اصطلاحات و مدخل ها
-
ملک الموت
1407 سرفصل‌های قرآنی
رجوع کنید: «عزرائیل».
-
ملکوت
3690 سرفصل‌های قرآنی
در بارۀ معنای واژه «ملکوت» که در قرآن مورد استفاده قرار گرفته، گفته شده است:
الف) «ملكوت» مانند مُلك (بر وزن قفل
-
منت
5456 سرفصل‌های قرآنی
شايد در ابتدا چنین تصور شود که تعبیر «منت» تعبیری است که در همه جا بار منفی داشته و رفتاری نامناسب ارزیابی شود؛ اما هنگامى كه به ريشه‌ی اصلى لغت «منت» باز می‌گرديم حقیقت این تعبیر كاملا روشن می‌شو
-
منجح بن سهم
2095 شخصیت‌ها
«منجح بن سهم» نام یکی از غلامان امام حسین(ع) و از جمله شهدای کربلا است که در رو
-
منخنقه
2332 اصطلاحات فقهی - اصولی
در زبان عرب، به حیوانى که خفه شده باشد، «منخنقه» گفته می‌شود. در آیه سوم سوره مائده، به این اصطلاح اشاره شده است.
-
منصوب به نزع خافض
1879 ادبیات
در ادبیات عرب، قانونی وجود دارد که بر اساس آن، اگر کلمه‌ای از لحاظ معنایی می‌باید مجرور حرف جرّی قرار بگیرد، اما در ظاهر کلمه از آن حرف جرّ اثری نباشد، کلمه یاد شده دارای اعراب نصب شده و عنوان «منص
-
موقوذه
2424 اصطلاحات فقهی - اصولی
در زبان عرب، به حیوانى که بدون ذبح و تنها بر اثر ضربات وارده بر او کشته شده باشد، «موقوذه» گفته می‌شود. این واژه برگرفته از «وقذ» به معناى ضربت شدید است. در آیه سوم سوره مائده، به این اصطلاح اشاره
-
مولوی ، مولانا ، مثنوی
2727 کتاب‌ها
کلمه‌ی «مولوی»یک اسم منسوب است؛ یعنی از اضافه شدن «یاء» نسبت به کلمه «مولی»، تشکیل شده است. این اصطلاح در بسیاری از مناطق اسلامی از جمله در بخش‌های شرقی ایران و نیز کشورهای پاکستان، افغانستان و ...
-
مهاجر بن اوس
1873 شخصیت‌ها
با توجه به نقل‌های مختلف تاریخی، مهاجر بن اوس از برجسته‌ترین دشمنان امام حسین(ع) بوده و در شهادت افرادی مانند مهجة القلب
3828 اصطلاحات عرفانیدر منابع عرفانی به طور هفتم از «اطوار سبعه»، «مهجة القلب» و یا «قلب سلیم» می‌گویند که محلّ تجلّیات الوهیّت و اشراقات انوار ربوبیّت است و این مقام با قطع علاقه از ما
- مهرم حلال و جانم آزاد
1817 ضرب المثلهااین ضرب المثل در جایی مورد استفاده قرار می‌گیرد که زنی به دلیل بدرفتاری شوهرش با او تصمیم می‌گیرد که از حق دریافت مهر خود صرف نظر کرده و شوهرش را راضی به طلاق کند.
این ضرب المثل ناظر به دو
- میثم تمار
1543 شخصیت‌ها«میثم بن یحیی» که به «میثم تمار» و یا خرمافروش شهرت داشت، از بزرگان شیعه و از افرادی بود که در راه مکتب خود و محبت میزان، وزن، ترازو
5300 سرفصل‌های قرآنی«ميزان» که جمع آن «موازین» است، به وسيلۀ سنجش گفته می‌شود، تا با استفاده از آن، اندازه و ارزش چیزی معلوم شود. قرآن کریم این واژه را هم در
- میکال ، میکائیل
3198 سرفصل‌های قرآنی«میکائیل» نام یکی از چهار فرشته‌ی مقرب درگاه الهی است. نام این فرشته تنها يک‌بار در قرآن کریم و به صورت «ميكال» و در کنار «جبرئیل» آمده است. اینکه نام این دو فرشته به صورت خاص بعد از آن در قرآن ذکر
- میهمانی و میزبانی ، اطعام و ضیافت ، ولیمه
6839 سرفصل‌های قرآنیکاربر گرامی؛ برای دریافت اطلاعات مرتبط با این مدخل به آیات و پاسخ‌های ذیل مراجعه فرمایید.
به خواست خدا و در اولین فرصت، توصیف مختصری از مدخل بالا در همین بخش نگاشته خواهد شد.
- ناتان
2202 پیامبرانبر اساس گزارش برخی منابع تاریخی، «ناتان(ع)» ششمین فرزند «داوود نبی(ع)»، از ششمین همسرش به نام «اغلاء» بود. ناتان با آن‌که در زمان پدرش داوود نبی می‌زیست، اما او نیز پیامبری بود که بر او وحی می‌شد.<
- نار (آتش)
29039 سرفصل‌های قرآنی«نار» به معنای مطلق آتش است، اما این واژه در بسیاری از موارد - به ویژه در متون دینی - ناظر به «جهنم» و یا دوزخ می‌باشد.
- ناسوت
2040 طبقه‌بندی نشدهعرفا و فلاسفه‌ی الهی برای عالم هستی مراتبی قائل‌اند و جهان را دارای مراتب می‌دانند و برای هر مرتبه نامی تعیین کرده‌اند. یکی از این مراتب «عالم ناسوت» است. مراد از ناسوت همين عالم دنيا و همين عالم م
- نافع بن هلال
2304 شخصیتهانافع بن هلال جملی که برخی گویا به دلیل سهو قلم نام وی را هلال بن رافع نگاشته‌اند، از یاران امام علی(ع) بود و ارتباط خود را با ناقص
1687 ادبیاتاز دیدگاه ادبیات عرب، هر کلمه‌ای که حرف پایانی از حروف اصلی یا «لام الفعل» آن از «حروف علّه» باشد، «ناقص» نامیده می‌شود و اگر مانند «عفو» حرف علّه پایانی آن، واو باشد، «ناقص واوی» و اگر مانند «خشي»
- ناقص واوی
1612 ادبیاترجوع کنید: «ناقص».
- ناقص یائی
1415 ادبیاترجوع کنید: «ناقص».
- نبوّت ، رسالت ، پیامبری ، انبیا ، پیامبران
44088 سرفصل‌های قرآنینبوت از مهم‌ترین اصول اعتقادی ادیان الهی است که بر اساس آن، افرادی از جانب خدا برای هدایت بشر و توجه او به مبدأ و معاد مبعوث می‌شوند. نبوت یعنی اتصال مرموز و ناشناخته با ریشه وجود و سپس مأموریت برا
- نجم ، علم نجوم ، ستاره ، ستاره‌شناسی
7015 سرفصل‌های قرآنیدر زمان‌های گذشته، دانش ستاره‌شناسی کمتر در ارتباط با پژوهش پیرامون ستارگان بوده و علم نجوم را بیشتر در پیش‌گویی‌ها و فال‌زدن‌ها با استفاده از حرکت ستارگان مورد استفاده قرار می‌دادند. منجمان گاه مد
- نخل ، نخیل ، خرما
5096 سرفصل‌های قرآنینخل به درخت خرما گفته می‌شود و به زمین و باغی که در آن درخت خرما کاشته شده و محصولش خرما باشد، در فارسی نخلستان می‌گویند.
نام درخت خرما یا همان نخل بارها در قرآن
- نذر
3965 اصطلاحات فقهی - اصولی«نذر» آن است که انسان متعهد شود برای خدا کاری از کارهای خیر را انجام دهد، یا کاری را که ترکش نیکو است، ترک نماید. نذر بر دو نوع است:
1 . نذر مشروط؛ نذر مشروط یا «نذر شکر» است، مانند اینکه
- نسخ
4292 سرفصل‌های قرآنیمعناى لغوی كلمه «نسخ»، نقل يک نسخه از كتاب به نسخهاى ديگر است، و اين عمل را از آن جهت، نسخ می‌گويند، كه گويى كتاب اولى را از بين برده، و كتابى ديگر به جايش آوردهاند.
اما در علوم قرآنی
- نسیان (فراموشی)
11033 سرفصل‌های قرآنی«نسیان» در لغت به معنای فراموشی است که گاه انسان به سبب غفلت، دچار آن شده، و گاه به صورت عمدی تلاش می‌کند آنچه در حافظه دارد را پاک کرده و به عبارتی خود را به فراموشی بزند.
برخی از اهل لغت،
- نشوز
3666 اصطلاحات فقهی - اصولی«نشوز» یک اصطلاح فقهی و حقوقی در ارتباط با حقوق و وظایف زناشویی بین زن و شوهر است؛ لذا «ناشز» و «ناشزه» به مرد يا زنى گفته مى‌شود كه حقوق
- نصر ، غلبه ، فتح ، کمک ، پیروزی
25238 سرفصل‌های قرآنی«نصر» و «فتح» واژه‌هایی قرآنی می‌باشند که خود این واژه‌ها و نیز مشتقات آن، فراوان در قرآن به کار رفته و دو سوره پر محتوا نیز به همین نام‌ها اختصاص یافته است.
البته قرآن، از ریشه‌های دیگری
- نصر بن ابی نیزر
1591 شخصیت‌ها- نطیحه
2985 اصطلاحات فقهی - اصولیدر زبان عرب، به حیوانى که به دنبال شاخ زدن حیوان دیگری به او جان داده باشد، «نطیحه» می‌گویند. در آیه سوم سوره مائده، به این اصطلاح اشاره شده است.
- نظم عمومی
439 اصطلاحات اخلاقیپرسش مرتبط: fa117908
- نعمان بن عمرو راسبی
1959 شخصیتهایکی از یاران امام حسین(ع) نعمان بن عمرو راسبی بود که به همراه برادرش حلاس، همرا
- نعمت
پرسش های اتفاقی
-
آیا زن به هنگام خارج شدن از منزل برای مدت کوتاه با اینکه می‌داند همسرش دلیلی برای مخالفت ندارد، باید از همسرش اجازه بگیرد؟ اگر این‌طور باشد، یعنی زن هیچ اختیاری از خودش ندارد؟!
42566 فعالیت های اجتماعی زنان 1392/08/09خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید: الرِّجالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّساءِ بِما فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلى بَعْضٍ وَ بِما أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوالِهِم فَالصَّالِحاتُ قانِتاتٌ حافِظاتٌ لِلْغَیْبِ بِما حَفِظَ اللَّهُ...؛ مردان سرپرست زنانند به سبب آن‌که خداوند برخى را بر برخى دیگر (مردان را بر زنان در نیروى فکرى و ...
-
سفر با چه انگیزه‌هایی در اسلام مورد تأیید قرار گرفته و چه آدابی دارد؟ و با توجه به آموزه‌های دینی، آیا سفرهای تفریحی نیز مجاز یا مطلوب است؟!
13976 دستور العمل ها 1395/10/30از آن‌جا که مسافرت و جهان‌گردی می‌تواند با انگیزه‌ها و اهداف مختلف صورت گیرد، برخی از سفرها در اسلام مورد سفارش است؛ مانند سفر برای شناخت عظمت و آثار خلقت، سفرهای عبرت‌آموز، سفر حج، سفرهای تحقیقی و پژوهشی، سفر برای تبلیغ و ترویج دین، مسافرت برای تجارت و ...
-
دیه قتل خطا، چقدر است؟ و امروزه دینار و درهم، معادل چند دلار می شود؟
24960 Laws and Jurisprudence 1390/10/25درهم و دینار از جمله ارزهای رایج زمان پیامبر و ائمه (ع) بوده که در امور شرعی و حقوقی نیز به کار می رفته و امروزه هم در برخی از این امور استفاده می شود. دینار، سکه ای از جنس طلا و درهم از نقره بوده، لذا با دانستن ...
-
اگر در هنگام قرائت حمد و سوره ، پای راست ما روی یک فرش و پای چپ ما روی فرش دیگر باشد، اشکالی دارد؟
9299 Laws and Jurisprudence 1389/09/14شخص در هنگام نماز و موقعی که ایستاده است باید بدنش ثابت و آن را حرکت ندهد.[1] در مورد سؤال اول باید طوری بایستد که ایستادن به طور معمول صدق کند، مثلاً کسى که مىتواند درست بایستد، اگر پاها را خیلى گشاد بگذارد که به حال ایستادن ...
-
دفن دختران نشانه بزرگواری است! آیا این عبارت، روایتی از پیامبر(ص) است؟!
11672 حدیث 1393/05/28تعبیر «دَفْنُ الْبَنَاتِ مِنَ الْمَکْرُمَاتِ»؛ دفن کردن دختران از بزرگواری است، در منابع معتبر به عنوان روایت نقل نشده و معدود کتاب‌هایی نیز که به نقل آن پرداخته‌اند، سندی برایش ذکر نکرده‌اند. اگر این روایت را -بر فرض پذیرش- به این معنا بگیریم که زنده به گور کردن ...
-
آیا عقل و جهل دو موجود زنده و از جنود سپاهیان پروردگار و لشگریان شیطان هستند؟
7893 حدیث 1399/11/07بر اساس آنچه در روایات از پیشوایان دین به ما رسیده است، عقل و جهل از آفریده‌های خدای تعالی هستند که از شعور برخوردارند و هنگام آفرینش مخاطب خدای تعالی قرار گرفته و خدای تعالی به آنها نیروهایی داده است. البته، همان‌گونه که ...
-
اگر نجات جان کسی، لازمه‌اش به خطر افتادن جدّی جان خود فرد ناجی باشد، آیا باز هم این کار واجب است؟
8364 خودکشی 1398/09/21در صورتی‌که فرد مطمئن باشد و یا احتمال عقلایی با درصد بالا بدهد که با نجات جان دیگری، جان خودش در خطر می‌افتد، نجات جان طرف مقابل واجب نیست و حتی برخی فقها[1] اقدام به نجات را در این‌گونه موارد مجاز نمی‌دانند.ضمائم:پاسخ ...
-
آن دسته از بهشتیان که محو جمال و جلال الهی می‌شوند، آیا دیگر به حورالعین‌ها و دیگر نعمت‌های بهشت توجهی نخواهند داشت؟!
4701 حدیث 1400/05/31در جهان آخرت علاوه بر نعمت‌های مشابه دنیوى، نعمت‌هاى دیگرى وجود دارد که فراتر و متعالی‌تر از نعمت‌ها و لذت‌هاى دنیوى است. قرآن کریم در این‌باره می‌فرماید:«خداوند به مردان و زنان باایمان، باغ‌هایى از بهشت وعده داده که نهرها از ...
-
آیا شرط‌بندی در بازی‌های اسب‌سواری یا تیراندازی رایانه‌ای و مجازی، جایز است؟
3372 قمار و شرط بندی 1400/06/01در فرض سؤال، چنین فردی می‌تواند ابتدا قرض خود را ادا کرده و سپس خمسش را محاسبه کند.ضمائم:پاسخ دفاتر مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1]حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):می‌تواند ابتداء قرض را داده و سپس خمس خودش را پرداخت نماید.حضرت آیت الله ...
-
بر چه مبنایی دانه‌های تسبیح 101 عدد است؟
58631 گوناگون 1392/03/13تسبیح برای به خاطر سپردن تعداد تسبیحات است، اصل این موضوع به هر روشی ممکن است انجام شود. آنچه از روایات استفاده می‌شود این است که در زمان ائمه(ع) تسبیح 34 دانه و ۳۳ دانه وجود داشته است. ۱. «وَ رَوَى عُبَیْدُ اللَّهِ بْنُ عَلِیٍّ الْحَلَبِیُّ عَنْ أَبِی ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
892914 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهان‌شمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
798948 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
762024 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می‌کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می‌کند؟
685391 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه‌های دینی ما مسئله‌ای شناخته شده است، چنان‌که در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می‌رود». و... .منتها همان‌گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
661138 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
649978 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
603187 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
580601 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
-
طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
573902 Laws and Jurisprudence 1385/10/20پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] بهجا آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
565600 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
- مهرم حلال و جانم آزاد
