اصطلاحات و مدخل ها
-
منت
4525 سرفصل‌های قرآنی
شايد در ابتدا چنین تصور شود که تعبیر «منت» تعبیری است که در همه جا بار منفی داشته و رفتاری نامناسب ارزیابی شود؛ اما هنگامى كه به ريشه‌ی اصلى لغت «منت» باز می‌گرديم حقیقت این تعبیر كاملا روشن می‌شو
-
منجح بن سهم
1887 شخصیت‌ها
«منجح بن سهم» نام یکی از غلامان امام حسین(ع) و از جمله شهدای کربلا است که در رو
-
منخنقه
1903 اصطلاحات فقهی - اصولی
در زبان عرب، به حیوانى که خفه شده باشد، «منخنقه» گفته می‌شود. در آیه سوم سوره مائده، به این اصطلاح اشاره شده است.
-
منصوب به نزع خافض
1614 ادبیات
در ادبیات عرب، قانونی وجود دارد که بر اساس آن، اگر کلمه‌ای از لحاظ معنایی می‌باید مجرور حرف جرّی قرار بگیرد، اما در ظاهر کلمه از آن حرف جرّ اثری نباشد، کلمه یاد شده دارای اعراب نصب شده و عنوان «منص
-
موقوذه
2132 اصطلاحات فقهی - اصولی
در زبان عرب، به حیوانى که بدون ذبح و تنها بر اثر ضربات وارده بر او کشته شده باشد، «موقوذه» گفته می‌شود. این واژه برگرفته از «وقذ» به معناى ضربت شدید است. در آیه سوم سوره مائده، به این اصطلاح اشاره
-
مولوی ، مولانا ، مثنوی
2361 کتاب‌ها
کلمه‌ی «مولوی»یک اسم منسوب است؛ یعنی از اضافه شدن «یاء» نسبت به کلمه «مولی»، تشکیل شده است. این اصطلاح در بسیاری از مناطق اسلامی از جمله در بخش‌های شرقی ایران و نیز کشورهای پاکستان، افغانستان و ...
-
مهاجر بن اوس
1602 شخصیت‌ها
با توجه به نقل‌های مختلف تاریخی، مهاجر بن اوس از برجسته‌ترین دشمنان امام حسین(ع) بوده و در شهادت افرادی مانند مهجة القلب
3266 اصطلاحات عرفانیدر منابع عرفانی به طور هفتم از «اطوار سبعه»، «مهجة القلب» و یا «قلب سلیم» می‌گویند که محلّ تجلّیات الوهیّت و اشراقات انوار ربوبیّت است و این مقام با قطع علاقه از ما
- مهرم حلال و جانم آزاد
1574 ضرب المثلهااین ضرب المثل در جایی مورد استفاده قرار می‌گیرد که زنی به دلیل بدرفتاری شوهرش با او تصمیم می‌گیرد که از حق دریافت مهر خود صرف نظر کرده و شوهرش را راضی به طلاق کند.
این ضرب المثل ناظر به دو
- میثم تمار
1250 شخصیت‌ها«میثم بن یحیی» که به «میثم تمار» و یا خرمافروش شهرت داشت، از بزرگان شیعه و از افرادی بود که در راه مکتب خود و محبت میزان، وزن، ترازو
4901 سرفصل‌های قرآنی«ميزان» که جمع آن «موازین» است، به وسيلۀ سنجش گفته می‌شود، تا با استفاده از آن، اندازه و ارزش چیزی معلوم شود. قرآن کریم این واژه را هم در
- میکال ، میکائیل
2555 سرفصل‌های قرآنی«میکائیل» نام یکی از چهار فرشته‌ی مقرب درگاه الهی است. نام این فرشته تنها يک‌بار در قرآن کریم و به صورت «ميكال» و در کنار «جبرئیل» آمده است. اینکه نام این دو فرشته به صورت خاص بعد از آن در قرآن ذکر
- میهمانی و میزبانی ، اطعام و ضیافت ، ولیمه
5949 سرفصل‌های قرآنیکاربر گرامی؛ برای دریافت اطلاعات مرتبط با این مدخل به آیات و پاسخ‌های ذیل مراجعه فرمایید.
به خواست خدا و در اولین فرصت، توصیف مختصری از مدخل بالا در همین بخش نگاشته خواهد شد.
- ناتان
2019 پیامبرانبر اساس گزارش برخی منابع تاریخی، «ناتان(ع)» ششمین فرزند «داوود نبی(ع)»، از ششمین همسرش به نام «اغلاء» بود. ناتان با آنکه در زمان پدرش داوود نبی می‌زیست، اما او نیز پیامبری بود که بر او وحی می‌شد.<
- نار (آتش)
25122 سرفصل‌های قرآنی«نار» به معنای مطلق آتش است، اما این واژه در بسیاری از موارد - به ویژه در متون دینی - ناظر به «جهنم» و یا دوزخ می‌باشد.
- ناسوت
1800 طبقه‌بندی نشدهعرفا و فلاسفه‌ی الهی برای عالم هستی مراتبی قائل‌اند و جهان را دارای مراتب می‌دانند و برای هر مرتبه نامی تعیین کرده‌اند. یکی از این مراتب «عالم ناسوت» است. مراد از ناسوت همين عالم دنيا و همين عالم م
- نافع بن هلال
2078 شخصیتهانافع بن هلال جملی که برخی گویا به دلیل سهو قلم نام وی را هلال بن رافع نگاشته‌اند، از یاران امام علی(ع) بود و ارتباط خود را با ناقص
1460 ادبیاتاز دیدگاه ادبیات عرب، هر کلمه‌ای که حرف پایانی از حروف اصلی یا «لام الفعل» آن از «حروف علّه» باشد، «ناقص» نامیده می‌شود و اگر مانند «عفو» حرف علّه پایانی آن، واو باشد، «ناقص واوی» و اگر مانند «خشي»
- ناقص واوی
1430 ادبیاترجوع کنید: «ناقص».
- ناقص یائی
1268 ادبیاترجوع کنید: «ناقص».
- نبوّت ، رسالت ، پیامبری ، انبیا ، پیامبران
37456 سرفصل‌های قرآنینبوت از مهم‌ترین اصول اعتقادی ادیان الهی است که بر اساس آن، افرادی از جانب خدا برای هدایت بشر و توجه او به مبدأ و معاد مبعوث می‌شوند. نبوت یعنی اتصال مرموز و ناشناخته با ریشه وجود و سپس مأموریت برا
- نجم ، علم نجوم ، ستاره ، ستاره‌شناسی
6185 سرفصل‌های قرآنیدر زمان‌های گذشته، دانش ستاره‌شناسی کمتر در ارتباط با پژوهش پیرامون ستارگان بوده و علم نجوم را بیشتر در پیش‌گویی‌ها و فال‌زدن‌ها با استفاده از حرکت ستارگان مورد استفاده قرار می‌دادند. منجمان گاه مد
- نخل ، نخیل ، خرما
4317 سرفصل‌های قرآنینخل به درخت خرما گفته می‌شود و به زمین و باغی که در آن درخت خرما کاشته شده و محصولش خرما باشد، در فارسی نخلستان می‌گویند.
نام درخت خرما یا همان نخل بارها در قرآن
- نذر
3477 اصطلاحات فقهی - اصولی«نذر» آن است که انسان متعهد شود برای خدا کاری از کارهای خیر را انجام دهد، یا کاری را که ترکش نیکو است، ترک نماید. نذر بر دو نوع است:
1 . نذر مشروط؛ نذر مشروط یا «نذر شکر» است، مانند اینکه
- نسخ
3805 سرفصل‌های قرآنیمعناى لغوی كلمه «نسخ»، نقل يک نسخه از كتاب به نسخهاى ديگر است، و اين عمل را از آن جهت، نسخ می‌گويند، كه گويى كتاب اولى را از بين برده، و كتابى ديگر به جايش آوردهاند.
اما در علوم قرآنی
- نسیان (فراموشی)
9773 سرفصل‌های قرآنی«نسیان» در لغت به معنای فراموشی است که گاه انسان به سبب غفلت، دچار آن شده، و گاه به صورت عمدی تلاش می‌کند آنچه در حافظه دارد را پاک کرده و به عبارتی خود را به فراموشی بزند.
برخی از اهل لغت،
- نشوز
3238 اصطلاحات فقهی - اصولی«نشوز» یک اصطلاح فقهی و حقوقی در ارتباط با حقوق و وظایف زناشویی بین زن و شوهر است؛ لذا «ناشز» و «ناشزه» به مرد يا زنى گفته مى‌شود كه حقوق
- نصر ، غلبه ، فتح ، کمک ، پیروزی
22335 سرفصل‌های قرآنی«نصر» و «فتح» واژه‌هایی قرآنی می‌باشند که خود این واژه‌ها و نیز مشتقات آن، فراوان در قرآن به کار رفته و دو سوره پر محتوا نیز به همین نام‌ها اختصاص یافته است.
البته قرآن، از ریشه‌های دیگری
- نصر بن ابی نیزر
1325 شخصیت‌ها- نطیحه
2531 اصطلاحات فقهی - اصولیدر زبان عرب، به حیوانى که به دنبال شاخ زدن حیوان دیگری به او جان داده باشد، «نطیحه» می‌گویند. در آیه سوم سوره مائده، به این اصطلاح اشاره شده است.
- نظم عمومی
225 اصطلاحات اخلاقیپرسش مرتبط: fa117908
- نعمان بن عمرو راسبی
1704 شخصیتهایکی از یاران امام حسین(ع) نعمان بن عمرو راسبی بود که به همراه برادرش حلاس، همرا
- نعمت
- نعیم بن عجلان الأنصاری
1704 شخصیتهانعیم بن عجلان انصاری یکی از یاران امام حسین(ع) و یکی از شهدای کربلا بود که روز
- نفاق (منافق، منافقون)
16451 سرفصل‌های قرآنیواژه «منافق» از ریشه «نفق» به معنای خروج است و نیز «نِفاق»، مصدر است به معنای منافق بودن.
در اصطلاح دینی «نفاق» را اینگونه معنا کرده‌اند: «نفاق، آشکار کردن ایمان با زبان و پنهان‌کردن کفر در
پرسش های اتفاقی
-
چرا ترتیب زمانی اتفاقاتی که برای قوم حضرت لوط(ع) رخ داد، در سوره هود و سوره حجر یکسان و هم‌خوان نیست؟
3841 تفسیر 1399/01/14در قرآن چند رخداد مهم از داستان زندگی حضرت لوط(ع) به صورت برجسته بیان شده است:[1]1. نزول فرشتگان بر لوط(ع)حضرت لوط(ع)، از پیامبران معاصر با حضرت ابراهیم(ع) بود؛[2] و در میان گروهی که برای اولین بار اعمال ناپسند ...
-
بر چه اساس می توانیم به حقانیت پیامبران ایمان داشته باشیم در حالی که ممکن است آنها نیز ساحر یا مرتاضی برجسته بوده باشند؟
20914 ارتباط میان نبوت و معجزه 1390/02/06دلیل ایمان به پیامبران در هرعصری بیش از آنکه مشاهده معجزات بیرونی انبیاء باشد محتوای تعالیمی بود که برای آن به پا خواسته بودند و در واقع این معجزات در ضمن حجت های آشکار دیگری بود که باعث ایمان مردم می شد. ضمن این که می دانیم ...
-
بر اساس تعالیم دینی آیا مال و ثروت از فقر و نداری خطرناک‌تر است؟!
4208 حدیث 1399/01/16پیامبر اسلام(ص) در مورد خطر فقر در جامعه‌ای اسلامی فرمود: اگر رحمت پروردگار شامل حال فقیران امتم نمی‌شد، ترس آن می‌رفت که فقر و ناداری زمینه‌ساز کفرشان شود: «وَ لَوْ لَا رَحْمَةُ رَبِّی عَلَى فُقَرَاءِ أُمَّتِی کَادَ الْفَقْرُ یَکُونُ کُفْراً».[1]با توجه به خطر ...
-
آیا در جامعه ای که بی حجابی را بر ما تحمیل می کند، می توان از کلاه گیس برای پوشاندن موهای واقعی استفاده کرد؟
8212 Laws and Jurisprudence 1391/03/201. حجاب و پوشش بانوان یکی از دستورات اسلام است که در دیگر ادیان الاهی نیز چنین دستوری وجود داشته است. حجاب و پوشش زن به حدّی اهمیت دارد که در قرآن مجید و بسیاری از روایات، مطرح و محدودۀ آن بیان شده است.
-
در فقه اسلامی به چه افرادی «یتیم» می‌گویند و این عنوان تا چه زمانی برای یک کودک و یا نوجوان، قابل استفاده است؟
55360 تفسیر 1395/04/23یتیم؛ در لغت به معنای مفرد و یکتا از هر چیز است، و در اصطلاح به کودکی که پدرش مرده باشد، اطلاق می‌گردد.[1] در شرع مقدس اسلام نیز یتیم به کودکى گفته مى‌شود که پدر خود را از دست داده و به سن بلوغ ...
-
کثرت خارجی و کثرت نفسی، به چه معنا است؟
11433 وحدت وجود 1391/11/30۱. کثرت: «کثرت» و «وحدت» از مفاهیم بدیهی هستند که نیاز به تعریف منطقی ندارند؛ به همین جهت تعریفی که از آن‌دو می‌شود شرح اسم و تعریف لفظی است؛ مانند اینکه در تعریف کثرت گفته می‌شود: «کثرت حیثیت انقسام است»؛ یعنی چیزی که دارای انقسام باشد - از ...
-
گفته می‌شود که ائمه(ع) شفاعت دوستانشان را نزد نکیر و منکر می‌کنند. مگر در قبر افراد صالح، بشیر و مبشر به جای نکیر و منکر نخواهند آمد؟ پس شفاعت چه معنا دارد؟!
3582 حدیث 1400/12/05از رخ‌دادهاى مهم و حتمى عالم برزخ، سؤال دو فرشته «نکیر» و «منکر» است. از روایات و نیز گفتار متکلمان اسلامی بر می‌آید که سؤال نکیر و منکر، حقیقتی غیر قابل انکار است.[1] در نتیجه به سراغ همه‌ی انسان‌ها در
-
منظور از عبارت «فرزندان آخرت» در سخنان امام علی(ع) چیست؟
11237 درایه الحدیث 1393/10/24منظور امام علی(ع) از اینکه امام و راهنمای جامعه باید از «فرزندان آخرت» باشد، این است که به آخرت و روز جزا اعتقاد داشته و آخرت طلب باشد، نه دنیا طلب و دارای حب جاه و مقام؛ زیرا که انسان براى آخرت خلق شده است؛ یعنى علت غایى ...
-
چرا در عبارت «بسم الله و بالله» اسم خدا بر خود خدا مقدم شده است؟
25899 مقامات ذات 1392/10/19با توجه به مباحث دقیق عرفانی، شناخت حقیقت ذات خداوند ممکن نیست. به بیان اهل عرفان از ذات خداوند نه خبری می توان داد و نه اسم و رسمی بر او می توان گذارد. تمام دانش ما از خداوند از مقام تجلی و مقام ظهور اسما و صفات ...
-
معنای دقیق واژه‌های تأنّی، تأمّل، تثبّت، وقار، متانت، سکینه، صبر، حلم و دیگر واژه‌های مرتبط با مفهوم آرامش و صبر چیست و چه تفاوتی با هم دارند؟
6447 لغت شناسی 1399/03/07«تأنّی»: از ریشه «أنی» به معنای مکث کردن و منتظر ماندن و عجله نداشتن است.[1] «تأمّل»: از ریشه «أمل» به معنای اندیشیدن و فکر کردن در امور و حقایق است[2] که در طول یک زمان و مدت مشخص انجام می‌گیرد.[3] ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
888869 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهان‌شمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
772908 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
746996 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
667875 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
653056 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
645240 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
591411 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
578663 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
562349 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
562304 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
- مهرم حلال و جانم آزاد
