله به دو رکعت نمازی گفته می‌شود که با آیات مشخصی از قرآن و قنوتی خاص بعد از نماز مغرب خوانده می‌شود. این نماز به ن
- وجود مقتضی و عدم مانع
2187 طبقه‌بندی نشدهحکیمان بر این باورند که هر چیزی برای به وجود آمدن نیاز به چهار علت دارد: 1. علت فاعلی، 2. علت مادی، 3. علت صوری، 4. علت غایی.
به عنوان مثال برای ساخت یک صندلی، «نجّار» علت فاعلی است، «چوب»
- ورزش
4344 طبقه‌بندی نشدهدر تعالیم اسلام عنوان «ورزش» به طور مستقل مورد بحث قرار نگرفته؛ اما موضوع سلامت بدن، از جنبه‌های مختلف مورد توجه قرار گرفت و به آن اهمیت داده شده است؛ از این‌رو ورزش
پرسش های اتفاقی
-
مراد از این احادیث که؛ «تمام زمین متعلق به امام شیعیان است» چیست؟
8250 درایه الحدیث 1394/12/17این پرسش، ناظر به روایاتی مانند دو روایت ذیل می‌باشد: الف. امام باقر(ع) می‌فرماید: در کتاب امام علی(ع) چنین یافتیم. «...من و اهل بیتم، همان کسانى هستیم که خداوند، زمین را به ما به ارث می‌دهد و ماییم پرهیزگاران و زمین، تماماً از آنِ ما است. پس هر ...
-
چگونه انسان می‌تواند محبوب خداوند واقع شود؟
52234 عرفان و اخلاق 1386/10/25"محبت" از ریشۀ "حب" به معنای دوستی است. محبت خداوند به بندگان به معنای متفاهم عرفی نیست؛ زیرا لازمۀ این معنای عرفی انفعال نفسانی است که خداوند از آن پاک و منزه است، بلکه حب خداوند به بندگان، ناشی از حب او به ذات خویش است. خداوند افعال ...
-
مختصری از زندگی أرقم بن ابی أرقم از اصحاب رسول الله را بیان فرمایید؟
9732 تاريخ بزرگان 1392/05/23أرقم بن ابی أرقم، نامش به صورت کامل چنین است؛ أرقم بن أبى الأرقم (عبد مناف) بن أسد بن عبد الله بن عمر ... بن لؤيّ قریشی مخزومی.[1] مادرش أميمه بنت عبد الحارث از قبیله خزاعه بوده است.[2] او جزو ...
-
چرا تعریف لواط در برخی روایات، با تعریف فقهی آن متفاوت است؟ آیا لواط‌کننده کافر است؟
9512 همجنس گرایی 1398/10/28روایاتی درباره معنای «لواط» نقل شده است که در ظاهر، با معنای خاص فقهی آن - که حکم حدّ دارد - متفاوت است:در این زمینه امام علی(ع) می‌فرماید:«اللِّوَاطُ بَینَ الْفَخِذَینِ وَ الدُّبُرُ هُوَ الْکُفْرُ»؛[1] لواط، بین دو ران است و دخول در ...
-
آیا هرکس که عملش بر اساس بدعت باشد، شیطان در مقابل عبادت او مانعی ایجاد نکرده، بلکه حتی او را به خشوع و گریه نیز وا می‌دارد؟
9983 درایه الحدیث 1397/01/29روایتی از پیامبر خدا(ص)، درباره بطلان عمل بدعتگذار چنین نقل شده است: «مَنْ عَمِلَ فِی بِدْعَةٍ خَلَّاهُ الشَّیْطَانُ وَ الْعِبَادَةَ وَ أَلْقَى عَلَیْهِ الْخُشُوعَ وَ الْبُکَاءَ»؛[1] هرکس به بدعتى عمل کند، شیطان، او را با عبادت تنها می‌گذارد و حالت خشوع و گریه بر ...
-
آیا غیر از شیطان کسانی دیگر بودند که بر حضرت آدم(ع) سجده نکردند؟
13324 تفسیر 1397/08/28در آیاتی از قرآن کریم به سجده نکردن شیطان تصریح شده است؛[1] مانند این آیه شریفه: «قالَ یا إِبْلِیسُ ما مَنَعَکَ أَنْ تَسْجُدَ لِما خَلَقْتُ بِیَدَیَّ أَسْتَکْبَرْتَ أَمْ کُنْتَ مِنَ الْعالِینَ»؛[2] گفت: اى ابلیس! چه چیز مانع تو شد که ...
-
آیا حضرت ابراهیم(ع) تنها با یکبار خواب‌دیدن تصمیم به قربانی‌کردن فرزندش اسماعیل گرفت؟
2711 تفسیر 1402/04/22«فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ السَّعْیَ قالَ یا بُنَیَّ إِنِّی أَرى فِی الْمَنامِ أَنِّی أَذْبَحُکَ فَانْظُرْ ما ذا تَرى قالَ یا أَبَتِ افْعَلْ ما تُؤْمَرُ سَتَجِدُنی إِنْ شاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّابِرینَ»؛[1]پس از آنکه بشارت الهی به فرزنددار شدن ابراهیم(ع) تحقق یافت و فرزندش اسماعیل(ع) به سن ...
-
آیا دعای معراجی که در میان مردم معمول شده، دارای سند معتبر است؟
88811 درایه الحدیث 1391/12/221. دعایی که در سایت‌های اینترنتی و برخی از کتابچه‌های جیبی به عنوان «دعای معراج» ذکر شده، سندی –هر چند غیر معتبر-، برای آن نیافتیم؛ و برای این دعا ثواب‌هایی را نیز از پیامبر اکرم(ص) نقل کرده‌اند که به هیچ منبع حدیثی و ادعیه آدرس داده نشده است. ...
-
ابولهب از یاران خویش که برای کشتن رسول خدا (ص) آمده بودند خواهش کرد که شبانه داخل خانه ایشان نشوند،! مبادا زن و کودکی آزار ببیند. آیا ابولهب و امثال او به انسانیت و رحم معتقد بودند؟
12226 تاريخ بزرگان 1389/10/07نرمش نسبی و رفتارهای به ظاهر مثبتی که از برخی سنگدل ترین جنایتکاران مشاهده می شود، لزوماً به معنای اعتقاد قلبی آنان به رعایت حقوق بشر و قواعد انسانیت نیست، بلکه ممکن است عرف و سنت پیرامون آنان به گونه ای شکل گرفته باشد که برخی نرمش ها ...
-
انحراف از توحید و شرک چه پیامدهایی را به دنبال دارد و روش درمان این انحراف چیست؟
14198 ارتباط انسان و خدا 1391/12/20انحراف از توحید و افتادن به بیابان گمراهی شرک؛ پیامدهایی را در دنیا و آخرت، گریبان‌گیر شخص مشرک می‌گرداند؛ از جمله اینها محروم ماندن از رحمت الهی، سقوط از درجه انسانیّت، نجاست و پلیدید باطنی و ... . برای رهایی از شرک و انحراف از توحید راه‌کارهایی عقلی ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
892048 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهان‌شمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
793798 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
757444 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
681274 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
659499 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
649027 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
601047 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
580233 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
565073 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
564351 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
- برهان فرجه
