اصطلاحات و مدخل ها
- مسجد
-
مسجد الاقصی
2547 سرفصل‌های قرآنی
شهر بیت المقدس که پیش از اسلام به نام‌هایی؛ مانند اورشلیم و ایلیا نیز خوانده می‌شد، از جمله شهرهایی است که هر یک از ادیان اسلام، مسیحیت و یهود، تقدس خاص و ویژه‌ای برای آن قائل‌اند. در این شهر تپه‌ا
-
مسجد الحرام
6289 سرفصل‌های قرآنی
«مسجدالحرام» نخستین مسجد در روی زمین و مشهورترین مسجد در تاريخ اسلام بوده که در مكه قرار دارد، و قبله‌ی مسلمانان (كعبه) در آن واقع شده است
-
مسجد النبی(ص)
3796 سرفصل‌های قرآنی
زمانی که پیامبر اکرم(ص) وارد مدینه شد، بسیاری از مردم آنجا علاقه داشتند که حضرتشان میهمان آنان باشد، اما آن‌حضرت(ص) شتر خود را رها کرد و قرار را بر این نهاد که هر جا شتر از حرکت باز ایستاد، همان‌ج
-
مسجد ضرار
2247 سرفصل‌های قرآنی
«ضِرار» مصدر باب مفاعله از ریشه «ضرر» بوده و در لغت، به معنای زیان رسانیدن تعمّدی به دیگران است.
در قرآن کریم و در سورۀ توبه به ماجرای ساخت «مسجد ضرار» اشاره شده است. گرچه این مسجد از طرف ب
- مسخ
-
مسعود بن حجاج
1739 شخصیت‌ها
یکی از شهدای کربلا که به سپاه امام حسین(ع) پیوست و روز عاشورا به همراه فرزندش
-
مسلم (أسلم) بن کثیر
1794 شخصیت‌ها
-
مسلم بن عقیل
2898 شخصیت‌ها
مسلم فرزند «عقیل بن ابی‌طالب» و کنیزی به نام «حلیه» بود. ایشان در سال 20 قمری متولد شده و در چهل سالگی و در روز نهم ذی الحجه سال 60 به شهادت ر
-
مسلم بن عوسجه
2036 شخصیت‌ها
مسلم بن عوسجه یکی از اصحاب پیامبر اکرم(ص) و یکی از برجسته‌ترین شهدای کربلا می‌ب
-
مسیحیت،مسیحی،نصرانی
2230 سرفصل‌های قرآنی
به آن دسته از پیروان عیسای مسیح(ع) که بعدها به پیامبر اسلام(ص) ایمان نیاوردند، مسیحی، نصرانی، ترسا و ... گفته می‌شود و آیین آنان با ع
-
مشورت(مشاوره)
2017 سرفصل‌های قرآنی
رجوع کنید: «شورا».
-
مصادره به مطلوب
2392 اصطلاحات فقهی - اصولی
وقتی مشخص شود که برای اثبات یک چیز به خود آن چیز - و لو با عبارتی دیگر - استدلال شده است، می‌گوییم این «مصادره به مطلوب» است. مانند آنکه در اثبات گرمای هوا گفته شود که «چون هوا خنک نیست، پس گرم اس
-
مضاربه
769 اصطلاحات فقهی - اصولی
مضاربه نوعی قرارداد در فقه اسلامی است که به موجب آن، شخص مالک، سرمایه خود را در اختیار شخصی دیگر (عامل) قرار می‌دهد تا با آن تجارت کرده و در نهایت، هر دو در سود آن شریک باشند.
- معاد ، رستاخیز ، آخرت
-
معاویه ، معاویة بن أبی سفیان
8554 شخصیت‌ها
معاویه فرزند ابی‌سفیان و هند از افراد سرشناس قریش بود که با کنیه‌ی «أبو عبدالرحمن» نیز شناخته می‌شد. مشهور مورّخان تولد او را پنج سال قبل از بعثت دانسته‌اند.
< -
معتزله
3417 فرقه‌ها، مذهب‌ها، گروه‌ها
«اعتزال» در لغت به معنای دوری گزیدن و کناره گرفتن است و معتزله عنوان گروهی است که برجستگی آن در طرح مباحث کلامی بوده و در نیمۀ اول قرن دوم هجری(هشتم میلادی) در بصره بنیان گذاشته شده و بعدها به عنوا
-
معتلّ
1567 ادبیات
هر کلمه‌ای که در حروف اصلی خود یک یا چند «حرف علّه» داشته باشد، «معتلّ» نامیده می‌شود که خود دارای چند زیر مجموعه می‌باشد: مثال(واوی و یائی). اجوف(واوی و یائی). ناقص(واوی و یائی). لفیف(مقرون و مفرو
-
معراج
7741 سرفصل‌های قرآنی
«معراج» در زبان عرب، به وسیله‌ای گفته می‌شود که با کمک آن، انسان به بلندی‌ها صعود می‌نماید و در همین راستا، به نردبان نیز "معراج" گفته می‌شود.
خداوند در «سوره معارج» خود را
-
مغالطه
1532 اصطلاحات منطقی
«مغالطه»، قیاسی است که به دلیل وجود برخی ویژگی‌هایی که در مقدمات آن وجود دارد، نتیجه درست و قابل پذیرشی را به دنبال نخواهد داشت:
- به لحاظ «صوری» درست نباشد؛ بدین بیا
-
مقابله به مثل
3366 سرفصل‌های قرآنی
«مقابله به مثل» در لغت؛ به معنای تلافی کردن، رفتار همسان در پاسخ به رفتار دیگری، و ... آمده است.
مقابله به مثل يا اصل تقابل در تاريخ ج
-
مقام ابراهیم
2706 سرفصل‌های قرآنی
از این مقام در آیه 125 سوره بقره نام برده شده است و گرچه برخی معتقدند که "مقام ابراهیم" شامل تمام منطقه حرم و تمام نقاطی است که حج در آن برگزار می‌شود، و برخی نیز "عرفات"، "مشعر الحرام" و "جمرات سه
-
مقام امن
2293 اصطلاحات عرفانی
پرهیزکاران به پاس ایمان و تسلیم در برابر حق، در قیامت در پیش‌گاه خدای متعال مقامی خواهند داشت که از آن به «مقام امن» یا «مقام امین» تعبیر می‌شود.
-
مقام امین
2182 اصطلاحات عرفانی
رجوع کنید: «مقام امن».
-
مقام تحیر
2046 اصطلاحات عرفانی
«مقام حیرت» یا «مقام تحیر» مقام سرگردانى در بحر توحید و وادى عشق است که بنده در دریاى بی‌کران احدیت سرگردان شده و محو جمال و جلال جبروت الهى شود. برخی معتقدند آیاتی که نشانگر آن است که انسانها نمی
-
مقام ترک سؤال
8493 اصطلاحات عرفانی
مراد از «ترک سؤال» که به عنوان مقامی عرفانی مورد گفتگو قرار می‌گیرد، به معنای مقامی است که عارف در آن تلاش می‌کند تا هیچ درخواست مساعدت مالی و مادی از دیگران نداشته باشد. به زبانی دیگر، یک عارف گرچ
-
مقام حیرت
1767 اصطلاحات عرفانی
ر.ک : «مقام تحیر».
-
مقام رب
2029 اصطلاحات عرفانی
«مقام رب» که در قرآن کریم به آن اشاره شده است به معنای صفت ربوبيت و ساير صفات كريمه حق تعالی(مانند علم، قدرت، قهر، رحمت و غضب) می‌باشد كه همگی از لوازم ربوبيت او است.
-
مقام صحو
2414 اصطلاحات عرفانی
سالک الی الله هنگامی که از حجاب‌های ظلمانی و نورانی گذشت، از آنجا که خود را هیچ پنداشته و ذاتش را محو ذات خدا می‌بیند، گاه شطحیاتی چون «انا الحق» از او سر می‌زند؛ اما اگر عنایت الهی او را یاری کند
-
مقام فنا
2354 اصطلاحات عرفانی
- مقام محمود
3028 سرفصل‌های قرآنی"مقام محمود" مقامی است که خداوند در قرآن کریم، به پیامبرش وعده داده که در صورت شب‌زنده‌داری به آن خواهد رسید. در روایات، تفاسیر و منابع عرفانی توضیحات فراوانی پیرامون این مقام ارائه شده و به عنوان
- مقداد بن اسود
2544 شخصیتهامقداد در سال شانزدهم عام الفیل و 24 سال قبل از بعثت پیامبر اسلام(ص) به دنیا آمد. نام پدرش عمرو بود و از آنجا که عمرو با طایفۀ کنده - که در حضرموت یمن می‌زیستند -
- مقولات عشر
1617 اصطلاحات فلسفی«مقولات عشر» عبارت‌اند از: جوهر، كمّ، كيف، أين، متى، وضع، ملک، اضافه، فعل، انفعال.
اين تقسيمبندى در حقيقت تقسيمبندى كليه‌ی ماهيات ممكن است، و هر ماهيت
- مکه ، فتح مکه
6712 سرفصل‌های قرآنیمکه از مقدس‌ترین شهرهای اسلامی است که در سرزمین حجاز و کشور کنونی عربستان واقع شده است. ملا صدرا ، صدر المتألهین
- مقام محمود
پرسش های اتفاقی
-
آیا امام حسن(ع) از عمرو بن عاص شعر خریداری کرد؟
8228 امام علی ع 1398/07/03فضائل و مناقب امام علی(ع) به اندازه‌ای است[1] که دوست و دشمن به آن اعتراف دارند؛[2] تا آنجا که در برخی منابع اعلام شده که عمرو عاص نیز در وصف امام علی(ع) اشعاری سرود، [3]که البته نمی‌توان تمام اشعاری که به عمرو ...
-
آیا تلاش پزشکان برای زنده ماندن بیماران به هر وجه ممکن، خلاف اراده خداوند نیست؟!
7729 قضاء و قدر 1395/03/11این‌که مرگ انسان به دست خداوند است، منافات با تلاش پزشکان برای زنده ماندن بیماران ندارد؛ زیرا همان‌گونه که مرگ انسانها در دست خداوند است، زنده بودن انسانها نیز در دست خداوند است؛ و چه بسا خداوند چنین مقدر کرده است که اگر این بیمار نزد پزشک برود ...
-
پیروی از رسول خدا(ص) بر همگان واجب است، پس چرا امام علی(ع) در نوشتن صلح‌نامه حدیبیه از دستور حضرتشان سرپیچی نمود؟
4919 حدیث 1400/10/06بر اساس گزارش‌های معتبر تاریخی امام علی(ع) در صلح حدیبیه از سوی رسول خدا(ص) مأمور نوشتن مفاد صلح‌نامه شد.[1] امام علی(ع) نیز صلح‌نامه حدیبیه را با «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» آغاز نمود؛ اما سهیل بن عمرو که نماینده قریش بود، گفت: من به این کلمات ...
-
آیا اوصیای انبیای الهی، خود نیز پیامبر بودند؟!
8063 پیامبران و کتابهای آسمانی 1398/03/09وصایت اوصیای پیامبران[1] به دو صورت قابل فرض است: 1. برای رتق و فتق امور دنیایی در این فرض دلیلی وجود ندارد که وصی هر پیامبری، لزوماً خود یک پیامبر باشد، بویژه آنکه با توجه به تعداد بسیار پیامبران در یک زمان، شاید ...
-
دراز کشیدن در مقابل تابلویی که دارای نام خدا است، چه حکمی دارد؟
9331 احترام به نام خدا، قرآن، پیشوایان 1399/06/30چنانچه قصد توهین نداشته و یا در عرف موجب بی احترامی نباشد، اشکالی ندارد.ضمائم:پاسخ دفاتر مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است: [1]حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):اگر عرفاً بی احترامی محسوب نشود، مانعى ...
-
در مورد چشمه‌ی بهشتی «سلسبیل» توضیح دهید؟
1907 تفسیر 1402/10/06قرآن کریم در بیان یکی از نعمت‌های بهشتى می‌فرماید: در آنجا چشمهاى است که «سلسبیل» نام دارد:«عَیْناً فیها تُسَمَّى سَلْسَبیلاً».[1]خود قرآن بیش از این، توضیحی در مورد این چشمه و ویژگی‌های آن ارائه نکرده؛ اما در لغت‌نامه‌ها و تفاسیر قرآن می‌توان توضیحاتی در مورد ...
-
آیا این مطلب ثابت است که انسان دارای چهار روح است؟
42222 Islamic Philosophy 1387/12/07واژه «روح» در کتابهای عرفانی، اخلاقی و فلسفی کاربرد متعددی دارد؛ از منظر عرفانی؛ عارفان بر این عقیده اند که انسان از مقامات چهار گانه روح، قلب، خیال، طبع برخوردار است. از منظر اخلاقی؛ عالمان اخلاق نیز معتقدند که انسان معجونی از نیروهای مختلف است؛ که از میان ...
-
آیا می‌توانیم فرشتگان را واسطه‌ای پیش خدا قرار دهیم؟ آیا در هر مشکل، باید فرشته مربوط به آن مشکل را واسطه قرار داد؟
17482 توسل، شفاعت، تبرک و ... 1395/11/06این‌که انسان، فرشتگان را واسطه درخواست خویش از پروردگار قرار دهد، در دعاها نیز وجود دارد؛ چنان‌که امام علی(ع) در مقام آموزش نماز فَرَج، در بخشی از دعای مربوط به آن می‌فرماید: «... و أَسْأَلُکَ بِحَقِّ أَنْبِیَائِکَ الْمُرْسَلِینَ وَ بِحَقِّ حَمَلَةِ عَرْشِکَ وَ بِحَقِّ مَلَائِکَتِکَ الْمُقَرَّبِینَ وَ بِحَقِّ ...
-
چه ارتباطی میان سه آیه شریفه آخر سوره حشر با مقام احدیت، واحدیت و مشیت وجود دارد؟
33377 تفسیر 1393/07/01سه آیه آخر سوره حشر آیات 22و 23 و 24 این سوره هستند. در آیه اول یعنی آیه 22 خداوند می‌فرماید: «هُوَ اللَّهُ الَّذِى لَا إِلَاهَ إِلَّا هُوَ عَالِمُ الْغَیْبِ وَ الشَّهَادَةِ هُوَ الرَّحْمَانُ الرَّحِیمُ»؛ او است خدایى که جز او معبودى نیست، داناى غیب و آشکار است ...
-
آیا ساخت یک فیلم یا بازی کامپیوتری با استفاده از کتابی که ناشر و یا نویسنده‌اش اجازه بازنشر نداده، جایز است؟
3985 حقوق معنوی و کپی برداری ها 1398/11/20در فرض سؤال، بیشتر فقها معتقدند که لازم است برای ساخت و انتشار فیلم یا بازی از روی داستان مذکور، رضایت نویسنده داستان، جلب شود، البته برخی از فقها[1] رضایت وی را در این زمینه شرط نمی‌دانند.ضمائم:پاسخ دفاتر مراجع عظام تقلید نسبت ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
894007 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهان‌شمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
802225 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
769023 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می‌کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می‌کند؟
689249 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه‌های دینی ما مسئله‌ای شناخته شده است، چنان‌که در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می‌رود». و... .منتها همان‌گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
663074 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
650884 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
606328 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
588834 Laws and Jurisprudence 1385/10/20پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] بهجا آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
581186 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
566310 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...