اصطلاحات و مدخل ها
-
اجماع
3127 اصطلاحات فقهی - اصولی
اجماع در لغت از مادّه «جمع» به دو معنا آمده است: 1. اتفاق و انضمام چیزى به چیز دیگر. 2. عزم. اما اجماع در اصطلاح فقهی و اصولی؛ به معنای اتفاق نظر گروهی خاص است که این اتفاق نظر آنان در اثبات حکم شر
-
اجماع بسیط
2464 اصطلاحات فقهی - اصولی
از یک نگاه، «اجماع» به دو نوع «اجماع بسیط» و «اجماع مرکّب» تقسیم میشود. اتفاقنظر همه فقها در یک مسئله؛ «اجماع بسیط» است، چون اجماع آ
-
اجماع تحقیقی
2014 اصطلاحات فقهی - اصولی
از یک نگاه، «اجماع» به دو گروه «اجماع تحقیقی» و «اجماع تقدیری» تقسیم میشود. معنای «اجماع تحقیقی» آن است که اتفاق نظرعلما بدون هیچگون
-
اجماع تشرّفی
2215 اصطلاحات فقهی - اصولی
«اجماع تشرّفی» در جایى است که فقیهى در زمان غیبت امام معصوم(ع) خدمت آنحضرت مشرّف شود و رأى و نظر ایشان را در مسئلهاى بشنود، ولى با توجه به اینکه در زمان «غیبت کبرى»، ادعای ملاقات با امام زمان(عج)
-
اجماع تضمّنی
1958 اصطلاحات فقهی - اصولی
رجوع کنید: «اجماع حسّی».
-
اجماع تعبدی
2689 اصطلاحات فقهی - اصولی
یکی از تقسیمبندی های مرتبط با «اجماع»، تقسیم آن به «اجماع تعبّدی» و «اجماع مدرکی» است. «اجماع تعبدى» به اجماعى میگویند که براى مسئله
-
اجماع تقدیری
2104 اصطلاحات فقهی - اصولی
از یک نگاه، «اجماع» به دو گروه «اجماع تقدیری» و «اجماع تحقیقی» تقسیم میشود. معنای «اجماع تقدیری» آن است که اجماع علما در مسئلهاى خاص
-
اجماع تقیّهای
1991 اصطلاحات فقهی - اصولی
- اجماع حدسی
- اجماع حسّی
2978 اصطلاحات فقهی - اصولیاز یک منظر، میتوان «اجماع» را به «اجماع حسّی» و «اجماع حدسی» تقسیم کرد. «اجماع حسّی» زمانی به دست میآید که این اطمینان حاصل شود که ا
- اجماع دخولی
1918 اصطلاحات فقهی - اصولیرجوع کنید: «اجماع حسّی».
- اجماع ریاضتی
1651 اصطلاحات فقهی - اصولی«اجماع ریاضتی» زمانی رخ خواهد داد که فقیهی از راه ریاضت و رسیدن به مقام کشف و شهود، به حکمى دست یابد و نخواهد کسى از نحوه به دست آوردن حکم بدین کیفیت آگاه شود و از این رو ادعای اجماع سکوتی
2198 اصطلاحات فقهی - اصولییکی از اقسام «اجماع»، اجماع سکوتی است. به فتوایى که توسط یک فقیه و یا گروهی از فقها صادر شده، سپس آن فتوا در میان فقهاى عصر منتشر شود، و بعد از گذشت مدتی قابل توجه، ه
- اجماع عملی
2297 اصطلاحات فقهی - اصولی«اجماع» از یک نگاه به «اجماع عملی» و «اجماع قولی» تقسیم میشود. اگر تمام مجتهدان در مقام عمل، به قاعدهای مانند «استصحاب» عمل کنند، حت
- اجماع قولی
2305 اصطلاحات فقهی - اصولی«اجماع» از یک نگاه به «اجماع قولی» و «اجماع عملی» تقسیم میشود. «اجماع قولی» زمانی رخ خواهد داد که تمام فقها به موضوعی معتقد باشند و ا
- اجماع محصّل
1769 اصطلاحات فقهی - اصولی«اجماع» از یک نگاه به «اجماع محصّل» و «اجماع منقول» تقسیم میشود. «اجماع محصّل» اجماعى است که فقیه، خودش از راه جستجو و بررسی آراى تما
- اجماع مدرکی
2553 اصطلاحات فقهی - اصولییکی از تقسیمبندی های مرتبط با «اجماع»، تقسیم آن به «اجماع مدرکی» و «اجماع تعبّدی» است. «اجماع مدرکی» به مواردی گفته میشود که در موضو
- اجماع مرکّب
2217 اصطلاحات فقهی - اصولیاز یک نگاه، «اجماع» به دو نوع «اجماع مرکّب» و «اجماع بسیط» تقسیم میشود. اگر گروهى از فقها به حرمت چیزى نظر داده و برخى نیز به کراهت آن
- اجماع منقول
1882 اصطلاحات فقهی - اصولی«اجماع» از یک نگاه به «اجماع منقول» و «اجماع محصل» تقسیم میشود. «اجماع منقول» اجماعى است که در آن، فقیه شخصاً به اجماع علما در یک مسئ
- اجوف
2318 ادبیاتاز دیدگاه ادبیات عرب، هر کلمهای که حرف میانی از حروف اصلی و یا «عین الفعل» آن از «حروف علّه» باشد، «اجوف» نامیده میشود و اگر مانند «قول» حرف علّه میانی آن، واو باشد، «اجوف واوی» و اگر مانند «میل»
- اجوف واوی
1629 ادبیاترجوع کنید: «اجوف».
- اجوف یائی
1972 ادبیاترجوع کنید: «اجوف».
- احسان ، نیکوکاری
10764 سرفصلهای قرآنی«إحسان» مصدر باب افعال؛ به معناى نيكى كردن است.
در آیات قرآن و روایات وارده از سوی پیشوایان دین، فراوان به این موضوع سفارش شده است
- احمد بن محمد هاشمی
1243 شخصیتها- اخباریگری ، اخباریون
2601 اصطلاحات فقهی - اصولی«اخباریه» كه همان اصحاب حدیث هستند، در شیعه آنها را اخبارىها و یا اخباریون مینامند. پیروان این مکتب، اجتهاد را باطل دانسته و ادعا میکنند که تنها از اخبار و اختلاف ، تفاوت
7980 سرفصلهای قرآنیبه اختلاف و تفاوت از چند دیدگاه میتوان نگریست:
1 . ناهماهنگی در کلیت جهان آفرینش و در دستورات خداوند که قرآن و سنت، وجود چنین اخت
- اخلاص
6670 سرفصلهای قرآنیاخلاص همان روح عمل است و معنایش آن است که تنها خدا را شایسته عبادت دانسته و به دنبال آن، انگیزۀ اصلی ما در انجام کارها اظهار بندگی و کسب رضایت ذات حق تعالی باشد، نه کسب رضایت غیر او. به عبارت دیگر
- اخنوخ
1867 پیامبرانرجوع کنید: «ادریس(ع)»
- ادغام ، ادغام با غنه و بی غنه
1500 ادبیاتادغام در علم تجوید؛ به معنای مخلوط کردن دو حرف در یکدیگر است به گونهای که عملاً تبدیل به یک حرف مشدّد شوند.
در همین راستا بخشی از بحث ادغام، مربوط به حرف نون یا تنوین آخر کلمه است که اگر ا
- ادهم بن امیه
1553 شخصیتهابر اساس گزارشهای تاریخی، ادهم بن امیه نام یکی از شهدای کربلا بود که از اهالی بصره و از قبیله بنی عبد القیس به شمار میآمد که در روز عاشور
- اراده ، مشیت
31360 سرفصلهای قرآنی«اراده» در لغت به معنای خواستن، قصد کردن، میل، اشتیاق به انجام کار و... آمده است. البته امروزه «اراده» به معنای «ثبات قدم» نیز مورد استفاده قرار میگیرد. مانند مواردی که میگویند اراده فلانی قوی و
- ارث ، میراث، وارث، تراث
8763 سرفصلهای قرآنیواژهها و مشتقات گوناگونی از ریشه «ارث» بارها در قرآن کریم و روایات مورد استفاده قرار گرفته است. «ارث»، «میراث» و «تراث» به معنای مال، سرمایه، اعتبار، دانش، فرمانروا
- ارمیاء (ع)
1779 سرفصلهای قرآنیإرمیا بن حلقیا(ع) از پیامبران بنی اسرائیل بود که در زمان طغیان و نافرمانی بنی اسرائیل مبعوث شد و آنان را از عذاب الهی بیم داد. ایشان در زمان حملهی بخت النصر زنده بود. پس از حمله بخت النصر، یهودی
- از تو حرکت از خدا برکت
2885 ضرب المثلهااین ضرب المثل ناظر به آن است که بدون تلاش و کوشش نباید از خداوند انتظار گشایش و برکت داشت، بلکه افراد باید به تلاش بپردازند و آنگاه پروردگار برکت خود را شامل حال آنان خواهد گرداند. توصیه به تلاش و
- ازدواج ، نکاح ،همسری
21077 سرفصلهای قرآنیخداوند انسانها را زوج و دوگانه آفرید. یعنی آنان دارای دو جنسیت هستند و پیشرفت و تکمیل هرکدام از آنها وابسته به دیگری است. ازدواج یکی از زیباییهای آفرینش و از سنن و رسوم قطعی همۀ جوامع بشری است. <
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
پرسش های اتفاقی
-
آیا ملک الموت(عزرائیل) جان هر موجود زندهای را میگیرد؟
44467 تفسیر 1388/01/27از اطلاق روایات میتوان فهمید که ملک الموت(عزرائیل) در رأس وسائط الهی در گرفتن جان قرار دارد و جان تمام موجودات زنده را میگیرد، ولی مهم آن است که بدانیم گیرندهی جان همهی موجودات زنده خداوند است و سنتش بر این تعلق گرفت که این کار را با ...
-
اطلاعاتی در باره روش تفسیر المنار ذکر کنید.
18732 علوم قرآنی 1390/01/22این تفسیر از اول قرآن تا سوره نساء آیه 126 با بیان شیخ محمد عبده و املای سید محمد رشید رضا و ادامه آن توسط سید رشید رضا با پیروی از روش و سبک استادش نوشته شد.
-
آیا تشکیل حکومت اسلامی، مقدمه وجوب است (که لازم به تحصیل آن است) و یا اینکه مقدمه واجب است (که باید تحصیل شود)؟
6378 بیشتر بدانید 1397/08/15مقدمه واجب یا مقدمه وجود، مقدمهای است که لازم است برای تحقق عمل در خارج، تحصیل گردد؛ مانند «طهارت» برای «نماز». مقدمه وجوب هم مقدمهای است که وجود آن برای ثبوت وجوب عمل ضرورت دارد و بدون فرض وجود آن، وجوب تحقق نمییابد؛ نظیر «استطاعت» برای «حج» و ...
-
اگر چیزی را به دیگران آموزش دهیم و آنها به وسیلهی آن چیز کار خیر انجام دهند، آیا ما در ثواب کار خیرشان سهیم میشویم؟
15262 Practical 1391/07/22اجر و پاداش اخروی هر کار خوبی، به نیت شخص بستگی دارد. اگر انسان کار خیری که انجام میدهد برای خدا باشد، بدیهی است که خداوند در نامه اعمالش ثواب آنرا ثبت خواهد نمود. اما اگر کار برای رضای خدا نباشد، طبیعی است که پاداش هم نخواهد ...
-
آیا در روایات، آیهی «کمثل حبّةٍ أنبتت سبع سنابل فى کل سنبلة مائة حبّةٍ»، به هفت فرزند امام حسین(ع) تفسیر شده است که هفتمین آنها قائم(عج) است؟! و آیا بر اساس روایات، هفتصد برابر شدن محصول یکدانه تنها در زمان امام مهدی(عج) رخ خواهد داد؟!
6666 حدیث 1399/12/18بر اساس آموزههای اسلامی، خدای متعال - در هر عصر و زمانی - به اعمال خیر انسان توجه زیادی داشته و پاداش چند برابر به او میدهد. از آن جمله در قرآن کریم اعمال نیکوکاران به بذرى تشبیه شده است که در زمین کاشته میشود ...
-
آیا با توجه به مفهوم و حقیقت کمال، میتوان گفت انسانی که در قعر جهنم است، به دلیل وجود زمینه شقاوت در وی و به فعلیت رسیدن آن در جهنم قرار گرفته است،! آیا این خود با نگاه فلسفی نوعی کمال و رسیدن قوه به فعلیت نیست؟
8557 غایت شناسی 1392/01/31از نگاه فیلسوفان الهی خداوند کمال و خیر مطلق است و همه موجودات را برای رسیدن به خیر و کمال مطلوب آنان یاری میکند. البته در مورد انسان از آنجا که رسیدن او به خیر و کمال مطلوب از رهگذر انتخاب آزاد صورت میگیرد؛ از اینرو انسان مجهز به نیروهای ...
-
از نگاه امام علی(ع) کاتب(نویسنده) باید چه خصوصیاتی داشته باشد؟
9578 درایه الحدیث 1392/07/02کاتب و نویسنده به دو معنا میتواند مورد نظر باشد: 1. منشی؛ که کارهای نوشتاری مدیر خود را انجام میدهد که امروزه این کار با رایانه انجام میشود. امام علی(ع) در نامه[1] به مالک اشتر میفرماید: ... سپس در امور نویسندگان و منشیان به ...
-
کارگزاران خلیفه دوم در ایران چه افرادی بودند؟
17746 تاریخ 1394/08/19با تحقیق و جستوجویی که در منابع تاریخی انجام گرفت، به نام برخی از فرمانداران و کارگزاران عمر بن خطاب (خلیفه دوم) دست یافتیم. این افراد عبارتاند از: 1. «سلمان فارسی»: فرماندار مدائن.[1] مدائن؛ به مجموعه هفت شهر در کنار ...
-
روایتی فعالیتهای خیر انسان را وابسته به توفیق الهی اعلام میکند. بر این اساس، آیا گنهکاران در قیامت نمیتوانند نداشتن توفیق را بهانهای برای گناهشان بیاورند؟
7794 درایه الحدیث 1395/11/07در برخی از روایات چنین آمده است که انسان مؤمن به سه خصلت محتاج است: «توفیق از جانب خدا، واعظ و اندرزگویی از درون خود و پذیرش نصیحت از هر فرد خیرخواه که او را نصیحت کند».[1] معنای توفیق که در جمله اول این ...
-
اگر مقداری طلا در اختیار فردی به ودیعه گذاشته و از او قرض بگیریم، آیا چنین چیزی مصداق ربا خواهد بود؟
7314 قرض الحسنه و ربا 1399/05/08اگر آن مقدار طلا تنها به عنوان رهن و وثیقه در اختیار طرف مقابل قرار گیرد، اشکالی ندارد و در این صورت باید بعد از بازپرداخت وام، عین همان طلا را برگرداند.ولی اگر قرار گذاشته شود که طرف مقابل با آن مقدار طلا کار کرده و ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
889360 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
776876 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
748861 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
670092 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
653853 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
645736 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
593018 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
578923 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
562737 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
562577 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...