اصطلاحات و مدخل ها
-
اجماع
3387 اصطلاحات فقهی - اصولی
اجماع در لغت از مادّه «جمع» به دو معنا آمده است: 1. اتفاق و انضمام چیزى به چیز دیگر. 2. عزم. اما اجماع در اصطلاح فقهی و اصولی؛ به معنای اتفاق نظر گروهی خاص است که این اتفاق نظر آنان در اثبات حکم شر
-
اجماع بسیط
2697 اصطلاحات فقهی - اصولی
از یک نگاه، «اجماع» به دو نوع «اجماع بسیط» و «اجماع مرکّب» تقسیم میشود. اتفاقنظر همه فقها در یک مسئله؛ «اجماع بسیط» است، چون اجماع آ
-
اجماع تحقیقی
2240 اصطلاحات فقهی - اصولی
از یک نگاه، «اجماع» به دو گروه «اجماع تحقیقی» و «اجماع تقدیری» تقسیم میشود. معنای «اجماع تحقیقی» آن است که اتفاق نظرعلما بدون هیچگون
-
اجماع تشرّفی
2476 اصطلاحات فقهی - اصولی
«اجماع تشرّفی» در جایى است که فقیهى در زمان غیبت امام معصوم(ع) خدمت آنحضرت مشرّف شود و رأى و نظر ایشان را در مسئلهاى بشنود، ولى با توجه به اینکه در زمان «غیبت کبرى»، ادعای ملاقات با امام زمان(عج)
-
اجماع تضمّنی
2136 اصطلاحات فقهی - اصولی
رجوع کنید: «اجماع حسّی».
-
اجماع تعبدی
2957 اصطلاحات فقهی - اصولی
یکی از تقسیمبندی های مرتبط با «اجماع»، تقسیم آن به «اجماع تعبّدی» و «اجماع مدرکی» است. «اجماع تعبدى» به اجماعى میگویند که براى مسئله
-
اجماع تقدیری
2266 اصطلاحات فقهی - اصولی
از یک نگاه، «اجماع» به دو گروه «اجماع تقدیری» و «اجماع تحقیقی» تقسیم میشود. معنای «اجماع تقدیری» آن است که اجماع علما در مسئلهاى خاص
-
اجماع تقیّهای
2233 اصطلاحات فقهی - اصولی
- اجماع حدسی
- اجماع حسّی
3224 اصطلاحات فقهی - اصولیاز یک منظر، میتوان «اجماع» را به «اجماع حسّی» و «اجماع حدسی» تقسیم کرد. «اجماع حسّی» زمانی به دست میآید که این اطمینان حاصل شود که ا
- اجماع دخولی
2107 اصطلاحات فقهی - اصولیرجوع کنید: «اجماع حسّی».
- اجماع ریاضتی
1826 اصطلاحات فقهی - اصولی«اجماع ریاضتی» زمانی رخ خواهد داد که فقیهی از راه ریاضت و رسیدن به مقام کشف و شهود، به حکمى دست یابد و نخواهد کسى از نحوه به دست آوردن حکم بدین کیفیت آگاه شود و از این رو ادعای اجماع سکوتی
2375 اصطلاحات فقهی - اصولییکی از اقسام «اجماع»، اجماع سکوتی است. به فتوایى که توسط یک فقیه و یا گروهی از فقها صادر شده، سپس آن فتوا در میان فقهاى عصر منتشر شود، و بعد از گذشت مدتی قابل توجه، ه
- اجماع عملی
2548 اصطلاحات فقهی - اصولی«اجماع» از یک نگاه به «اجماع عملی» و «اجماع قولی» تقسیم میشود. اگر تمام مجتهدان در مقام عمل، به قاعدهای مانند «استصحاب» عمل کنند، حت
- اجماع قولی
2476 اصطلاحات فقهی - اصولی«اجماع» از یک نگاه به «اجماع قولی» و «اجماع عملی» تقسیم میشود. «اجماع قولی» زمانی رخ خواهد داد که تمام فقها به موضوعی معتقد باشند و ا
- اجماع محصّل
1992 اصطلاحات فقهی - اصولی«اجماع» از یک نگاه به «اجماع محصّل» و «اجماع منقول» تقسیم میشود. «اجماع محصّل» اجماعى است که فقیه، خودش از راه جستجو و بررسی آراى تما
- اجماع مدرکی
2828 اصطلاحات فقهی - اصولییکی از تقسیمبندی های مرتبط با «اجماع»، تقسیم آن به «اجماع مدرکی» و «اجماع تعبّدی» است. «اجماع مدرکی» به مواردی گفته میشود که در موضو
- اجماع مرکّب
2438 اصطلاحات فقهی - اصولیاز یک نگاه، «اجماع» به دو نوع «اجماع مرکّب» و «اجماع بسیط» تقسیم میشود. اگر گروهى از فقها به حرمت چیزى نظر داده و برخى نیز به کراهت آن
- اجماع منقول
2096 اصطلاحات فقهی - اصولی«اجماع» از یک نگاه به «اجماع منقول» و «اجماع محصل» تقسیم میشود. «اجماع منقول» اجماعى است که در آن، فقیه شخصاً به اجماع علما در یک مسئ
- اجوف
2584 ادبیاتاز دیدگاه ادبیات عرب، هر کلمهای که حرف میانی از حروف اصلی و یا «عین الفعل» آن از «حروف علّه» باشد، «اجوف» نامیده میشود و اگر مانند «قول» حرف علّه میانی آن، واو باشد، «اجوف واوی» و اگر مانند «میل»
- اجوف واوی
1792 ادبیاترجوع کنید: «اجوف».
- اجوف یائی
2126 ادبیاترجوع کنید: «اجوف».
- احسان ، نیکوکاری
11430 سرفصلهای قرآنی«إحسان» مصدر باب افعال؛ به معناى نيكى كردن است.
در آیات قرآن و روایات وارده از سوی پیشوایان دین، فراوان به این موضوع سفارش شده است
- احمد بن محمد هاشمی
1434 شخصیتها- اخباریگری ، اخباریون
2955 اصطلاحات فقهی - اصولی«اخباریه» كه همان اصحاب حدیث هستند، در شیعه آنها را اخبارىها و یا اخباریون مینامند. پیروان این مکتب، اجتهاد را باطل دانسته و ادعا میکنند که تنها از اخبار و اختلاف ، تفاوت
8838 سرفصلهای قرآنیبه اختلاف و تفاوت از چند دیدگاه میتوان نگریست:
1 . ناهماهنگی در کلیت جهان آفرینش و در دستورات خداوند که قرآن و سنت، وجود چنین اخت
- اخلاص
7468 سرفصلهای قرآنیاخلاص همان روح عمل است و معنایش آن است که تنها خدا را شایسته عبادت دانسته و به دنبال آن، انگیزۀ اصلی ما در انجام کارها اظهار بندگی و کسب رضایت ذات حق تعالی باشد، نه کسب رضایت غیر او. به عبارت دیگر
- اخنوخ
2068 پیامبرانرجوع کنید: «ادریس(ع)»
- ادغام ، ادغام با غنه و بی غنه
1769 ادبیاتادغام در علم تجوید؛ به معنای مخلوط کردن دو حرف در یکدیگر است به گونهای که عملاً تبدیل به یک حرف مشدّد شوند.
در همین راستا بخشی از بحث ادغام، مربوط به حرف نون یا تنوین آخر کلمه است که اگر ا
- ادهم بن امیه
1707 شخصیتهابر اساس گزارشهای تاریخی، ادهم بن امیه نام یکی از شهدای کربلا بود که از اهالی بصره و از قبیله بنی عبد القیس به شمار میآمد که در روز عاشور
- اراده ، مشیت
35498 سرفصلهای قرآنی«اراده» در لغت به معنای خواستن، قصد کردن، میل، اشتیاق به انجام کار و... آمده است. البته امروزه «اراده» به معنای «ثبات قدم» نیز مورد استفاده قرار میگیرد. مانند مواردی که میگویند اراده فلانی قوی و
- ارث ، میراث، وارث، تراث
9873 سرفصلهای قرآنیواژهها و مشتقات گوناگونی از ریشه «ارث» بارها در قرآن کریم و روایات مورد استفاده قرار گرفته است. «ارث»، «میراث» و «تراث» به معنای مال، سرمایه، اعتبار، دانش، فرمانروا
- ارمیاء (ع)
1930 سرفصلهای قرآنیإرمیا بن حلقیا(ع) از پیامبران بنی اسرائیل بود که در زمان طغیان و نافرمانی بنی اسرائیل مبعوث شد و آنان را از عذاب الهی بیم داد. ایشان در زمان حملهی بخت النصر زنده بود. پس از حمله بخت النصر، یهودی
- از تو حرکت از خدا برکت
3206 ضرب المثلهااین ضرب المثل ناظر به آن است که بدون تلاش و کوشش نباید از خداوند انتظار گشایش و برکت داشت، بلکه افراد باید به تلاش بپردازند و آنگاه پروردگار برکت خود را شامل حال آنان خواهد گرداند. توصیه به تلاش و
- ازدواج ، نکاح ،همسری
23483 سرفصلهای قرآنیخداوند انسانها را زوج و دوگانه آفرید. یعنی آنان دارای دو جنسیت هستند و پیشرفت و تکمیل هرکدام از آنها وابسته به دیگری است. ازدواج یکی از زیباییهای آفرینش و از سنن و رسوم قطعی همۀ جوامع بشری است. <
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
پرسش های اتفاقی
-
با توجه به عصمت پیامبر اکرم (ص) آیا ولایت مطلقه فقیه در عصر ما به همان معنای ولایت مطلقه پیامبر (ص) است؟
17518 Laws and Jurisprudence 1387/10/04ولایت مطلقه فقیه یک اصطلاح فقهی است که به حوزه اعمال ولایت و کسانی که تحت ولایت قرار دارند نظر دارد و محدودیت در این زمینه را انکار می کند. به عبارت دیگر این اصطلاح بیان می کند که، دامنه ولایت فقیه، محدود به عده خاصی مانند دیوانگان، سفیهان و ...
-
عوامل پیروزی حزب الله بر اسرائیل چه بود؟
11795 گوناگون 1388/10/20رژیم اشغال گر قدس که با پشتیبانی همه مستکبرین بویژه صهیونیسم جهانی سرزمین قدس را اشغال کرده و با کمک های همه جانبه آنها با مرعوب کردن دولت های اسلامی و عربی توانسته بود چند سالی به حیات نامشروع خود ادامه داده تا جنایتکاران این رژیم خانه های ...
-
«مرابحه» و یا «بیع مرابحه» در فقه به چه معاملاتی گفته میشود؟
2287 1402/02/31هنگام خرید و فروش، فروشنده میتواند تنها مبلغ کالا را اعلام کند و خریدار را از جزئیات دیگر آن آگاه نکند.البته میتواند خریدار را از قیمت خرید، هزینه نگهداری ... همچنین میزان سود این معامله آگاه کند.از اینرو «بیع مرابحه» به معاملهای گفته میشود که فروشنده با اعلام بهای کالای ...
-
نظر محققان اسلامی در مورد الوهیت مسیح (با توجه به کتاب مقدس) چیست؟
17117 پیامبران و کتابهای آسمانی 1389/08/18به نظر محققان اسلامی، (فارغ از تحریف کتاب مقدس و عدم الهی بودن آن) اینکه یک انسان بتواند خدا باشد از لحاظ عقلی دارای اشکالات فراوانی است. علاوه بر آن، آنچه از ظاهر برخی از آیات کتاب ...
-
آیا تأکید روایات بر خوردن گوشت در فاصلههای زمانی معین، فقط ناظر به دفعات آن است، یا مقدار و کیفیت آنرا نیز شامل میشود؟
4099 خوردن و آشامیدن 1399/11/08در روایات به پرهیز از زیادهروی در خوردن گوشت سفارش شده است؛ اما از سوی دیگر، امامان معصوم(ع) خوردن گوشت را به اندازهی نیاز سودمند دانستهاند.[1]در همین راستا، حسین بن خالد از امام رضا(ع) پرسید: مردم میگویند هر کسی سه روز ...
-
عبارت «و لولا فضل الله علیکم و رحمته» در آیات متعددی از قرآن کریم آمده است. بر اساس روایات، آیا مراد از این «فضل» و «رحمت»، پیامبر اسلام(ص)، امام علی(ع)، حضرت زهرا(س) و دیگر ائمه هستند؟
14648 تفسیر 1397/02/04خدای متعال در مورد فضل و رحمتش نسبت به بندگان در آیات متعددی؛ مانند آیات زیر میفرماید: «... وَ لَوْ لا فَضْلُ اللَّهِ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَتُهُ ما زَکى مِنْکُمْ مِنْ أَحَدٍ أَبَداً...»؛[1] و اگر فضل و رحمتى که خدا بر شما ارزانى داشته است ...
-
از دیدگاه منابع اسلامی، میان هوش و عقل چه رابطهای وجود دارد؟ آیا با هم تفاوت دارند یا خیر؟
23174 حدیث 1393/07/15«هوش» در فارسی و فرهنگ محاوره عمومی؛ به معنای زیرکی، آگاهی، شعور، عقل، فهم و فراست است. به نظر میرسد آنچه روانشناسان درباره هوش گفتهاند و نیز معانی لغوی و عرفیای که فارسیزبانان از هوش میفهمند؛ در روایات، به نیرویی به نام «عقل» نسبت داده شده است. امّا ...
-
چرا حائض و جنب نباید در کنار فرد محتضر حضور یابند؟
339 احتضار 1404/03/23همانگونه که در پرسش آمده، در رسالههای عملیه(توضیح المسائل) میخوانیم:«تنها گذاشتن محتضر و بودن جُنُب و حائض نزد او مکروه است».[1]قبل از ورود به دلایل این فتوا، به این نکته توجه فرمایید که حالتهایی؛ مانند جنابت و حیض، اگرچه حالتی طبیعی در بدن انسانها و ناشی از ...
-
آیا این مطلب صحت دارد که علی(ع) هنگام احساس فتنه در جامعه انگشتر عقیق کبود به دست میکردند؟
8733 حدیث 1396/05/18گرچه روایات متعددی وجود دارد که حضرت امام علی(ع) انگشتر عقیق را مورد استفاده قرار میدادند؛ چنانکه در روایتی نقل شده است: «امیرالمؤمنین على(ع) چهار انگشتر داشت که به انگشت میکرد: انگشتر یاقوت براى بزرگواریش، انگشتر فیروزه براى پیروزیش، انگشترى از آهن چینى براى نیرومندیش و انگشتر عقیق ...
-
میدانیم که انسان از راههای مختلفی به آرامش دست مییابد. با این وجود، اگر تنها راه رسیدن به آرامش را یاد خدا بدانیم، آیا ادعایمان منطبق بر واقعیات است؟!
22269 تفسیر 1394/07/20صاحب نظران در ادبیات عرب دست کم چهار راه برای انحصار و اختصاص بیان کردهاند که یکی از آنها «تقدیم ما هو حقه التأخیر» است؛ یعنی آنچه معمولاً آخر جمله ذکر میشود را در ابتدای آن ذکر کنیم.[1] در زبان عربى تقدیم و تأخیر ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
892581 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
797151 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
759192 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه میکند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت میکند؟
683423 Practical 1390/07/12نفرین در آموزههای دینی ما مسئلهای شناخته شده است، چنانکه در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان میرود». و... .منتها همانگونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
660405 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
649634 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
602184 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
580459 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
569032 Laws and Jurisprudence 1385/10/20پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فىالذمّه[1] بهجا آورد و پس از آن نماز قضا مىشود
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
565370 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...