اصطلاحات و مدخل ها
-
عبدالله بن عمیر کلبی
1432 شخصیتها
-
عبدالله بن قیس
2152 شخصیتها
«عبدالله بن قیس» نام یکی از شهدای کربلا است که بر اساس برخی گزارشها به همراه برادرش عبدالله بن مسلم بن عقیل
2237 شخصیتها«عبدالله بن مسلم بن عقیل» نام یکی از شهدای کربلا است که بعد از شهادت پدرش مسلم
- عبدالله بن یقطر
2008 شخصیتها«عبدالله بن یقطر» نام یکی از اصحاب امام حسین(ع) و به نقلی برادر رضاعی حضرتشان است که در جریان نهضت عاشورا نقش نامهرسانی آن حضرت را بر عهد
- عبرت
2069 سرفصلهای قرآنییکی از واژههای کلیدی قرآن کریم جهت پندآموزی و تفکر و عبید الله بن قیس
2021 شخصیتها«عبیدالله بن قیس» نام یکی از شهدای کربلا است که بر اساس برخی گزارشها به همراه برادرش عبید الله بن یزید بن ثبیط
1756 شخصیتهااین شهید فرزند شهیدی دیگر از شهدای کربلا به نام یزید بن ثبیط است که به همراه بر
- عبیدالله بن عبدالله بن جعفر
1642 شخصیتها- عثمان بن عفان
7825 شخصیتهاعثمان بن عفّان بن أبى العاص بن أميّة بن عبد شمس بن عبد مناف، از مادری به نام «أروی دختر کریز»، شش سال پس از حملهی ابرهه به مکه(عام الفیل) به دنیا آمد. وی دو کنیه داشت. «ابو عمرو» و «ابو عبدالله».
- عثمان بن علی بن ابی طالب
2362 شخصیتها«عثمان بن علی» فرزند امام علی(ع) و فاطمه أم البنین(س) نام یکی از شهدای کربلا اس
- عجب(خودپسندی، خودبینی)
7017 سرفصلهای قرآنی«عُجْب» به معنای منیّت، خود بزرگبینی و نوعی کمال را در خود مشاهده کردن میباشد، چه اینکه این صفت کمال در او باشد، یا نباشد، و چه اینکه آن صفت در حقیقت کمال باشد، یا نباشد.
فرق عُجب با ت
- عجله ، شتابزدگی ، عاجله
6972 سرفصلهای قرآنیعجله یا شتابزدگی از رفتارهایی است که - جز برخی موارد خاص - به عنوان یک ویژگی منفی برای انسانها به شمار میآید و در آیات و روایات و نیز در دانش اخلاق اسلامی این موضوع مورد بررسی و گفتگو قرار گرفته
- عدل ، عدالت، عدول
10398 سرفصلهای قرآنیبرای «عدالت» از ریشهی «عدل»، در دانش لغت، چند معنای نسبتاً مشابه ذکر شده است، مانند: «برابری»، «دادگری کردن»، «حدّ متوسط بین افراط و تفریط به گونهای که زیادی و کمی در آن نباشد» و ...
واژه
- عذاب ، شکنجه ، مجازات ، کیفر
43276 سرفصلهای قرآنی«عذاب» واژهای است که در قرآن کریم به تعداد بسیار تکرار شده است.
لغتشناسان «عذاب» را چنین معنا کردهاند: «العَذابُ: هو الإيجاع الشّديد»؛ عذاب، مجازات دردناک و شدید (شکنجه) را گویند. «العَذ
- عرش
7858 سرفصلهای قرآنی«عرش» که جمع آن «عروش» است، در اصل به معنای چیزی است که سقف داشته باشد. برخی از مشتقات ریشه «عرش» که در قرآن کریم وجود دارد نیز در همین معنا مورد استفاده قرار گرفته است(مانند آیه 259 سوره بقره). ن
- عرف
1817 اصطلاحات فقهی - اصولیعُرف دارای معانی گوناگونی میباشد، مانند:
الف) امر پسندیده،
ب) معرفت و شناسایی.
ج) عادات موجود در یک جامعه.
عرف در اصطلاح فقها به "عادات رفتاری و دیدگاه ذهنی مردم" گ
- عرفان ، عارف
5959 اصطلاحات عرفانیواژۀ «عرفان» در لغت به معناى شناختن است. و در اصطلاح، به شناخت ويژهاى اختصاص يافته كه از راه شهود درونى و يافت باطنى به دست میآید. ب
- عرفان عملی
2125 اصطلاحات عرفانیعرفان عملی که در برابر عرفان نظری قرار میگیرد خود دارای دو بخش است. یک بخش علمی و دیگری عملی:
بخش علمی عرفان عملی عبارت است از: م
- عرفان نظری
1780 اصطلاحات عرفانیعرفان نظری که در برابر عرفان عملی قرار میگیرد عبارت است از: مجموعهای از دریافتهای باطنی از طریق عزرائیل
3571 سرفصلهای قرآنیحضرت عزرائیل(ملک الموت) یکی از چهار فرشتهی مقرب الهی است. عزرائیل و فرشتگان در اختیار او وظیفه قبض روح و مرگ موجودات را بر عهده دارند. نام دیگر این فرشته، «ملک الموت» و یا «فرشته مرگ» است. قرآن در
- عزم
3848 سرفصلهای قرآنی«عزم» در لغت، به معناى «تصميم قطعی و محكم» است. و گاه به هر چيز محكم نيز «عزم» گفته میشود. در فرهنگ قرآن کریم، «عزم» به معناى تصميم محكمی است که انسان برای بهتر انجامدادن كارهاى خود باید با چنین
- عشق
5927 اصطلاحات عرفانیواژه «عشق» به معناى دوستى شدید، شوق مفرط و میل شدید به چیزی است. یعنی فرط حبّ و دوستی! در همین راستا، واژه «عَشَقه» به معنای گیاه پیچک است که درخت را احاطه و در نهایت راه تنفس را بر او میبندد و د
- عصمت
17978 سرفصلهای قرآنی«عصمت» از ریشه لغوی «عصم» به معنای نگهداریکردن و محافظت است، چنانچه خدا خطاب به پیامبرش میفرماید: (والله یعصمک من الناس: خدا در مقابل مردم، نگهبان توست).
در اصطلاح روایی و کلامی، منظور از
- عطر ، بوی خوش
2898 سرفصلهای قرآنی- عفت ، عفیف
4545 سرفصلهای قرآنی«عفت» به معنای پاکدامنی و عفیف یعنی پاکدامن. عفت از ویژگیهای انسانهای مؤمن است.
- عفو (گذشت، بخشش)
8148 سرفصلهای قرآنیعفو و گذشت در فرهنگ دینی، گاه در ارتباط با تعامل افراد جامعه با یکدیگر بوده که گذشت مردم از اشتباهات دیگران از اساسیترین اصول دین اسلام، و از اوصاف پسندیده در حوزه اخلاق اسلامی میباشد. و گاه این
- عقبة بن الصلت
1681 شخصیتهادر گزارشی تاریخی از شهیدی به نام عقبة بن صلت یاد شده که در کنار امام حسین(ع) به
- عقل (اندیشه)
19947 سرفصلهای قرآنی«عقل» و «اندیشه» در اصل همان خودآگاهی انسان است که ویژه انسانها بوده و حیوانات در عین داشتن شعور، فاقد عنصری به نام «من» و آگاهی از خود هستند. به بیان دیگر، عقل آن نور آگاهی است که به تمامی ارکان
- علت و معلول، برهان علیت
8956 اصطلاحات فلسفیكهنترین مسئلهی فلسفه، مسئلهی «علّت و معلول» است. دو مفهوم علت و معلول از معقولات ثانی فلسفی است که بیانگر نحوهی وجود است. «علّیت»
- علل الشرایع
1935 کتابهاکتاب «علل الشرائع» تألیف ابو جعفر، محمد بن على بن حسین بن بابویه قمى معروف به «شیخ صدوق»(381 ق) بوده که با هدف گردآوری آن دسته از روایاتى از رسول خدا(ص) و ائمه معصومین(ع) به نگارش درآمده که در ارتب
- علم ، دانش بشری
- علم حصولی
2205 اصطلاحات عرفانیعلم حصولی دانشی است که با استفاده از واسطههایی چون منطق و استدلال به دست میآید بر خلاف «علم حضوری» که برای به دست آوردن آن نیاز به هیچ و
- علم حضوری
2942 اصطلاحات عرفانیعلم حضوری دانشی است که عین واقعیت معلوم بدون هیچ واسطهای نزد عالِم حاضرباشد؛ مانند علم انسان به ذات و حالات وجدانی و ذهنی خود. در برابر این نوع از علم، « علی اصغر ، عبد الله الرضیع
7847 شخصیتهایکی از شهدای کربلا، کودک شیرخوار امام حسین(ع) از همسری به نام رباب بود. در برخی منابع کهن شیعی و اهل سنت نام این کودک عبدالله ذکر شد
- علی بن الحسین ، علی اکبر
3962 شخصیتهاامام حسین (ع) دو یا چند فرزند پسر به نام علی داشت که یکی از آنها که از همسری به نام لیلا بود به نام علی اکبر(ع) شناخته میشود. برخی گزارشها علی اکبر(ع) را بزرگتر از
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
پرسش های اتفاقی
-
آیا نباید آرزو داشت؛ به دلیل آنکه شیطان با آرزوها به دنبال فریب انسانها است؟!
11322 تفسیر 1396/05/30نخست باید گفت؛ اصل امید و آرزو نه تنها مذموم و نکوهیده نیست، بلکه نقش بسیار مهمی در زندگی و پیشرفت انسان در جنبههای مادی و معنوی بشر دارد. پیامبر اسلام(ص) میفرماید: «الْأَمَلُ رَحْمَةٌ لِأُمَّتِی، وَ لَوْ لَا الْأَمَلُ مَا أَرْضَعَتْ أُمٌّ وَلَداً وَ لَا غَرَسَ غَارِسٌ شَجَراً»؛
-
آیا بخار برخاسته از نجاست نجس است؟
23243 Laws and Jurisprudence 1389/03/19چون بخار بول (ادرا) غیر از بول است و بخار آب متنجس غیر از آب متنجس است و ماهیت آن تغییر کرده است، بخار بول و آب متنجس پاک است.[1][1] ...
-
از نگاه امام علی(ع) کاتب(نویسنده) باید چه خصوصیاتی داشته باشد؟
10031 درایه الحدیث 1392/07/02کاتب و نویسنده به دو معنا میتواند مورد نظر باشد: 1. منشی؛ که کارهای نوشتاری مدیر خود را انجام میدهد که امروزه این کار با رایانه انجام میشود. امام علی(ع) در نامه[1] به مالک اشتر میفرماید: ... سپس در امور نویسندگان و منشیان به ...
-
چرا پدر در قتل عمدی فرزند قصاص نمی شود؟
70537 Laws and Jurisprudence 1388/04/31احکام خداوند بر اساس مصالح و مفاسد است؛ روایات متعددی از امامان معصوم (ع) به ما رسیده است که پدر به خاطر قتل فرزند قصاص نمی شود.گرچه علت اصلی این حکم در منابع حدیثی ما بیان نشده است و برای ما روشن نیست، اما می توان گفت برخی از ...
-
با توجه به اینکه خدای متعال میفرماید: فقط مرا بندگی کنید و عبد من باشید؛ چرا شیعیان اسمهای خودشان را عبدالحسین(بنده حسین) و عبدالعلی(بنده علی)، و... میگذارند؟!
27166 بیشتر بدانید 1386/08/12"عبد" در زبان عرب چند معنا دارد: اوّل کسی که پرستش، خضوع و طاعت میکند، دوم مملوک و غلام.جایگاه عظیم و شأن رفیع ائمهی اطهار(ع) باعث شد، تا ارادتمندانشان گاهی برای اظهار علاقه از نامهایی؛ مانند "عبدالحسین، عبدالعلی و ..." یا معادل فارسی آن "غلامحسین، غلامعلی ...
-
در مورد مرحوم سید هاشم حداد و شاگردان ایشان مطالبی بفرمایید.
24375 بزرگان 1387/09/05عارف إلاهی، مرحوم سید هاشم موسوی حداد اهل شهر مقدس کربلا بود که در سال 1318 هـ.ق، در همان شهر به دنیا آمد و در سن 86 سالگی در سال 1404 هـ.ق، در همان شهر به لقاء الله پیوست. او در شهر مقدس نجف با عارف ربانی سید ...
-
آیا پرداخت خمس، میتواند یکی از راههای برقراری پیوند با اهلبیت(ع) باشد؟
5143 تفسیر 1396/07/04لزوم برقراری پیوند با آنچه خدا بدان دستور داده از توصیههای قرآن کریم است: «الَّذِینَ یَصِلُونَ ما أَمَرَ اللهُ بِهِ أَنْ یُوصَلَ وَ یَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ وَ یَخافُونَ سُوءَ الْحِسابِ»؛[1] «و آنان که آنچه را خدا به پیوستنش فرمان داده میپیوندند و از پروردگارشان میترسند ...
-
روزه بدل بدنه چیست؟
8348 قربانی 1393/08/10بَدَنَه مفرد بُدن(بر وزن قُفل) به معنای شتر قربانی میباشد.[1] چنانکه خداوند متعال میفرماید: «وَ الْبُدْنَ جَعَلْناها لَکُمْ مِنْ شَعائِرِ اللَّهِ».[2] و مراد از «صوم بدل البدنه» آن است که اگر حاجی قبل از غروب آفتاب، عرفات را عمداً ترک ...
-
معنای اصطلاحات منطقی «سفسطه» و «مغالطه» چیست؟
174266 کلیات 1396/08/21الف. سفسطه دانشمندان علم منطق در تعریف «سفسطه» میگویند: سفسطه، قیاسی است که در آن از قضایای وهمی (وهمیات) استفاده شود؛ و غرض از آن به غلط انداختن طرف مقابل و یا اسکات او باشد. قضیه وهمیه در نظر آنان عبارت است از: قضیهای که در واقع کاذب ...
-
محقق حقائق امکانی بودن امام رضا(ع) در صلوات ابن عربی معنایش چیست؟
2627 امام رضا ع 1400/08/24جدا از بررسی صحت استناد این صلوات به محی الدین ابن عربی، باید گفت؛ اینکه در درودهای یاد شده، «محقّق حقائق امکانی بودن»،[1] یکی از فضایل و ویژگیهای امام رضا(ع) به شمار آمده، معنایش میتواند آن باشد که حضرتشان واسطهی فیض بین ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
891543 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
791721 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
755825 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
678963 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
658317 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
648231 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
599718 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
579943 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
563993 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
-
می خواهم دعا کنم همسرم در زندگی مطیع من باشد آیا در این زمینه دعایی از اهل بیت (ع) به ما رسیده است؟
558537 Practical 1389/02/22دعاها، لازم نیست حتماً به زبان عربى خوانده شوند؛ هرچند به عربی بهتر است، حتى دعا در نماز به زبان فارسى جایز است.نکته مهم تر این که انسان باید شرایط دیگر تأثیر گذاری دعا ...
- عبدالله بن یقطر