اصطلاحات و مدخل ها
-
متردیه
2636 اصطلاحات فقهی - اصولی
به حیوانى که با افتادن از پرتگاه کشته شده باشد، «متردّیه» گفته میشود که در آیه سوم سوره مائده نیز به آن اشاره شده است.
-
متین
3133 سرفصلهای قرآنی
«متين» از ریشه «متن» از أسمای حسناى الهی است که معنایش سفت و سخت، محكم و نيرومند میباشد. در مواردی، خداوند کید و مکر خود را نیز با ویژگی «متین» و محکم اعلام کرده است. در برخی منابع اسلامی، از عبار
-
مثال
1634 ادبیات
از دیدگاه ادبیات عرب، هر کلمهای که حرف اول از حروف اصلی و یا «فاء الفعل» آن از «حروف علّه» باشد، «مثال» نامیده میشود و اگر مانند «وعد» حرف علّه ابتدایی، واو باشد، «مثال واوی» و اگر مانند «یقظ» یا
-
مثال واوی
1353 ادبیات
رجوع کنید: «مثال».
-
مثال یائی
1320 ادبیات
رجوع کنید: «مثال».
-
مجمع بن زیاد
1724 شخصیتها
از میان شهدای کربلا که در کنار امام حسین(ع) به فیض مجمع بن عبدالله
1934 شخصیتهامجمع بن عبدالله یکی از شهدای کربلا میباشد که در کنار امام حسین(ع) به
- مجوس(زرتشتیان)
4313 سرفصلهای قرآنیپیش از پادشاهی مادها و قبل از ظهور «زرتشت» – که شواهدی نشانگر پیامبر بودن ایشان وجود دارد - بومیان غیر آریایی ایران، دینی داشتند که «آیین مغان» نامیده میشد. کلمۀ «م
- محبت ، دوستی ، دوست
- محرم الحرام
4356 زمانهامحرم اولین ماه قمری است. و علت نامگذاری آن به محرم این است که چون در زمان جاهلیت و زمان ظهور محرومیت ، حرمان
2384 سرفصلهای قرآنی«محرومیت» در لغت به معنای بیبهره بودن و نصیب نداشتن است. آنچه در تعالیم دینی آمده این است که خدای متعال رحمتش آنچنان گسترده است که شامل تمام انسانها و تمام موجودات میشود: « محمد بن ابی سعید بن عقیل
1620 شخصیتهامحمد بن ابی سعید بن عقیل بن ابی طالب نام فرزند پسر عموی امام حسین(ع) و یکی از شهدای
- محمد بن بشیر حضرمی
691 شخصیتها- محمد بن جعفر بن ابی طالب
1680 شخصیتها- محمد بن حسین بن علی
1809 شخصیتها- محمد بن عباس بن علی
1809 شخصیتها- محمد بن عبدالله بن جعفر
1929 شخصیتهامحمد بن عبدالله فرزند عبدالله بن جعفر یکی از شهدای کربلا میباشد که به همراه برادرش
- محمد بن عبدالله بن عقیل
1647 شخصیتهابرخی منابع، محمد بن عبدالله بن عقیل که نوه دختری امام علی(ع) و خواهرزاده امام حسین(
- محمد بن عقیل
1641 شخصیتهابر اساس برخی گزارشها محمد بن عقیل پسر عموی امام حسین(ع) در واقعه عاشورا به شهادت رسید و گزارشهای دیگری نیز در مورد اسارت ایشان وجود
- محمد بن علی بن ابی طالب
2020 شخصیتهایکی از شهدای کربلا که در رکاب امام حسین(ع) به محمد بن علی بن ابی طالب ، محمد بن حنفیه ، کیسانیه
3597 شخصیتهانام اصلی محمد بن حنفیه؛ «محمد بن على بن ابیطالب»، و نام مادر او «خوله» دختر «جعفر بن قيس بن مسلمة بن عبيد بن ثعلبة بن يربوع بن ثعلبة بن الدؤل بن حنيفة» است. او را به خاطر نام قبیلهی مادرش به حنفی
- محمد بن مسلم بن عقیل
1597 شخصیتهادر میان شهدای کربلا به فرزندی از مسلم بن عقیل به نام محمد نیز یاد شده است که بر
- محی الدین ، ابن عربی
3148 شخصیتهانام اصلی محیی الدین عربی، محمد بن علی بن محمد بن احمد بن عبدالله حاتم طایی بوده و با کنیهی «ابن عربی» و لقب «شیخ اکبر» شناخته میشود. ابن عربی در سال 560 قمری در شهر مرسیه اندلس به مختار بن ابی عبیده ثقفی
3463 شخصیتها«مختار بن ابیعبیده» از قبیلهی «ثقیف»، با كنیهی «ابو اسحاق» و لقـب «كـیـسـان»، در آغاز جوانى، هـمراه با پدر و عموى خود، براى شركت در جنگ با لشكر ایران به سرزمین عراق آمد. مختار
- مدح شبیه به ذمّ
1789 ادبیاتیکی از زیرشاخههای «دانش بدیع» و یکی آرایههای ادبی کلام و زیبا سازی سخن، بهتر ستایشکردن یک فرد با استفاده از سخنی است که به ظاهر شبیه نکوهش میباشد که به این نوع از ستایش، «مدح شبیه به ذمّ» میگو
- مدنی بالطبع
1828 طبقهبندی نشدهانسانها به صورت واضح و غیر قابل انکار، زندگی اجتماعی داشته و تعامل بسیار گستردهای میان آنان برقرار است، اما در تحلیل این نوع از زندگی برای انسان دو نظر وجود دارد:
الف . این ویژگی انسان، ا
- مدینه ، مدینة النبي (یثرب)
7105 سرفصلهای قرآنییثرب از شهرهای باستانی عربستان بود که بعد از ظهور اسلام و بعد از هجرت مرجئه
2040 فرقهها، مذهبها، گروهها«مرجئه» از جمله فرقههای اسلامی است که در نیمه دوم قرن اول هجری با انگیزههای سیاسی شکل گرفته و سپس مبانی فکری خود را به عنوان تفکری کلامی سر و سامان داد. تحولات فکری مرجئه به شکلگیری انشعاباتی د
- مرض ، بیماری
8195 سرفصلهای قرآنی«مرض» که در فرهنگ فارسی به معنای بیماری است، از واژههایی است که در قرآن و روایات برای مشکلات جسمی و مرگ ، موت
33808 سرفصلهای قرآنیمرگ عبارت است از: قطع علاقهی روح از عالم طبیعت و سفر کردن به دنیایی دیگر.
در ارتباط با «مرگ» نکاتی قابل گفتن است:
1 . در فرهنگ قرآن همانگونه که حیات و زندگی، امری وجودی است، مرگ ه
- مروان بن حکم
2076 شخصیتهامروان بن حکم بن ابی العاص بن امیه، چهارمین خلیفهی اموی بعد از معاویة بن یزید و سرسلسلهی حکومت مروانیان بود.
از آنجا که حکم بن ابی العاص یکی از مخالفان سرسخت رسالت مریم (مریم بنت عمران)
13121 سرفصلهای قرآنیحضرت مریم(س) دختر عمران و مادر حضرت عیسی(ع)، یکی از بانوان بزرگ تاریخ، و بر اساس آیات قرآن بزرگترين شخصيت زن در زمان خود، و در کنار
- مسائل مستحدثه
2302 اصطلاحات فقهی - اصولیمسائل مستحدثه مسائلی است که یا در آثار فقهی کهن به آنها پرداخته نشده باشد و یا به آن گونه که می بایست مطرح شود، از آنها بحث نشده و طبیعتاً نیاز به نگاه و تحقیق مجدد دارد.
- مستحاضه
1188 اصطلاحات فقهی - اصولیرجوع کنید: «استحاضه».
- مستضعف، استضعاف
4894 سرفصلهای قرآنی«استضعاف» در لغت به معنای «ناتوان ديدن، ناتوان شمردن و تزریق حسّ ناتوانی در دیگران» است و «مستضعف» به معنای فردی است که او را ضعیف پنداشته و در ناتوانی نگه میدارند. در تعالیم دین
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
پرسش های اتفاقی
-
در دعای عهد، اعراب کلمه «مستشهدین»؛ به کسر هاء صحیح است یا به فتح آن؟ و معنای این کلمه با فرض کسر هاء و فتح آن چیست؟
16097 درایه الحدیث 1394/02/07در بخشی از دعای عهد چنین آمده است: «اللّهمّ اجْعَلْنِی مِن ... الْمُسْتَشْهَدِینَ بَیْنَ یَدَیْه»؛
-
ازدواج زن سنی با مرد شیعه چگونه است و فرزند آنان ملحق به چه کسی است؟
21007 Laws and Jurisprudence 1388/08/25مراجع محترم تقلید می فرمایند: ازدواج مرد شیعه با زن سنیاشکال ندارد.[1] اما اینکه ایندر چه جایی خوانده شود فرقی نمی کند، اگرچه احیاناً به جهت شرف داشتن بعضی از مکان ها، مردم این گونه از امور را در آن مکان ها انجام می ...
-
صبر جمیلی که در قرآن به آن سفارش شده، چه صبری است؟ آیا «صبر ایوب» همان «صبر جمیل» است؟
48438 تفسیر 1392/05/06«صبر جمیل» به معناى «شکیبایى زیبا» است، و آن صبر و استقامتى است که برای خدا صورت گیرد و تداوم داشته باشد؛ یأس و ناامیدى به آن راه نیابد؛ و توأم با بیتابى، شکوه و آه و ناله نگردد. صبر جمیل؛ شکیبایى در برابر حوادث سخت و آزمایشهای ...
-
آیا روش های فکری توصیه شده در قرآن، با صناعات خمس در منطق قابل تطبیق است؟
11716 تبلیغ و گفتگو 1390/07/27نکته مهم در این بحث که نباید از آن غفلت ورزید؛ این است که ما قبل از جست و جوی مواردی در قرآن که دلالت بر استفاده از صناعات خمس می کند؛ یا بررسی آیه: «ادع الی سبیل ربک ...»؛ باید در مورد ماهیت، پیشینه، جایگاه و ارزش ...
-
مقصود از دو اصطلاح عرفانی «قوس صعود» و «قوس نزول» چیست؟ و چه تفاوتی با هم دارند؟
35936 Theoretical 1386/02/08حقیقت هستى داراى دو طرف است؛ از یک طرف به فعلیت محض و کمال مطلق میرسد، و از طرف دیگر به قوه محض و پذیرش صرف منتهى میگردد، و فاصله بین این دو طرف را مراحل متوسط وجود تشکیل میدهد.نور وجود از مبدأ وجود به مرحله قوه محض ...
-
در قرآن فرق بین بنی آدم و ناس چیست؟
29510 تفسیر 1391/07/12«ناس»، اسم جمع و به معنای مردم است. در قرآن کریم گاهی در عموم استعمال شده، و گاهی در گروه خاصی از افراد بشر بکار رفته است. بر خلاف بنی آدم که لفظ عام است و دلالت بر عموم افراد بشر از زن و مرد، کوچک و بزرگ و... ...
-
آیا امام زمان(عج) توصیه فرمودند که از جستوجو و تحقیق در باره دلیل غیبت، زمان ظهور و ... بپرهیزیم؟!
7921 دلایل غیبت 1396/06/04در پارهای از روایات توصیه شده است از جستوجو و کنکاش بیش از حد در باره برخی امور مرتبط با مهدویت خودداری شود: امام زمان(عج) در نامهاى به سفیرش محمّد بن عثمان درباره علت غیبت چنین نوشت: «وَ أَمَّا عِلَّةُ مَا وَقَعَ مِنَ الْغَیْبَةِ فَإِنَّ اللهَ عَزَّ وَ ...
-
آداب اسلام در مورد مستراح رفتن چیست؟
101473 حدیث 1393/02/22دفع ادرار و مدفوع، براساس طبیعت ذاتی بدن بوده و هر بدن مادی، نیاز به آن دارد. اما علاوه بر این، میتوان جنبههای دیگری را در نظر گرفت که ورای بحث مادی میباشد. از امام باقر(ع) در مورد پديد آمدن مدفوع در انسان و علت آن سؤال شد؟ ...
-
«عَیْبُکَ مَسْتُورٌ مَا أَسْعَدَکَ جَدُّک»؛(تا بخت با تو یار باشد، عیبت از دیدهها پنهان است).
آیا این سخن امام علی(ع)، تأثیر بخت و شانس در زندگی انسانها را تأیید میکند؟
866 حدیث 1403/08/15حکما معتقدند که شانس و بخت به معنای تحقق چیزی بدون علت، از نظر عقلی محال است.اما در نهج البلاغه و تعدادی از منابع دیگر،[1] سخنی از امام علی(ع) نقل شده است که برخی آنرا تأییدی بر تأثیر بخت و شانس و اقبال در ...
-
قاضی تحکیم کیست؟
6259 1401/10/18فردی که برای قضاوت و داوری به او مراجعه میشود، گاهی «قاضى منصوب» است؛ یعنى از طرف دولت اسلامى و ولىّ امر براى قضاوت تعیین شده و بهطور رسمى داراى این مقام است، و گاهی «قاضى تحکیم» است؛ یعنى کسى که طرفین دعوا او را براى داورى انتخاب نموده و ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
893444 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
801006 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
766682 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه میکند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت میکند؟
687865 Practical 1390/07/12نفرین در آموزههای دینی ما مسئلهای شناخته شده است، چنانکه در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان میرود». و... .منتها همانگونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
662314 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
650526 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
605055 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
582521 Laws and Jurisprudence 1385/10/20پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فىالذمّه[1] بهجا آورد و پس از آن نماز قضا مىشود
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
580958 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
566043 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
- مجوس(زرتشتیان)