اصطلاحات و مدخل ها
-
جوان ، جوانمردی ، فتی ، فتوت
5540 سرفصلهای قرآنی
واژهی «فتوت» به معنای «جوانمردی» و «جوانی» از ریشه «فتی» به معنای جوان، و یا جوان قوی میباشد. این واژه و مشتقات آن در قرآن به صورت «
- جود ، سخاوت
2855 اصطلاحات اخلاقی«جود» و سخاوت عبارتند از: بخشش داراییها خواه مال باشد و خواه علم.
جود و سخاوت یکی از فضایل اخلاقی است که در دین اسلام فراوان بر
- جودی
- جون
2503 شخصیتهاجون، بردهای سیاه پوست از اهل نوبه و غلام ابوذر غفاری بود. او بعد از رحلت ابوذر، همواره در کنار اهل بیت پیامبر اسلام(ص) بوده و در نهایت هم
- جوین بن مالک
2172 شخصیتها«جوین بن مالک» نام یکی از شهدای کربلا است که در روز عاشورا و در رکاب امام حسین(ع)
- جهاد ، حرب ، قتال ، جنگ ، نبرد
23245 سرفصلهای قرآنینبرد و جنگ در زبان عربی و در قرآن کریم با واژههای گوناگونی چون «جهاد»، «حرب»، «قتال» و ... بیان شده است که از این میان، واژه «جهاد» در بیشتر موارد، نوعی تقدس را به
- جهل ، نادانی
6202 سرفصلهای قرآنیبیشتر لغتشناسان«جهل» را به «نادانی» و در مقابل «علم و دانش» معنا کردهاند. همچنین آن را به معنای سفاهت(ضد حلم) و بیاعتنایی به حق نیز می
- جهل بسیط ، جهل مرکب
2030 اصطلاحات منطقیجهنم (دوزخ)
- چشم ، دیدن ، بینایی ، عین ، بَصَر ، رؤیت ، نَظَر
45738 سرفصلهای قرآنیواژههای «عین»، «بصر»، «نظر» و «رؤیت» و مشتقات آنهاکه معادل فارسیشان چشم و بینایی و دیدن است در قرآن فراوان به کار رفته است؛ مانند «
- چشم برزخی
1477 سرفصلهای قرآنیرجوع کنید: «برزخ».
- چشم دل
2531 اصطلاحات عرفانیمراد از «چشم دل»، ادراک شهودی و دریافت با دل و قلب است که در مقابل دیدن با چشمهای ظاهری مورد استفاده قرار میگیرد.
- چلهنشینی
2062 اصطلاحات عرفانیمنظور از چلهنشینی (عبادت اربعین) در سیر و سلوک عرفانی، مراقبت چهل روزه از خود است، تا از این طریق، باطن فرد به آمادگی لازم جهت دریافت حکمت و علوم الاهی نایل شود. بسیاری از عرفا و علمای شیعه بر اسا
- حادث و قدیم
5310 اصطلاحات فلسفیحادث، از ریشه "ح د ث" و به معنای نوپدید آمده است؛ قدیم نیز از ریشه "ق د م" گرفته شده، و به معنای کهنه و باسابقه است. بنابر این در لغت و کاربرد عرف، هرگاه زمانی که از پیدایش چیزی گذشته است بیشتر از
- حارث بن امرئ القیس
1844 شخصیتهابر اساس برخی از گزارشها، یکی از شهدای کربلا که روز عاشورا در کنار امام حسین(ع)
- حارث بن نبهان
1667 شخصیتهابرخی منابع کهن در میان شهدای کربلا از شهیدی به نام حارث بن نبهان یاد کردهاند که غلام حال
2508 اصطلاحات عرفانی«حال»، بر عکس مقام است؛ یعنی نوعى کیفیت و دگرگونى است که با طی مقامات بدون اختیار بر قلب عارف، حادث میشود. همانگونه که ممکن است به صورت دفعى به وجود آید، به صورت دفعى نیز زایل میشود. پس «حال»، ک
- حال دائم
1872 اصطلاحات عرفانیرجوع کنید: «آن دائم».
- حبل
3719 سرفصلهای قرآنی«حَبْل» در لغت، به معنای ریسمانی طولانی و محکم است که با آن چیزی را میبندند. در نگاهی دیگر، «حبل» عبارت است از وسیلهای کشیده و طولانی که برای رسیدن به مقصود به آن چنگ میاندازند. و این وسیلهای ا
- حبل الله
1174 سرفصلهای قرآنیرجوع کنید: «حبل».
- حبل المتین
- حبّة القلب
2184 اصطلاحات عرفانیدر منابع عرفانی، به طور پنجم از «اطوار سبعه»، «حبّة القلب» میگویند که مرکز محبت حضرت الوهیت بوده و مخصوص به خواص بارگاه الهى است که محبّت احدى در آنجا راه ندارد. رجوع کنید: «اطوار سبعه».
- حبیب بن مظاهر
4103 شخصیتهاحبیب بن مظاهر یکی از برجستهترین شهدای کربلا میباشد که در زمان نبوت پیامبر اسلام(ص
- حتوف بن حارث
1761 شخصیتهایکی از شهدای کربلا که روز عاشورا که در رکاب امام حسین(ع) به حج
6823 سرفصلهای قرآنی«حج» در لغت، قصد كردن چيزى را گويند. و در اصطلاح شرعی، حج عبادت مخصوصى است كه در زمان و مكان معين، و به شكل خاصى، در جوار بيت الله الحرام به منظور اطاعت و تقرّب به
- حجاب ، نگاه ، چشمچرانی ، محرم و نامحرم
22377 سرفصلهای قرآنی«حجاب» در لغت به معنای پرده، حاجب و هر چیزی است که میان دو یا چند چیز دیگر حایل و فاصله میشود. البته همانگونه که مفسران و محققان گفتهاند؛ واژهی حجاب به معنای پوشش زن
- حجاب ظلمانی
1696 اصطلاحات عرفانیسالک الی الله، در مسیر سیر و سلوک با دو نوع حجاب روبرو است. حجابهای ظلمانی و حجابهای نورانی؛ حجابهای ظلمانی همان خواستههای نفسانی، شهوا
- حجاب نورانی
2746 اصطلاحات عرفانیحجاب های نورانی فراتر از امور مادی بوده و مربوط به تجلیات نوری و آیات غیبی حق تعالی است که در عین حال مانع از شهود ذات او است. همچنان که گفته اند خداوند از شدت ظهور در حجاب است. و این نوع حجاب ها ح
- حجاج بن بدر (زید ،یزید)
1960 شخصیتها«حجاج بن بدر» نام یکی از شهدای کربلا از قبیله سعد بن بکر است که در روز عاشورا و در رکاب حجاج بن مسروق جعفی
1750 شخصیتها- حجاج بن یوسف ثقفی
2325 شخصیتهاحجاج بن یوسف ثقفی با کنیهی ابومحمد، از فرمانروایان دستنشانده خاندان اموی در منطقهی حجاز و عراق و از دشمنان سرسخت شیعیان و حجیر بن جندب
1768 شخصیتهادر برخی منابع کهن که نام شهدای کربلا را ذکر میکنند از شهیدی به نام حجیر بن جندب یاد شده که روز عاشورا در راه مکتب حد تام ، حد ناقص ، رسم تام ، رسم ناقص
14753 اصطلاحات منطقی- هر گاه تعریفی بتواند تمام اجزای ماهیت یک مفهوم را بیان کند و روشنگر کنه ذات آن باشد، در این صورت به آن «حد تام» میگویند؛ مانند اینکه در تعریف
حدیبیه ، صلح حدیبیه
2453 سرفصلهای قرآنی
پیامبر اسلام(ص) در سال ششم هجری همراه پیروان خود برای انجام عمره، عازم مکه شد. هنگامی که آنان به منطقهی حُدیبیّه رسیدند، حدیث ، روایت
19102 اصطلاحات فقهی - اصولی«حدیث» در لغت به معنای سخن، کلام و داستان میباشد و آنچه در قرآن کریم از این واژه مورد استفاده قرار گرفته است، ناظر به همین معانی یادشده میباشد، اما «حدیث» معنای اصطلاحی دیگری دارد و به کلامی گفته
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
پرسش های اتفاقی
-
فرق و مذاهب فعال در کشورهای افغانستان و پاکستان کداماند؟
18935 شیعه 1387/11/071. در کشور افغانستان فرق و مذاهب و روش های سلوکی صوفیه متعددی وجود دارد که فرق و مسالک فعال و عمده آنها عبارتند از:الف. فرق فقهی: حنفی، شیعه، حنبلی (سلفیه). ب. فرق کلامی: شیعه و ماتریدیه. ج. مسلک های صوفیه: قادریه، نقشبندیه، چشتیه. ...
-
تفاوت «واجب موسع» و «واجب مضیق» را بیان کنید؟
10835 General Terms 1398/01/31واجب به اعتبارات مختلف تقسیمات مختلفی دارد؛ یکی از آن تقسیمات، تقسیم به اعتبار وقت است؛ لذا واجب از لحاظ وقت به «واجب موسّع» و «واجب مضیّق» تقسیم میشود. از آنجا که واجب موسّع و مضیّق خود از اقسام «واجب موقّت» به شمار میروند؛ ...
-
آیا غسل غیر واجب از وضو کفایت می کند؟
83065 Laws and Jurisprudence 1387/09/04یکی از شرایط صحت نماز طهارت ظاهری بدن از هر نوع آلودگی و نجاست ظاهری است و آنچه با استحمام حاصل می شود طهارت ظاهری از این آلودگی هاست، اما علاوه بر طهارت ظاهری، یکی دیگر از شرایط نماز، تحصیل طهارت معنوی است که تنها از راه وضو و غسل ...
-
اینکه خداوند برخی مردم را گمراه میکند چه توجیهی دارد و «اضلال خداوند» در قرآن به چه معناست؟
19229 تفسیر 1385/03/13«ضلال» و «ضلالت» به معناى انحراف از حق است. و اضلال در مقابل هدایت، و از امور عدمى است و چون هدایت به معناى دلالت و ارشاد به مقصود است، اضلال، فقدان هدایت است و در اصطلاح منطق، رابطه این دو، ملکه و عدم است. یعنى اگر هدایت ...
-
آیا پیامبر اسلام(ص) مجاز نبود که همسری را طلاق داده و به جای او همسر دیگری برگزیند؟
8226 تفسیر 1394/10/06قرآن کریم در یکی از احکامش در ارتباط با ازدواجهای پیامبر اسلام(ص) میفرماید: «لا یَحِلُّ لَکَ النِّساءُ مِنْ بَعْدُ وَ لا أَنْ تَبَدَّلَ بِهِنَّ مِنْ أَزْواجٍ وَ لَوْ أَعْجَبَکَ حُسْنُهُن»؛[1] بعد از این دیگر زنى بر تو حلال نیست، و نمیتوانى همسرانت را به ...
-
آیا در حکومت امام علی(ع) برای آزادی خط قرمزی وجود داشت؟
17497 رفتار امام علی ع 1392/12/12یکی از حقوق قطعی و مسلّم هر شهروند در حکومت علوی، آزادی است. برای آزادی در حکومت امام علی(ع) خط قرمزی وجود نداشت. تا زمانی که مخالفان و فرصت طلبان دست به اسلحه نبرده و آزادی و امنیت دیگران را مورد تهدید قرار نمیدادند، و یا با ترویج ...
-
فرد محتضر را چگونه رو به قبله گذاشته و فرد مرده را چگونه رو به قبله در قبر دفن میکنند؟
659 احکام مرتبط با مردگان 1404/04/19همانگونه که میدانید، اسلام برای تمام مراحل زندگی انسان از ابتدای حیات تا زمان جاندادن، و حتی برای حالت احتضار و نیز دفن و کفن وی احکامی دارد که یکی از آنها رو به قبله کردن محتضر و میت است، بدین ترتیب که پای محتضر را رو به ...
-
حکم ارتباط نا مشروع با دختر نامحرم چیست؟
308296 Laws and Jurisprudence 1387/07/09هر گونه ارتباط جنسی اعم از صحبت های عاشقانه، لمس و نوازش و ... قبل از عقد ازدواج حرام است. اما زنا که عبارت است از عمل زناشویی با غیر همسر شرعی (دائم یا موقت)، از نظر قرآن گناه بزرگى است و دارای شرایطی است یکی ...
-
چرا گاهی دعا آن قدر در اجابت به تأخیر می افتد که انسان دچار رنج و زحمت می شود؟
24738 دعا 1391/04/21همان گونه که می دانید تمام انسان ها همواره از راه های گوناگون؛ مانند بیماری، مرگ، مشکلات و گرفتاری و... در معرض آزمایش هستند و این سنت قطعی خداوند است: «قطعاً همه شما را با چیزى از ترس، گرسنگى، و کاهش در مالها و جانها و میوه ...
-
دیدگاه مسیحیت و اسلام در مورد فرشته جبرئیل چه شباهتها و تفاوتهایی با هم دارد؟
14533 فرشتگان 1394/06/04جبرئیل در اسلام به عنوان فرشتهای الهی و واسطه در ابلاغ وحی به پیامبران میباشد.[1] در قرآن مجید از او با اسمها و اوصافی یاد شده که نشان از عصمت و جلالت و مقرّب بودن او نزد خداوند دارد. ولی در مسیحیت، ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
893409 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
800950 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
766560 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه میکند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت میکند؟
687765 Practical 1390/07/12نفرین در آموزههای دینی ما مسئلهای شناخته شده است، چنانکه در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان میرود». و... .منتها همانگونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
662282 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
650512 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
604984 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
582225 Laws and Jurisprudence 1385/10/20پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فىالذمّه[1] بهجا آورد و پس از آن نماز قضا مىشود
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
580940 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
566007 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
- جود ، سخاوت