اصطلاحات و مدخل ها
-
قاعده استطاعت
1719 اصطلاحات فقهی - اصولی
رجوع کنید: «قاعده میسور».
-
قاعده اضطرار
4733 اصطلاحات فقهی - اصولی
معنای «قاعده اضطرار» آن است که با پیدایش اضطرار، برخی احکام شرعی تغییر مییابند و به عنوان نمونه با آنکه تصرف بدون اجازه در اموال دیگران در حالت عادی حرام است، اما در حالت تشنگی شدیدی که ترس مرگ در
-
قاعده فراغ ، قاعده تجاوز
1991 اصطلاحات فقهی - اصولی
یکی از قواعد فقهی پُرکاربرد در ابواب مختلف فقه؛ «قاعدهی فراغ» است. معنا و مفهوم این قاعده آن است که انسان عاقل و آگاه هرگاه عملى را انجام داده و سپس در كيفيت آن شک كند كه آيا آن عمل را صحيح به جا
-
قاعده میسور
2081 اصطلاحات فقهی - اصولی
در مواردی اگر انجام تکلیفى به صورت کامل، دشوار یا ناممکن بوده، اما بهجا آوردن بخشى از آن امکانپذیر باشد، باید تا همان اندازه که ممکن است به تکلیف عمل شود. این اصل در فقه و اصول به «قاعده میسور»
-
قبح عقاب بلا بیان
1731 اصطلاحات فقهی - اصولی
قاعده «قبح عقاب بلا بيان»، قاعدهای عقلى بوده و مبتنى بر پذيرش «حسن و قبح عقلى» میباشد و معنایش آن است كه كيفر و مجازات كسى كه اطلاع از د
-
قبر ، آرامگاه ، گورستان
8201 سرفصلهای قرآنی
قبرستان جایی است که ادیان و جوامعی که به دفن انسانها بعد از مرگشان معتقدند، اموات خود را در آنجا به خاک میسپارند. در دین قدرت ، قوت ، طاقت ، توان ، وُسع
20388 سرفصلهای قرآنی«قدرت»، به معنای توانایی موجودات در انجام کارها است. خدای متعال نیز از اینرو که به انجام هر کاری توانا بوده و هیچگونه ناتوانی و عجز در او وجود ندارد، قادر خوانده میشود و در حقیقت، قادر مطلق تن
- قرآن
20364 سرفصلهای قرآنیخداوند همراه با برخی پیامبران الهی، کتابهای آسمانی را نیز نازل میکرد که افراد باایمان با استفاده از آنها به مسیر درست رهنمون شوند. کتابهایی چون تورات، قربان ، قربانی ، عید قربان ، عید اضحی
5437 سرفصلهای قرآنیواژه «قربان» به هر چیزی گفته میشود که برای نزدیکشدن به یک فرد تقدیم میشود، اما بیشتر در ارتباط با «ذبح» و قربانیکردن حیوانات مورد استفاده قرار میگیرد که در همین
- قرعه ، قرعهکشی
2368 اصطلاحات فقهی - اصولیقرعه از جمله قواعد معروفی است كه در بسيارى از ابواب فقه - چه در منازعات چه در غير منازعات - به كار میرود و اندیشمندان دانش فقه در موارد فراوانی به آن تمسک کردهاند.
اين قاعده، هم داراى م
- قرة (عثمان) بن أبی قرة غفاری
1679 شخصیتها- قریش
- قریه
10062 سرفصلهای قرآنی«قريه» در اصل نام براى محلى است كه مردم در آن جمع میشوند، و گاهى به خود انسانها که ساکنان آنجا هستند نيز به کنایه، «قريه» گفته میشود؛ بنابر اين، قریه مفهوم گستردهاى دارد كه شامل شهرها و نیز رو
- قسامه
1659 اصطلاحات فقهی - اصولیمعنای «قسامه» در لغت و فقه؛ سوگندهایی است که بین اولیای مقتول تقسیم میشود، و یا جمعی که بر چیزی قسم میخورند تا حقی را بگیرند.
مبدأ تشريع قسامه، زمان پيامبر اسلام(ص) بود. حكمت آن، محفوظ ما
- قساوت ، سنگدلی
3456 سرفصلهای قرآنی«قساوت» از ریشه «قَسَوَ» در لغت به معنای غلظت، شدّت و صلابت است. و «قسوة» به معنای رفتن نرمى و دلسوزی از دلها است. «قساوت قلب»، یا همان «سنگدلی»، گاهی در رابطه بین انسان و خدا است که در این صورت
- قسم ، حلف ، سوگند
19363 سرفصلهای قرآنیواژههای «قسم» و «حلف» در زبان عربی مترادف کلمه «سوگند» در زبان فارسی میباشد که عبارت از ادعا، اقرار و اعترافی است که شخص خدا، بزرگ و یا هرچیز مورد علاقهاش را شاهد میگیرد تا درستی گفتار خود را
- قصاص
- قصد رجا (قصد رجاء)
21434 اصطلاحات فقهی - اصولیدر انجام یک عمل شرعی گاه مستند انجام آن، منبعی مورد اعتماد و قابل پذیرش است و گاه منبع چندان قابل اعتمادی برای این عمل شرعی (نماز مستحب، دعا، زیارت و ...) وجود ندارد که در این صورت اگر شیوه و محتوا
- قضا و قدر
10527 سرفصلهای قرآنی«قضا و قدر» یکی از مباحث کلامی است. «قضا» یعنی حکم، قطع و حتمیت. در نظام آفرینش، موجودات مادی از چندین راه ممکن است به وجود بیایند، به عنوان مثال اگر به خانه شما از چند کوچه راه باشد، ورود به خانه
- قطب عالم امکان
3468 اصطلاحات عرفانیقطب به معنای سنگ زیرین آسیاب است که سنگ بالا بر روى آن میچرخد و امام علی(ع) در خطبهای خود را به آن تشبیه فرموده است. امروزه تعبیر «قطب عالم امکان» برای امام زمان(عج) مورد استفاده قرار میگیرد و
- قلب (دل)
22704 سرفصلهای قرآنیآنچه با نگاهی مادی به عنوان قلب شناخته میشود، جسم صنوبری شکلی است که در میان قفسههای سینه انسانها قرار دارد.
اما با بررسی تمام مواردی که از واژه «قلب» و مشتقات آن در قرآن کریم استفاده ش
- قلب سلیم
2606 سرفصلهای قرآنی«قلب» گاه به جسم مادی درون سینه انسانها گفته میشود، اما در گفتارهای دینی و معنوی بیشتر از قلبی سخن گفته میشود که با روح انسان در ارتباط است. در همین راستا «قلب سل
- قلم
1917 سرفصلهای قرآنیقلم وسیلهای است که با استفاده از آن، دانش از نسلی به نسل دیگر منتقل میشود.
در قرآن کریم نیز سورهای به نام «سوره قلم» وجود دارد که سوره شصت و هشتم قرآن به شمار آمده و دارای 52 آیه میباشد
- قم
2764 مکانها و مناطقشهر قم یکی از شهرهای مذهبی و زیارتی ایران اسلامی است. وجود مرقد مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) در این شهر باعث شده که از گذشتههای دور تا به امروز این شهر مورد توجه شعیان
- قمر ، ماه ، شق القمر
6110 سرفصلهای قرآنیماه جرمی آسمانی است که گرد زمین میچرخد و با استفاده از نور خورشید، شبهای زمین را تا حدودی روشن میسازد. در ضمن نشانهای برای شناخت روزهای ماه است و به همین دلیل، نا
- قناعت
2312 اصطلاحات اخلاقی«قناعت» در لغت به معنای بسنده کردن به مقدار کم، از کالای مورد نیاز، و رضایت به چیزی است که نصیب شخص میشود. در احادیث اما گاهی کلمهی قناعت به معنای مطلق رضایت به کار رفته است.
در علم ا
- قیامت
3317 سرفصلهای قرآنیقیامت نام دیگری از معاد و رستاخیز است که برای همه انسانها رخ میدهد.
ذیل سرفصل «معاد» میتوانید پاسخهای مرتبط با روز قیامت را بی
- قیدار
1769 پیامبرانقیدار(قیذار) فرزند حضرت اسماعیل(ع) از همسری به نام «هاله» است که دلیل قطعی بر پیامبری ایشان وجود ندارد، اما بر اساس برخی گزارشها او فرزند بزرگ پدرش و نیز وصی او بود که مردم را به توحید دعوت میکرد
- قیس بن مسهر
2421 شخصیتها«قیس بن مسهر» نام یکی از اصحاب امام حسین(ع) است که وظیفه نامهرسانی را چندین بار از طرف حضرتشان بر عهده گرفته و در نهایت در یکی از همین مأ
- کاد
1712 پیامبراندر گزارشهای تاریخی از پیامبری به نام کاد(ع) یاد شده است که همعصر با پیامبرانی؛ مانند ناتان(ع)، داوود(ع)، کاهن ، کهانت
2890 سرفصلهای قرآنی«کهانت» یعنی ادعای دانستن اسرار دنیا و عالم غيب، با ادعای ارتباط با موجودات ماورایی. و «کاهن» به کسی گفته میشود که در نظر برخی عوام، دارای الهام و قدرتی مرموز و خارق العاده بوده، و با الههها و
- کتاب مکنون
2046 سرفصلهای قرآنیخداوند با تعبیر «کتابٌ مکنون» یکی از ویژگیهای قرآن کریم را آن میداند که پوشیده و مستور است؛ چراکه این کتاب مقدس پيش از فرود آمدن در عالم طبيعت، در کتاب مکنونی، مخفى و از نظرها مستور بود. بسیاری
- کثیر بن عبدالله شعبی
1505 شخصیتهابر اساس گزارش بسیاری از منابع تاریخی، کثیر بن عبدالله(عبیدالله) شعبی از افراد برجسته سپاه عمر بن سعد بود و از طرف او مأمور مذاکره با امام حسین
- کذب و تکذیب (دروغ و دروغ پنداری)
35758 سرفصلهای قرآنی«كذب» و «دروغ» به معناى گفتار و یا رفتاری است که مطلب خلاف واقعی را به دیگران منتقل کند.
و «تكذيب» به معنای دروغ پنداشتن سخن دیگران است که در مواردی خود نیز نوعی دروغگویی است، زمانی که شخص
- کردوس بن زهیر
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
پرسش های اتفاقی
-
اگر کسی سیگاری باشد آیا می تواند هم روزه بگیرد و هم سیگار بکشد؟
75340 Laws and Jurisprudence 1388/04/06توجه شما را به فرمایشات مراجع محترم تقلید در این باره جلب می کنیم: احتیاط واجب آن است که روزه دار دود سیگار و تنباکو و مانند اینها را هم به حلق نرساند[1]. (آیت الله خامنه ای:) بنا بر احتیاط واجب ...
-
آیا سر مطهر فرزند شیرخواره امام حسین(ع) نیز به همراه سر دیگر شهدا به کوفه و شام برده شد؟
17811 تاریخ 1393/03/24آنچه از منابع روایی بهدست میآید این است که؛ سرهای مقدس شهدای کربلا به همراه سر مقدس امام حسین(ع) به کوفه نزد ابن زیاد، سپس به شام نزد یزید برده شد. اما چون امام حسین(ع) در گرماگرم نبرد بعد از شهادت حضرت علی اصغر(یا عبدالله رضیع)، با نوک ...
-
حکم روزه کسانی که در ماه مبارک رمضان به مأموریت می روند چیست؟
41488 Laws and Jurisprudence 1387/06/18چنین افرادی نماز شان شکسته و باید روزه خود را نیز بعد از ماه مبارک رمضان قضا کنندو با نذر نمی توان در ماه رمضان در حال سفر، روزه ماه رمضان گرفت. در صورتی که قبل از ظهر به وطن خود یا جایى که مىخواهند ده روز در آن جا بمانند، ...
-
چند دقیقه به اذان مغرب مانده بود که از فردی شنیدم که اذان شده و با اعتماد به سخن او افطار کردم. آیا روزهام باطل است؟
24477 قضای روزه و کفارات 1396/04/01مراجع تقلید در حکم این مسئله میگویند: اگر روزهدار[1] به گفتۀ کسى که میگوید مغرب شده افطار کند، و بعد بفهمد مغرب نبوده و نباید افطار میکرده، بیشتر فقها معتقدند که روزهاش باطل است. پس اگر خبر دهنده فردی مورد اعتماد بوده، فقط قضاى ...
-
روایتی از پیامبر(ص) وجود دارد که حضرتشان هشت گروه از زنان – از جمله آرایشگران و دندانپزشکان – را لعنت کردهاند. آیا چنین روایتی میتواند مورد پذیرش باشد؟!
49655 حدیث 1395/11/02روایت مورد اشاره در پرسش، علاوه بر کتب اهلسنت، در پارهای از منابع معتبر شیعی نیز وجود دارد: «لَعَنَ رَسُولُ اللَّهِ ص النَّامِصَةَ وَ الْمُنْتَمِصَةَ وَ الْوَاشِرَةَ وَ الْمُسْتَوْشِرَةَ وَ الْوَاصِلَةَ وَ الْمُسْتَوْصِلَةَ وَ الْوَاشِمَةَ وَ الْمُسْتَوْشِمَةَ».[1] پیامبر اسلام(ص) هشت گروه از زنان را ...
-
آیا قیس پسر «سعد بن عباده» ادعا کرده که پدرم به دلیل حمایت از امام علی(ع) با ابوبکر بیعت نکرد؟!
6056 تاريخ بزرگان 1397/07/08«سعد بن عبادة بن دلیم بن حارثة بن ابى حزیمة بن ثعلبة بن طریف بن خزرج بن ساعده»،[1] یکی از بزرگان و سران انصار است. با جستوجویی که در منابع تاریخی داشتیم، گزارشی را مبنی بر اینکه قیس بن سعد مدعی شده باشد که ...
-
با پرداختن به این همه دعاها، نوافل و دیگر مستحبات، آیا این فرصت برایمان ایجاد خواهد شد که به دیگران کمک کنیم؟!
19989 گوناگون 1394/08/261. در صورت برنامهریزی صحیح در زندگی در تمام امور میتوانیم موفق باشیم. از طرفی امور مستحبی خلاصه در نماز و روزه و... نمیشود، بلکه انسان هر کار نیکی را به نیت تقرّب به خداوند انجام دهد، از مصادیق عبادت محسوب شده و بابت آن مستحق پاداش میشود. ...
-
شیعه نمی توانند بیعت ابوبکر و عمر در زیر درخت با پیامبر (ص) را انکار کنند، و خداوند خبر داده است که از آنها راضی است پس چگونه شیعه خلاف آن را می گویند؟!
27340 صحابه در نگاهی کلی 1388/04/24شیعه، بیعت بسیاری از صحابه، از جمله افراد مورد نظر را در جریان صلح حدیبیه انکار ننموده و نیز منکر آن نیست که خداوند در آن مقطع زمانی از عملکرد صحابه؛ در کلیت آن؛ رضایت داشته است، هر چند که برخی از آنها، ...
-
معناى اصلی کلمه اقتناء در فقه اسلامی چیست؟
9339 Laws and Jurisprudence 1388/03/25اقتناء مصدر "اقتنى الشیء یقتنیه" است و این زمانی است که چیزی را برای خودت (برای نگه داشتن) گرفتی نه برای فروش یا تجارت.گفته می شود این اسب قنیة (به کسر قاف و ضم آن) است؛ یعنی برای زاد و ولد و تکثیر نسل خریده شده است نه برای ...
-
محقق اردبیلی چه دیدگاهی درباره تجزی در اجتهاد دارند؟
10057 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1393/05/02محقق اردبیلی (متوفای 993ق) از فقهای بزرگ و پژوهشگر سترگ شیعه و جهان اسلام است که با تفکر در روایت مقبوله عمر بن حنظله؛ احکام گوناگون و فایدههاى بزرگى را ارائه میدهد که از جمله آنها دلالت مقبوله بر «تجزّى در اجتهاد» است. همچنین براى اثبات این دیدگاه، ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
891901 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
792985 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
756806 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
680417 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
659110 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
648688 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
600558 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
580141 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
564945 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
564219 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
- قرآن