اصطلاحات و مدخل ها
-
متین
2952 سرفصلهای قرآنی
«متين» از ریشه «متن» از أسمای حسناى الهی است که معنایش سفت و سخت، محكم و نيرومند میباشد. در مواردی، خداوند کید و مکر خود را نیز با ویژگی «متین» و محکم اعلام کرده است. در برخی منابع اسلامی، از عبار
-
مثال
1563 ادبیات
از دیدگاه ادبیات عرب، هر کلمهای که حرف اول از حروف اصلی و یا «فاء الفعل» آن از «حروف علّه» باشد، «مثال» نامیده میشود و اگر مانند «وعد» حرف علّه ابتدایی، واو باشد، «مثال واوی» و اگر مانند «یقظ» یا
-
مثال واوی
1288 ادبیات
رجوع کنید: «مثال».
-
مثال یائی
1248 ادبیات
رجوع کنید: «مثال».
-
مجمع بن زیاد
1617 شخصیتها
از میان شهدای کربلا که در کنار امام حسین(ع) به فیض مجمع بن عبدالله
1843 شخصیتهامجمع بن عبدالله یکی از شهدای کربلا میباشد که در کنار امام حسین(ع) به
- مجوس(زرتشتیان)
4082 سرفصلهای قرآنیپیش از پادشاهی مادها و قبل از ظهور «زرتشت» – که شواهدی نشانگر پیامبر بودن ایشان وجود دارد - بومیان غیر آریایی ایران، دینی داشتند که «آیین مغان» نامیده میشد. کلمۀ «م
- محبت ، دوستی ، دوست
13911 سرفصلهای قرآنی«محبت» یکی از واژههای کلیدی قرآن کریم است، به گونهای که خدای مهربان در آیات مختلف، محبت و دوستی خود را نسبت به محرم الحرام
4086 زمانهامحرم اولین ماه قمری است. و علت نامگذاری آن به محرم این است که چون در زمان جاهلیت و زمان ظهور محرومیت ، حرمان
2251 سرفصلهای قرآنی«محرومیت» در لغت به معنای بیبهره بودن و نصیب نداشتن است. آنچه در تعالیم دینی آمده این است که خدای متعال رحمتش آنچنان گسترده است که شامل تمام انسانها و تمام موجودات میشود: « محمد بن ابی سعید بن عقیل
1508 شخصیتهامحمد بن ابی سعید بن عقیل بن ابی طالب نام فرزند پسر عموی امام حسین(ع) و یکی از شهدای
- محمد بن بشیر حضرمی
597 شخصیتها- محمد بن جعفر بن ابی طالب
1587 شخصیتها- محمد بن حسین بن علی
1692 شخصیتها- محمد بن عباس بن علی
1717 شخصیتها- محمد بن عبدالله بن جعفر
1823 شخصیتهامحمد بن عبدالله فرزند عبدالله بن جعفر یکی از شهدای کربلا میباشد که به همراه برادرش
- محمد بن عبدالله بن عقیل
1540 شخصیتهابرخی منابع، محمد بن عبدالله بن عقیل که نوه دختری امام علی(ع) و خواهرزاده امام حسین(
- محمد بن عقیل
1554 شخصیتهابر اساس برخی گزارشها محمد بن عقیل پسر عموی امام حسین(ع) در واقعه عاشورا به شهادت رسید و گزارشهای دیگری نیز در مورد اسارت ایشان وجود
- محمد بن علی بن ابی طالب
1869 شخصیتهایکی از شهدای کربلا که در رکاب امام حسین(ع) به محمد بن علی بن ابی طالب ، محمد بن حنفیه ، کیسانیه
3366 شخصیتهانام اصلی محمد بن حنفیه؛ «محمد بن على بن ابیطالب»، و نام مادر او «خوله» دختر «جعفر بن قيس بن مسلمة بن عبيد بن ثعلبة بن يربوع بن ثعلبة بن الدؤل بن حنيفة» است. او را به خاطر نام قبیلهی مادرش به حنفی
- محمد بن مسلم بن عقیل
1487 شخصیتهادر میان شهدای کربلا به فرزندی از مسلم بن عقیل به نام محمد نیز یاد شده است که بر
- محی الدین ، ابن عربی
2912 شخصیتهانام اصلی محیی الدین عربی، محمد بن علی بن محمد بن احمد بن عبدالله حاتم طایی بوده و با کنیهی «ابن عربی» و لقب «شیخ اکبر» شناخته میشود. ابن عربی در سال 560 قمری در شهر مرسیه اندلس به مختار بن ابی عبیده ثقفی
3227 شخصیتها«مختار بن ابیعبیده» از قبیلهی «ثقیف»، با كنیهی «ابو اسحاق» و لقـب «كـیـسـان»، در آغاز جوانى، هـمراه با پدر و عموى خود، براى شركت در جنگ با لشكر ایران به سرزمین عراق آمد. مختار
- مدح شبیه به ذمّ
1696 ادبیاتیکی از زیرشاخههای «دانش بدیع» و یکی آرایههای ادبی کلام و زیبا سازی سخن، بهتر ستایشکردن یک فرد با استفاده از سخنی است که به ظاهر شبیه نکوهش میباشد که به این نوع از ستایش، «مدح شبیه به ذمّ» میگو
- مدنی بالطبع
1717 طبقهبندی نشدهانسانها به صورت واضح و غیر قابل انکار، زندگی اجتماعی داشته و تعامل بسیار گستردهای میان آنان برقرار است، اما در تحلیل این نوع از زندگی برای انسان دو نظر وجود دارد:
الف . این ویژگی انسان، ا
- مدینه ، مدینة النبي (یثرب)
6662 سرفصلهای قرآنییثرب از شهرهای باستانی عربستان بود که بعد از ظهور اسلام و بعد از هجرت مرجئه
1963 فرقهها، مذهبها، گروهها«مرجئه» از جمله فرقههای اسلامی است که در نیمه دوم قرن اول هجری با انگیزههای سیاسی شکل گرفته و سپس مبانی فکری خود را به عنوان تفکری کلامی سر و سامان داد. تحولات فکری مرجئه به شکلگیری انشعاباتی د
- مرض ، بیماری
7708 سرفصلهای قرآنی«مرض» که در فرهنگ فارسی به معنای بیماری است، از واژههایی است که در قرآن و روایات برای مشکلات جسمی و مرگ ، موت
32045 سرفصلهای قرآنیمرگ عبارت است از: قطع علاقهی روح از عالم طبیعت و سفر کردن به دنیایی دیگر.
در ارتباط با «مرگ» نکاتی قابل گفتن است:
1 . در فرهنگ قرآن همانگونه که حیات و زندگی، امری وجودی است، مرگ ه
- مروان بن حکم
1915 شخصیتهامروان بن حکم بن ابی العاص بن امیه، چهارمین خلیفهی اموی بعد از معاویة بن یزید و سرسلسلهی حکومت مروانیان بود.
از آنجا که حکم بن ابی العاص یکی از مخالفان سرسخت رسالت مریم
12423 سرفصلهای قرآنیحضرت مریم(س) دختر عمران و مادر حضرت عیسی(ع)، یکی از بانوان بزرگ تاریخ، و بر اساس آیات قرآن بزرگترين شخصيت زن در زمان خود، و در کنار
- مسائل مستحدثه
2210 اصطلاحات فقهی - اصولیمسائل مستحدثه مسائلی است که یا در آثار فقهی کهن به آنها پرداخته نشده باشد و یا به آن گونه که می بایست مطرح شود، از آنها بحث نشده و طبیعتاً نیاز به نگاه و تحقیق مجدد دارد.
- مستحاضه
1140 اصطلاحات فقهی - اصولیرجوع کنید: «استحاضه».
- مستضعف، استضعاف
4763 سرفصلهای قرآنی«استضعاف» در لغت به معنای «ناتوان ديدن، ناتوان شمردن و تزریق حسّ ناتوانی در دیگران» است و «مستضعف» به معنای فردی است که او را ضعیف پنداشته و در ناتوانی نگه میدارند. در تعالیم دین
- مسجد
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
پرسش های اتفاقی
-
معنای سماء در قرآن و حل تعارضات احتمالی و ظاهری آن چیست ؟
51323 علوم قرآنی 1387/12/05کلمه «سماء» که در قرآن مکرر آمده است ، معادل «آسمان» در فارسی، نیست، بلکه به معنای طرف بالا است که دارای مصادیق گوناگونی است . از آیاتی که پرسشگر به آنها اشاره نموده است ، تنها آیه 10 از سوره لقمان است که در آن منظور از «السماوات» به ...
-
معنای «وتیره» چیست؟ و چرا به نافله عشاء، «نماز وتیره» گفته میشود؟
49632 نماز شب و نوافل یومیه 1395/11/06نماز «وتیره»، دو رکعت نافله نماز عشاء است که بعد از آن و به صورت نشسته خوانده میشود.[1] «وَتیره» از ریشه «وتر»، در لغت معانی گوناگونی آمده است؛ مانند: 1. شیوه و روش؛[2] 2. قسمتی از خانه یا اتاق که ...
-
چه رابطهای بین امامت امیر المؤمنین علی(ع) با زمین فدک وجود دارد؟
8889 فدک 1392/07/18با توجه به اینکه فدک، بدون جنگ، و با تسلیم شدن اهالی آن، به دست آمد، جزو غنائم محسوب نشده و به عنوان انفال، فقط به شخص پیامبر تعلق میگرفت.[1] وقتی آیه «وَ آتِ ذَا الْقُرْبى حَقَّه» نازل شد، پیامبر اکرم(ص)، حضرت فاطمه(س) را ...
-
«تابعین» چه کسانیاند؟ ارزش و ویژگیهای تفسیر عصر تابعین چیست؟
50346 علوم قرآنی 1393/06/11تابعى به کسى گفته میشود که یک یا چند نفر از صحابه را ملاقات کرده و با آنان معاشرت و همراهی داشته باشد. تابعان نخستین مفسرانیاند که پیامبر خدا(ص) را ندیده بودند، و معلومات آنان غالباً به صحابه منتهى میشود. درباره ارزش و اعتبار تفسیر تابعین، اظهارنظرهاى متفاوتى ...
-
آیا معاد جسمانی است یا روحانی؟
80386 معاد و قیامت 1388/07/20هرچند دلایل عقلی، بر لزوم معاد و جهانی جز این زندگی دنیوی گواهی می دهند، اما کیفیت و چگونگی معاد و این که آیا معاد تنها روحانی است، یا روحانی و جسمانی و با پذیرش جسمانی بودن، آیا این جسم عنصری و مادی است، یا جسم ...
-
پس از فوت مادرم حقوق بازنشستگی او به حساب من که مجرد بودم واریز میشد. بنده ازدواج کردم، ولی عقدم را ثبت محضری نکردم تا حقوق بازنشستگی مادرم قطع نشود. آیا این کار اشکال شرعی دارد؟
2330 بیمه 1401/08/15این امور تابع قانون است. در صورتی که دریافت این مستمری برخلاف قانون باشد، دریافت آن جایز نیست.ضمائم:پاسخ دفاتر مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1]حضرت آیت الله العظمی علوی گرگانی (مد ظله العالی):اگر پرداخت حقوق مادر طبق ضوابط قانونی، منوط به عدم ازدواج شما بوده باشد، ...
-
مناظرات حضرت ابراهیم(ع) چه ویژگیهایی دارند؟ آیا در مورد آن، تعبیر محاجه صحیحتر است یا مناظره؟ اصولاً فرق محاجه و مناظره چیست؟
18463 تاريخ بزرگان 1391/12/21محاجه متکی بر برهان و استدلال است و هریک از طرفین بر منطقی بودن گفتههایشان تردید به خود راه نمیدهند. هر چند استدلال ایشان از نظر دیگران منطقی نباشد. از سویی دیگر گروهی درصدد هستند عقاید باطل خود را با براهین سست بر طرف مقابل تحمیل نمایند، هر ...
-
در موضوع تقلید، عدول مقلّد از یک مرجع به مرجع دیگر همطراز، چه حکمی دارد؟
7844 تغییر مرجع 1398/05/16درباره تغییر و عدول از مرجع تقلید زنده، به مرجع زندهی دیگر، چند حالت وجود دارد:اگر معلوم شود که مرجع اول اعلم است، عدول جایز نیست و اگر معلوم شود مرجع دوم اعلم است، عدول واجب است، ولی اگر هر دو مرجع مساوی بوده و یا ثابت نشود ...
-
آیا در ازدواج موقت زن عنوان زوجیت را دارد یا خیر؟
15533 چند همسری 1391/07/19اگرچه نکاح متعه، نکاح شرعی است و به زنی که به عقد موقت در آمده، زوجه اطلاق میشود، اما لازم نیست تمام احکام نکاح را داشته باشد و این موضوع پیچیدهای نیست. در روایات شیعه به خوبی به اختلافی که بین نکاح دائم و موقت وجود دارد ...
-
آیا این حدیث از حضرت علی (ع) در مورد فدک که: «به راستی من شرم می کنم که چیزی را برگردانم که ابوبکر و عمر منع کرده اند» معتبر است؟
15783 درایه الحدیث 1391/02/13در جلد چهارم کتاب الشافی، صفحه 76، روایتی نقل شده است که امام علی (ع) در باره برگرداندن فدک فرمود: «من شرم دارم چیزی را که ابوبکر و عمر منع کرده اند برگردانم». در این صفحات به گونه ای این روایت آمده است که خواننده گمان می کند ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
891894 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
792951 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
756774 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
680346 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
659089 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
648668 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
600534 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
580134 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
564933 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
564211 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
- مجوس(زرتشتیان)