اصطلاحات و مدخل ها
-
خشوع
5298 سرفصلهای قرآنی
واژگان «خضوع» و «خشوع» هر دو در معانى تذلل، انكسار، سرشکستگی، آرامى، آسودگى، تواضع با اعضا و ترس در دل مورد استفاده قرار میگیرند و از این رو میتوان این دو واژه را تا حد زیادی مترادف با یکدیگر ارز
-
خضوع
3395 سرفصلهای قرآنی
واژگان «خضوع» و «خشوع» هر دو در معانى تذلل، انكسار، سرشکستگی، آرامى، آسودگى، تواضع با اعضا و ترس در دل مورد استفاده قرار میگیرند و از این رو میتوان این دو واژه را تا حد زیادی مترادف با یکدیگر ارز
-
خفینة بن قیس
1453 شخصیتها
بر اساس برخی گزارشها «خفینة بن قیس» یکی از یاران امام حسین(ع) و از شهدای کربلا بود.
البته برخی نام ایشان را «حبشی» یا «حبشه»
-
خلسه
2264 اصطلاحات عرفانی
خلسه عرفانی، حالتی ناب است که حاصل رهایی انسان از «مَن محدود» و پر از عذاب، و رسیدن به «مَن حقیقی» و اتحاد با آن است.
پرسش مرتبط: fa12776
-
خلقت ، آفرینش ، هستی
27329 سرفصلهای قرآنی
خلقت به معنای آفرینش و پدید آوردن است. مشتقات ریشه «خلق» در قرآن کریم فراوان به کار رفته تا از این طریق بندگان به خالق نظام هستی متوجه شوند و از خلود (ابدیت، جاودانگی)
15698 سرفصلهای قرآنیواژه «خلود» از ریشه «خلد» در لغت به معناى دور شدن و خودداری از قرار گرفتن در موقعیتی است که چيزها را در معرض فساد قرار میدهد که نتیجهاش باقىماندن بر ویژگی اولیه و تازگی خواهد بود. عرب هر چيزى را
- خلیفه (خلیفة الله)
5049 سرفصلهای قرآنیاصطلاح «خلیفه» از ریشه «خلف» به معنای پشتسر، گرفته شده و به معنای جانشینی است. جانشینی گاه در امور حسی است، مانند این آیه قرآن «جَعَلَ اللَّيْلَ وَ النَّهارَ خِلْفَة (شب و روز را جانشین یکدیگر قرا
- خمر، شراب (مشروبات الکلی) ، مستی
10926 سرفصلهای قرآنیگرچه «خمر» بیشتر در شراب تولیدشده از انگور مورد استفاده قرار میگیرد، اما در معنایی وسیعتر به هر مايع مست كنندهای خمر میگویند، خواه از انگور گرفته شده باشد، يا از كشمش، خرما، و يا هر چيز ديگر، ا
- خنده ، لبخند ، ضحک ، تبسم
2961 سرفصلهای قرآنیمادهی «ضحک» و مشتقات آن که به معنای خنده بوده و 9 مرتبه در قرآن بیان شده است. آنچه از مجموع متون خوارج
4477 فرقهها، مذهبها، گروهها«خوارج» یکی از پرحاشیهترین گروههایی به شمار میآیند که در تاریخ اسلام ظهور نمودند. آغاز شکلگیری این فرقه، هنگام پایان جنگ صفین بود که
- خودکشی ، انتحار
3654 سرفصلهای قرآنیحیات و زندگی، هدیهی ارزشمندی است که از طرف پروردگار به انسان داده شده است. این هدیه، در واقع فرصتی است که انسان با کمک آن بتواند به بالا
- خوف(ترس، وحشت، رعب)
23044 سرفصلهای قرآنیخوف به معنای ناراحتی قلب و ترس و وحشت از رخدادی ناپسند است که ممکن است در آینده رخ دهد: «تألم القلب و احتراقه بسبب توقع المکروه فی الاستقبال مشکوک الوقوع».
خوف و هراس دو گونه است: خوف و هرا
- خیانت ، خائن
3721 سرفصلهای قرآنی«خیانت» در لغت به معنای مخالفت با حق و پیمان است که معمولا به صورت پنهانی انجام میشود و فرد خیانتکار، خائن نامیده میشود.
خیانت
- دحو الارض
1507 سرفصلهای قرآنیبر اساس برخی گزارشها، روز بیست و پنجم ذیقعده، همزمان با آغاز دحوالارض است. «دَحو» به معنای بسط و گسترش است. بعضی نیز آنرا به معنای تکاندادن چیزی از محل اصلیاش تفسیر کردهاند.
منظور از
- دروغگو دشمن خداست
1253 ضرب المثلهادر دین اسلام، دروغ عنوان امری بسیار ناپسند معرفی شده تا جایی که این واقعیت که «دروغگو دشمن خداست» به عنوان یک ضرب المثل در جامعه اسلامی مورد پذیرش قرار گرفته است.
برای دریافت اطلاعات بیشت
- دعا ، دعوت
25770 سرفصلهای قرآنیدعاء در لغت به معنای خواندن و یا درخواست است که میتواند در دعوت مردم به سوی خداوند و کار خیر و حتی در غیر ارتباطهای معنوی نیز مورد استفاده قرار گیرد، اما در آموزههای دینی، دعا و نيايش، عبادتی مع
- دلایل و برهانهای اثبات پروردگار
2261 سرفصلهای قرآنیپیامبران و رسولان الهی و دیگر اندیشمندان خداباور در طول تاریخ در صدد اثبت وجود پروردگار با دلایل مختلف بوده و هستند.
بخشی از دلایل و برهانهایی که توسط آنان ارائه شده است از این قرار است .
- دلیل اخص از مدعا
2438 اصطلاحات فقهی - اصولیاگر دلیلی که برای اثبات مدعا اقامه میشود، تنها بخشی از آن را ثابت کند؛ گفته میشود که «دلیل اخص از مدعاست».
- دلیل اعم از مدعا
1879 اصطلاحات فقهی - اصولیاگر دلیلی که اقامه میشود، علاوه بر آنکه مدّعا را ثابت کرده، اثباتکننده موارد دیگری غیر از مدعا نیز باشد، گفته میشود که «دلیل اعم از مدعاست».
- دنیا
18211 سرفصلهای قرآنیواژهی «دنیا» مؤنث «ادنی»، که اگر از ریشهی «دنی» باشد به معنای پست، و اگر از ریشهی «دنو» باشد به معنای نزدیکتر است. این واژه در قرآن كریم در قالب صفت آمده است؛ ما
- دور
2318 اصطلاحات فلسفی«دَوْر» (به فتح اول و سکون ثانی) از اصطلاحات منطق و فلسفه است که در سایر علوم بویژه فقه و اصول نیز کاربرد زیادی دارد. دور عبارت است از: اینکه موجود شدن چیزی در نهایت، وابسته به مو
- دور مصرح
1483 اصطلاحات فلسفی«دور مُصَرَّح» همان دور بدون واسطه است. رجوع کنید: مدخل «دَوْر».
- دور مضمر
1671 اصطلاحات فلسفیبه دور با واسطه «دَوْر مُضمَر» میگویند. مثلاً هر گاه "الف" متوقف بر "ب" باشد و "ب" متوقف بر "ج" و "ج" متوقف بر "دال" و "دال" متوقف بر "الف" باشد. رجوع کنید: مدخل دوری و دوستی
1615 ضرب المثلهااین ضرب المثل نشانگر آن است که اگر افرادی این ظرفیت اخلاقی را ندارند که برخی رفتارهای نامناسب همسایگان خویشاوند خود را تحمل کنند، بهتر است در کنار هم نباشند تا زمینه کمتری برای این کدورتها پدید آی
- دین ، مذهب ، یوم الدین
15312 سرفصلهای قرآنیگرچه «دين» در معنای عام آن به معنای هرنوع عقیده است، مانند آنجا که گفته میشود: «لکم دینکم و لی دین»، اما دین واقعی به معنای مجموعهای از عقايد، اخلاق، قوانين و مقررات اجرايی است كه خداوند آنرا ب
- ذبح
2942 اصطلاحات فقهی - اصولی«ذبح» در لغت به معنای پارهكردن گلو است و در استعمال قرآنی هم برای بریدن گلوی انسانها مورد استفاده قرار گرفته است آنجا که ذکر
13352 سرفصلهای قرآنی«ذکر» که در مقابل «نسیان» و فراموشی قرار دارد، به معنای یاد کردن، بر زبان راندن، به یاد آوردن، آواز، ثنا، دعا، ورد و ... است که يكى از زيباترين جلوههاى ارتباط عاشقانه با خدا و اساسیترين راههاى
- ذمّ شبیه به مدح
1544 ادبیاتیکی از زیرشاخههای «دانش بدیع» و یکی از آرایههای ادبی کلام و زیبا سازی سخن، نکوهش شدید با سخنی است که به ظاهر شبیه ستایش میباشد. به این نوع از نکوهش، «ذمّ شبیه به مدح» میگویند. در این روش، فرد ب
- ذو القرنین (ع)
5837 سرفصلهای قرآنییکی از شخصیتهایی که در قرآن از او یاد شده و گزارشهایی در مورد او ارائه شده است، شخصی به نام «ذو القرنین» است. درباره اینکه نام اصلی او چیست و منطبق بر کدام شخصیت تاریخی شناختهشده است، بین مفسرا
- رابطه خدن
1486 سرفصلهای قرآنیرابطه خدن، رابطه دوستانه نامشروع بین زن و مرد است و «أخدان» که در قرآن مورد استفاده قرار گرفته است، جمع «خدن» به معناى رفيق است و بیشتر در مورد افرادی استعمال میشود كه تنها از روى شهوت رفيق میشو
- رافع مولی شنده
1434 شخصیتهاراهب ، رهبانیت
3122 سرفصلهای قرآنیرهبانیت به معنای کنارهگیری از مردم و گوشهنشینی است، و راهب به کسی گفته میشود که از مردم دوری کرده و کنج عزلت اختیار کند. رهبانیت از آموزههای مسیحیت تحریف شده است که مفاسد زیادی را به دنبال دارد
- رجاء ، امید
5637 سرفصلهای قرآنیعلمای اخلاق، رجاء(امید) – که بارها در قرآن کریم از آن یاد شده است – را اینگونه تعریف میکنند:
احساس راحتی رجب ، ماه رجب
4627 زمانها«رجب»؛ نام هفتمین ماه از ماههای قمری است. بر اساس آنچه در لغتنامهها آمده، این ریشه در موارد «بزرگداشت چیزی از روی هیبت آن» مورد استفاده قرار میگیرد. و این ماه را نیز از آنرو رجب نامیدهاند که
- رجعت
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
پرسش های اتفاقی
-
چرا گرایش به مادیات و ظاهر دنیایى بیشتر و آسانتر از گرایش به آخرت و امور معنوى است؟
20780 دنیا و زینتهای آن 1386/07/29همانگونه که در عالم طبیعت حرکت نزولى آسانتر از حرکت صعودى است، حرکت و سیر در امور معنوى و اخلاقى نیز این چنین است؛ زیرا گرایش به سوى آخرت و امور معنوى، حرکت به سمت فطرت الهى و گرایش به دنیا و مادیات، حرکت بر اساس طبیعت مادى ...
-
فراموش کردن ذکر رکوع یا سجده چه حکمی دارد؟
29590 رکوع 1391/12/14اگر واجبى که ترک شده مستقل نباشد بلکه در ضمن واجب دیگرى باشد، مثل ذکر سجده [یا رکوع] در این فرض اگر بعد از انجام واجب اصلى (سر برداشتن از سجده یا رکوع) یادش بیاید، نمازش صحیح است و مستحب است دو سجده سهو به جا آورد.
-
آیا شب بیست و هفتم ماه رمضان نیز از شبهای قدر و شبزندهداری است؟
33995 شهادت امام علی ع 1395/04/12اینکه بر اساس آیات قرآن، لیلة القدر در ماه رمضان میباشد، هیچ جای شک و تردیدى نیست،[1] و نیز اینکه یکی از اعمال شب قدر، شبزندهداری است.[2] ولى در اینکه شب قدر کدام شب از شبهاى ماه رمضان است میان ...
-
چگونه جسم مادّی پیامبر(ص) هنگام معراج در عالم مجردات حضور یافت؟
10616 کلام قدیم 1398/03/02معراج پیامبر(ص) از امور یقینی بوده و شبههای در آن نیست،[1] اما در مورد کیفیت معراج پیامبر(ص) که آیا جسمانی بوده یا روحانی؟ چند نظریه مطرح شده است: 1. بیشتر مفسران بر این باورند که معراج آنحضرت هم روحانى، و هم جسمانى ...
-
در آموزههای دینی چه فضیلتهایی برای سوره انفطار بیان شده است؟ آیا توصیه شده است هنگام بارش باران، این سوره را بخوانیم؟
2421 تفسیر 1401/03/30سورهی انفطار، هشتاد و دومین سوره قرآن بوده، 19 آیه داشته و در مکه نازل شده است.[1]فضیلت سوره انفطاردر فضیلت این سوره، روایاتی وارد شده است؛ مانند آنکه پیامبر(ص) فرمود:«کسی که این سوره را قرائت کند خداوند ...
-
آیا در زمان متوکل عباسی و به دستور او دست زائران قبر امام حسین(ع) را میبریدند؟!
6937 امام حسین ع 1400/12/11گزارشهای تاریخی حاکی از آن است که متوکل عباسی، دشمنی شدیدی نسبت به نوادگان ابوطالب داشت و تعداد زیادی از آنان را کشت و یا به زندان انداخت و رفتاری را پیش گرفت که قبل از او در خاندان عباسی سابقه نداشت. و در همین راستا نیز ...
-
مراد از کارهای خیر چیست که پروردگار در قرآن دستور به سبقت و سرعت گرفتن به سوی آنها داده است؟
27270 تفسیر 1392/07/17واژه «خیر» در لغت به کارهایی اطلاق میشود که دلپسند و مرغوب است.[1] راغب در مفردات میگوید: خیر آن است که همه بدان رغبت کنند؛ مثل عقل، عدل، فضل و ...، که در مقابل آن شرّ است.[2] پروردگار حکیم در ...
-
کدام آیات قرآنی منسوخ شدهاند؟
35116 علوم قرآنی 1395/11/07درباره تعیین آیات ناسخ و منسوخ، اختلافاتی بین اندیشمندان علوم قرآنی وجود دارد که گاه گروه آیات منسوخی از طرف آنان اعلام شده، با یکدیگر همخوانی ندارند که در این زمینه، باید در مورد هر آیهای که ادعای نسخ آن شده، جداگانه به بررسی پرداخت. به هر حال؛ ...
-
آیا کارهایی که وضو را باطل می کند باعث باطل شدن تیمّم بدل از غسل هم می شود؟
14127 Laws and Jurisprudence 1391/04/24فتوای مراجع عظام تقلید در این باره چنین است: اگر تیمّم بدل از غسل کند، و بعد کارى که وضو را باطل مى کند براى او پیش آید،[1] [اگر عذر او بر طرف شده، براى نمازهاى بعد باید ...
-
آیا ایرانیان در حکومت امام علی(ع) نقش داشتند؟
3148 حدیث 1399/11/06در پاسخ به این سؤال باید گفت؛ حتی اگر نامی از ایرانیان در میان فرمانداران و استانداران امام علی(ع) وجود نداشته باشد، اما با توجه به شواهد و قرائن، ایرانیان مسلمان در حکومت امام علی(ع) دارای نفوذ زیادی بودند و یا در کنار آنحضرت(ع) حضور فعالی داشتند، ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
889938 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
782359 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
750593 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
672310 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
654896 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
646302 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
594616 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
579139 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
563113 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
562848 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
- خلیفه (خلیفة الله)