اصطلاحات و مدخل ها
-
منت
5007 سرفصلهای قرآنی
شايد در ابتدا چنین تصور شود که تعبیر «منت» تعبیری است که در همه جا بار منفی داشته و رفتاری نامناسب ارزیابی شود؛ اما هنگامى كه به ريشهی اصلى لغت «منت» باز میگرديم حقیقت این تعبیر كاملا روشن میشو
-
منجح بن سهم
1984 شخصیتها
«منجح بن سهم» نام یکی از غلامان امام حسین(ع) و از جمله شهدای کربلا است که در رو
-
منخنقه
2178 اصطلاحات فقهی - اصولی
در زبان عرب، به حیوانى که خفه شده باشد، «منخنقه» گفته میشود. در آیه سوم سوره مائده، به این اصطلاح اشاره شده است.
-
منصوب به نزع خافض
1775 ادبیات
در ادبیات عرب، قانونی وجود دارد که بر اساس آن، اگر کلمهای از لحاظ معنایی میباید مجرور حرف جرّی قرار بگیرد، اما در ظاهر کلمه از آن حرف جرّ اثری نباشد، کلمه یاد شده دارای اعراب نصب شده و عنوان «منص
-
موقوذه
2282 اصطلاحات فقهی - اصولی
در زبان عرب، به حیوانى که بدون ذبح و تنها بر اثر ضربات وارده بر او کشته شده باشد، «موقوذه» گفته میشود. این واژه برگرفته از «وقذ» به معناى ضربت شدید است. در آیه سوم سوره مائده، به این اصطلاح اشاره
-
مولوی ، مولانا ، مثنوی
2525 کتابها
کلمهی «مولوی»یک اسم منسوب است؛ یعنی از اضافه شدن «یاء» نسبت به کلمه «مولی»، تشکیل شده است. این اصطلاح در بسیاری از مناطق اسلامی از جمله در بخشهای شرقی ایران و نیز کشورهای پاکستان، افغانستان و ...
-
مهاجر بن اوس
1779 شخصیتها
با توجه به نقلهای مختلف تاریخی، مهاجر بن اوس از برجستهترین دشمنان امام حسین(ع) بوده و در شهادت افرادی مانند مهجة القلب
3606 اصطلاحات عرفانیدر منابع عرفانی به طور هفتم از «اطوار سبعه»، «مهجة القلب» و یا «قلب سلیم» میگویند که محلّ تجلّیات الوهیّت و اشراقات انوار ربوبیّت است و این مقام با قطع علاقه از ما
- مهرم حلال و جانم آزاد
1700 ضرب المثلهااین ضرب المثل در جایی مورد استفاده قرار میگیرد که زنی به دلیل بدرفتاری شوهرش با او تصمیم میگیرد که از حق دریافت مهر خود صرف نظر کرده و شوهرش را راضی به طلاق کند.
این ضرب المثل ناظر به دو
- میثم تمار
1402 شخصیتها«میثم بن یحیی» که به «میثم تمار» و یا خرمافروش شهرت داشت، از بزرگان شیعه و از افرادی بود که در راه مکتب خود و محبت میزان، وزن، ترازو
5095 سرفصلهای قرآنی«ميزان» که جمع آن «موازین» است، به وسيلۀ سنجش گفته میشود، تا با استفاده از آن، اندازه و ارزش چیزی معلوم شود. قرآن کریم این واژه را هم در
- میکال ، میکائیل
2867 سرفصلهای قرآنی«میکائیل» نام یکی از چهار فرشتهی مقرب درگاه الهی است. نام این فرشته تنها يکبار در قرآن کریم و به صورت «ميكال» و در کنار «جبرئیل» آمده است. اینکه نام این دو فرشته به صورت خاص بعد از آن در قرآن ذکر
- میهمانی و میزبانی ، اطعام و ضیافت ، ولیمه
6376 سرفصلهای قرآنیکاربر گرامی؛ برای دریافت اطلاعات مرتبط با این مدخل به آیات و پاسخهای ذیل مراجعه فرمایید.
به خواست خدا و در اولین فرصت، توصیف مختصری از مدخل بالا در همین بخش نگاشته خواهد شد.
- ناتان
2118 پیامبرانبر اساس گزارش برخی منابع تاریخی، «ناتان(ع)» ششمین فرزند «داوود نبی(ع)»، از ششمین همسرش به نام «اغلاء» بود. ناتان با آنکه در زمان پدرش داوود نبی میزیست، اما او نیز پیامبری بود که بر او وحی میشد.<
- نار (آتش)
27178 سرفصلهای قرآنی«نار» به معنای مطلق آتش است، اما این واژه در بسیاری از موارد - به ویژه در متون دینی - ناظر به «جهنم» و یا دوزخ میباشد.
- ناسوت
1920 طبقهبندی نشدهعرفا و فلاسفهی الهی برای عالم هستی مراتبی قائلاند و جهان را دارای مراتب میدانند و برای هر مرتبه نامی تعیین کردهاند. یکی از این مراتب «عالم ناسوت» است. مراد از ناسوت همين عالم دنيا و همين عالم م
- نافع بن هلال
2198 شخصیتهانافع بن هلال جملی که برخی گویا به دلیل سهو قلم نام وی را هلال بن رافع نگاشتهاند، از یاران امام علی(ع) بود و ارتباط خود را با ناقص
1559 ادبیاتاز دیدگاه ادبیات عرب، هر کلمهای که حرف پایانی از حروف اصلی یا «لام الفعل» آن از «حروف علّه» باشد، «ناقص» نامیده میشود و اگر مانند «عفو» حرف علّه پایانی آن، واو باشد، «ناقص واوی» و اگر مانند «خشي»
- ناقص واوی
1538 ادبیاترجوع کنید: «ناقص».
- ناقص یائی
1343 ادبیاترجوع کنید: «ناقص».
- نبوّت ، رسالت ، پیامبری ، انبیا ، پیامبران
40942 سرفصلهای قرآنینبوت از مهمترین اصول اعتقادی ادیان الهی است که بر اساس آن، افرادی از جانب خدا برای هدایت بشر و توجه او به مبدأ و معاد مبعوث میشوند. نبوت یعنی اتصال مرموز و ناشناخته با ریشه وجود و سپس مأموریت برا
- نجم ، علم نجوم ، ستاره ، ستارهشناسی
6624 سرفصلهای قرآنیدر زمانهای گذشته، دانش ستارهشناسی کمتر در ارتباط با پژوهش پیرامون ستارگان بوده و علم نجوم را بیشتر در پیشگوییها و فالزدنها با استفاده از حرکت ستارگان مورد استفاده قرار میدادند. منجمان گاه مد
- نخل ، نخیل ، خرما
4671 سرفصلهای قرآنینخل به درخت خرما گفته میشود و به زمین و باغی که در آن درخت خرما کاشته شده و محصولش خرما باشد، در فارسی نخلستان میگویند.
نام درخت خرما یا همان نخل بارها در قرآن
- نذر
3691 اصطلاحات فقهی - اصولی«نذر» آن است که انسان متعهد شود برای خدا کاری از کارهای خیر را انجام دهد، یا کاری را که ترکش نیکو است، ترک نماید. نذر بر دو نوع است:
1 . نذر مشروط؛ نذر مشروط یا «نذر شکر» است، مانند اینکه
- نسخ
4012 سرفصلهای قرآنیمعناى لغوی كلمه «نسخ»، نقل يک نسخه از كتاب به نسخهاى ديگر است، و اين عمل را از آن جهت، نسخ میگويند، كه گويى كتاب اولى را از بين برده، و كتابى ديگر به جايش آوردهاند.
اما در علوم قرآنی
- نسیان (فراموشی)
10444 سرفصلهای قرآنی«نسیان» در لغت به معنای فراموشی است که گاه انسان به سبب غفلت، دچار آن شده، و گاه به صورت عمدی تلاش میکند آنچه در حافظه دارد را پاک کرده و به عبارتی خود را به فراموشی بزند.
برخی از اهل لغت،
- نشوز
3443 اصطلاحات فقهی - اصولی«نشوز» یک اصطلاح فقهی و حقوقی در ارتباط با حقوق و وظایف زناشویی بین زن و شوهر است؛ لذا «ناشز» و «ناشزه» به مرد يا زنى گفته مىشود كه حقوق
- نصر ، غلبه ، فتح ، کمک ، پیروزی
23762 سرفصلهای قرآنی«نصر» و «فتح» واژههایی قرآنی میباشند که خود این واژهها و نیز مشتقات آن، فراوان در قرآن به کار رفته و دو سوره پر محتوا نیز به همین نامها اختصاص یافته است.
البته قرآن، از ریشههای دیگری
- نصر بن ابی نیزر
1492 شخصیتها- نطیحه
2822 اصطلاحات فقهی - اصولیدر زبان عرب، به حیوانى که به دنبال شاخ زدن حیوان دیگری به او جان داده باشد، «نطیحه» میگویند. در آیه سوم سوره مائده، به این اصطلاح اشاره شده است.
- نظم عمومی
341 اصطلاحات اخلاقیپرسش مرتبط: fa117908
- نعمان بن عمرو راسبی
1862 شخصیتهایکی از یاران امام حسین(ع) نعمان بن عمرو راسبی بود که به همراه برادرش حلاس، همرا
- نعمت
- نعیم بن عجلان الأنصاری
1850 شخصیتهانعیم بن عجلان انصاری یکی از یاران امام حسین(ع) و یکی از شهدای کربلا بود که روز
- نفاق (منافق، منافقون)
17426 سرفصلهای قرآنیواژه «منافق» از ریشه «نفق» به معنای خروج است و نیز «نِفاق»، مصدر است به معنای منافق بودن.
در اصطلاح دینی «نفاق» را اینگونه معنا کردهاند: «نفاق، آشکار کردن ایمان با زبان و پنهانکردن کفر در
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
پرسش های اتفاقی
-
آیا خداوند میتواند شیاطین را برای انحراف انسانها ارسال نماید؟
7964 تفسیر 1391/12/22نخست باید توجه داشت که ارسال همواره به معنای فرستادن نیست، بلکه در زبان عربی به معنای رها کردن و خالی نمودن نیز به کار میرود. وقتی گفته میشود فلان چیز را برای فلان شخص ارسال نمودم؛ یعنی بین آن شخص و آن چیز را خالی نمودم و ...
-
با توجه به آیه «وَ قَدْ خابَ مَنْ دَسَّاها»، فرق «خاب» و «یأس» چیست؟
7833 لغت شناسی 1397/08/27«یأس» در لغت عرب، به معنای «قُنوط»،[1] و قنوط؛ یعنی: ناامید شدن و ناامیدی.[2] «خاب» از ماده «خیب» به معناى نرسیدن به مطلوب و آرزو،[3] محروم شدن،[4] و زیانکار شدن
-
صندوق ذخیره فرهنگیان، هر ماه مبلغی از حقوق ما را بر میدارد و دولت نیز معادل این پول به حسابمان واریز میکند که به آن سود هم تعلق خواهد گرفت. اگر بعد از بازنشستگی، مبلغی از این صندوق دریافت کنم به آن خمس تعلق میگیرد؟
22219 آنچه خمس بدان تعلق می گیرد 1391/11/05چنانچه قبل از بازنشستگی امکان برداشت از مبلغ مذکور، نبود، مبلغ برداشتی جزو درآمد سال وصول(بعد از بازنشستگی) است، پس چنانچه تا پایان سال خمسی همان سال وصول، مصرف نشود به آن خمس تعلق میگیرد. اما اگر قبل از بازنشستگی امکان برداشت آنرا داشتهاید، سر سال خمسی باید ...
-
آیا جسد فرعون زمان موسی(ع) به صورت معجزهآمیزی سالم مانده و اکنون در دسترس است؟ آیا به این اعجاز در قرآن اشاره شده است؟ و آیا فرعون همراه دجال آخرالزمان بازخواهد گشت؟
48568 تفسیر 1395/12/24در پاسخ به این پرسش، به نکات ذیل توجه فرمایید: 1 . مومیایی که بر اساس دانش شیمی انجام میشود، یکی از عواملی است که میتواند جسد را تا حدی سالم نگه دارد و جسدی که با این روش، سالم مانده نوعی اعجاز به شمار نمیآید. 2 . ...
-
حکم ذبح و یا شکار چهارپایان و پرندگان در شب چیست؟
80142 حدیث 1393/06/20در کتابهای فقهی استدلالی و فتوایی با توجه به روایات زیر، ذبح و یا شکار حیوانات چهارپا یا دوپا(پرندگان) در شب مکروه دانسته شده است؛[1] یعنی بهتر این است که حیوانات چهارپا یا پرندگان در شب ذبح نشوند. مگر هنگامی كه ضرورت اقتضا كند.
-
دعای حضرت موسی(ع) هنگام فرار از فرعون چه بود؟
22475 تفسیر 1391/09/30قرآن کریم در این باره میفرماید هنگامی که مردى(مؤمن آل فرعون) از دورترین نقطه شهر که مرکز استقرار فرعونیان بود، با شتاب به سوى موسی آمد و گفت اى موسى! سران قوم در مورد تو مشورت مىکنند تا تو را بکشند، پس فوراً از اینجا خارج شو، موسى ...
-
آیا احباط و تکفیری که در قرآن بدان اشاره شده، با مشاهده و توزین دقیق تمام اعمال در قیامت همخوانی دارد؟!
6630 قیامت 1396/02/12به نظر میرسد بین این دو دسته از آیات تنافی واقعی وجود ندارد؛ و تنافی ظاهری را میتوان بر طرف کرد؛ زیرا منظور از حبط اعمال که در برخی از آیات قرآن مطرح شده، این است که در آخرت این اعمال هر چند به چشم میآیند اما خنثی ...
-
دیدگاه شیعه در مورد روایتی که، «خلافت را به مدت 30 سال میداند و مجموع خلفا و سلاطین مسلمان را 12 نفر میداند» چیست؟
12741 درایه الحدیث 1392/04/27روایت اول که میگوید: در امتم سی سال خلافت جریان خواهد داشت و بعد از آن تبدیل به پادشاهی خواهد شد،[1] از دو منظر سند و متن قابل بررسی است. الف. بررسی سندی: اولاً: این حدیث فقط از جانب «سفینه» که یکی از اصحاب ...
-
آیا حضرت زهرا(س) در روزهای پایانی عمر شریفشان از ابوبکر راضی شدند؟!
10815 حدیث 1396/06/22گزارشی در برخی منابع اهلسنت وجود دارد مبنی بر اینکه ابوبکر در روزهای پایانی عمر کوتاه حضرت زهرا(س) نزد ایشان آمده و چنین گفت: «به خدا قسم! خانه و زندگی و مال و ثروتم و خویشانم را ترک نکردم، مگر برای به دست آوردن رضایت و خوشنودی خدا ...
-
تفاوت میان «وحدت وجود»، «وحدت موجود» و «وحدت شهود» در چیست؟
21664 وحدت وجود 1393/06/17در مورد تفاوت بین «وحدت وجود» و «وحدت موجود» به پاسخهای ذیل رجوع شود: 8343(وحدت وجود و موجود) و 4639(وحدت وجود) و 4642(نظریۀ وحدت وجود در برابر چالش ها و مشکلات). وحدت شهود در مورد وحدت شهود آنچه میتوان بهطور اختصار بیان کرد، ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
891160 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
790326 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
754717 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
677458 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
657485 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
647742 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
598782 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
579756 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
564251 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
563733 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
- مهرم حلال و جانم آزاد