اصطلاحات و مدخل ها
-
کردوس بن زهیر
1748 شخصیت‌ها
کردوس بن زهیر که نام‌های دیگری نیز برای وی ذکر شده است، شهیدی از شهدای کربلا می‌باشد که به همراه برادرش کرسی
2944 سرفصل‌های قرآنیواژه «کرسی» در معانی گوناگونی چون تخت پادشاهی، علم، دانش، ملک، قدرت باری تعالی و تدبیر او مورد استفاده قرار گرفته است. اين كلمه در قرآن کریم دو بار تکرار شده، با اين تفاوت كه در يكى، مصداق خارجى ما
- کسالت ، تنبلی، بی‌انگیزگی
2527 سرفصل‌های قرآنیتعالیم و آموزه‌های دین اسلام کسالت و تنبلی را رد کرده و خواستار نشاط کشف و شهود، مکاشفه
8804 اصطلاحات عرفانیکشف در لغت، به معنای برداشتن پرده و حجاب از روی چیزى است؛ شهود نیز در لغت به معنای دیدن، معاینه و حضور است.
کشف و شهود یاهمان مکاشفه و مشاهده، از اصطلاحات عرفانی
- کعبه
9681 سرفصل‌های قرآنی«کعبه» ساختمانی در داخل «مسجد الحرام» است که در شهر «مکّه» قرار دارد.
بر اساس آيات قرآن، هم‌چنين اسناد تاريخى در باب ساختن كعبه، این منطقه نمادى از بركات الاهى، هدايت بشر، و محل اجتماعی برا
- کفر ، کفران ، نپذیرفتن ، ناسپاسی
58366 سرفصل‌های قرآنیکفر در دانش لغت به معنای پوشاندن بوده و در قرآن کریم و دیگر منابع اسلامی به معنای نپذیرفتن یک حقیقت و یا ناسپاسی نسبت به یک نعمت است که در
- کلبیون
1570 فرقه‌ها، مذهب‌ها، گروههارجوع کنید: «ملامتیه».
- کمال
9388 سرفصل‌های قرآنی«كمال» عبارت است از: «فعليت و هستى محض و نداشتن قوه و استعداد». به عبارتی كمال، داشتن هر چیزی است كه براى شىء، ممكن و لايق باشد. به سخن ديگر، كمال، نقطه‌ی پايان و مرحلهی نهايى و عالى هر شىء و
- کمیل بن زیاد ، دعای کمیل
4237 شخصیت‌ها«کمیل بن زیاد نخعی»، با کنیه‌ی ابن عبدالله و ابن عبدالرحمن، از اصحاب خاص و شیعیان راستين کنانة بن عتیق
1987 شخصیت‌ها«کنانة بن قیس» نام یکی از شهدای کربلا است که بر اساس برخی گزارش‌ها در حمله اول دشمن در روز عاشورا و در رکاب کودک ، طفل ، نوزاد
15722 سرفصل‌های قرآنیبه فرزندان انسان‌ها از زمان تولد تا سن بلوغ، کودک اطلاق می‌شود که معادل آن در زبان عربی طفل است. در آموزه‌های دین اسلام؛ چون کودکان هنوز به سن تکلیف نرسده‌اند؛ لذا ا
- کوفه ، مسجد کوفه
6107 مکان‌ها و مناطقکوفه از شهرهای جنوبی کشور عراق است که امروزه متصل با شهر نجف می‌باشد. کوفه از شهرهای مهم اسلامی است که به دست مسلمانان تأسیس شد. این شهر م
- کهف، اصحاب کهف
6156 سرفصل‌های قرآنیاصحاب کهف گروهى از جوانان با ايمان و موحد بودند كه در يک زندگى پر زرق و برق، در ميان انواع ناز و نعمت به سر میبردند، ولی براى حفظ عقيده و مبارزه با طاغوت عصر خويش به همه اينها پشتپا زدند، و با
- کید ، حیله ، مکر ، خدعه ، فریب
15170 سرفصل‌های قرآنیواژههایی از ریشه‌های «مکر»، «کید»، «حیله» و «خدعه» که با وجود برخی تفاوت‌ها تا اندازه‌ای به یک معنا هستند، چندین و چند بار در قرآن کریم
- گریه ، اشک ، بکاء ، دمع
- گناه (ذنب ، اثم، سیئه ، خطیئه ، عصیان و ...)
31609 سرفصل‌های قرآنیمفهوم فارسی و کلی «گناه» در زبان عربی با واژه‌های متفاوتی بیان می‌شود.
به عبارتی، واژههایی مانند «ذنب»، «اثم»، «خطیئه»، «سیئه»، «عصیان» و ... که با مشتقات خود در لائیک ، لائیسم ، سکولاریسم
3875 فرقه‌ها، مذهب‌ها، گروههااندیشه «لائیک» و «سکولار» به معنای «تفکیک دین از حکومت» و یا «جدایى دین از جامعه» می‌باشد که به هر دو معنای آن مورد پذیرش لاحج
2236 پیامبرانروایتی وجود دارد مبنی بر اینکه «لاحج» یکی از پیامبران الهی بوده، اما مقام رسالت نداشت. همچنین گفته شده که وی شوهر خاله حضرت ابراهیم(ع) و نیز پدر ساره همسر ایشان بود.
- لاهوت
2215 طبقه‌بندی نشدهواژه «لاهوت» تا حدودی مترادف با واژههایی چون عالم غیب، عالم الهی، جهان مینوی؛ عالم خداوندی است که بر همه عوالم وجود مستولی است. بُعد ذات خدای متعال را به لحاظ اینکه مشتمل بر صفات
- لطیف ، لطف ، قاعده لطف
4577 اصطلاحات فقهی - اصولیدر قرآن کریم صفت «لطیف» به عنوان یک ویژگی خداوند بارها مطرح شده است که با توجه به قرائن و شواهد پیرامونی، می‌تواند ناظر به چند معنا باشد که یکی از مهم‌ترین آنها توجه
- لعن، سبّ، فحش، توهین، دشنام، نفرین
15019 سرفصل‌های قرآنی«لعن» در لغت به معنای راندن و دور کردن از خوبی به همراه غضب است. لعن اگر از طرف خداوند باشد، در آخرت به معنای عقوبت و مجازات و در دنیا به معنای بسته‌شدن راه رحمت و توفیق الهی است. و اگر لعن از طرف
- لفیف
2867 ادبیاتاگر کلمه‌ای در دو حرف از حروف اصلی خود دارای «حرف علّه» باشد به آن «لفیف» گفته می‌شود و در صورتی که مانند فعل «لَوَی» این دو حرف عله اصلی به هم متصل باشند، «لفیف مقرون» نام خواهد داشت و اگر مانند ف
- لفیف مفروق
1374 ادبیاترجوع کنید: «لفیف».
- لفیف مقرون
1382 ادبیاترجوع کنید: «لفیف».
- لوامع صاحبقرانی
1663 کتابهااین کتاب توسط محمد تقى مجلسى معروف به «مجلسى اول» (1070 ق) به نگارش درآمده است.بعد از آن‌که مؤلف، کتاب شرح روایتی به نام «روضة المتقین» را نگاشت و به شاه عباس صفوی عرضه کرد، شاه از وی درخواست نگارش
- لوح ، الواح ، لوح محفوظ
900 سرفصل‌های قرآنییکی از معانی «لوح»، تخته چوب می‌باشد و نیز هرآنچه بتوان با استفاده از آن، چیزی را ساخته و یا بر روی آن چیزی را نگاشت که به همین دلیل، خداوند هم از چوب‌های به‌کار رفته در کشتی لوم ، تعییر ، سرزنش
3107 سرفصل‌های قرآنی«لوم» به معنای سرزنش و نکوهش، از واژه‌های مورد استفاده در قرآن کریم می‌باشد. این واژه درجایی صفت لهو و لعب
10976 سرفصل‌های قرآنیواژگان «لهو» و «لعب» در کنار یکدیگر، در شش سوره از قرآن کریم آمده که در چهار مورد واژۀ «لعب» مقدّم بر «لهو» شده و در دو جای دیگر کلمه «لهو
- مَلَک ، ملائکة ، فرشته ، فرشتگان
23051 سرفصل‌های قرآنیكلمۀ "ملائكه" جمع "ملك" - به فتحه لام- به معنای موجوداتى است که مخلوق و واسطۀ بين خدا و بين عالم مشهوداند. قرآن کریم کارهای فراوانی را برای فرشتگان برشمرده است. وساط
- ما فی الذمه
9804 اصطلاحات فقهی - اصولیاصطلاح «ما في الذمة» یا «هر آنچه بر عهده است» در مواردی مورد استفاده قرار می‌گیرد که مکلّف در نوع تکلیف خود دچار تردید می‌شود؛ توضیح اینکه، گاهی مکلّف در انجام عمل عبادی شک می‌کند که نیّتش باید چگ
- ما لا یدرک کلّه لا یترک کلّه
2544 اصطلاحات فقهی - اصولیر.ک: «قاعده میسور».
- مالک اشتر
3233 شخصیتهامالک بن حارث بن عبد یغوث بن سلمه بن ربیعه بن حارث بن خریمه بن سعد بن مالک بن نخع، از خانواده‌‌های اصیل و برومند طایفه‌ی نخع و مذحج یمن برخاسته و به دلیل جراحتی که به چشمش رسیده بود، مالک اشتر نامید
- مالک بن دودان
1770 شخصیت‌ها- مالک بن عبدالله بن سریع
1782 شخصیتهایکی از شهدای کربلا و یاران امام حسین(ع) مالک بن عبدالله بن سریع جابری بود که ر
- مباهله
2512 سرفصل‌های قرآنی«مباهله» يعنى نفرين كردن يکديگر با این هدف که هر كس بر باطل است مورد غضب الاهى قرار گيرد، و آن‌كس كه بر حق است شناخته شود و بدين گونه حق ا
پرسش های اتفاقی
-
در دعای عهد، اعراب کلمه «مستشهدین»؛ به کسر هاء صحیح است یا به فتح آن؟ و معنای این کلمه با فرض کسر هاء و فتح آن چیست؟
16097 درایه الحدیث 1394/02/07در بخشی از دعای عهد چنین آمده است: «اللّهمّ اجْعَلْنِی مِن ... الْمُسْتَشْهَدِینَ بَیْنَ یَدَیْه»؛
-
ازدواج زن سنی با مرد شیعه چگونه است و فرزند آنان ملحق به چه کسی است؟
21007 Laws and Jurisprudence 1388/08/25مراجع محترم تقلید می فرمایند: ازدواج مرد شیعه با زن سنیاشکال ندارد.[1] اما اینکه ایندر چه جایی خوانده شود فرقی نمی کند، اگرچه احیاناً به جهت شرف داشتن بعضی از مکان ها، مردم این گونه از امور را در آن مکان ها انجام می ...
-
صبر جمیلی که در قرآن به آن سفارش شده، چه صبری است؟ آیا «صبر ایوب» همان «صبر جمیل» است؟
48438 تفسیر 1392/05/06«صبر جمیل» به معناى «شکیبایى زیبا» است، و آن صبر و استقامتى است که برای خدا صورت گیرد و تداوم داشته باشد؛ یأس و ناامیدى به آن راه نیابد؛ و توأم با بی‌تابى، شکوه و آه و ناله نگردد. صبر جمیل؛ شکیبایى در برابر حوادث سخت و آزمایش‌های ...
-
آیا روش های فکری توصیه شده در قرآن، با صناعات خمس در منطق قابل تطبیق است؟
11716 تبلیغ و گفتگو 1390/07/27نکته مهم در این بحث که نباید از آن غفلت ورزید؛ این است که ما قبل از جست و جوی مواردی در قرآن که دلالت بر استفاده از صناعات خمس می کند؛ یا بررسی آیه: «ادع الی سبیل ربک ...»؛ باید در مورد ماهیت، پیشینه، جایگاه و ارزش ...
-
مقصود از دو اصطلاح عرفانی «قوس صعود» و «قوس نزول» چیست؟ و چه تفاوتی با هم دارند؟
35936 Theoretical 1386/02/08حقیقت هستى داراى دو طرف است؛ از یک طرف به فعلیت محض و کمال مطلق می‌رسد، و از طرف دیگر به قوه محض و پذیرش صرف منتهى می‌گردد، و فاصله بین این دو طرف را مراحل متوسط وجود تشکیل می‌دهد.نور وجود از مبدأ وجود به مرحله قوه محض ...
-
در قرآن فرق بین بنی آدم و ناس چیست؟
29510 تفسیر 1391/07/12«ناس»، اسم جمع و به معنای مردم است. در قرآن کریم گاهی در عموم استعمال شده، و گاهی در گروه خاصی از افراد بشر بکار رفته است. بر خلاف بنی آدم که لفظ عام است و دلالت بر عموم افراد بشر از زن و مرد، کوچک و بزرگ و... ...
-
آیا امام زمان(عج) توصیه فرمودند که از جست‌وجو و تحقیق در باره دلیل غیبت، زمان ظهور و ... بپرهیزیم؟!
7921 دلایل غیبت 1396/06/04در پاره‌ای از روایات توصیه شده است از جست‌وجو و کنکاش بیش از حد در باره برخی امور مرتبط با مهدویت خودداری شود: امام زمان(عج) در نامه‌اى به سفیرش محمّد بن عثمان درباره علت غیبت چنین نوشت: «وَ أَمَّا عِلَّةُ مَا وَقَعَ مِنَ الْغَیْبَةِ فَإِنَّ اللهَ عَزَّ وَ ...
-
آداب اسلام در مورد مستراح رفتن چیست؟
101473 حدیث 1393/02/22دفع ادرار و مدفوع، براساس طبیعت ذاتی بدن بوده و هر بدن مادی، نیاز به آن دارد. اما علاوه بر این، می‌توان جنبه‌های دیگری را در نظر گرفت که ورای بحث مادی می‌باشد. از امام باقر(ع) در مورد پديد آمدن مدفوع در انسان و علت آن سؤال شد؟ ...
-
«عَیْبُکَ مَسْتُورٌ مَا أَسْعَدَکَ جَدُّک»؛(تا بخت با تو یار باشد، عیبت از دیده‌ها پنهان است).
آیا این سخن امام علی(ع)، تأثیر بخت و شانس در زندگی انسان‌ها را تأیید می‌کند؟
866 حدیث 1403/08/15حکما معتقدند که شانس و بخت به معنای تحقق چیزی بدون علت، از نظر عقلی محال است.اما در نهج البلاغه و تعدادی از منابع دیگر،[1] سخنی از امام علی(ع) نقل شده است که برخی آن‌را تأییدی بر تأثیر بخت و شانس و اقبال در ...
-
قاضی تحکیم کیست؟
6259 1401/10/18فردی که برای قضاوت و داوری به او مراجعه می‌شود، گاهی «قاضى منصوب» است؛ یعنى از طرف دولت اسلامى و ولىّ امر براى قضاوت تعیین شده و به‌طور رسمى داراى این مقام است، و گاهی «قاضى تحکیم» است؛ یعنى کسى که طرفین دعوا او را براى داورى انتخاب نموده و ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
893444 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهان‌شمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
801006 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
766682 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می‌کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می‌کند؟
687865 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه‌های دینی ما مسئله‌ای شناخته شده است، چنان‌که در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می‌رود». و... .منتها همان‌گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
662314 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
650526 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
605055 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
582521 Laws and Jurisprudence 1385/10/20پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] بهجا آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
580958 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
566043 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
- کسالت ، تنبلی، بی‌انگیزگی
