اصطلاحات و مدخل ها
-
حضرت موسی (ع)
57127 سرفصل‌های قرآنی
حضرت موسی(ع) سومین پیامبر اولوالعزم، ملقب به «کلیم الله»، دارای شریعت و کتاب مستقل بود. دین و شریعت او «یهود» و یا «یهودیت» و نام کتاب آسمانی ایشان «تورات» است.
قرآن کریم، معجزات فراوانی ر
-
حضرت نوح (ع)
23145 سرفصل‌های قرآنی
بر اساس برخی گزارش‌های تاریخی، نوح نبی(ع) پسر «لمك»، پسر «متوشلخ(متوشلح)»، و مادرش «قينوش» دختر براكيل بود. گفته شد که حضرتشان 126 سال بعد از وفات و 1056 سال پس از هبوط حضرت آدم(ع) به دنیا آمد. وی
-
حضرت هارون (ع)
9977 سرفصل‌های قرآنی
هارون(ع) پسر عمران، برادر بزرگ‌تر حضرت موسی(ع) و از پیامبران بنی اسرائیل بود. نام این پیامبر بزرگ الهی در قرآن کریم نوزده بار در کنار موسی و پیامبران دیگر ذکر شده و یک‌بار نیز به دودمان او با عنوا
-
حضرت هود (ع)
13983 سرفصل‌های قرآنی
حضرت هود(ع) یكی از پیامبران الهی است که نام و داستانش بارها در قرآن مجید آمده است. هود(ع)، از نسل نوح(ع) بود که قبل از زمان ابراهیم(ع) می‌زیست. گفته می‌شود آن‌حضرت را به این دلیل هود می‌گفتند كه از
-
حضرت یحیی (ع)
5106 سرفصل‌های قرآنی
حضرت یحیی(ع) یکی از پیامبران بنی‌اسرائیل بود که قرآن بارها از او نام برده است. وی در کودکی به مقام نبوت رسید و رحمت، محبت و پاکی دل از جانب پروردگار به او بخشیده شد. تولد او در کهن‌سالی پدر و مادرش
-
حضرت یسع (ع)
2695 سرفصل‌های قرآنی
«یسع» از معدود پیامبرانی است که نامش در قرآن کریم و در کنار نام پیامبران بزرگی؛ مانند اسماعیل(ع) آمده است: «وَ اذْكُرْ إِسْماعِيلَ وَ الْيَسَعَ وَ ذَا الْكِفْلِ وَ كُلٌّ مِنَ الْأَخْيارِ»؛ و به یاد
-
حضرت یعقوب (ع)
12308 سرفصل‌های قرآنی
حضرت یعقوب(ع) پسر حضرت اسحاق(ع) و نوه حضرت ابراهیم(ع) و برادر حضرت حضرت یوسف (ع)
21446 سرفصل‌های قرآنیحضرت یوسف(ع) فرزند حضرت یعقوب(ع) و هر دو از پیامبران بنی اسرائیل بودند. نام مادر یوسف، «راحیل» بود.
نام این پیامبر، 27 بار د
- حضرت یوشع (ع)
4470 پیامبرانيوشع بن نون بن افرائيم بن يوسف بن يعقوب؛ خواهرزاده حضرت موسی(ع) و جانشین و وصی آن‌حضرت بود و مقام نبوت هم داشت. ایشان در بیشتر حوادث همراه موسی(ع) بود و قرآن در داستان ملاقات موسی(ع) و خضر(ع) از نف
- حضرت یونس (ع) ، ذو النون
9133 سرفصل‌های قرآنیحضرت یونس بن متی(ع) از نوادگان بنیامین(ع) و یکی از پیامبران بنی‌اسرائیل است. بر
- حضور قلب
4045 اصطلاحات اخلاقیغیر از قلب مادی که جسم صنوبری شکل داخل بدن انسان است، محل عواطف و احساسات انسان‌ها نیز «قلب» نامیده می‌شود. در همین راستا، «حضور قلب» به م
- حفصه بنت عمر
2469 شخصیتهاحفصه، دختر عمر بن خطاب (خلیفه‌ی دوم) پنج سال قبل از بعثت به دنیا آمد. مادرش زینب خواهر عثمان بن مظعون صحابی معروف رسول خدا(ص) بود. وی هن
- حق ، حقوق ، حقیقت
33257 سرفصل‌های قرآنی«حق» که جمع آن «حقوق» است، به معناى «راه رفتن در ميان جاده»، «دنبال‌کردن راستى و درستى» و «هر چیز را از روى حکمت در جاى خود قرار دادن» می‌باشد.
به عبارت دیگر
- حکمت ، حکیم
15264 سرفصل‌های قرآنی«حكمت» آن‌گونه که فلاسفه و برخی از مفسران گفته‌اند؛ عبارت است از قضاياى حقهاى كه مطابق با واقع باشد؛ يعنى به نحوى مشتمل بر سعادت بشر باشد، مانند معارف الهی در باره مبدأ و معاد. و يا اگر مشتمل بر
- حلاس بن عمرو راسبی
1823 شخصیتهایکی از شهدای کربلا که روز عاشورا در کنار امام حسین(ع) به فیض حلم
5776 سرفصل‌های قرآنیاز نظر برخی لغت‌شناسان و اندیشمندان، واژه‌های «حلم» و «صبر» - گرچه شاید برخی تفاوت‌های اندک میانشان وجود داشته باشد، اما - تقریباً مترادف بوده و به یک معنا می‌باشند. بر این اساس، «حلیم» که به عنوان
- حلیمه سعدیه
1584 شخصیتهاحليمه دختر «ابى ذويب عبد الله بن حارث بن شجنه»، از قبيله‌ی بنى سعد بن بكر بود.
شهرت حلیمه در تاریخ اسلام از آن‌رو است که چون آمنه
- حمد (ستایش)
15765 سرفصل‌های قرآنی«حمد» در لغت به معنای «ستایش کردن» و در برابر ذم به معنای «نکوهش کردن» است.
ستایش کردن حقیقی، نوعی عمل و کردار است که نشانه‌هایش می‌تواند در گفتار نیز ظاهر شود، اما سخن تنها را نمی‌توان مدح
- حمزه ، حمزة بن عبد المطلب
3311 شخصیتهاحمزه فرزند عبدالمطلب، با کنیه‌ی «ابوعماره» و «ابو‌یعلى»، عموی پیامبر اسلام(ص)
- حمزة بن حسین بن علی
1714 شخصیت‌ها- حمزة بن عقیل
1663 شخصیتهااندکی از منابع، حمزة بن عقیل را به عنوان یکی از شهدای کربلا اعلام کرده‌اند. البته برخی سیره‌نویسان معاصر، ایشان را همان عبد الله بن عقیل<
- حنظله (ع)
2068 پیامبراندر برخی گزارش‌های تاریخی و روایی سخن از پیامبری به نام حنظله آمده است که در ارتباط با زمان و مکان رسالت ایشان نیز نظرات محتلفی بیان شده و به عنوان نمونه، برخی ایشان را پیامبر «اصحاب الرس» دانسته‌ان
- حنظلة بن اسعد شبامی
1842 شخصیتهاحنظلة بن اسعد(سعد) شبامی(شیبانی، شامی) یکی از شهدای کربلا و یکی از یاران امام حسین(
- حوا
3977 سرفصل‌های قرآنیحضرت حوا(س) نخستین زنی است که پس از آفرینش حضرت آدم(ع) خلق شد. شاید بتوان از ظاهر آیات قرآن در چگونگی
- حواریون
3593 سرفصل‌های قرآنی«حواریون» نام تعدادی از یاران خاص حضرت عیسی(ع) است. دربارۀ این‌که چرا آنان را حواریون نامیده‌اند، مفسران احتمالاتی را مطرح کرده‌اند؛ مانند
- حور عین
7609 سرفصل‌های قرآنیدر چندین آیه از قرآن مجید از همسران بهشتی تعبیر به «حورعین» شده است. در لغت، «حور» جمع «حوراء» به معنای زنی است که سفیدی چشمش بسیار سفید و سیاهی آن نیز بسیار سیاه باشد. و یا به معنای زنی است که دار
- حوزه ، حوزه علمیه ، طلبه ، روحانیت
5767 سرفصل‌های قرآنیحوزه علمیه اصطلاحا به جایی گفته می‌شود که طلاب علوم دینی در آن به تحصیل علوم دینی و اسلامی اشتغال دارند. حوزه علمیه سابقه‌ی بیش از هزار ساله دارد. حوزه‌های علمیه در
- حیاء ، شرم، خجالت
2920 سرفصل‌های قرآنی- حیقوق (ع)
1840 پیامبرانبر اساس برخی گزارش‌های تاریخی «حبقوق»، «حبقون»، و یا «حیقوق»، نام یکی از پیامبران الهی بود که در راستای تبلیغ دین «حضرت موسی(ع)» گام برداشته و «بنى‌اسرائيل» را به سمت دین ایشان دعوت می‌كرد. او در «
- حیله شرعی
1485 اصطلاحات فقهی - اصولیواژۀ حيله، به معناى چاره است كه شخص در تدبير كارش به آن منتقل می‌شود و آن يک نوع تغيّر و انفصال از حال اوّلى است. در واقع، این واژه، بر اثر گذشت زمان، معناى دوّمى نيز پيدا كرده، و آن عبارت است از:
- خالد بن سنان (ع)
2183 پیامبرانبر اساس برخی گزارش‌ها در زمان ميان حضرت عيسى(ع) و پیامبر اسلام(ص) چهار پيامبر به تبلیغ دین می‌پرداختند که سه نفر از بنى اسرائيل و يک نفر از عرب، به نام «خالد بن سنان عبسى» بود. برخی نیز معتقدند که
- خالد بن عمرو ازدی
1648 شخصیت‌ها- خدیجه بنت خویلد
6715 شخصیتهاحضرت خدیجه(س) از پدری به نام «خويلد بن اسد»، و مادری به نام «فاطمه بنت زائده» پا به جهان گذاشت، ایشان اولین و گرامی‌ترین همسر پیامبر اسلام (ص) و از از خرابات
2486 اصطلاحات عرفانی«خَرابات» در لغت جمع «خرابه» به معناى شراب‌خانه، میخانه، میکده و ویرانه‌ها است. و در اصطلاح عرفانی عبارت است از: خراب شدن صفات و عادات نفسانی بشری، و فانى شدن وجود جسمانى. در همین راستا «خراباتی» ب
- خرقه
پرسش های اتفاقی
-
آیا امام حسن(ع) از عمرو بن عاص شعر خریداری کرد؟
8228 امام علی ع 1398/07/03فضائل و مناقب امام علی(ع) به اندازه‌ای است[1] که دوست و دشمن به آن اعتراف دارند؛[2] تا آن‌جا که در برخی منابع اعلام شده که عمرو عاص نیز در وصف امام علی(ع) اشعاری سرود، [3]که البته نمی‌توان تمام اشعاری که به عمرو ...
-
آیا تلاش پزشکان برای زنده ماندن بیماران به هر وجه ممکن، خلاف اراده خداوند نیست؟!
7729 قضاء و قدر 1395/03/11این‌که مرگ انسان به دست خداوند است، منافات با تلاش پزشکان برای زنده ماندن بیماران ندارد؛ زیرا همان‌گونه که مرگ انسان‌ها در دست خداوند است، زنده بودن انسان‌ها نیز در دست خداوند است؛ و چه بسا خداوند چنین مقدر کرده است که اگر این بیمار نزد پزشک برود ...
-
پیروی از رسول خدا(ص) بر همگان واجب است، پس چرا امام علی(ع) در نوشتن صلح‌نامه حدیبیه از دستور حضرتشان سرپیچی نمود؟
4919 حدیث 1400/10/06بر اساس گزارش‌های معتبر تاریخی امام علی(ع) در صلح حدیبیه از سوی رسول خدا(ص) مأمور نوشتن مفاد صلح‌نامه شد.[1] امام علی(ع) نیز صلح‌نامه حدیبیه را با «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» آغاز نمود؛ اما سهیل بن عمرو که نماینده قریش بود، گفت: من به این کلمات ...
-
آیا اوصیای انبیای الهی، خود نیز پیامبر بودند؟!
8063 پیامبران و کتابهای آسمانی 1398/03/09وصایت اوصیای پیامبران[1] به دو صورت قابل فرض است: 1. برای رتق و فتق امور دنیایی در این فرض دلیلی وجود ندارد که وصی هر پیامبری، لزوماً خود یک پیامبر باشد، بویژه آن‌که با توجه به تعداد بسیار پیامبران در یک زمان، شاید ...
-
دراز کشیدن در مقابل تابلویی که دارای نام خدا است، چه حکمی دارد؟
9331 احترام به نام خدا، قرآن، پیشوایان 1399/06/30چنانچه قصد توهین نداشته و یا در عرف موجب بی احترامی نباشد، اشکالی ندارد.ضمائم:پاسخ دفاتر مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است: [1]حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):اگر عرفاً بی احترامی محسوب نشود، مانعى ...
-
در مورد چشمه‌ی بهشتی «سلسبیل» توضیح دهید؟
1907 تفسیر 1402/10/06قرآن کریم در بیان یکی از نعمت‌های بهشتى می‌فرماید: در آن‌جا چشمهاى است که «سلسبیل» نام دارد:«عَیْناً فیها تُسَمَّى سَلْسَبیلاً».[1]خود قرآن بیش از این، توضیحی در مورد این چشمه و ویژگی‌های آن ارائه نکرده؛ اما در لغت‌نامه‌ها و تفاسیر قرآن می‌توان توضیحاتی در مورد ...
-
آیا این مطلب ثابت است که انسان دارای چهار روح است؟
42222 Islamic Philosophy 1387/12/07واژه «روح» در کتابهای عرفانی، اخلاقی و فلسفی کاربرد متعددی دارد؛ از منظر عرفانی؛ عارفان بر این عقیده اند که انسان از مقامات چهار گانه روح، قلب، خیال، طبع برخوردار است. از منظر اخلاقی؛ عالمان اخلاق نیز معتقدند که انسان معجونی از نیروهای مختلف است؛ که از میان ...
-
آیا می‌توانیم فرشتگان را واسطه‌ای پیش خدا قرار دهیم؟ آیا در هر مشکل، باید فرشته مربوط به آن مشکل را واسطه قرار داد؟
17482 توسل، شفاعت، تبرک و ... 1395/11/06این‌که انسان، فرشتگان را واسطه درخواست خویش از پروردگار قرار دهد، در دعاها نیز وجود دارد؛ چنان‌که امام علی(ع) در مقام آموزش نماز فَرَج، در بخشی از دعای مربوط به آن می‌فرماید: «... و أَسْأَلُکَ بِحَقِّ أَنْبِیَائِکَ الْمُرْسَلِینَ وَ بِحَقِّ حَمَلَةِ عَرْشِکَ وَ بِحَقِّ مَلَائِکَتِکَ الْمُقَرَّبِینَ وَ بِحَقِّ ...
-
چه ارتباطی میان سه آیه شریفه آخر سوره حشر با مقام احدیت، واحدیت و مشیت وجود دارد؟
33377 تفسیر 1393/07/01سه آیه آخر سوره حشر آیات 22و 23 و 24 این سوره هستند. در آیه اول یعنی آیه 22 خداوند می‌فرماید: «هُوَ اللَّهُ الَّذِى لَا إِلَاهَ إِلَّا هُوَ عَالِمُ الْغَیْبِ وَ الشَّهَادَةِ هُوَ الرَّحْمَانُ الرَّحِیمُ»؛ او است خدایى که جز او معبودى نیست، داناى غیب و آشکار است ...
-
آیا ساخت یک فیلم یا بازی کامپیوتری با استفاده از کتابی که ناشر و یا نویسنده‌اش اجازه بازنشر نداده، جایز است؟
3985 حقوق معنوی و کپی برداری ها 1398/11/20در فرض سؤال، بیشتر فقها معتقدند که لازم است برای ساخت و انتشار فیلم یا بازی از روی داستان مذکور، رضایت نویسنده داستان، جلب شود، البته برخی از فقها[1] رضایت وی را در این زمینه شرط نمی‌دانند.ضمائم:پاسخ دفاتر مراجع عظام تقلید نسبت ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
894007 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهان‌شمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
802225 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
769023 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می‌کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می‌کند؟
689249 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه‌های دینی ما مسئله‌ای شناخته شده است، چنان‌که در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می‌رود». و... .منتها همان‌گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
663074 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
650884 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
606328 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
588834 Laws and Jurisprudence 1385/10/20پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] بهجا آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
581186 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
566310 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
- حضرت یوشع (ع)
